en omstreken
a
Stijn Streuveis en de Zuidafrikaanse iefterkunde
Klein Logboek
NEC SPE, NEC WIETU
Bei/olking einde '63
Bloedden nun ideaal
van
VERSCHIJNT
TWEEMAAL PER WEEK.
3 maandab 50
I 6 maandab 05
Jaarabonnement 185
Postrekening; 88-1.72
Telefoon 241 14
20e JAARGANG Nr 39
Donderdag 14 mei 1964
2 F HET NUMMER
De toekenning aan de Vlaamse schrijver
Stijn Streuveis van het eredoctoraat in de
letteren en de filologie door de Universi
teit van Zuid-Afnka te Pretoria heeft an
dermaal de aandacht gevestigd op de ban
den die er van oudsher bestaan tussen de
Nederlandse letterkunde en de uiteraard
nog jonge Afrikaanse litteratuur. Des te
meer omdat te dezer gelegenheid vergelij
kingen kunnen gemaakt worden tussen het
oeuvre van de «nestor» van de nederlandse
letteren en het werk van de geestelijk sterk
aanverwante Zuidafrikaanse auteur C. van
de Heever, die een der topfiguren is in de
hedendaagse Afrikaanse letterkunde.
Men kan de Afrikaanse Letterkunde on
derverdelen in vier tijdvakken. Daar is voor
eerst de periode van vóór 1875. Dan volgen
de eerste en tweede Afrikaanse ontvoog
dingsbewegingen die terzelfdertij d nationa
le bewegingen zijn, waarbij de afstamme
lingen der eerste Hollandse nederzettingen
van de Engelsen de erkenning van het
Afrikaans als kultuurtaal en later als on
derwijs- en administratietaai trachten af te
dwingen De vierde periode vangt aan in
1930 wanneer een eigen volwaardige Afri
kaanse letterkunde het licht ziet.
Het is vooral bij het begin van deze eeuw-
dat het Afrikaans sterk gaan afwijken is
van het Nederlands. Doch dit afwijkings
proces werd reeds vroeger ingeluid. Toen
Jan van Riebeeck zich op 6 april 1652 aan
de Tafelbaai ging vestigen spraken hij en
zijn metgezellen het Hollands van de 17de
eeuw. Er dient hier echter op gewezen dat
zij uit verschillende provincies stamden en
dat ieder aldus iets van zijn eigen dialekt
meebracht. Een eerste evolutie sproot voort
uit het feit dat de Hollandse inwijkelingen,
om zich bij de inlanders gemakkelijker ver
staanbaar te maken, met opzet hun taal ver
eenvoudigden. Later arriveerden er ook ko
lonisten uit andere landen Duitsland,
Frankrijk, Portugal, Azië. Ook deze mensen
zullen hun stempel drukken op het Afri
kaans. De uiterst moeilijke en eerder zeld
zame betrekkingen met het vroegere moe
derland zorgden er verder voor dat de evo
lutie hier en ginder op verschillende paden
ging.
Reeds na een eeuw was het Hollands zoals
het aan de Kaap in gebruik was sterk ver
schillend van het Hollands zoals liet toen in
de Lage Landen werd gesproken. De woord
vorm en ook de ontleedkunde werden ver
eenvoudigd en dit in een uiterst versneld
tempo. Op dit gebied is de wording van het
Afrikaans een unicum in de kuituurgeschie
denis.
Het eigenlijk ontstaan van het Afrikaans
als taal dient evenwel gesitueerd in 1875
toen de Paarl in de Kaap-provincie het Ge-
nootskap van Regte Afrikaners» werd ge
sticht. Niet alleen de Engelssprekenden zul
len zich tegen de officiël erkenning van het
Afrikaans verzetten; vele behoudsgezinde
Afrikaanders en onder meer de Gerefor
meerde Kerken houden het immer nog bij
het Hollands. Pas in 1925 wordt in de grond
wet bepaald dat het Afrikaans de plaats van
het nederlands inneemt en als dusdanig op
gelijke voet wordt geplaats met het Engels.
Tal van schrijvers uit Noord- en Zuid-Ne
derland hebben een grote invloed uitgeoe
fend op de jonge Afrikaanse letterkunde, al
dient er -aan toegevoegd dat ook de Duitse
en Engelse invloed groot was. Naast de
Tachtigers heeft vooral Gezelle zijn stempel
gedrukt op de Afrikaanse dichtkunst. Zulks
is vooral waar te nemen in het werk van
Celliers, Totius en Malherbe.
De eerste Afrikaanse novellen hadden de
vorm van een «adventure story». Ze hadden
vooral tot doel de Afrikaanders tot het le
zen aan te sporen. Gaandeweg kreeg dit
genre een meer sociaal karakter; de littera
tuur wilde een beeld brengen van het leven
van de Afrikaander. Dit gaf het ontstaan
aan een soort boerenlitteratuur. Slechts
veel later wordt de stedeimg in de letter
kunde opgenomen. En nog meer recenter
zijn de pogingen om via de roman een beeld
op te hangen van de muiti-raciale gemeen
schap waarin de Afrikaander zich beweegt.
De invloed van Stijn Streuveis, waarvan
we reeds gewag maakten, komt vanzelfspre
kend het meest tot uiting in de zogenaamde
boerenlitteratuur waarin het leven van dier
en mens op het land wordt beschreven. De
verwantschap tussen Streuveis en C. van
den Heever is op dit gebied wel zeer op
vallend. van den Heever (1902-1957) was
reeds vroeg tot de studie van de werken van
Streuveis gekomen; hij verbleef overigens
in België wat hem in de mogelijkheid stel
de de Vlaamse letterkunde van meer nabij
te leren kennen. Het resultaat hiervan was
een serie artikels gewijd aan Gezelle, Van
de Woestijne en Streuveis. Twee van zijn
romans «Somer» en «Laat Vrugte» vertonen
een meer dan toevallige overeenkomst vau
tema met de meesterwerken van Streuveis;
«De Oogst» en «De Vlaschaard».
De oudste en grootste universiteit van
Zuid-Afrika heeft de grote verdiensten van
Streuveis voor de Afrikaanse letterkunde
willen erkennen door hem een eredoctoraat
aan te bicden. D;t initiatief zal er tevens toe
bijdragen om de kulturele banden tussen
Zuid-Afrika en Vlaanderen en Nederland
anderzijds nauwer toe te halen.
DE WAARHEID OVER
DE KOLEN
85% van de Belgen gebruiken voor l.uis-
verwarming nog steeds kolen.
Een vaststelling hierbij die ieder huis
vrouw gewis zal onder schrijven ergens
klopt er iets niet met de Belgische kolen
affaire.
Wat er niet klopt wordt thans duidelijk
uiteengezt in een zqpas onder hogervermel-
de titel verschenen brochure, uitgegeven
door het Vrouwenverbond voor Informatie
en Verdediging van de Konsument.
Zowel over de kwaliteit als de prijzen,
zijn blijkens deze brochure, de huisvrouwen
alles behalve tevreden.
Dit wijst op een zeer onvolmaakt (al dan
nie? opzettelijk in de hand gewerkt) organi
satie in de Belgische kolendistributie waar
bij in eerste instatie bepaalde financiële
groepen profiteren.
De slachtoffers: de verbruikers, en tot
op zekere hoogte ook de kleine kolenhande
laars.
In deze brochure wordt ook de resultaten
gepubliceerd van een onderzoek naar de 72
verschillende soorten kolen die momenteel
in ons land verkocht worden.
ONZE TAAL IN HET
BEDRIJFSLEVEN
Zoals reeds gemeld heeft het Vlaams Eco
nomisch Verbond een brochure uitgegeven
over het gebruik van de taal in het bedrijfs
leven zoals dit door de wet van 2 augustus
1963 wordt bepaald. Deze bruchure bevat
zeer duidelijk kommentaar dat ongetwijfeld
tal van misverstanden kan voorkomen. Fran-
cofonen laten het inderdaad soms voorkomen
alsof deze wet op het taalgebruik bv. in
houdt dat facturen naar Japan of de V. S.
uitgaande van Vlaamse bedrijven, in het
Nederlands dienden gesteld. Gebrek aan
voorlichting of opzettelijke verwarring?
De welmenende industriëlen uit het Aal-
sterse, wier administratie op grond van «en
oude familiale traditie of sleur nog steeds
door de oude francofone geest wordt be
heerst, kan deze brochure alleszins nuttig
zijn. Zij is te verkrijgen aan de prijs van
130 F op postrekening nr. 3890.66 van het
Vlaamse Ekononnsch Verbond-Antwerpen.
Men gelieve te vermelden «Het taalgebruik
in het Bedrijfsleven.»
LOF DER KRISTEN
DEMOKRATEN
OP een te EreniDodegem voor het plaatse
lijk Vlaams Aktiekomitee en VVBL afdeling
gehouden voordracht, heeft E.P. Dr. Brauns
S.J. nog eens gewezen op de enorme bete
kenis van de gebroeders Daens in hun pio-
niersstrijd voor het Vlaams rechtsherstel.
Wat deze beide figuren vooral sierde, al
dus E.P. Brauns, is wel het feit dat zij nim
mer hun knstelijke overtuiging hebben
prijsgegeven, wel integendeel er steeds
hebben naar gehandeld. Meteen, in het bie-
zonder in 't land van Aalst, hebben weten
te voorkomen dat het merendeel der arbei
ders hun kromgewerkte ruggen zouden toe
gekeerd hebben naar de beste kristelijke
traditie.
ONTSPANNING VOOR DE
AALSTERSE JEUGD
Het oprichten van ontspanningsgelegenhe
den, o.m. speelpleinen voor de jeugd blijft
een der voornaamste bekommernissen van
het huidig stadsbestuur. Er is de laatste ja
ren op dit gebied wel een en ander ver
wezenlijkt Momenteel werkt men effectief
aan het speelplein van de volkrijke St. An-
naparochie.
Naar verluidt zou het stadsbestuur in de
toekomst, het verwerven van sommige thans
nog private domeinen, voor zever deze ge
legenheid zich zou voordoen, met het oog
op ruimere ontspanningscentra voor de
jeugd, wel in overweging nemen.
DE AS. GULDENSPOREN-
VIERING TE AALST
Nadat vorig jaar ingevolge diverse om
standigheden de Gudensporenviering te
Aalst een eerder povere indruk maakte,
werd door verschillend® Aalsterse vereni
gingen aangedrongen op de noodzakelijk
heid voor 1964 tijdig een in alle opzichten
verantwoord programma uit te werken.
In dit verband werd door Schepen G.
Claus, als voorzitter van het feestkomitee,
reeds diverse kontakten gelegd.
Het definitief programma alsmede de da
tum van deze Guldensporenherdenkmg, zal
worden besproken in het Guldensporenko-
mitee dat in de loop van volgende week
vergadert, en waarop de afgevaardigden
van de verschillende verenigingen zullen
uitgenodigd worden.
Ter gelegenheid van de Plechtige Kommuniedag te Denderhoatem had be
grijpelijkerwijze de drieling, Anita, Rita en Greta dochters van het echt
paar Maurits Van den Eynde-Bodaert veel bekijks (Cl. liet Volk)
BURGERLIJKE BESCHER
MING DEMONSTREERT
REDDINGSOPERATIES
.MET MEDEWERKING
VAN DE LUCIIMACHT
Op 18 mei as. wordt door de Burgerlijke
Bescherming Gewest Denderland te Ninove
een oefening ingericht met de medewerking
van de Luchtmacht Terwijl een formatie
straaljagers een schijn aanval op Ninove
zal uitvoeren, waarbij het neerstorten van
een toestel op het Paul de Montplein ver
ondersteld wordt, zal de Burgerlijke Be
scherming Gewest Denderland, met de me
dewerking van het Rode Kruis en de plaat
selijke politie reddingsoperaties op touw
zetten.
In totaal zullen 250 leden van het Korps
hieraan deelnemen.
Het gewest Denderland omvat momenteel
de korpsen van de Burgerlijke Bescherming
van Erembodegem, Ninove. Denderleeuw.
Iddergem, Nieuwerkerken en Teralfene.
NAAR FUSIE MESPELARE
OUDEGEM
Wordt het schilderachtige Mespelare bin
nen afzienbare tijd bij de gemeente Oude-
gem gevoegd
Dit is de vraag die zich de vroede vaderen
van deze kleine gemeente hebben gesteld
tijdens een recente raadszitting.
Een aantal raadsleden blijken er voor
stander van te zijn. Het is dan ook niet uit
gesloten dat de as. gemeenteverkiezingen
te Mespelare in het teken zullen staaa van
een strijd tussen voor- en tegenstanders
van de aansluiting bij Oudegem.
OPNIEUW DENDERDRAMA
Thans vrouw verdronken
Amper twee weken nadat een inwoner
uit Moorsel in de ©ender verdronk is thans
de 48 jarige Clementine Beeckman, Water
torenstraat 27, Aalst in tot dusver onbe
kende omstandigheden in de Dender te
rechtgekomen en verdronken.
Voorbijgangers bemerkten het drijvend
lijk even voorbij brouwerij Zeeberg.
De politie werd verwittigd en bracht het
stoffelijk overschot aan wal.
De vrouw had pas enkele uren voordien
haar woning verlaten. Het onderzoek zal
thans moeten uitwijzen hoe de ongelukkige
in het water is terechtgekomen.
Het tragische ongeval te
Oudegem
WAGEN AANGEREDEN
VAN AALSTENAAR
Bij het dodelijk ongeval dat zich maan
dagavond omstreeks 11.30 te Oudegem ter
hoogte van het station heeft voorgedaan,
heeft de h. Marcel van Daele, die hierbij om
het leven kwam, voordien nog de personen
wagen aangereden van de Aalstenaar de h.
Van Herreweghe die zich in de richting
van Dendermonde begaf.
Bij dit ongeval waarbij de wagen van de
h. Van Daele letterlijk de deur inbeukte van
het nabijgelegen hoekhuis, werd de dienst
900 opgeroepen die vrij vlug ter plaatse was
DRIE GEKWETSTEN BIJ
BOTSING TE AALST
Aan het gevaarlijk kruispunt van de Ha
rm, ter hoogte van het Rond Punt, gebeur
de even na de middag een zwaar verkeerson
geval waarbij drie personen gekwetst wer
den,
Twee personenwagens kwamen frontaal
met elkaar in botsing en de aanrijding was
zo hevig dat een der voertuigen werd weg
geslingerd en naast de baan over de kop
sloeg.
Theophiel Van Der Hoeven, wonende Je-
ruzalemstraat 27 te Haaltert; Frans Baeyens
Wilgendries 26 te Mere, en Kamiel De Sae-
deleer, Bosstraat 102 te Erpe, liepen ern
stige verwondingen op en dienden Ier ver
pleging naar het stedelijk hospitaal ge
voerd.
Te Denderleeuw
ZWEEFVLIEGTUIG MAAKT
NOODLANDING
Een zweefvliegtuig heeft op het grensge
bied Denderleeuw-Liedekerke een noodlan
ding gemaakt in een weide. De piloot slaag
de erin de nabijgelegen spoorlijnen te ont
wijken. Het betrof hier een deelnemer aan
de wedstrijd Rijsel-Koblenz.
Op 31 december 1963 telde Belgie
9.328.126 inwoners. Ten opzichte van 1962
wordt een vermeerdering van 76.712 inwo
ners vastgesteld, die als volgt kan worden
onderverdeeld;
Geboorten: 158.196
Immigraties; 601.120
Sterfgevallen: 115.618
Emigraties: 566.986
Per provincie evolueerde het bevolkings
cijfer ais volgt.
1962
1963
Antwerpen
1.455.644
1.468.450
Brabant
2.028.855
2.052.913
West-Vlaanderen
1.004.670
1.012.591
Oost-Vlaanderen
1.276.353
1.281.316
Henegouwen
1.318.427
1.321.714
Luik
995.853
1.003.226
Limburg
583.767
598.248
Luxemburg
216.975
217.157
Namen
370.870
372.511
Het Rijk
9.251.414
9.328.126
Voor de toepassing
van de
taalgrenswet
De familie Mathieu
bloedgevers, honderden giften
Cliché «Het Volk»
AALSTERSE FAMILIE KAN
ALS VOORBEELD GESTELD
WORDEN
Sinds enkele jaren heeft in de Dirk Mar-
tensstede en vooral in de omgeving het vrij
willig bloedgeven een enorme uitbreiding
genomen. Overal werden verenigingen opge
richt van bloedgevers, die regelmatig bloed
afstonden voor noodlijdenden en zieken,
en tijdens vele plechtigheden al werd dit
ideaal van deze mensen in de hoogste mate
geprezen. Een enig feit bestaat nochtans in
de families Mathieu, Van tJeert, Ruyssinck,
De Block en Dhaese, die in één familie, en
alleen in rechtstreekse lijn tien bloedge
vers tellen, die op zichzelf al een vereniging
voor bloedgevers kunnen vormen. De ge
dachte is feitelijke opgekomen toen Karei
en Jean Mathieu enkele jaren geleden be
sloten tot een bloedgeversvereniging toe te
treden. Onmiddellijk waren enkele familie
leden bereid hen te volgen en bij Marcel De
Block, op de Hopmarkt, kwam enkele tijd
later een kring van bloedgevers tot stand.
Het leden aantal groeide steeds aan, en ook
in de familie werden vele mensen aange
trokken door dit edel doel. Tot men nu tien
familieleden in de vereniging telt, die sa
men honderden giften op hun actief hebben
en die wellicht binnenkort nog zullen ver
sterkt worden met enkele jonge mensen, die
eveneens klaar staan. «Wij leven om men
sen te helpen» vertelde ons mevrouw De
Block, terwijl zij terecht fier naar een fa
miliefoto wees, waarop alle familieleden -
bloedgevers stonden afgebeeld...
van 8 november 1962 telde West-Vlaanderen
1.075.949, Henegouwen 1249.536 en Luik
1.007.516 inwoners.
OQO
TOESTELLEN IN ONS LAND
STEEDS iVIEER T.V.
MAAR OOK STIJGEND AANTAL
RADIOTOESTELLEN
Stijgt het aantal T.V. toesteiien onweer
staanbaar in ons land, dan blijft het pu
bliek ook de goede oude radio getrouw. Dit
blijkt uit recente statistieken over het jaar
1963.
Einde 1963 telde ons land 2.934.779 ra
diotoestellen en 1.206.322 televisietoestellen
Ten opzichte van 1962 is er een aanwinst
van 39.625 radio's en van 188.819 televisies.
Per provincie ziet de verdeling er als
volgt uit: Antwerpen 434.909 radio's en
220.510 T.\ .'s; Brabant 627.511 radio's en
259.191 T.V.'s; West-Vlaanderen 318.387
radio s en 156.189 T.V.'s; Oost-Vlaanderen
380.167 radio's en 139.273 T.V.'s; Henegou
wen 422.010 radio's en 156.462 T.V.'s; Luik
372.387 radio's en 129.047 T.V.'s; Limburg
150.965 radio's en 63.668 T.V.'s; Luxemburg
85.184 radio's en 14.981 T.V.'s en Namen
143.259 radio's en 37.001 T.T.'s.
Voor de radio's is de onderverdeling per
categorie als volgt: 2.138.101 hulstoestellen,
227.316 autotoestellen, 455.454 draagbare
toestellen en 113.908 radiodistributie.
-oOo
BELGIE: Land van Fietsers...
In het jaar 1963 waren er in ons land
2 812.5J0 fietsen en 445.998 bromfietsen. On
derverdeeld per provincie ziet de toestand
er als volgt uit: Antwerpen 546.116 fietsen
en 69.443 bromfietsen; Brabant 373.432
fietsen en 55 394 bromfietsen, West-Vlaan
deren 491.716 fietsen en 77.887 bromfietsen
Oost-Vlaanderen 595.038 fietsen en 65.763
bromfietsen; Henegouwen 267.650 fietsen en
68.884 bromfietsen; Luik 140.175 fietsen en
3,.333 bro-Hfietsen; Limburg 276.716 fietsen
en 33.983 bromfietsen; Luxemburg 49.952
fietsen en 16.552 bromfietsen en Namen
71.715 fietsen en 30.759 bromfietsen.
Bij deze statistieken staat men ietwat ver
steld over het feit dat bij de aanleg van
nieuwe wegen, de fietsende Belgen nogal
stiefmoederlijk worden behandeld.
