de
en omstreden
Drie maal vergeten
0-L, /.j
Klare wijn rond de 1 alenteliing
Vraagbankje
J^Lleine kroniek
PECH
Op de tweede plaats dennen we aan COR
NELIUS DE SCHRIJVER die, naar de ge- T® ^evoiKing in een gemeente zich voor meer voor haar geen andere uit
.- j ^n ode op Sinte-Catharina, patrones der dan de helft als Nederlands- of KYan<: sr>m I n
woonte van zijn humanistische tijd, nu rederiikerskamer nP aan ae neiii ais weaenands ol Urans-spre- Er moet dus een nieuwe w.
reaerijKerskamer De Catharmisten en kend bekende, deze gemeente een overeen- vooraleer He talenten;™ io«n j,
een tweede ter ere van Sint Andreas, pa- komstige administratie in de taal der meer- gevoerd^ talentel"ng 1960 wordt doox"
iaar 1482 verkreeg het poorterschap te i '5°°" Van Andreas Kaeeius, die ook een derheid bekwam. Ook het taairegime van
par 1482, verkreeg net poorterschap te Aalstenaar en een gocde vriend G d piaatse gevestigde scholen werd I P ParIe™ntair vlak boeit een wet ge-
r PL^rdLT, i pda- hieraan^rtLtTS d* da animositeit
ingevoerd taalgrens uitsluit. Eens en voor
i aRijd moet de taalgrens worden vastgelegd,
ing \ei j}e jQOp der tijden heeft deze grens inder-
van aaist
ABONNEMENTSPRIJS
40,fr. per 3 maand
75,fr. per 6 maand
150,fr. per jaar.
ERSCHIJNT de DONDERDAG en ZATERDAG van iedere week.
BUREEL St. dorisstraat, 25, AALST. 15de JAARGANG
Tel. 241.14. P. R. 88172
DONDERDAG 10 DECEMBER 1959 NUMMER 98
In De Gazet van Aalst» van 7 novem-1 der stad Brussel, aldaar in het Paleis voor
ber herinnerde de stadsarchivaris zijne Schone Kunsten werd geveild. Onder num-
medeburgers eraan, dat de plaatselijke mer 10 van de catalogus stond een schitte-
Rechtbank van Koophandel op 2 oktober rend en hoe zeldzaam exemplaar vermeld
,50 fr.
1858 door de toenmalige Regering alhier
werd ingericht, zodat deze instelling verle
den jaar een eeuw bestond, zonder dat de
vroede vaderen der stad eraan dachten de
ze wederoprichting, door hun voorzaten zo
vurig begeerd, feestelijk te gedenken.
Wij hebben veel eerbied voor het zaken-
kundig en rechtsgeleerd werk dat door de
ze Rechtbank gedurende een eeuw in stilte
werd verricht. Ze mogen echter bedenken
dat haar geval niet alleen staat. Want
vergissen we ons niet dan werden niet
minder dan drie historische feiten over het
hoofd gezien.
Op de eerste plaats denken we aan JAN
BAPTIST WELLEKENS die, honderd jaar
geleden, in 1658 het levenslicht zag te
Aalst, in zijn jeugd naar Nederland ver
huisde en vandaar naar Rome reisde om
zich in de schilderkunst te volmaken. Daar
werd hij door een beroerte getroffen, keer
de naar Nederland terug en ontpopte zich
tot een arcadisch, smaakvol en belezen
dichter die, in het spoor van Vondel en
Hooft, de meest beroemde dichter der Con
tra-Reformatie in onze gewesten zou wor
den. Nooit verliet hij het Roomse spoor.
van de «Summa de Sasibus Conscientiae»
door Angelus de Clavasio, een groot folio
van 666 bladzijden, het laatste werk dat
door Dirk Martens in 1490 te Aalst werd
gedrukt, vooraleer hij naar Antwerpen ver
huisde.
EEN SUCCESVOLLE ACTIE.
Het moet iedereen vreugdevol stemmen,
wanneer men ziet hoe de eensgezinde actie
tegen de talentelling met succes wordt be
kroond.
Dank zij de medewerking van rechts en
van links heeft men een stroming in het
land verwekt waarmede zal dienen reke
ning gehouden te worden.
Wanneer men zo eensgezind zal blijven
doorwerken zal er weldra van geen talen
telling geen sprake meer zijn.
Toch zal men de strijd hoeven te voe
ren op het hiertoe aangepaste terrein, wil
kennen, ja men deinsde zelfs voor geen
vervalsing terug. Dit alles werd gediend
door het klimaat dat na de laatste oorlog
in ons land heerste. Het was duidelijk dat
de talenteiling in die omstandigheden had
uitgedaan.
BRAVO, HEER SCHEPEN VAN
OPENBARE WERKEN
Stappen werden bij het Stadsbestuur ge
daan opdat het dit werk zou aankopen, dat
zodoende, meer dan vier eeuwen na zijn
ontstaan, naar de stad zou terugkeren waar I
«P lUMiuc aau5 tpaoic icucui, Wil
het werd gedrukt om er een voorwerp van |men ook de iaa,ste s, winnen m
bewondering te bltjven uitmaken. j voor de vlamlngen> M belangrijke aapge_
Uit ingewonnen inlichtingen bleek dat jlegenheid.
het boek op 12.000 frank werd geschat. Dc De openbare mening schijnt gewonnen
Stad echter was niet bereid er meer dan te zijn voor de goede zaak. Nu komt de h"T„7* j"""
5.000 frank voor te betalen. Op de veiling beurt aan het parlement. .mVl0ed de lmkSe parÜJe"
ging het voor het land verloren en werd, i TEK HERINNERING
Met
Er zal wel niemand van onze Heer Sche
pen Claus kunnen beweren dat hij zich niet
De toenmalige minister van binnenlandse bekommerd om de toestand van onze be-
zaken L. Moyersoen, weigerde dan ook de i stratingen. Inderdaad hebben we in de
uitslag van de laatste taienteliing ollicieel I laatste tijd al op verscheidene plaatsen in
te publiceren. Alleen de overgrote meerder- de stad verbeteringswerken zien uitvoeren,
heid der C.VJP.-mandatanssen steunde We weten nochtans dat hij over een zeer
hem in deze weigering, tegen de onafgebro- j karig budjet beschikt, wat zeker de zaak
niet vergemakkelijkt, zodat we daarin de
ken actie in van befaamde milieu'
invloed niet te onderschatten was.
Toen kwam de Vlaamse socialist Vermey-
len, en de uitslag verscheen dadelijk, met
al de daaraan verbonden gevolgen. Eens te
meer was gebleken hoe zwak de Vlaamse
naar het heet, ten behoeve van een Engel:
liefhebber aangekocht.
Wij menen te weten dat op dit ogenblik
gegevens worden verzameld over een korte
studie over J.B. Weliekens en een bondige
bloemlezing uit zijn dichtwerken. Meteen
wordt de mogelijkheid onderzocht om een
kleine bundel latijnse verzen van Corne
al ging hij onder een zwaarmoedig Janse- j lis De Schrijver, die in het jaar 1544 door j derlands- Frans-, of tweetalig mochten ge-
nisme gedrukt op het einde van zijn leven. zÜn goede vriend Dirk Martens te Leuven noemd worden En men kwam op de idee
Hij overleed in het jaar 1728. werd gedrukt, in fassimile met een inlei J van de talentelling
i ding en een vertaling uit te geven. Dit bun- Aldus bepaalde de wet dat, wanneer de
eden immers wordt in onze gewes
ten een campagne tegen de talentelling ge
voerd. Toch werd deze talentelling in 1932
precies in het leven geroepen, en dan nog
wel op initiatief der Vlaamse parlementai
ren, om Vlaanderen tegen franstalige infil
tratie te beveiligen. Ook toen streefde men
na, net zoals nu tenslotte om een objectie
ve basis uit te maken welke gemeenten Ne-
enige uitleg vinden waarom de herbestra
ting met dezelfde stenen geschiedt. Dat
hierover soms gemopperd wordt, valt niet
te verwonderen, een Aalstenaar kan weinig
anders komen er nieuwe belastingen, hij
zal nog meer mopperen, zodat tussen twee
krom-wegen de minst slechte dient geko
zen
Maar we willen onze Heer Schepen Claus
gelukwensen omdat hij zijn moeilijke taak
(want dat IS ze nu wel) zo krachtdadig
aanpakt we zagen het nooit van een van
zijn voorgangers. En wat we vooral in hem
op prijs stellen hij overweegt elke vinger
wijzing die hem wordt gegeven. Zo moch
ten we onlangs vaststellen hoe met man en
VOORUIT NAAR EEN DEFINITIEVE
OPLOSSING
Men kan nu alles doen wat men wil. Mi
nister Moyersoen kon de publicatie van een
taienteliing weigeren, men kan zelfs een
succesvolle actie voeren tegen de talentel
ling op zichzelf. Dit alles kan slechts een
tijdelijke oplossing brengen.
Alleen een nieuwe wet lost dit probleem
voor goed op.
Zolang het parlement df wet van 1932 l"13^ werd gewerkt aande hoek van het
door geen nieuwe tekst heeft vervangen
moet iedere regering dus ook de regering
Eyskens immers de oodspronkelijke wet
toepassen. Als uitvoerende macht bestaat
tal werken als dichter, geschiedschrijver,
redenaar en musicus, die hem zeer grote
roem in binnen- en buitenland bijbrachten.
Later werd hij stadssecretaris te Antwer
pen, maar verzeilde een tijdlang ln het pro
testantisme dat hij in 1522 afzwoer. Hij
overleed, vier eeuwen geleden, te Antwer
pen op 19 december 1558.
Op de derde plaats denken we aan nie
mand minder dan DIRK MARTENS die
vierhonderd vijf en twintig jaar geleden
en wel op 28 mei 1534, in het klooster der
Sterheren te Aalst overleed en in de kerk
dezer Willemieten werd begraven. Zeven
en veertig jaren na zijn dood zouden gere
formeerden, op 23 april 1582, dit klooster
verwoesten en geheel de boeken- en letter
schat die Martens uit Leuven had overge
bracht en aan de broeders schonk, aan het
vuur prijsgeven.
hieraan verbonden.
Zodoende zouden Martens en De Schrij- 1 Een tweetalig stelsel werd
wanneer meer dan 30% der bevolking
klaarde, in tegenstelling rr^t de gebruikte
laai uer mceracvnsiü, z:^n .an een cuideie
taal meestal te bedienen.
ver, in kunst vereend, door hun nazaten
worden herdacht en geëerd. Te Aaist is er
Wellekensstraat, een Dc sennjver
straat en een Dirk Martensstraat. Maar
wat zeggen deze namen aan de jongere ge
neratie, die zo weinig voor traditie voelt
Is het daarenboven niet spijtig dat, se
der de publicatie, in het jaar 1852, van P
Van Iseghem's in het frans gestelde mono
grafie over Dirk Martens, bij ons weten
geen omvangrijk werk over deze grote
kunstenaar, humanist en katoliek, die te
vens een goed mens was, verscheen Kon
er geen middel worden overwogen om het
schrijven van zulk een werk uit te lokken?
De stedelijke magistraat deed zeker goed
met het zwarte Hoofd van Oeroendi plech
tig te ontvangen en te eren. Vergat men
echter die andere «Zwarte Man» niet, die
ons zwijgend aan zijn voetstuk op de
Nu wilde het toeval dat op 7 november i Markt ziet voorbijgaan, terwijl zijn we-
van dit jaar de rijke biblioteek van de be
kende Spaanse edelman Karel-Antoon de
Serna Santander, die van 1795 tot 1811
hoofdconservator was van de Biblioteek
reldfaam, de eeuwen door, zijn geboorte
stad haast onvermoed met nimmer tanende
luister blijft omringen
Dr. M. Cordemans.
Dat men dus trachte objeciier en weten- j
a schappelijk uit de maken waar de betwiste
De wetgevers hadden er op gerekend dat ]jjn IoQpt
de betrokken inwoners zelf de meeste
waarborg gaven om juiste gegevens over de 1. f ""J38, tenslotte toch °°k niet verge-
gesproken taal te verstrekken. ten dat de kommissi^Harmel reeds, in sa-
Men heeft er inderdaad ook toen aan ge- "ienwer ing m®1 Walen en Vlamingen, al
dacht aan de plaatselijke gemeenteraad de 626 gegevens 1 verzameld.
bevoegdheid te geven over het taairegime
te beslissen. Gelukkig is men op de weg
niet verder gegaan, omdat men voorzag dat
Men mag ook niet vergeten dat onze ho-
gervermelde stadsgenoot als minister een
wet heeft neergelegd die in de Kamer werd
de gebruikte taal op die wijze afhankelijk I
werd van een wisselende en toevallige
meerderheid.
EN WAAR STAAN WIJ NU
Tengevolge van bepaalde invloeden waar
borgt de wet van 1932 op dit ogenblik geen
objectieve weergave meer der feiten. Zo
komt het dat bepaalde gemeenten waarvan
de meerderheid zonder twijfel Nederlands
spreekt, een tweetalig regime verkregen.
Alles samen, werd het Vlaamse grondge
bied door Franse insijpeling aangewreten
omdat de wet, die het goed bedoelde, een
verkeerd resultaat had.
Het kwam zelfs zo ver dat de bevolking
der grensgemeenten verkeerd werden voor
gelicht en beïnvloed. Men ging zelfs «pa-
triotische» druk uitoefenen, er werd be
weerd dat de kinderen der Vlaamse ge
meenten hun Frans» niet meer zouden
goedgekeurd, een wet welke de taalgrens
aan de hand van resultaten der kommissie-
Harmei afbakent.
Er is niet zo heel veel meer te doen, nu
het land heeft begrepen dat Vlaanderen
beslist tegen de talentelling is.
De bevolking vraagt nu alleen een meer
derheid in het parlement die een goede wet
in deze kwestie aanvaardt.
Alle Vlaamse C V. P.-parlementairen
en zelfs een grote meerderheid van hun
Waalse collega's zullen de Vlamingen op
dit punt niet enthousiasme tegemoet ko
men.
Er valt nu nog slechts af te wachten of
de Socialisten en Liberalen uit onze gewes
ten zich zullen losmaken uit hun franskil
jonse knel. Wij hopen het van harte.
Het Vlaams probleem lost men immers
niet op, met woorden alleen
GASTON STEVENS.
Het Land van Riem te Aalst begon het toneeljaar met de opvoering van
Gravin Maritza Cliché «Het Volk».
HERSTELLINGEN AAN HET BELFORT.
Naar verluidt worden herstellingswerken
aan het Belfort gepland.
Goed, deze herstellingen zijn meer dan
noodzakelijk.
Maar laat men niet overijld te werk
gaan. Waarom zou men het advies niet
inwinnen van de Vereniging voor Aalsters
Kultuurschoon
Overleg lijkt hier alleszins geboden, zo
zal men vermijden dat te pas en te onpas
critiek wordt uitgebracht aan het adres
van de verantwoordelijke instanties.
VILLE D'ALOST
Meen niet, geachte lezer, dat wij over
drijven en met een franskiljon op onze
neus rondlopen.
Bsplanadpplein-Dend/erm. steenweg, zodat
deze nu voor het verheer heel wat verbe
terd is. Zoals we tevens een ganse, ijverige
groep werklieden opmerkten in de Kool
straat, waar de oneffenheden van het weg
vlak aldaar (en we hopen ook elders) wer
den weggekapt voor de veiligheid van het
verkeer.
Kortom, we mogen ons verheugen in de
Schepenzetel van Openbare Werken einde
lijk eens iemand te mogen aantreffen die
zich oprecht aan zijn ambt geeft, in dienst
van iedereen.
We vragen een annianc
voor Meester Claus
Omdat we, «van natuur uit», een
vraagbankje zijn, kunnen we niet anders
dat dit bankje sluiten met een nieuw
vraagje
Zou niet kunnnen overwogen worden, nu
onze Grote Markt tóch over twee vlucht-
heuveltjes bdschikt, er een net, modern
wachthuisje op te richten voor de talrijke
mensen die er, in het guur-wordend weder,
de autobus afwachten Misschien wordt er
wel tegen opgezien, omdat dit eventueel het
aanzicht van de markt zou ontsieren...
maar toch, het is ook niet om aanzien, hoe
soms bejaarde mensen, enkel beschut door
een schamele regenscherm, in regen en
wind staan te trappelen tot de autobus red
ding brengt.
GEEN VLAAMS, GEEN
CENTEN
De echtelingen Alfons Triest-Hortensia Bcrghman vierden verleden zondag hun
Diamanten bruiloft. Cliché «Het Volk»
Een onzer lezers toonde ons een schrij
ven hem op zijn persoonlijke naam toege
zonden, door Geluk en Gezondheid
Bonheur et Santé v.z.w.d. Tehuis voor
zwakke kinderen der Belgische Postman
nen, Gent. Val niet om het schrijven was
in het Frans opgesteld
Het was er nochtans om te doen een cent
I uit de Vlaamse zak te vragen, voor het hei-
wordt deze taal van de min- pen in de aankoop van meubels en een ter-
Belgische bevolking er toen rein palend aan een reeds aangekocht «im-
Nederlands. Een meuble» van 7.000.000 fr.
We vragen ons af waar ze de onbe
schaamdheid nog halen in het jaar 1959
(bijna 1960) van uit een Vlaamse stad naar
een andere Vlaamse stad om steun te vra
gen IN HET FRANS, en dan nog onder het
mom van «liefdadigheid
Wat zeggen onze Aalsterse Postmannen
daarvan
Onze lezer heeft het schrijven terugge
zonden met er op, dwars over het Frans
GEEN VLAAMS. GEEN CENTEN
't Ware te hopen dat er zo veel brieven
teruggezonden werden
is ja, ja
derheid der
geüjk gesteld met het
soort tweetaligheid dus die men in Wal
lonië niet zou dulden welke in de prak
tijk steeds het Frans ten goede komt en in
het hart van het Vlaamse land, menig be
diende in een soort minderwaardigheidspo
sitie poogt te dringen.
Wij zullen voorlopig kalm blijven en
ons voort ergeren, in de wat naieve hoop
zij die oren hebben zullen horen enz.
HAMONT - LIMBURG
MUZIEKINSTRUMENTEN GEVRAAGD
Een vriendelijk briefje ontvangen van
het Salvatorcollege - Hamont, Limburg
Met dankbaarheid denken wij nog aan
de weldaad terug, die U ons bewezen hebt,
een tiental jaren geleden, door een bericht
Mo-
Driemaal eilaas, het is met deze ziekte j *e plaatsen in uw gewaardeerd blad.
van het franskiljonisme in onze stad erger 8en we nog eens een oproep doen
gesteld, dan menigeen zou denken. Er helpt
blijkbaar geen doktoren aan. Is het omdat
bv. ook sommige artsen in onze streek al
aangetast zijn door deze kwaal Wij ho
pen van niet, hoewel bepaalde tekens in
die richting vingerwijzen.
Laat het nu eens duidelijk gezegd zijn
Meer en meer ontvangt de redactie van dit
blad brieven van lezers waarbij de taaltoe
standen in bedrijven en andere inrichtin
gen aan de kaak worden gesteld.
Bijaldien het Frans er niet dé voertaal risstraat, 25, Aalst.
Er zijn hier 225 priesterstudenten, waar
van er velen een instrument willen aanle-
ren, wat hun voor 't later apostolaat ook
van nut kan zijn, hier of in de missies. I
Hier of daar is er zeker een welwillend per
soon die graag een niet meer gebruikt in
strument zou willen afstaan.
De daad is nu aan gewezen muzikanten,
studenten, leden van jeugdverenigingen en j
alle mensen van goede wil. Schrijven aan
Salvatorcollege, Hamont - Limburg. Tel.
Hamont 89, desnoods aan bureel St. Jo-
DE PAPEGAAI VAN DE SCHOOL
MEESTER, ten einde raad omdat zijn
meester maar niet uitzag naar de vee
arts voor de verzorging van zijn ge
scheurde teen besloot over te gaan tot
een uiterste krachtinspanning.
Op een namiddag toen de meester
weg was ging hij manmoedig naar de
telefoon, vormde het nummer van de
veearts...
Allo...
Ik spreek wel met meneer de
veearts
Pardon, de veearts is afwezig. U
spreekt met zijn papegaai
