[RCMBODEbtM: RUIME PERSPECTIEVEN
BAKA
Het gemeentewapen
van Erembodegem
FONS VAN DE MAELE
de werkman -dichter
Erembodegem, industriecentra
met vele mogelijkheden
■MdlHiÉÉ
BAKA
«EREMBÜDEGHEM ivlEi '40»
PROBLEMEN WORDEN AANGEPAKT
PROGRAMMA
rittÉÜÉÜÜk
Maakt van uw sluitingsdag...
een bungalow dag
BI.
Lange tijd was Erembodegem een heerlijkheid die behoorde aan de Graaf van
Vlaanderen. Tijdens de 17e eeuw werd het als dusdanig afgestaan aan Filip du
Bosch, baron van Mere.
In die tijd bezat Erembodegem geen eigen zegel en lieten, blijkens dokumenten
uit de 14e eeuw, hun stukken stempelen door het magistraat van Aalst.
In latere eeuwen werd evenwel toch een zegel voor Erembodegem gemaakt. Dit
zegel had de vorm van een Sint Andrieskruis, tussen de armen stonden de letters
E I A W.
Het opschrift was Sig Scab De Erembodegem, Welle, Idderghem, Alphene; on
getwijfeld aldus verwijzend naar het feit dat Erembodegem met de vermelde ge
meenten. Welle, Iddergem en Teralfene een rechtsgebied uitmaakte.
Op 21 juli 1843 werd bij koninklijk besluit aan de gemeente toegestaan een
zilveren schild met een gebloemde hoptak in natuurlijke kleuren.
Nooit voordien had James Wood, officier
bij het Britse Expeditieleger uit de memo
rabele jaren 1939-40 een Rooms Katolieke
Kerk bezocht.
Het was hem vreemd te moede toen hij
m de kerk binnentrad van het dorp waarvan
de naam hem pas enkele uren voordien
oekend was: Erembodgghem. Hij had een
vaag vermoeden dat hij de naam nooit
meer zou vergeten.
Hij bieei bedeesd achteraan in de kerk
staan getroffen door een rood licht dat
vooraan brandde. Hij keek op naar het
grote kruis met het beeld van de stervende
Christus.
Door de ramen gleden gele zonnestraien...
Hij onderdrukte de neiging om even te gaan
zitten. Maar er bleef hem geen tijd
Hij zou er ooit terugkomen ais de oor-
logsmizerie gedaan was. De rivier beneden
war i is, de orug die over enkele uren zou
ggdynamiteeid worden, de bomen rond het
witte gebouw op het dorpsplein, de groene
neLende weide aan de overzijde van de,
rivigr net herinneide hem alles, aan zijn
dorp ergens in het land van Wales.
Daar waar voorheen vele landerijen als
een kleurrijk tapijt over de oppervlakte
waren verspreid, waar landbouwer en
paard even vertrouwd waren met de omge
ving als een boot op de zee. daar rijzen nu
nieuwe fabrieken op. Complexen die als
paddestoelen uit de grond zijn verschenen
en dig het ganse leven op een andere leest
hebben geschoeid. Dat is de grote omscha
keling geweest in Erembodegem.
Bi;
men
valle
ZAT
HUWELIJKSFOTO VAN
FONSKE VAN DE MAELE
Geboren te Erembodegem op 22 j; nuar.
18.4 uit een arbeidersgezin van ach km
deren, mocht de kleine iions met veeJ broc
jten op cie scnoolbanken verslijten.
Nauwelijks tien jaar oud moest hij naai
de iabriek te Aaist. Het was de Ujd v in de
iange werkdagen aan een mager looi var
8 uur s morgens tot 8 uur 's avonds.
Later werd hij, zoals zoveie zijner dorps
genoten, treinabonnent naar B. ussei, werkie
er aanvankelijk op een bieifabriex, naaien
cut inpakker in Stanuaara - boekhandel.
Vader Van de Maeie, die met schrijven,
maar wel iezen kon, las 's avonds voor uil
de volksboeken van die tiju, of vertelde
griezelige geschiedenissen van nexsen, spo
ken en geesten. Gans het hu-zeken, het
kleinste van de Hoileweg, liep vol met lu.o-
terdars.'
Verder .as Fonske of liever veisiond rnj
de werken uit een boekerij te Aaist. Hij las
en herlas de geaichten die in De Vlaamse
Illustratie verschenen tot hij ze van bui
ten kon opzeggen en bij hem ontstond ae
gedachte ook verzekens te schrijven.
Vooral geholpen door de pastoor, Z E H
Van Landuyt, door Z E P Fleerackers s j
en volksvertegenwoordiger Petrus Vau
Schuylenbergh, ontstonden zijn eerste pen-
nevruchten. Fons had het geluk een echtge
note te vinden die hem begreep, hem steun
de en aanmoedigde. Zij schonk nem negen
kinderen, waarvan drie dochters in het
klooster traden.
Zestig jaar oud wgrd Fons verbod opge
legd verder te gaan werken, door kommer
iaat en arbeid lichamelijk ondermijnd.
Nu kim hij zich gans aan zijn literaire
arbeid wijden.
Het is onbetwistbaar dat Gezelle op hem
een grote invloed heeft uitgeoefend. Gezelle
was immers in de poezie wat August Ver-
meylen schreef: In de beginne was Gezelle
en Gezelle was het Woord en het woord
was het leven en het licht...
Wanneer de winter, in de schouw,
Zij liedje zingt van zorg en rouw,
Dan stook ik, dat met rode kaken,
Alras mijn stoofke staat te blaken;
En in mijn hoekjen is 't zo wel,
Want, om de avond zoet te maken,
Neem ik Gezelle voor gezel
Hij hield zich niet op met enig experi
ment. Eenvoudig zoals hijzelf was zijn de
'gedichten zijn gemoed ontsprongen
Het gezinsleven inspireerde hem.
Schoon is het kindje dat speelt in de
woning I
Schoon om de blijheid die schalt in zijn
iied.
Schoon, om zijn eenvoud, zijn open ge
zichtje,
Dat nog geen zweem ooit van valsheid
verried.
Zijn diepe en overtuigde godsdienstzin
komt tot uiting in haast elk van zijn werken
O, ik wilde
Dat ik ook nog
Bidden kon in mijn gemoed.
Zo oprecht en
Zo betrouwvol.
Als gij. simpel vrouwke doet
Zijn arbeidsleven en al de mizeries ei nan
verbonden heeft hij diep gevoeld en het
aan E P Rutten
De werkman stond alleen, verstoten en
veracht,
Het hoofd gebukt en zuchtend in zijn
lijden,
Bevreesd voor loon en heilig recht te
strijden;
Het moedrg man-zijn. schoen hem in de
ziei gesmacht.
Steeds nieuwe moed om verder te strijden
en te werken putte h.j bij God en in zijn
gezin, maar ook m de natuur, waarin hij
uren kon ronddolen.
Zijn Vlaamse voik en zijn taal had nij
lief.
Vlaming zijn dat is beminnen
't Land dat ik met eerbied noem,
Vraandren s taal en Viaanaren's zeden,
Viaandiens recht en Viaandren's roem.
Tientallen graag beluisterde en talrijk
bijgewoonde voordrachten neeit hij genou-
den onder de ütei a Hoe ik er toe kwam
verzekens te maken
Zes bundels gedichten benevens een keure
uit zijn werk weiden uitgegeven.
Hij werd vereerd mgt de nijverheidsme-
daille eerste klas, de gouden palmen der
kroonorde en het kruis Pio ecclesia et
pont.fice In dhr Jef De Geest en in D< m
Iviodest Van Assche vond hij de iaatste
jaren van zijn levgn trouwe vrienden.
De laatste, dorspgenoot, abt van de abdij
van Steenbrugge ging in 1938 met hem naar
Rome en vervulde aldus de grote wens van
Fonske, eenmaal de pa-s te zien.
't Was zijn eerste en laatste grote reis,
want korte tijd nadien is hij aan een hart
kwaal overleden op de plaats waar hij ge
boren werd en geleefd had, in de Hoileweg,
thans Fons Van de Maelestraat te Erembo
degem.
Talrijke vrienden en bewonderaars zul
len op 9 juni ek. de grootse hulde willen
bijwonen op touw gezet door het ACW van
zijn gemeente, met medewerking van het
gemeentebestuur en al de kulturele orga
nisaties.
Tevens begroeten wij het verschijnen van
een nieuwe keur uit zijn gedichten.
Paul Pereboom
Buiten keek James Wood naar de huizen
waarvan enkele reeds fel beschadigd waren
door het artmerievuur van de Duitsers.
Hoog in de toren had hij voordien reeds
tnkele waarnemingen gedaan, die zijn ver
moeden bevestigden dat de vijand vanuit
de heuvels aan de overzijde met enke.e
arulierienesten een buitengewpne positie
hadden ingenomen die de verdediging van
cie Denderlinie vrij moeilijk zou maken.
Het was vrijdag 17 mei 1940.
Precies om 22 uur 's avonds arriveerde
een Belgisch verbindingsofficier uit Aalst,
behorende tot het regiment van de Ardeense
Jagers, met het bericht dat de Duitsers
een doorbraak zouden forceren binnen de
24 uren. Omwille van gebeurlijke achter
blijvende geallieerde soldaten diende het
opblazen van de Denderbruggen uitgesteld
te worden tot nader bevel. De schepen
die op de rivier lagen dienden tot zinken
gebracht. De nacht en de dag die daarop
volgde zou James Wood nooit vergeten. Een
ongenadig artillerieduel werd ingezet. Veel
granaten sloegen in de huizen aan het
dorpsplein, de vlammen tekenden grillige
arabesken in de blauwe meilucht. Er klonk
gegil en geschreeuw. Vluchtende mensen
met de onmogelijkste voorwerpen. Men
trachtte te blussen, maar tevergeefs... Er
I klonk een oorverdovend gekraai. De brug
I vloog in de lucht. Ergens klonk het geratel
j van mitraljeuzen. Laag gehurkt liepen
I Britse manschappen over het dorpsplein.
I James Wood zat met een andere officier
in een kamer van een hoekgebouw. van
waaruit zij een zicht hadden op het ganse
dorpsplein en in kontakt bleven met de
Tommies die rondom de kerk in stelling
lagen.
Er konden tientallen gedachten door zijn
hoofd flitsen, maar steeds werden ze ver
dreven door die ene: als ze de kerk maar
niet raken. Om een onverklaarbare wijze
ging het behoud van de kerk die hij even
had bezocht hem ter hart.
9 juni, te Erembodegem.
FONSKE VAN DE MAELE HULDE
10 u. Hoogmis met kanselrede door
EP Sigisbert, Capucijn.
Na de Mis optocht met muziek naar
het woonhuis. Korte toespraak door
Bestendig Afgevaardigde Wim Ver-
leysen.
Neerleggen van bloemen aan het
monument van Dom Modest van Assche
en de Gesneuvelden.
Opening Tentoonstelling in het ge
meentehuis: Leven en Werk van
Fonske van de Maele
15 u. 30: Feestzitting Gelegen
heidstoespraak door de h Jef de Geest.
Zang, declamatie. Op het speelplein van
de Centrale Gemeentelijke Jongens
school.
En toen gebeurde het. Een kort fluitend
geluid, een zware doffe slag. Wood wachtte
een paar minuten, wou toen naar buiten
maar een tweede ontploffing volgde. Ge
kraak, of het ganse dorp in mekaar stortte.
Door een wolk van stof zag Wood de eerste
vlammen de kerk riep hij schor tot zijn
makker... en liep werktuigelijk naar bui
ten... De vlammen sloegen hoog op. Massa's
stenen storten naar beneden. De kerk was
getroffenHet artillerievuur hield ongenadig
aan. Vaag zag Wood twee onbeweeglijke
soldaten liggen, zij werden weggedragen...
Dood.
Op 18 mei 1940 verliet James Wood het
dorp waar hij voor het eerst in zijn leven
een katolieke kerk bezocht. In zijn vuil en
gescheurd notaboekje tekende hij op deze
datum een kruis, en schreef erneven
Erembodgghem
Hij zou er terugkeren, als de mensen
weerom van goede wil waren.
Een contrasterend beeld dat echter volle
dig op de realiteit was afgestemd. Honder
den mensen waren inderdaad werkloos ge
steld door de crisis die de textielnijverheid
had doorgemaakt. Zij m/Oesten pendelen
naar Brussel of naar andere centra en zij
waren de vaandeldragers voor werk in eigen
streek. Deze wens heeft men ondertussen
kunnen inwilligen. Binnenkort wordt inder
daad de bouw aangepakt van een zesde
nieuwe nijverheid die alle samen liefst aan
duizend mensen werk zullen verschaffen.
Gates Rubber, Tupperware, Pfizer, Ets
Horn, Edmont, Ets Pauwels en de Erembo-
degemse firma Resocub zijn nu vertrouwde
namen geworden in het Erembodegemse
leven. Tenminste in het industriële leven,
want dat vooral heeft nu een duizelingwek
kende vlucht genomen. Het is daarbij ech
ter niet gebleven. Erembodegem is een le
vend geheel geworden. Immobilisme is een
van de grootste vijanden geworden van het
huidig bestuur, dat werkelijk alle aspekten
van het sociale, economische en kulturele
leven een grondige beurt heeft gegeven.
HET WEGENNET
Eerst en vooral werden de inspanningen
toegespits op de uitrusting van het wegen
net. Problemen die jarenlang hebhen aan
gesleept de wijk Ten Bos de spoor
overweg in de K'eppestraat werden aange
pakt en zijn zeer dicht bij de verwezenlij
king. Zo wordt binnenkort gestart met de
aanleg van de waterleidingsinstallatie voor
de wijk Ten Bos, eens het verloren kind
maar thans de wijk met toekomst. De plan
nen voor de bouw van een brug over de
spoorlijn Brussel Gent werden reeds
goedgekeurd in de schoot van de NMBS en
het onderzoek de commodo et indommodo
is thans reeds aan de gang. Wat een weelde
voor de automobilisten die voorheen een
half uur konden verspelen wanneer zij van
de Ninoofse steenweg op Ten Bos konden
aankomen maar die vast en zeker over een
paar jaar ongestoord deze weg zullen kun
nen nemen. Tegen die tijd kan dan heel
waarschijnliijk ook reeds het Dorp ver
nieuwd zijn, zodat de vooruitzichten roos
kleuriger zijn dan ooit. Met een bijzondere
zorg heeft men ook de infrastructuur aan
gepast in de omgeving van de industriepar
ken. Nieuwe straten werden ontworpen,
wegels van voorheen werden meterbrede
betonwegen en de nieuwe fabrieken were
met de grote verkeersaders verbonden.
SPEEL EN SPORTTERREIN
Op het plan van de ontspanning he £je
het gemeentebestuur de oprichting goedg ^EE
keurd van een speel- en sportterrein in
Gerstenstraat in de omgeving van het vo zat
balterrein van Erembodegem. Men wac
alleen naar de goedkeuring van deze pr;
cipsbgslissing om de plannen te laten opst
len. Een sportterrein wordt ook gepland
Terjoden, waar de jeugd immers wei:
gelegen heia heeft om een terrein voor spo
en spel te vinden. Op het plan van de f
bouwen is de aktiviteit nog groter. Het kei ERE-1
hof wordt volledig vernieuwd, het gemet
tehuis zal verdwijnen, de gemeenteschol
eveneens en zullen op de Leuvestra
opgetrokken worden zodat de toekoir.
vast en zeker heel wat werk zal bieden
PROBLEMEN
En toch worden in deze stroom van
wachtingen en wensen ook vele problem
gesteld. Financieel zal de gemeente een
zware inspanningen, moeten leveren. De
tiging van de nieuwe bedrijven, de verbei
rig van de infrastructuur, de onteigeni
alles heeft aan de gemeente een bom
geld gekost. Nu is het wel juist dat
momenteel reeds de voldoeningen kan plu
ken. doch dat neemt niet weg dat de fisk
liteit bestendig moet onderzocht wordt
De vraag is dan ook of de mooie plane
niet zullen geremd worden door de te ho
kosten. Het bestuur zelf vreest hiervoor
omdat men indat geval nog altijd pla
matig tewerk kan gaan om de ene ven
zenlijking niet door de andere te laten
dringen. Maar zorgen zullen er toch zijn
Verder heeft burgemeester Boel op de into
diging van het eerste industriepark ook
nadruk gelegd op het probleem van de
ningbouw. De prijzen van de gronden
in Erembodegem haast zo hoog als in
grote centra. De kandidaatbouwer woi
afgeschrikt door deze hoge prijzen en w
tigt zich in andere gemeenten waar de pr
zen meer rond de realiteit zweven.
H
z^KEI
Binnenkort zal in de Alfons van de Ms
lestraat wel een nieuwe woonwijk ontwo
pen worden, maar wat zal men beginn
wanneer alle fabrieken, op volle toeren zi
len draaien en talrijke arbeiders uit and«
gemeenten hier werkzaam zuilen zijn.
zullen eerst en vooral in de omgeving
hun werkkring willen gehuisvest zijn, do
4 "J"- uu in i
dan moet men hen de mogelijkheden kunn tullen
bieden. Die plannen worden momenteel
studeerd en men verwacht binnenkort co nnc
crete gegevens. Erembodegem wordt
mers een centrum met duizend en een moi
vcu iuu; jjp
lijkheden. maar dan moet men werkel poeip
alle kansen ter hand nemen.
f
Uw zaak eist U volkomen op I Slorpt U op... vernietigt U...
als U lichaam en geest niet tijdig rust gunt. Kom eens per
week tot rust in uw EIGEN BUNGALOW, speciaal voor U
ontworpen en gebouwd door BAKA, speciaalzaak van Betere
Bungalows. Dromen van bungalows, gestroomlijnd, dubbel
geïsoleerd, warm 's winters, fris 's zomers, uit prima hout ver
vaardigd. OOK verkrijgbaar met gemakkelijke betalingsvoor
waarden.
Wij hebben een PRACHTIGE FOLDER klaar liggen voor
U. Vraag hem. 't Kost niets... en 't verbindt U niet Vlug 1
Zend ons vandaag nog deze BON (op briefkaart geplakt of
onder omslag)
Bon voor folder Bungalow
Zend mij uw FOLDER over
BUNGALOWS.
NAAM
Straat
Woonplaats
Stuur deze bon imar
Dorp, 25
EREMBODEGEM
(Aalst)
Tel. (053) 258.21
Bungalows, geprefabriceerde tuinhuisjes, garages, enz...
OOK 's zondags open. Steeds diverse modellen te bezichtigen.
Bj
ERC
In 1
auziel
>icien
De
irordt
De I
jresta'
Dam?
het
done
der Br
done
Les
zond
'Al Gi
done
Postha
zond
Han
doi
onie
dond
Kun;
In
nii
zo
Cl
vt
W
Da
str
0|!
Pb
