T>i
en omstreken
OUDE en NIEUWE SCHOONHEID
Klein Logboek
Hevige brand
te Aalst
Middenstands-
feest
Het Oud Verhaal van 14 -18 o>
B E
L 1 N
D A
NEC SPE, NEC METU
Aalsters
beroepsmilitair
verongelukt in
Duitsland
Erratum s
ZAAL RINK
zaterdag 12 januari te 21 u
AALSTERSE HERINNERINGEN
Hoe de Aalstenaars aan geld geraakten - Invitatie voor het Keizerlijk Banket
Gazet van Aalst
IN DIT NUMMER
Oude en Nieuwe schoonheid
Aalsterse litir; f,
c tea -
Kleiu Logboek
Televisiekijkers voor l
19e JAARGANG Nr. 3
Donderdag 10 januari 1963
SCHOOLSTRAAT, 26 AALST
2 F HET NUMMER
Dit praatje werd gehouden op de tiende algemene vergade
ring vart de vereniging voor Aalsters Kultuurschoon, Wegens
de voorziene ontvangst door het Schepencollege, moest het
enigszins worden ingekort. Hier gaat het dan in extenso.
De beschavingsgesch'edenis bekoort veel
meer dan de politieke historie met haar
niets oplossende oorlogen en haar immer
geschonden vredesverdragen.
Voorwerpen die her'nneren aan het ver
leden hebben steeds hun eigen gevoelswaar
de, ieder van ons zit vastgeklonken aan dit
verleden door afstamming en erfelijkheid.
De meest ut litaristisch aangelegde bewaart
toch zorgvuldig zijn familiesouvenirs.
Praten de ouderen graag over die «goeie»
oude t'jd, de afstand verguldt het verleden,
de jeugd luistert gespannen toe Toe,
Oma. vertel nog eens van toen ge klein
waart
Op 23 mei 1962 vertrok een postkoets uit
Brussel voor een romantische reis van ne
gen dagen naar Zwitserland, waar een J. J.
Rousseau herdenk ng zou plaats vinden.
Jong en oud stond langsheen de lange weg
om de diligente te zien de postiljon en de
hoornblazer p de bok. de bellerinkelende
paarden, de door elkaar geschokte reizigers.
Aan een rrtax'mumsnglheid van 10 km
bracht deze ouderwetse koets een groet uit
het. vredige verleden.
Op de inhuldiging van het trammuseum
te Schepdaal zei de Direkteur - Generaal
van de Buurtspoorwegen dat er meer poez'e
brandt >r een petroleumlamp dan in een
gloeilamp maar dat hij thuis toch gloei
lampen gebruikt -
Groot :s het sukses van Bokrijk, waar
oude schoonheid terug werd neergezet in
een natuurdecor, zo stemmig dat dit kul-
tuurbezit uit vroegere eeuwen ons jong
koningspaar inspireerde bij de opbouw van
een gemoedelijk nestje.
Hoe modern wij de binnenhuisversiering
van onze won'ng ook opvatten, toch zal een
tinnen schotel, een koperen kandelaar, een
kleurig rijstpapbord of een openhaardvuur
een romantische toets, een warme gezellig,
heid schenken aan de nuchtere zakelijkhe d
van onze tijd.
WAT WIL DE V V A K
Met dit doel dit eerbiedwaardige te be
hoeden, het wezen nu gewone gebru'ks-
vocrwerpen of uitingen van hoge kunst,
ontstonden in vele steden kernen van heem
schut. waarin de mensen strijden voor het
behoud van het voorvaderlijk erfdeel. Zo
dok de Vereniging voor Aalsters fCultuur-
schoon Toch zijn wij geen conservatieven
in de pejoratieve zin van het woord Even
goed als anderen houden w'j van de een
voudig? lijn in de hedendaagse constructie,
tyij waarderen de kleur van de natuur
steen en van het hout, wij verfoeien de
decorat e die niet functioneel wordt aan.
gewend, zoals wij een hekel hebben aan alle
neo-produkten.
Wat wij echter betrachten is het bewaren
van do?e eebcuwen die getuigen voor de
Fcho-nheidsncnren van bepaalde tijdvak
ken, w'j schuwen opgedirkte constructies
(met of zonder torentjes), die door hun
nabijheid onze stijlgebouwen historische
of moderne ontwaarden.
Wij schr kken terug voor hoogbouw in
de vijf hoofdstraten van het oude stads
centrum. hoogbouw die de gemoedelijkheid
ontneemt aan deze vroegere stadskern en
onhygiënisch is in deze smalle verkeers
aders. De oprichting van ^parlements
gebouwen juichen wij integendeel geest-
dr'ftig toe in het extra-murpsgedeelte, r.
de brede moderne straten, op on e luchtige
ringlanen, omheen onze ruime pleinen.
Heeft de V V A K een protest laten horen
bij het dempen van de Oude Dender, offi
cieel bekend ais n'jverheidsarm Stellig
niet. en toch. is deze eens de kroongetuige
geweest in het wordingsproces van onze
stad. hij he?ft het levenbrengend doopwater
geschonken aan onze n'euwe gemeenschap.
DE OUDE DENDER
Od de rechteroever timmerde Frank Buno
hier fen horten boerderijtje, onder de re
gering van Karei de Grote werd aan de
overzijde een seli-hova of Zeihof mef bid
plaats opger'cht In het midden van de
elfde eeuw werd het Mprovingische Bune-
gem vervangen door een burcht di? de over
tocht van de Keulenbaan beschermde en de
eerste handelsnederzetting <jp de Werf mo
gelijk maakte. De eerste Markt was de Oude
Vismarkt nu grootsprakerig Akadem'e-
nlaat geheten Lombarden, de eerste geld
handelaars. vestigden zich in de Ach ter
praat: in de nahijhe d werd de parochiale
bidplaats gebouwd. Toen het politiek - eco
nomisch centrum van deze te klein gewor
den markt vèrhu'sde naar de Grote
markt werd. op de puinen van het Zeihof
het (ondl Gasthuis opgericht in 1241: twin
tig iaai- later stichtte Wouter de Oh'er het
Begijnhof: beide instellirgen bezaten een
eigen aanlegplaats op de oude Dender.
Evenals voorT enen. Leuven en Brussel is
de militair bewaakte rivierovereang hier de
eerste deternatie geweest voor de vest'ging
van een potus die zou uitgroeien tot ge
meente
Nu echter is de verdwijning van d t his
torisch reliek een noodzaak geworden. Se
dert jaren wordt deze arm niet meer beva
ren. de watermolens zijn verdwenen, de
r'vier is ontaard en vervallen tot. de rang
van open riool. Wij zijn de heer Minister
wij zijn de heer schepen van Openbare Wer
ken dankbaar, nu deze rotte plek n het hart
van onze stad wordt opgeruimd.
(vervolg op blz 2)
OOG OM OOG, TAND OM TAND
E|nkele dagen geleder, 'werden twaalf
politieke gevangenen, veroordeeld wegens
kollaborat e in 40-45. in vrijheid gesteld.
Elk van hen had een zwaar dossier en ver
toefde 16 a 17 jaar in de gevangenis. Mo
menteel blijven nog een 22 veroordeelden
wegens gelijkaardige feiten in de gevange
nis. Een onder hen wordt met blindheid
bedreigd. De Minister van Justitie zou on
getwijfeld wel willen ingaan op de 'nvrij-
heidstelling van deze veroordeelde, ware
het niet dat sommige resisters alistischc
kringen zich met onverzoenbaarheid erte
gen blijven verzetten op 'n wijze die herin
nert aan de wrede leuze Oog om Oog. Tand
om Tand.
In Nederland en Frankrijk heeft de geest
van het krijten humanisme blijkbaar meer
vat op de bewindvoerders, want sedert lang
zijn de wegens kollaborat e veroordeelde
gevangenen, tevens soft ui dig aan misdrijven
van gemeenrecht, in vrijheid gesteld.
Do wekroep van wijlen Mgr. Kerkhofs,
de pas overleden kerkvoogd, heeft tenonzent
n de woestijn geklonken. Het is hoogst
betreurenswaardig eri het. pleit niet voor
de politieke zeden in Hit land.
EEN REGERINGS
PROGRAMMA
Precies dert'g jaar geleden kreeg de af
tredende eerste minister Graaf de Brocque-
ville van Koning Albert de opdracht een
nieuwe regering te vormen.
D'? Brocqueville kwam tot de samenstel
ling van een katoliek liberale koalitie. De
bedoeling een driepartijenregering te vor
men strandde op de weigering van de so
cialisten.
Onder de verschillende programmapunten
van deze regering behoorde o. m. de taal
kundige hervorming van het gerecht en het
leger. Wat hel eerste betreft hebben de
Vlamingen voldoening gekregen, maar der
tig jaar later moet men nog beroep doen op
het geduld en de goede wil van de Vlamin
gen met betrekking tot het taalevenwicht
in het leger.
AALSTERSE LIBERALE
LOGICA
Tijdens de jongste raadszitting weigerde
een PVV raadslid de uitgaven goed te
keuren voor dg full-timebibl'otheek (een
zeer lofwaardig opzet). Onze Aalsterse P V
V er bleek inderdaad niet akkoord met het
financieel beleid van de stad. Maar d't be
lette hem niet een meeruitgave van 150 000
F te vragen voor de Karnavalfeesten.
IK VERANDER MEZELF
Als gr ergens moeilijkheden zijn en alles
verkeerd loopt zegt iedereen onmiddellijk
Dat moet veranderen Zo kan het
niet blijven Fn iedereen tracht zijn mede
mensen te veranderen meestal zander
resultaat.
Op Zelfverandering en zelfbeheers'ng
komt het evenwel aan.
Wij bouwen epn nieuwe wereld, als de
mensen 'n 1963 luisteren en leven naar de
woerden van de Bond zonder Naam Ik
wil dat het verandert. Ik verander mezelf
ONBEVOEGD
Naar aanleiding van zijn 87e verjaardag
heeft Kanselier Adenauer zowat uit alle
werelddelen gelukwensen ontvangen, en ge
prezen als een der grootst? figuren van het
naoorlogse Europa.
In 1946 werd hij, als pasbenoemde bur
gemeester van Keulen door een Engelse ge
neraal de laan u tgezonden. omdat deze hem
onbevoegd achtte d? Rijnstad te dirigeren.
ANTOON VAN DEN BORRE
De beroepsmilitair Antoon Van den Borre.
43 jaar oud. is ten gevolge van een smar
telijk ongeval omgekomen te Euskirchen
(Duitsland). Dit deed zich voor op zaterdag
5 januari, toen hij zich met zijn personen
wagen naar de kazerne begaf. Zijn echtge
note en dochter verbleven bij familig te
Aalst.
De plechtige lijkdienst, gevolgd door de
teraardebestelling heeft plaats heden
donderdag 10 januari te 10,10 uur in de
dekenale kerk van St Martinus te Aalst
In de fabriek van de firma Dg Boe aa:.
de Hertshage brak tijdens het weekend eer.
grote brand uit. Het vuur werd cpgemerk1:
omstreeks 21 uur 's avonds en was övtstaa-
n de afdeling schrijnwerkerij, waar hei
hout voor koelinstallaties zerwerkt '.vorri:
Het onheil nam spoedig grote afmetinger.
aan en de blussingswerken werden aangeva
met. een vijftigtal brandweermannen, twee
tankwagens en een grote hoeveeihe d mate
riaal. De vlammen sloegen hoog op zoda
het gevaar voor uitbreiding naar de gebou
wen van het hospitaal, die op amper eer
tienta1 meter afstand gelegen zijn, zeer gro<
was. Dank z j het krachtdadig optrede
van de penmiers konden deze gebouw.:
gelukkig gevrijwaard blijven. De ganse af-
dehng van de schrijnwerkerij, een gebouv
van bijna 50 meter lang. g ng echter in
vlammen op. terwijl ook het dak instorte
Vele machines en een grote partij gron<
stoffen werden dan ook de prooi der vlam
men. Omstreeks 3 uur in de morgen was
alle gevaar gewekqn, alhoewel nog eer
wachtpost ter plaatse bleef om bij een rn -
gel ik? heropflakkering te kunnen ingr.i
pen. De schade is zeer aanzienlijk en word',
op verscheidene honderd duizenden franker.
PARKET TER PLAATSE
D? oorzaak van de brand die aanvankc-
'ijk cr.gekend was. kwam niettem n ver
dacht voor daar er sinds enkele tijd geruch
ten lopen over financiële moeilijkheden b i
deze firma. Nadat het parket onder leiding
van onderzoc-lcsrechter Bvoeckx was ter
plaatse gekomen werd de heer De Boe voor
rndervraging naar r.er.dermcnde overge
bracht, waai r.a hij hu swr.arts mocht kerer..
In het artikel van Schepen Claus in ons
nummer van 5 dezer sloop een vergiss ng
Gelieve de 2e zin als volgt te lezen
Ik meen dat het nuttig is er aan e
herinneren dat onze stad bestuurd wordt
door een CVP B S P coalitie, bestaan
de ut 12 C V P gemeenteraadsleden en 7
Socialisten.
Na de slag van Kwatrecht in september
j 1914 werden de bezettingtroepen te Aalst
afgelost. De Aalstenaars werden bedacht
met Major Wint, een kereltje die gedurig
met de revolver in de hand liep en meer
dronken dan nuchter was, Men noemde hem
dan ook dra 't Zat Majorke.
De Kommandantur werd ingericht in het
alsdan leegstaande huis van M. Moyersoen.
K'olonel von Kathen pronkte aan het hoofd
bijgestaan door Den Scheeven ofte
Wantje Barrez, de Hauptman Wendt.
Het begon nieuwe vorderingen te rege
nen. en vooral de Aalsterse herbergiers
kregen het hard te verduren om negen
uur 's avonds moest hun drankgelegenheid
gesloten z'jn. Een week later reeds, waren
dan ook drie en twintig Aalsterse drank
huisuitbaters door de Duitsers op de vin.
gers getikt...
Rond d e dagen had op de Grote Markt
te Aalst een betoging plaats van vrouwen
die het soldatengeld vanwege het stadsbe
stuur kwamen eisen. Burgemeester Jaak
Van den Bergh sprak van uit een open ven
ster d? woelige menigte toe en beloofde
het nodige te doen. Goede raad was duur
want de stedelijke schatk'st was tot op de
bodem ledig.
Die goede raad kwam toen vanwege het
raadslid Edward Van den Steen die verze
kerde dat hij een vriend had, M. Devillers.
e'gienaar van het hotel Astoria aan de
Koninklijke straat te Brussel, die wel be
reid zou zijn een aanzienlijke som aan de
Een paar dagen later reeds, togen afge
vaardigden van het stadsbestuur met aan
het hoofd Jaak Van den Bergh naar Brus
sel. In het hotel Astor'a vertoefden ^uist
een aantal hogere Duitse officieren, die in
de sierlijke marmeren zaal de komst van
de toenmalige Kon'ng van Beieren afwacht
ten. Niettegenstaande al deze drukte vond
de eigenaar van het hotel. M. Devillers, nog
de tijd om de Aalsterse delegatie te ont
vangen en hun verzoek met veel welwillend
heid te aanhoren. Want m ts een eenvoudig
kwijtschrift leende hij de toen aanzienlijke
som van tienduizend franken.
De Aalsterse bevolk'ng werd aldus gered
dank zij de goedhartigheid van een Brus
selse hotelier.
Op 9 november 1914, te 4 uur 's nachts,
schonk een vrouw, Maria Coppens, echtge
note Dominique Veillefon. 'n het kante or
van de Aalsterse politie het leven aan een
kind van het vrouwelijk geslacht. Meter
en Peter waren Mejuffer Augusta De Paepe
en de Duitse onderoff'cier Edward Fabisch.
Gedekt met zware mantels van de politie
agenten. en op een draagbaar neergelegd,
werd de jonge moeder door zes soldaten
naar het Moederhuis overgebracht.
Op Kerstmis 1914 was de Grote Markt
electrisch verlicht. Te midden pr'jkte voor
het eerst een grote K'erstboom. De Duitsers
naar muziek te komen luisteren.
's Anderendaags krioelde de stad van
mensen uit de omliggende Aalsterse gemeen
ten die uit belangstelling voor de Duitse
Kerstviering naar de stad waren gekomen.
Wat de Aalstenaars betrof, die lachten
zich een p'nt goed bloed, bij het ontvangen
van de volgende uitnodiging naar het kei
zerlijk banket
Hotel de la Paix
Rue de Berlin
Paris
Diner Offer par le Kaiser
a 1' occasion de la Noel 1914
MENU
Truffles de N'amur
Bouillon de la Meuse
Schrapnel a discretion
Pointes a la baionette du 9me
Sauce p'quante
Sorbet d'Alboche
Choucroute refroidie
Taureaux de Liège, Sauce saignante
Huitres bouillante a la Hprstal
Torpilles a 1' Anglaise
Bombes a la dynam te glacée
Escargots a la Prussienne
Corbeille de grenades
Pruneaux de Waelhem
Hecatombe Prussienne
Dessert
Déconfiture général
Tevergeefs zochten de Duitsers naar de
nu zondag te 7 uur. maandag te 8 uur en donderdag te S uur
in de Sint Jozefskring
door GROEP TUL
Schepen Van Sinay Kwam de echtgenoten De Sadelfer-Do Rijbel geluk-
-••-'■Q- -
