en omstreken
AALST 1960-1961
1,50 F
Hippoliet <m Peene en rie
herleving
van het j\<ilion
aal
oneei
DE KRACHTPROEF
CWe teute
Wei^ie4^ V-C-C-1 ecA
v&o-n ifr-ö-ed-i' epK
I )e socialistische stakingspogingen
in het Aalsterse
Gazet van Aalst
IN DIT NUMMER
Aalst 1960-61
De Horoskoop voor 1961
De krachtproef.
Hippoliet van Peene en der her
Ie ving van het nat. toneel.
De socialistische stakingspogingen
in het Aalsterse
HET NUMMER.
16 Jaargang Nr. 104
Vrijdag 30 december 1960
St. Jorisstraat, 25, Aalst.
1811 1 JANUARI 1961
door Aloys de Maeyer.
Op 1 januari 1961 is het honderd vijftig
jaar geleden dat Hippoliet Jan van Peene
te Kaprijk in Oostvlaanderen werd gebo
ren. Zijn vader was geneesheer en deed aan
literatuur. Een oom onderwijzer was to-
neelbedrijvig in het naburige Bouchout.
Student te Gent was Hippoliet lid van
«les bons amis» die hoofdzakelijk vertaalde
stukken speelden in het hotel «Den Duits»
Spoedig trad Hippoliet als vertaler op. In de
grond was Van Peene fransgericht. Het
heeft hem slechts aan de nodige medewer
kers ontbioken of hij had een frans-spre-
kend en spelend gezelschap opgericht. Hij
kende trouwens alleen de Franse drama
tiek. In de Vlaamse strijd was hij niet
vooraanstaand. Misschien is het eenvoudig
zijn nuchtere realiteitszin en zijn volkse
gerichtheid die hem wellicht buiten ei
gen weten tot de grote pionier van het
Vlaams toneel heeft gemaakt. De strijd
zonder veel vijandigheid trouwens, het
was meer wederzijdse naijver met de
richting Willems in de Fonteine, heeft er
ook het zijne toegedaan.
Na zijn promotie in 1837, helpt hij aan
de" oprichting van Broedermin en Tael-
ijver» in 1840 en wordt er gauw de spil van.
Zijn omgang met Prudens van Duyse heet
de. aanleiding te zijn geweest tot het schrij
ven van Keizer Karei en de Berchemse
boer» in 1836, dat een sukses werd. Het
zelfde vriendenverkeer leidde tot het dich
ten van De Vlaamse Leeuw» in 1845. Bo
vendien had hij een doorslaggevende rol
bij de oprichting van de Minardschouw-
burg te Gent, die met zijn «Brigitta, of de
twee vondelingen» geopend werd op 27 ju
ni 1847
Het een en het ander zou Van Peene tot
een symbool maken in de latere geschiede
nis. Voor het strijdend en evenzeer voor
het toneel liefhebbend Vlaanderen, voor een
.eigen nationaal toneel
Hippoliet van Peene overleed op 19 fe
bruari 1862, bij een geneeskundig behande
len van een kind.
Tijdens zijn drukke leven schreef hij een
zeventigtal toneelstukken. Stof zocht hij op
alle terreinen blijspel, burgerlijk en his
torisch drama, tot parodie toe. Zelfs
schreef hij een reeks Franse teksten, zang
spelen vooral, die op hun beurt het frans-
talig toneer in België een flinke stoot gaven.
Frans geschoold, had hij die techniek
volledig onder de knie voor vinding, bouw
en dialoog. In een eer literair gedrukte tijd
wordt hij de stuwkracht voor nieuw leven
en verzekert hij een vast bestaan aan het
eigen volkse toneel. Vooral de lagere stan
den schetst hij naar het leven en dan is hij
door en door Vlaams. Voor hem is toneel
leven. Hij is een meester om de meest in
gewikkelde geval.en doelvast naar hun
eindpunt te voeren. Het geheel heeft dik-
wils meer van een vrije, doch handige be
werking van navolging en aanpassing, dan
wel van zuivere schepping. Toch schittert
hij door vindingrijkheid in het detail of
in de verwerking. Hij zoekt effekt. in zijn
historisch drama slaat het melodramatisch
wel eens naar het bombastische, zelfs dra
kerige over waarbij logika en psychologi
sche verantwoording nog a! eens zoek ra
ken. Echter moet worden toegegeven dat
hij voor zijn tijd en in zijn beste werk
een eigen Vlaams toneel met frisheid, af
en toe met een vrij aardige oorspronke
lijkheid en vooral taai en volle Jeven heeft
bereikt.
Temperament en vorming, zelfs voorkeur
en vakstudie hadden hem frans gericht.
Al.es is frans behalve de woorden en de
inhoud van het gebeuren, het eigenlijke
verhaal. Hij is. de Conscience van het to
neel baanbreker, jawel, doch frans voer
de voedingsbodem. Het doel van zijn tijd
wat voor Willems hoofdzaak was, i.e. een
eigen nationaal toneel op te bouwen werd
door Van Peene minder bewust nage
streefd. Volks was hij zoveel te meer. Hij
was van zijn land en van zijn tijd. C. Pou-
p',ve stelt hem naast Ostrovsky.
Vanzelfsprekend is Van Peene verouderd
voor taal en kunstinzicht. En toch Hier
rijst de beknellende vraag Heeft het he
dendaagse toneel nog begrip van Van Pee-
ne's betekenis en van het hele tijdsstreven
van zijn geslacht
De om 'andigheden van toen waren !an?
niet gunstiger dan nu. Als in 1845 Siska
van Rosemaal» vertoond werd op de Wa
randeschouwburg te Brussel, was dat het
eerste Vlaamse stuk dat sedert 1830 in de
hoofstad op de planken kwam De strijd
ging toen evenzeer tegen het uitheemse
het Franse en het Kotzebuctoneel. Van
Peene. net als Vitzthumle voor de opera in
het Brussel van de XVIIIe eeuw. moest het
eigene zoeken over vertalingen heen en
slechts moeizaam kon naar een eigen re
pertorium worden gestreefd. De WIL was
er niettemin en het GELOOF en gaande
weg won het aan sterkte en scheppings
kracht. Het streven van het geslacht van
40-60, waarvan en waarbij Van Peene de
pionier was geweest, heeft de periode van i
het volkse toneel, dat einde XlXe eeuw
zeer bedrijvig en vruchtbaar was met De
Tière. Sche.tjens e.a. en het stilaan meer
literaire van begin XXe eeuw. mogelijk ge
maakt en zelfs de heerlijke herleving na
1914.
Ingaande op de wens van de uitgever
zal ik bij deze jaarwende trachten een
overzicht te geven van wat in 1960 door
het stadsbestuur werd verwezenlijkt en van
wat dit zelfde in 1961 hoopt te kunnen uit
voeren.
Onze bevolking heeft recht op een volle-
lire voorlichting terzake, vermits hare fis-
ca e in-spanning het ons mogelijk maakt
ons programma ten uitvoer te leggen.
Het dient inderdaad opgemerkt dat het
zowel op nationaal als op gemeentelijk
plan onmogelijk is te beantwoorden aan de
steeds grotere eisen der bevolking op ge
bied van opvoeding, onderwijs, openbaar
confort, kuituur, sport en ontspanning, zon
der wij allen hiertoe, volgens onze behoef
ten en vermogens, bijdragen. Voor 1940
volstonden enkele gaslantaarns om de stad
te verlichten en dit dan nog enkel in de
belangrijkste straten, stelde men zich te
vreden met hobbelige kasseien, vroeg nie
mand sportvelden enz.
Nu is dit alles noodzakelijk wil een stad
niet ten dode worden opgeschreven door de
vlucht harer bevolking.
Ons bestuur vroeg U finantiele inspan
ningen, we hebben de plicht uwe gelden
goed. te besteden.
De politiek van economische expansie begonnen in 1959 we.d voortgezet
Zie vervolg blz. 3.
Drie NIEUWE BEDRIJVEN vestigden j
zich in onze stad en geyen werkgelegenheid
j aan tientalen stadsgenoten. Dank zij hel
Comité voor economische expansie zal zich J
leen groot Amerikaans bedrijf te Erembode
Igem vestigen, wat ook voor onze bevolking
I an groot belang zal zijp.
Tijdens het voorbije jaar werd de BLOE
MEN VEIL ING voor wat de ruwbouw be
i treft afgewerkt, zodat in de eerste helft van
I 1961 dit voor onze streek zo be angrijk be
drijf zal kunnen starten.
Op architecturaal gebied is het gebouw
werkelijk een voorbeeld van moderne func
tionele stijl en trekt het nu reeds de aan
dacht van vele bezoekers.
Deze veiling kan voor onze stad een zeci
belangrijke factor worden van economi
sche herleving.
Dagelijks worden er een 300 vrachtwa
geus verwacht, alleen van kopers en ver
kopers. Weet U dat ce veiling van Aals
meer jaarlijks 100.000 bezoekers lokt. Toe
ristisch kan dit voor Aalst van uitzonder
li ik belang zijr.^ ffc-E
Het was dan ook de moeite waard deze
finantiele inspanning (20 miljoen) te wa
gen voor een zo belangrijke inzet, te meer
daar de S.V Flora de veiling in huur zal
nemen, zodat de intresten op gezegde som
door haar betaald zullen worden, terwijl
ze uiteindelijk zinnens is de ganse eigen
dom van de stad te kopen.
Dichtbij de Bloemenveiling zal normaa
in 1961 het SLACHTHUIS worden gebouwd
Sinds 1935 spreekt men er reeds over, in
1938 werd de prijskamp uitgeschreven en
in 1958 was nog geen definitieve opdracht
aan de architect gegeven. Dit slachthui:
zal ongeveer 30 miljoen kosten, maar word:
j met 60% gesubsidieerd.
We hopen eveneens in het komend jaai
met de aanleg van het SPORTCENTRUM
naast het stadspark een aanvang te maken
j Eerlang zal het ontwerp aan de goedkeu
ring van de raad worden onderworpen. D<
nodige gronden zijn reeds aangekocht.
In het stadspark werd een hertenpark
ingericht.
Het is een algemeen gekend feit dat in
onze stad de bouwgronden buitenmatig
duur zijn. Om hieraan te verhelpen is het J
stadsbestuur zinnens GOEDKOPE BOUW stand hebben we de prachtig geslaagde
GRONDEN ter beschikking van de bouw- j HANDELSFOOR in de feesthalle gehad
maatschappijen en van particulieren te De Schepen van Middenstand mocht te
stellen. De groei van onze stad wordt in recht fier zijn op dit succes. Voor 1961
derdaad door het gebrek aan
gronden verhinderd en handel en nering 1
Het komt thans tot een werkelijke kracht
proef tussen de regering en de socialisti
sche oppositie. Net zoals in 1950, toen de
socialisten, verslagen tijdens een demokra-
tisch referendum, waarbij de meerderheid
der bevolking haar wil deed kennen, hun
toevlucht namen tot revolutionaire stakin
gen, zo gaan ook thans de socialisten te
werk.
Welke ook de inhoud, welke ook de weer
slag zouden zijn van de zogenaamde één
heidswet, hoe ongelukkig deze ook is voor
gesteld geworden, het laatste woord moet
aan het parlement blijven. Zo dit niet ge
beurt, dan heeft een parlementair regime
geen zin meer. Indien, in belangrijke be
slissingen, het parlement zich moet neer
legge bij wat de straat opdringt of bij wat
sommige minderheidsgroepen door geweld
willen bekomen, dan kan men even goed
dit parlement voorgoed huistoe sturen, dan
zitten we volop in de diktatuur, en dan nog
de diktatuur van de straat, deze van enkele
benden oproermakers.
De regering heeft gelijk het hoofd te bie
den aan de storm. Dit sluit niet uit dat op
sommige punten een herziening van de
éénheidswet mogelijk is. Maar in geen ge
val mag de regering toegeven aan straatge
weld, want dit zou het einde betekenen van
e>ns vrij regime. Indien morgen, uit reak-
tie tegen de eksetsscn der linksen, van uit
erst rechts een andere beweging opdaagt,
dan hoeve men zich hierover niet te ver
wonderen. De aanzet hiertoe zal gekomen
zijn van diegenen die menen recht te halen
door oproer en staking om politieke rede
nen en ook vanwege diegenen die" niet in
staat zouden zijn
handhaven.
gebleken, de orde te
Een staking van arbeiders is toelaatbaar
wanneer hel om professionele belangen
gaat. In dat geval is zij gewettigd en kan
zelfs een plicht worden. Maar waar het
gaat om louter politieke redenen waar het
er om gaat een partij uit de regering te
stoten en er een andere in de plaats te
brengen, daar is deze staking onwettelijk
en niet gerechtvaardigd.
De socialisten spelen gevaarlijk spel. Het
is mogelijk dat zij de boel zou op stelten
zetten dat ze de overwinning behalen. Maar
het is even goed mogelijk dat de orde te
gen hen wordt gehandhaafd en dat zij een
smadelijke nederlaag lijden, waarvan ze
zich maar moeilijk zullen herstellen.
Trouwens zelfs als zij het tijdelijk moes
ten halen, dan nog zou dit slechts een Pyr-
rhus overwinning zijn. Overal in het Wes
ten hangt het Mane, Tekel Fares aan de
wand, waarin waarschuwend wordt gezegd
dat als de linkse socialisten blijven gebruik
en misbruik maken van de straat, zij ten
slotte en binnen afzienbare tijd door de
straat zullen worden opgeslorpt. Ofwel
door een uiterst-rechtse autoritaire bewe
ging in het leven te roepen, die, de geschie
denis bewijst het evengoed op straat durft
komen als de socialisten, ofwel door de
kommunisten die van de agitatie flink ge
bruik maken. Zo is de Duitse sociale de-
mokratie gevallen, zo is de Italiaanse socia
listische partij gevallen, zo is het Fronte
Populair in Spanje gevallen, zo is de Gaul
le aan het bewind gekomen, zo is Kerens-
ky verslagen door Lenin. L. B.
lijden er onder.
In het kader van deze SOCIALE WO
NINGPOLITIEK werd een algemene tel
ling van de woonmogelijkheid in onze stad
nagegaan, hand in hande gaande met de
KROTBESTRIJDING waarmede voor het
eerst begonnen werd. Reeds verschillende
krotwoningen werden onteigend, systhema
tisch wordt dit plan verder uitgevoerd
In 1959 werden de barakken van Mijlbeek
allen gesloopt.
In het centrum der stad werden meer
dan 2 km weg geasfalteerd. In het voor
jaar zal de definitieve edklaag worden aan
gebracht.
Dc Iris-, Expo- en Raffelgemstraat, de
Verbrandhofstraat, een deel van Affligem-
dreef, het Patershof, de weg naar Lede, de
weg op Maal, de Hoezekouterbaan, enz. zul
len worden uitgerust. Ook voor de verlich
ting zal worden gezorgd, (cf. Begijnhof
Raffelgemstraat).
Eindelijk zal Mijlbeek en het H. Hart d«
realisatie van de RINGLAAN beleven. He'
aandeel van de stad zal ongeveer 1.800.00C
fr. bedragen. Wie aanhoudt, wint.
Het BIBLIOTHEEKWEZEN zal gans her
vormd worden. In de Molenstraat zal de
centrale bibliotheek tot stand komen, ter
wijl verschillende wijkbibliotheken uitle
ningen zullen vergemakkelijken.
Twee nieuwe kleuterscholen kwamen tol
stand, terwijl de cursus voor ballet een
buitengewoon succes kent, wat bewijst da'
hij aan een werkelijke behoefte voldoet
Ook onze beide Akademies kennen een
nieuwe bloei.
De stadsbussen zorgen voor het vervoer
der verafwonende kleuters van het paro
koopbare voorzien we het nog beter en grootser.
De CARNAVALFEESTEN, bijgewoond
door Z.K.H. Prins Alexander, getuigden
van een totaal nieuwe geest en de Ajuin
worp was een getuigenis van hernieuwde
folklore. Nooit zagen we zoveel vo k op d«
been. Er wordt reeds koortsig gewerkt aan
de vo:gende Carnaval.
De week voor KUNST EN KULTUUR en
het INTERNATIONAAL BEIAARDFESTI
VAL waren initiatieven van de bovenste
plank.
De werken aan het OUD-HOSPITAAI
vorderen goed en het idee werd opgevat
bij de opening ervan een tentoonstelling t<
houden van kunstwerken in Aalsters open
baar bezit, met als kern de oude bemeube
ling van het «Gasthuis».
Als alles goed gaat zal ook de Oude-
Dender dit jaar worden gedempt.
Ons bestuur hoopt ook nog volgend jaai
in het bezit te komen van gronden in dc
Pontstraat, nodig voor het oprichten van
de SCHOUWBURG.
Ik heb getracht een beeld te geven var
wat uitgevoerd werd en van wat nog op he'
getouw staat. Eén zaak staat vast dat er
te Aalst wordt gewerkt, dat we de gelden
van de be astingsbetalers nuttig gebruiken
dat Aalst een stad is die zich heeft herpakt
en die vooruitgaat.
We willen zo voortgaan, we wensen aan
ons Schepencollege de moed en de werk
kracht om voort te doen en vragen aan al
le Aalstenaars hiervoor de nodige stoffe
lijke en morele medewerking.
We danken het stadspersoneel en allen die
rechtstreeks of onrechtstreeks medewerk
van dit mooie
ten aan de verwezenlijking
l resultaat.
We zijn er van overtuigd de tolk te zij ft
duaal en van het stedelijk onderwijs, ter van College en Gemeenteraad wanneer we
wijl alle jeugdbewegingen beroep konden I u en onze dierbare Stad voor 1961 het bes
doen op deze bussen voor het vervoer naar te toewensen,
de kampen, wat door ouders en jeugdbewe j
gingen zeer gewaardeerd werd.
Op gebied van Nijverheid en Midden
G. CLAUS,
Schepen van Openbare Werken en
Feestelijkheden
TERUGKEER VAN KONING
BOUDEWIJN
In de Wetstraat te Brussel is men ervan
overtuigd dat de koning en de koningin
hun verblijf in Spanje zullen onderbreken
en nog deze week zullen aankomen te
Brussel.
VLAAMSE GEWESTEN ONDERWERPEN ZICH NIET
AAN WAALSE HEETHOOFDEN
DAT de staking in het Vlaamse land
niet het verhoopte sukses kent, werd gis
teren impliciet toegegeven door dc overwe
gend linkse vereniging La Wallonië Libre
in een communiqueé waarin de eenheids-
wet wordt aangeklaagd als een aanslag op
de Waalse economie maar waarin tevens
gezegd wordt dat ondanks alle inspannin
gen de staking in de Vlaamse provincies
slechts gedeeltelijk geslaagd is.
Ter intentie van de Aalsterse socialis
ten die via het proza van de Vooruit wei
nig objectief worden voorgelicht, kan hier
ter karakterizering van de toestand in
Vlaanderen worden aangestipt dat in tegen
stelling met het A.B.V.V. voorlichting de
toestand te Brugge Woensdag jl. vrijwel
normaal was.
De A. B. V. V. leiders aldaar bleken in
derdaad niet vlug geneigd het spel van Re
nard te spelen, met het gevolg dat de Brus
selse bonzen met sancties dreigden.
Eveneens in de Vooruit werd de alge
mene staking in de grafische bedrijven
voor donderdag aangekondigd. Maar hel
blad was er als de kippen bij om ft op te
wijzen dat ingevolge een overeenkomst
deze maatregel niet zou gelden voor de
dagbladen.
Voor wat meer in het bizonder datgene
betreft wat onze lezers zal interesseren mo
ge er op gewezen worden dat een socialis
tische orgaan in zijn uitgave van gisteren
triomfantelijk gewag maakte van een al
gemene staking te Aalst
Potsierlijk was nog het A.B.V.V. bericht
uitgaande van Brussel, waarbij gistervoor
middag gemeld werd dat ook de Electrische
Centrale te Aalst door de staking werd
lamgelegd.
EERBIED VOOR DE ARBEIDSVRIJHEID
Behoudens de enkele opstootjes waarbij
door toe doen van de rijkswacht en de ste
delijke politie vlug de orde werd hersteld
blijft de atmosfeer in het Aalsterse eerder
rustig.
De beste dienst die de socialistiscne
voormannen in het Aalsterse zichzelf kun
nen bewijzen is inderdaad hun volgelingen
tot kalmte aan te manen. Iemand die di'
vooral beseffen moet is ongetwijfeld de h
Van Hoorick.
De Aalsterse bevolking in het algemeen
is er niet op gesteld de atmosfeer van deze
eindejaarsdagen vertroebeld te zien door
straatrumoer allerhande.
Nu reeds beginnen onze middenstanders
hinder te ondervinden van deze kunstmatig
in het leven geroepen toestand.
Zie vervolg blz. 4.