go omstreken
Ie Aalst... vijftig jaar geleden
mgm
herinneringen 191418
l|tw» -fni
Klein Logboek
Waar Shakespeare
konijnen stroopte...
NfcC SPt, NEC METU
ÉBÊ
^2)riekleur
van Aalst
VERSCHIJNT
TWEEMAAL PER WEEK.
3 maaiidab. 02.50 F
O maandab. 120,F
.Taarabonnenii'iit 230,F
Postrekening 881.72.
Telefoon 241.14.
20e JAARGANG Nr. 58
Zaterdag 25 juli 1964
MET BIJVOEGSEL
2,50 F HET NUMMER
JULI 1914
De Aalsterse Kermisfeesten kenden een prettig verloop.
Het is nog de goede oude tijd. spijts d e felle politieke strijd die vooral sedert
jaren in het arrondissement Aalst woedt en zopas nog een hoogtepunt bereikte
in de parlementaire verkiezingen.
In de kamer heeft een Antwerps volksvertegenwoordiger Vlaamse en Waalse
regimenten afzonderlijk geeist. Tevergeefs. De laatste oerkonsei vatieven hebben
aan de vooravond van een niet verwachte wereldoorlog nog eens hun slag thuis
gehaald.
Maar voor de rest is het een gunstige tijd... de tijd dat kinderen nog van 's mor
gens vroeg tot 's avonds t in de fabrieken werken, dat een moeder nut twee
dochters te zamen 3,75 F. verdienen.
Amper vier jaar geleden heeft de Jezuiel Dr. P. Stracke, leraar aan het Sint Jo
zefskollege te Aalst zijn «Arm Vlaanderen» geschreven. De inspiratie en doku-
mentatie waren zo voorde hand in het benderland, waar b\ in het Ninoofso de
Jongere generaties nog de gevolgen droegen van de lichamelijke ondermijning die
hun ouders hadden gekend tijdens de beruchte hongersnood van 184X...
De goede oude tijd... i
lisme in het Aalsterse.
L c' v
ét de doorbraak van de kristen demokralie, van het socia-
Juli 1914: Te Antwerpen hebben zopas een honderdtal families uit het Aalsterse
Haallerl, Denderhoutem, Kerksken, Nieuw erkerken, enz. hun oud vaderland een
vaarwel toegeroepen. De Red Star Line voert hen naar dat jonge land dat Ame
rika is; een land van ^beloften, een land van vrede...
- - .r.w - v'.
Verlaten huizen aan de Aalsterse Denderkaai in 1914 na een artilleriebombardement.
Oorlog
De Volkstem, De Werkman en andere
streekbladen hebben kommentaren gebracht
I bij de gebeurtenissen die zich sedert het
drama van Serajevo in een vlug onheilspel
lend tempo voltrekken.
Want in deze tijd zijn stréekbladen vrij
wel de enige bron van informatie,
j En toch gelooft de man in de straat niet
I dat ons land in een oorlog zal betrokken
worden. Zeker niet met Duitsland, want nog
niet zo heel lang geleden hebben Keizer
I Wilhelm en Koning Albert I een prettig
onderhoud gehad. Daarbij, redeneert de man
I in de straat, onze koningin is verwant met
I verschillende Duitse regerende dynastieën
I De vele Duitsers, die zicli dan in deze
f zomer van 1914 te Aalst bevinden, werk
zaam in verschillende fabrieken als mon-
I teurs enz., worden dan ook nog steeds
I vriendschappelijk bejegend.
Mobilisatie
I In de vroege ochtend van vrijdag 31 juli
J scheurt het klingelen van een bel de stilte
op de Aalsterse Grote Markt waar nog een
paar gaslantaarns hun flauw licht werpen
op de gevels van het huis van de familie
I Lienart en de «Comte d'Egmont».
Meteen verlaten verschillende politieagen-
I ten het stadhuis en verspreiden zich in de
I stad.
Met luide forse stem roept iemand aan
de poort van het stadhuis: Mobilisatie van
het Belgisch leger, mobilisatie van het Bel
gisch leger. Dra luiden in "alle kerken
alarmerend de klokken
Reeds hebben een paar agenten bewoners
gewekt in de Lange Zoutstraat waar ze de
mobilisatiebevelen aan ontstelde dienstplich
tige Aalstenaars overhandigen.
Aan de Meiboom valt een jonge vrouw
in bezwijming wanneer zij bij afwezigheid
van haar echtgenoot het gevreesde papier
ontvangt. De politieman is de kluts kwijt
en wekt vlug de bewoners van de belenden
de woning. Tientallen keren zal hij, net als
zijn makkers, moeten ontkennen dat de
oorlog is begonnen. Neen, maar de klassen
tot en met 1901 worden opgeroepen...
De ganse dag door biedt het Stationsplein
het beklemmende beeld van vertrekkende
soldaten. Sommige vrouwen en kinderen
blijven er ook wanneer de trein die hun man
of vader meevoert reeds vertrokken is.
In de «Pupillenschool» is het een drukte
van belang. De kadetten worden huiswaarts
gezonden, met uitzondering van diegenen
die ouder zijn dan 16 jaar en meteen als
korporaal in het leger worden ingelijfd.
De bevelvoerende kolonel Thiry vertrekt
naar Antwerpen. De «Pupillenschool» is de
finitief ontbonden.
Marktdag
Wanneer in de vroege ochtend van de
daaropvolgende zaterdag de eerste markt
kramers en boeren arriveren, wordt het een
herrie van jewelste. Een legerofficier ver
gezeld van burgemeester Leo Geeraer's eist
onmeedogend de paarden op, die verzameld
worden voor de Aalsterse schouwburg aan
de Hopmarkt Sommige boeren nemen dat
niet zonder meer, zodat vooral de Aalsterse
burgemeester herhaaldelijk moet overreden
om incidenten te voorkomen.
Indruk maakt een legerballon die zuid
waarts boven de stad zweeft.
Op zondag 2 augustus werd de Burger
wacht ingeschakeld die de voornaamste stra
tegische punten en ook de bankinstellin
gen moest bewaken.
rtaat szitting
De cinema's worden gesloten terwijl alle
vergadorirsen v/orden verboden. De nog
zeldzame teleL. ;aj m de sUC ..oidon be
slag genomen, terwijl «11e tv Aalst vertoe
vende Duitsers die gebeurlijk duivenliefheb-
bers waren hun hok niet mochten sluiten
Ofschoon Belgie nog niet in de oorlog is
betrokken wordt de bevolking steeds meer
en meer door paniek aangegrepen en worden
de kruidenierswinkels als het ware bestormd
Op 3 augustus vergadert de Aalsterse ge
meenteraad. Schepen R. Moyersoen en Se
nator De Blieck spreken de raad toe.
Petrus Daens, de leider van de Kristene
Volkspartij, wiens zoon Frans reeds onder
de wapens is, richt een boodschap tot de
soldaten uit de streek: «de oude Daens bidt
dagelijks voor U. Moge uw lijden en wel
licht uw bloed de vrede aanbrengen onder
de volkeren.»
4 augustus
Het nieuws dat de Duitse legers de Bel
gische grens hebben overschreden brengt
alle Aalstenaars op de straat. De aanblik
van doortrekkende Belgische soldaten ver
wekt een ware geestdrift emand gelooft
dat de oorlog lang zal duren.
De eerste brief van de Aalsterse soldaat
Frans van den Bergh, gedateerd 5 augustus
vanuit de forten van Luik, steekt ook de
Aalstenaars een hart onder de riem:
het is een plezier om de Duitsers te zien
neertuimelen» schrijft Frans. Enkele dagen
later reeds sneuvelt de jonge man Reac
tie op de dood van deze Aalstenaar: Tien
tallen nieuwe vrijwilligers arriveren op
het Aalsters stadhuis. Inmiddels krijgen de
Duitsers die te Aalst verblijven bericht dat
ze de stad moeten verlaten. Sommigen
worden aangehouden, o.w. bekende figuren
als Drunhausen, Muller en Holkott.
In totaal verbleven er te Aalst ca. 130
Duitsers.
(Blijkens cijfers van 1910 ook nog: 53
Fransen, 50 Nederlanders, 21 Engelsen, 7
Oostenrijkers en 3 Italianen.
.Merkwaardig is dat het vertrek of de
aanhouding van de Duitsers zonder inci
denten verloopt.
Aan het stadhuis worden de zondag 9 au
gustus de vlaggen van de toenmalige geal
lieerde gehesen. Op de beiaard weerklonk
een forse Vlaamse Leeuw, waarbij de al
daar steeds ronddrentelde massa veelbete
kenend meezong De legerbenden sneven,
een volk zal niet vergaan Clk.
IN HET GENTSE MUSEUM
VOOR SCHONE KUNSTEN
De tentoonstelling Figuratie en Defigu-
ratie in het Museum voor Schone Kunsten
te Gent werd verzekerd voor een bedrag
van 250 miljoen.
Deze tentoonstelling waarop ook o.m.
een groot werk van Picasso te bezichtigen
is, kende reeds de eerste dagen een grote
belangstelling. Een werk van Paul Delvaux
is er door een Amerikaan voor een reusach
tig bedrag aangekocht.
DE BRUSSELSE OLIEVLEK
«De ervaring leert dat de verstedelijking
van het Brusselse ommeland gepaard gaat
met de verfransing ervan: door nederzet
ting en door eigenlijke verfransing van de
oorspronkelijke inheemse bevolking.
Wij zien met het blote oog dat de dorpe
lingen opkijken naar de rijkere inwijke
lingen, mettertijd de enigen die de steeds
duurder wordende bouwgrond kunnen be
talen. Wij stellen ook vast dat die rijke
Franssprekenden niet zozeer zelf naar
grond komen zoeken, doch dat personen en
maatschappijen grond opkopen, op eigen
houtje tot bouwgrond promoveren en dan
de vorengenoemden als kopers opzoeken.
Dat de uitbreiding van de reeds een mil
joen inwoners behelzende agglomeratie
Brussel op een volkomen willekeurige wij
ze gebeurt, met als enige drijfveren de on
ophoudende centrahzering van een klein
land door een grotestad en de wijdvertakte
belangen van grondspeculanten en wie
daarvan de diverse vruchten plukt, is klaar
voor iedereen die hierover ook maar een
beetje nadenkt Dat zoiets echter kan ge
beuren in de tweede helft van de twintig
ste eeuw. vijftig jaar nadat in de meeste
ons omringende landen een begin werd ge
maakt van een bij de wet geregelde orde
ning van de ruimte, slaat iedereen met ver
bazing, behalve de Belgen, die er al aan ge
wend zijn, in zoveel wanorde te leven».
Aldus het weekblad De Bond.
EEN GEVAAR DAT NIET
BEZWOREN IS
De Brusselse olievlek is inderdaad in
eerste instantie een zaak voor de grond-
speculanten, wier belangen wonderwel sa
menvallen met deze van sommige politici.
Dat het tweetalig stelsel van oorspronke
lijke Vlaamse gemeenten een wezenlijk ge
vaar inhoudt bewijst bv. de toestand in de
Brusselse randgemeente St. Agatha-Berchem
Het aantal Franssprekende inwoners ver
hoogt er van jaar tot jaar. Wie de Brusselse
toestanden kent weet dat daaruit geleidelijk
een in de praktijk overheersend Franstalig
stelsel voortvloeit. Dertig jaar geleden bv.
waren de politieagenten oorspronkelijke
Nederlandssprekenden. Thans zijn het twee-
taligen met een bedenkelijk Nederlands
wier ouders of grootouders thuishoorden
ten Zuiden van de taalgrens..
Zo wordt de brave Frederik tot in den
treure gefopt en aldus zal ook geschieden
in de zes randgemeenten waar men vorig
jaar de faciliteiten heeft toegestaan. Brus
sel blijft tot op heden een verliespunt voor
de Vlamingen, meteen de struikelsteen voor
gezonde toestanden in dit land.
HET KASTEEL VAN DE
GRAVEN EGMONT TE
ZOTTEGEM
Het Kasteel Graaf van Egmont te Zotte-
gem werd bij koninklijk besluit als histo
risch monument gerangschikt.
NIET ALLEEN HIROSJIMA
In de naoorlogse jaren zijn Hirosjima en
Nagasaki symbolen geworden voor de geva
ren die een gebeurlijke atoomoorlog bete
kenen. Terecht.
Maar hoe afschuwelijk ook deze bombar
dementen met atoombommen waren, toch
oordeelden de Amerikanen dat zij (ver
meende) motieven hadden om derwijze in
enkele minuten tijds ca. 100.000 mensen te
laten doden: Het vermijden van een lang
durige veldtocht tegen Japan die aan weers
zijden het aantal slachtoffers nog groter zou
gemaakt hebben. Maar zelfs dit Amerikaanse
machiavellisme kon Churchill niet inroepen
toen hij met zijn staf besloot tot het bom
bardement van de Duitse historische stad
Dresden. Alleen stond anno 1944 reeds vast
dat deze stad m de toekomstige Russische
zone zou liggen. Dus zonder belang voor de
Westerse geallieerden. Dies werd Dresden
ten gronde gebombardeerd. Resultaat: 85.000
doden.
Een heuglijke dag
PLECHTIGE" EERSTE MIS
Zondag 2 augustus wordt onze stadsge
noot E. P. Louis Janssens, zoon van de
h. en Mevr. .1. Janssens - Van Langenhove,
Duivekeetstraat, door Z. Ex. Mgr Charue,
bisschop van Namen tot priester gewijd in
de kapel van O. L Vrouw van Genade te
Scheut.
Te Aalst zal E. IV Janssens de Eerste H
Mis opdragen in de St. Jozefskerk. op zon
dag 9 augustus te 9.30 uur. i
E. H. N. V ancien Abbeele zal het gele
genheidssermoen houden.
Ter gelegenheid van deze plechtigheid
wordt in de gebuurte van de Duivekeetstraat
feestelijkheden op louw gezet met de mede-
werking van de drumband Cecilia van Erem- j
bodegem o. 1. v. Omer De Hauwere.
Na de H. Mis zal een optocht worden ge
houden naar de St. Jozefstraat, waar in de
.Meisjesschool de drumband de ontvangst
zal opluisteren. Stoetsgewijze wordt nadien
opgestapt naar een nabijgelegen feestzaal.
E- N. Het is ons bevestigd door ooggetuigen.
Op 21 juli te 11 uur ontbrak nog steeds aan een openbaar gebouw in de Ajuin-
stad de Belgische driekleur.
Enkele oudstrijders telefoneerden sta nde pede naar de betrokken personen met
het dringend verzoek de drapeau te willen uithangen.
Prompt verscheen daarop een sierlijke driekleur...
Wie beschrijft evenwel de verbazing van de Aalsterse observateurs toen zij een
vlag bemerkten met ZWART - ROOI) - GEEL... Dat ding leek verdacht veel op het
symbool van onze stiefbroeders in de Na to: De (West)Duitsers.
Uitdagend en verwarring brengend in de geesten, bleef die vreemdsoortige drie
kleur er een tijdje wapperen.
Een nieuw telefoontje... excuses en toen einde goed alles goed verscheen
de oude trouwe Belgische driekleur, ZWART - GEEL - ROOD...
DE HERINNERING
ACHTE RNA
JULI. \^crgeten is de Baedeker-
wijsheid van de Londense gids de bus
dokkert Stratford-on-avon binnen.
Stapt uit pelgrims Indische dames
met sierlijk gedrapeerde mantels en
bedwelmend Oosterse parfums, char
merende Zuid Afrikaanse meisjes met
Spaanse hoeden, zwaar gebrilde negers
in veelkleurige kostuums en namaak
Oxfordallures, Parijse paartjes pas van
de Sorbonne en de bruiloftstafel, Vi-
kmgers uit Noorwegen of Zweden met
door zeewind verweerde snuiten, Zuid-
Amenkanen, zwaar en donker, ergens
uit een stadje in de pampa's Stapt uit
Ajuinen van Aalst, stad van retorij
kers, stad zonder schouwburg, o, Sha
kespeare, wil ons aanhoren.
Stratford-on-avon Keizerrijk of
geen keizerrijk, wij kunnen niet bui
ten Shakespeare, het rijk zal eenmaal
voorbijgaan, maar Shakespeare nim
mer Gaat en wandelt in dit zeldzaam
schone oord, dit land van Hamlet, La
dy Macbeth, Desdemonda, King Lear...
Hier stoeide de wildebras in de bos-
een gids die zich Laurence Olivier
waant William Shakespeare, Prins
der Dichters Aller Tijden.
Hier stoeide de wildebrasl in de bos
sen van Sir Lucy, stroopte er konijnen
en hazen zeer tot ergenis van de ho
norabele heer, ergenis die de jonge
William met schimpverzen beantwoord
de, met het gekende resultaat.
Hier verliefde hij op Anna Hatha
way, die zijn gade werd en die samen
met hem in het door groen omloverd
kerkje begraven werd.
Om de eer van het graf had West
minster Stratford-on-avon getwist,
maar Shakespeare had in zijn graf
schrift zelf beslist
«Good frend for Jesus sake forbeare
To digg the dust encloased heare
Blest be ye man yt spares thes stones
Ad curst he yt moves my stones.
(Beste vriend laat het om Jezus, naar
mijn as te zoeken, die hier geborgen
ligt, Gezegend wie deze steen spaart,
vervloekt, wie mijn gebeente ver
plaatst.)
Middenin een park staat het Shake-
speare-Memorial, terzelfdertijd schouw
burg en museum, en het indrukwek
kend monument de dichter met rond
zich Lady Macbeth, Hamlet, Prince
Hal, Falstaff.
Tegen een boom leunend staat een
slungelachtige gerokte Schot, met
een in helrood leer gebonden bundel...
Shakespeare verzen
Een Indische dame vouwt de han
den...
Gans het stadje leeft overigens in de
herinnering van de grote zoon, die En
geland meer eer en roem bijbracht dan
ooit een admiraal.
Een Amerikaans miljonair bekostig
de de oprichting van een fontein uit
pure bewondering voor de dichter.
Er is een hotel waarvan alle kamers
genoemd zijn naar de figuren uit de
voornaamste werken van Shakespea
re...
Te kort is deze pelgrimtocht. De
avond schuift reeds aan de bus
wacht. Ergens tingeltangelt oude mu
ziek. Door een raam wuift een blonde
Ophelia «Sweets tot the sweet, fare
well...» x.
