wiide wereld
Paus Pan his VI
en het Concilie
De
Joden in Rusland'
Wie schreef de langste liefdebrief?
ELAhCQUAERT
Toenemende ven/olgint)
Over het Sudetenland hangt nog steeds
de schaduw van de «verdrijving»
ANTI - LAWAAI
bisschop van Milaan. Hier verwierf hij zich
Nu op 14 september het Tweede Vati- door zijn warme sociale belangstelling cie
caanse Concilie haar derde zitting gaat be- naam van «arbeidersbisschop». Hij bezocht
gmnen vermoedelijk de belangrijkste, of- persoonlijk meer dan twee derde van alle
schoon het vele werk nog een vierde zitting fabrieken in het aartsbisdom en trad ener-
in 1965 vordert gaat de belangstelling in de giek voor de rechten van de arbeiders m
wereld weer speciaal uit naar de man, die het krijt. Een klein trekje hiervan komt uit
de sleutelfiguur van het concilie is, paus in het voorval, dat toen hij eens in een fa-
Paulus VI. briekstoespraak de werkgevers vermaande
de werknemers niet te laag te betalen en
deza passage in het officiële verslag bleek
'Zij het, dat deze paus een geheel andere te ontbreken, de bladen diezelfde avond
figuur is dan paus Joannes XXIII, hij be- van het aartsbisschoppelijke paleis de juis-
zit ongetwijfeld grote gaven voor zijn ver- te lezing ter opname kregen. Vanuit Milaan
heven taak, waarop zo ontzaglijk veel aan reisde hij veel o.a. door de Verenigde Sta-
komt. Paus Paulus VI werd op 26 september ten en door grote delen van Afrika (Nige-
1897 geboren en zal dus weldra 67 jaar oud ria)
zijn. Van zijn jeugdjaren noemt men als
kenmerken, dat hij taai volhardend en zeer
moedig was. Zijn studiejaren bewezen bril- Als paus komen hem de rijke ervaringen
lante geestesgeven, die maakten dat hij na van zijn leven zeer te stade. Hij blijft de
op 29 mei 1920 tot priester gewijd te zijn. onvermoeibare harde werker, die tot diep
voor hogere opleiding naar de pauselijke in de nacht de stapels papieren op zijn bu-
universiteit te Rome, de Gregoriana, werd reau attaqueert. Het hoofdwerk uit zijn
gezonden. Hier wordt de diplomatie van het ruim éénjarig kerkbestuur is de encycliek
Vaticaan gevormd. Reeds op 26 jarige leef- Ecclesiam suam, een beschouwing over we-
tijd kreeg hij zijn eerste diplomatieke aan- zen en taak van de kerk, die echter met wij
stelling nl. als attaché bij de nuntiatuur tg ze bedachtzaamheid alles ontziet wat tot de
Warschau. Maar daar het kl maat voor zijn taak van het concilie behoort. Zijn stand-
niet sterke gezondheid hier te hard was, punt is bepaald, doch hij zal in geen enkel
werd hij weldra naar Rome teruggeroep on, opzicht de concilievaders in hun werk be
waar hij belast werd met de toen door d lemmeren of overheersen. In onderschei-
strijd met het fascisme in moeilijke omstan- ding met de vorige paus, bij wie grote vrien-
digheden verkerende Katholiek studenten- delijkheid vooropstond, onderstreept Pau-
clubs. Montini kwam met hen tenslotte in lus VI, dat hoewel contacten met de com-
de catacomben van Calixtus terecht. In de munistische wereld mogelijk zijn, toch dui-
gedurige conflicten met het fascisme kon delijk moet zijn, dat de kerk het atheis-
hij zijn moed en volharding betonen. In tische communisme beslist afwijst en hier-
1925 kwam hij bij het Vaticaanse staatsse- mee met kan samenleven. Theologisch op-
cretariaat. Hier was hij weldra de rechter- merkelijk is in de encycliek, dat de paus in
hand van paus Pius XII wat hij 15 jaar lang onderscheiding van de traditionele formu-
bleef. Tijdens de wereldoorlog verborg hij leringen herhaaldelijk spreekt over, «het
talloze joden in het spelonkrijke Orato-v mysterie» van de kerk en voorts veel na-1
nanenklooster te Rome en wist o.a. het weg- druk legt op de Schriftgegevens Inzake de I
brengen van de paus naar Duitsland, wat oecumenische beweging schrijft hij, dat de
Hitier een tijdlang in de zin had te verhin- bereidheid tot samenspreking met van de
deren. In 1953 wilde Pius XII Montini en kerk gescheiden broeders toch met kan be-
Tardini tot kardinaal verheffen, maar bei- duiden, dat enig compromis inzake de zui
den weigerden omdat zij als voorstanders verheid van het geloof zou mogelijk zijn»,
van internationalizering van het college de
plaatsen open wilden houden voor buiten,- En zo zien we uit naar de hervatting van
landers. In november 1954 werd hij aarts- het grote concilie.
KANON UIT WRAK
OPGEHAALD
Een twee ton zwaar kanon dat 253 jaar
op de bodem van de zee heeft gelegen is
en bekeuren. De eerste week van de actie
werden 1241 bonnen uitgedeeld. Men ver-
De stad Rome heeft een afzonderlijke af- wacht dat het in Rome, bekend om zijn
deling van de poiitie belast met de bestrij- lawaai s avonds laat, thans heel wat meer j
ding van het avondlawaas :n de stad. De rilst zal £aan heersen. liet Romeinse voor- ^jezer dagen door Engelse kikvorsmannen,
agenten moeten te luidruchtige motorrijders beeld is voor de grote wereldsteden lang met van (je inwoners van het eiland
jukeboxen, radio's, nozems, enz. betrappen niet slecht. Het verdient navolging. Skerries, aan de Schotse noordkust, naar
boven gebracht.
Het tien voet lange kanon is afkomstig
van een Nederlands schip, De Liefde
dat in 1711 bij Skerries verging. Sinds die
tijd zijn er sporen van het wrak aange
spoeld, zoals zilveren en gouden munten.
Duikers van het Britse marinevaartuig
Shulton troffen een zilveren muntstuk
aan en zagen ook het kanon dat zij echter
niet naar boven konden krijgen. Het lag
op een diepte van 21 meter. Het kanon was
te zwaar om aan boord te hijsen, ,maar de
kapitein van de Shulton heeft het kanon
hangende aan een tros op ongeveer 4,5 meter
diepte, naar de haven en de pier gesleept.
DE GROOTSTE
BOOTTENTOONSTELLING
TER WERELD
Van 6 tot 16 januari 1965 zal te Londen
in het Earl's Court het elfde Internationale
Bootsalon gehouden worden. Bezoekers uit
alle hoeken van de wereld zijn het eens om
te zeggen dat er in de wereld geen enkele
boottentoonstelling wordt gehouden die dit
grootse schouwspel evenaart. De vorige ten
toonstelling had in het begin van dit jaar
plaats en ontving het bezoek van 300.000
personen.
Boótsportentoesiasten uit heel de wereld
die op de hoogte wensen te blijven, zullen
naar de tentoonstelling gaan om voertuigen
van alle typen, scheepsmotoren en de nieuw
ste uitvindingen op gebied van toebehoren
en estetiek te zien.
De buitenlandse kopers zullen hartelijk
welkom zijn op de ontvangsten die elke dag
tijdens de tentoonstelling zullen gegeven
worden.
EEN NIEUW TUIG VOOR IIET REKUPER EREN VAN RUIMTEKAPSULES werd on
langs met bijval op de Edwards Air Force Base in Califomie beproefd. Boven de kap-
sule bemerkt men de opblaasbare vleugel die in de lagere dampkringlagen als draag
vlak voor de kapsule fungeerde. Tijdens de in het raam van het Mercury-programma
ondernomen ruimtevluchten maakte men gebruik van valschermen om de kapsules
na hun terugkeer in de dampkring te reku pereren. Het nadeel van dit systeem is dat
men ermee niet erg goed een landingsplaats kan kiezen. Gehoopt wordt dat het nieuwe
tuig aan deze euvel zal verhelpen.
BRITSE SCHEEPSWERVEN
ZIJN WELVAREND
Britse industrie van de scheepsbouw vaa!:
aan kritiek blootgestaan, zowel vanwege de j
reders zelf uit; maar nooit was ze afbre
kend. Wel integendeel: zij was bedoeld om 1
deze industrie aan te sporen zich te moder
niseren en zich effektief aan de eisen van
de moderne evolutie aan te passen. Het
eerste gevolg hiervan was de oprichting I
van het «Patton committee» in 1961. Dit
comité deed spoedig een reeks aanbevelm-
gen, waarvan de meesten gesteund waren
op waarnemingen verricht in landen, die
als grote maritieme mogendheden bekend I
staan. Een groot deel van deze aanbevelm-1
gen werd door de scheepswerven opgevolgd j
en positieve resultaten bleven dan ook niet
lang uit.
Vrijheidstraat 8 AALST
Telefoon: 240.8!?
OFFICIEEL rECHNIEKER
KANTOORMACHINES ALLE MERKEN
STALEN BUREEL MEUBELEN
DUPLICATOREN
WAARBORG 100
SERVICE
DR. SORGE TOCH
OPGEKNOOPT
Berucht spion Wereldoorlog II
liet Russische blad. de Pravda heeft voor
de eerste maal een en ander onthuld om
trent de geheimzinnige Dr. Sorge, de be
ruchte spion die als Duits perskorrespon-
dente te Tokio tijdens de laatste wereldoor
log belangrijke militaire gegevens over
maakte aan de Russen.
De Pravda erkent dat deze gegevens vrij-
wijl steeds betrouwbaar waren en van het
hoogste belang voor de Sovjet-Unie.
Betreffende het einde van Dr. Sorge
schrijft de Pravda dat hij inderdaad door
de Japanners werd opgehangen.
Deze gegevens stemmen vrijwel ou-i
met deze van Dr. Otto Meisner, de Duitse
auteur die de laatste levensjaren van Dr.
orge een roman schreef, ofschoon Meisner
tot enige twijfel laat blijken over de dood
van zijn sinistere romanfiguur. In de naoor
logse jaren werd inderdaad de mening ge
opperd dat deze voor Rusland zo verdien
stelijke spion door de Japanners zou uitge
leverd geweest zijn en ergens in Rusland
zijn laatste levensjaren zou slijten.
Op tien jaar tijd werd niet minder dan
160 miljoen Pond sterling besteed aan de
modernizering van de Britse scheepswer.
ven. Het zijn de eigen hulpbronnen van de
industrie die de totale kosten hebben
dragen, terwijl in andere landen waarj
scheepswerven een belangrijke plaats inne-
men, de kosten van de modernizering gr»- Sovjet-Rusland heeft ,n zake de Joden een gesloten. Van de ruim 70 doodvonnissen in
tendeels gedragen worden door de regering oven weinig schone ie, als Naz.-Du,tsland ,1e laatste tijd op economische vergrijpen
hetzij door leningen, hetzij door vrijstel-1Te Neurenberg werd in het bekende pro- uitgesproken, viel twee derde op Joden.
..nonnomAn iii,1inin(> AAn linnplnnui» f\Ttnt>r WIP tirfllllVPn Pil
ling van belastingen.
In 1875 had de Parijse schilder Marcel wereld zich bevindt, welke de eerste vrou-
de Izeelure een hevige verering opgevat welijke arts in Duitsland was en waar de
voor z'n mooie Magdalena de Villatoure. Dag langste rechtlijnige spoorbaan ter wereld
en nacht droomde hij van haar. Daar hij ligt. Waar deze zich dan bevindt? In Aus-
niet steeds in haar aanwezigheid kon ver- tralie. Zonder een enkele, hoe kleine bocht
toeven zond hij haar talrijke brieven. Doch ook. strekt ze zich over 530 km uit tussen
alle lieve woordjes die hij vond schenen Perth en Adelaide.
hem onvoldoende om zijn gevoelens volle- Waar is het op onze aarde het warmst.'
dig uit te drukken Hij trof dan ook een jn ^et beruchte dodendal van Californie?
koen besluit, zette zich op zekeren dag aan Tyjeeni daar registreerde men in 1913 slechts
zijn schrijftafel en schreef niet minder dan een temperatuur van 56,7 Celsius, terwijl
1 875.000 keren «Ik bem.n je», duizendmaal de thermometer te Azizia in Lybie reeds
iiet jaartal waarin hij leefde. Alzo onstond 57^ aanwees. Ook in de Chineense Ataca-
<le langste liefdebrief ter wereld. mawoestijn is het leven geen pretje. Zo
Nu over iets anders: weet U wie de meest men er met de hoogste temperaturen aan-
afgeheelde vrouw ter wereld is? Het was treft, breekt dit gebied alle droogterekords
Anna von Strantz-Fuhnng, een Hamburgse In bepaalde delen van deze woestijn heelt
schone en de latere vrouw van de Berlijnse men s>nds meer dan 100 jaar geen enkele
Hofoperadirekteur Ferdinand von Strantz. druppel regen kunnen noteren
Ze diende namelijk als model voor de Ger- Tenslotte wordt ook het omvangrijkste
mama, die destijds Duitsland belichaamde boek ter wereld met vergeten. Het was de
en onder Willem II op miljoenen postzegels in de 15de eeuw ontstane Chinese encyklo-
talrijke postkaarten, affichen en schilde- pedie «Yng-lo-tatien», een werk van meer
rijen voorkwam. dan 22.000 boekdelen. Alleszins verscheen
Dit zijn slechts twee der vele superlatie- het niet in drukvorm, maar werd het
ven die Werner Lenz verzamelde en op slechts in enkele met de hand geschreven
pittige wijze publiceerde in zijn boek «Uni- eksemplaren verspreid. Het omvangrijkste
cum in de wereld superlatieven van A werk dat gedrukt werd ontstond in het be-
tot Z». Zo vernemen wij de uitzonderlijkste gin van de 18de eeuw, ook in China. Het
zaken, leren alzo wie de oudste vader in bestond slechts uit 5.020 banden, elk van
Europa was, waar het grootste uurwerk ter 170 pagina's.
In november 1963
schee psbouwindustrie
inbegrepen 182.000 personen tewerk. Ze
ventig firma's houden zich vooral bezig
met de konstruktie van schepen van 100 ton
en meer Bovendien zijn een 90-tal firma's
houd van schepen. De Britse herstel
verbouwnijverheid is trouwens de belang
rijkste ter wereld. Ruim 50 'm van de ka-
ces aangenomen volgens een voorlopige onder wie vrouwen en oude mannen. Als
schatting dat 6 miljoen Joden waren gedood, «verzwaring» van hun schuld werd aang<
stelde de Britse Later verbeterde het Joodse wereldcongres voerd dat ze regelmatig synagogen bezoch-
scheepsherstellers 1 dit cijfer en bepaalde het op 5,7 miljoen, ten, waarin «zionisme» werd bedreven, dat
Uiteindelijk rekende de Engelse Joodse met anti-Russische spionage gelijk heette
schrijver Gerald Reitlinger in zijn boek te staan. Moskou heeft voor haar half mil-
«The final solution» (1953) op grond van. joen Joden slechts 3 synagogen In teorie
preciese gegevens uit, dat er minstens kunnen 20 mensen een synagoge aanvragen
gespecializeerd in het herstel en het onder- 4.194 200 en hoogstens 4.581.200 slachtoffers maar indien zij het vragen wordt diret t één
waren, rond de 4,5 miljoen dus, van wie gearresteerd en het verzoek hierna afgewe-
er 3,5 miljoen op de nazi's vielen en 1 zen. De drie miljoen Joden kunnen slechts
miljoen op de Russen. Reitlinger toont dit één krant hebben, een klein blad. Joodse
paciteit van de scheepswerven is in handen in zijn boek uitvoerig aan en we vermoeden boeken kunnen nagenoeg niet verschijnen.
van tien firmas.
Een belangrijke karakteristiek van de
Britse scheepsbouwnijverheid is haar on
geëvenaarde bevoegdheid op gebied van
de bouw van speciale en weinig verspreide,
en bijgevolg zeer dure vaartuigen. De pro-
duktie is zeer verscheiden. Wat betreft de
koopvaardijvloot hebben de scheepswerven
van het Verenigd Koninkrijk in 1963 iets
minder dan één miljoen ton te water ge
laten, hetgeen 12 der tewaterlatingen in
de wereld vertegenwoordigt. Sedert de
jongste wereldoorlog hebben de scheeps
werven 33 lijnschepen gebouwd van meer
dan 20.000 ton, een realizatie die door geen
enkel zeevarend land werd overtroffen. De
jongste triomf op dit gebied is de order die
niettegenstaande een zware konkurrentie
werd verkregen voor de bouw van eert
schip van 24.000 ton voor de Swedish-Ame
rica Line. Alhoewel gespecializeerd in de
bouw van oceaanschepen nemen de Britse
scheepswerven in de bouw van tankschepen
een belangrijke plaats in; vijf eenheden
van meer dan 85.000 ton en verschillende
super-tankschepen waarvan enkele voor de
uitvoer, waren in 1963 op de werven.
Een ander gevolg van de modernizering
van de Britse scheepswerven is de aanhou
dende stijging van de uitvoer De orders
dat zijn cijfers wel de definitieve zullen Joodse toneelgezelschappen zijn verboden
zijn. En men begrijpt zonder meer, dat het be-
Het Russisch aandeel wordt vaak vergeten staan do Joden op allerlei wijzen wordt
maar al weten we niet van Russische gas- bemoeilijkt, zo al niet erger Wegtrekken is
ovens, het dodencijfer is er niet minder I100 evenmin geoorloofd. De Arabische sta-
vreselijk en brengt aan de dag dat de Sov- ten wensen geen toevloed van Joden in Is-
jets wel heel weinig recht hadden om te raeI en Kusland houdt deze staten graag
Neurenberg op de rechterstoel plaats te ne- te vriend. De druk op de Joden beoogt trou-
men en moorden op Joden te bestraffen. wens n'et hen uit te drijven, doe li hen te
In het Engelse hogerhuis werd hierover dan bewegen hun eigen aard, godsdienst, cul-
ook menig hartig woord gezegd, o.a. door tuur en ras op te geven, speciaal hun «zio-
lord Hankey, die het rondweg een schandaal nisme» uit te roeien. Ze moeten tot Russen
noemde. worden gemaakt.
En niettegenstaande al het gebeurde en In de officiële pers verschijnt hierover
alle UNO besluiten gaat in Rusland de ver- zeer weinig. Men laat de nazi's graag de
volging nog steeds door en neemt zelfs in smaad de Jodenvervolgers te zijn en houdt
de laatste tijd scherpere vormen aan. de Russische toestanden liever geheim Er
De Slavische volken waren steeds anti se- heerst ook voor de Joden grondwettig gods-
mitisch; de Russische tsaren lieten de Joden dienstvrijheid. Hun Moskouse seminarie
vervolgen, Stalin had zijn pogroms en onder heet officieel «niet gesloten»; men liet er
Chroestsjow wordt deze lijn nog steeds immers één student tot dit doel Hun syna-
doorgetrokken. In Rusland wonen thans bij- gogen zijn niet verboden en «vervolging»
na 3 miljoen Joden. Aan hen wordt slechts bestaat met Maar men behoeft niet drie
|én seminarie toegestaan, de yeshiva te keer per jaar te gaan inspecteren, wat hier
Moskou; deze had 10 studenten; maar de van waar is; één inspectie is genoeg en men
autoriteiten zonden er 9 van hen naar huis weet wat er van de rechten van de mens in
met verbod terug te keren, zodat er slechts dit opzicht terecht komt.
één student overbleef. Zo kan van geeste
lijke verzorging van 3 miljoen mensen in Het was inderdaad een schande, dat deze
de toekomst niets meer terecht komen mensen te Neurenberg meenden over Joden-
voor deze scheepswerven stegen ^an 41.000 I Voorts werden in de laatste maanden weer moorden (van anderen) te mogen oordelen;
ton in 1958 tot 252.000 ton in 1963. 1 onder allerlei voorwendselen 12 synagogen ze gaan heden zelfs met vervolgen door.
Karlovy-Vary, socialistisch paradebad nummer 1, heeft dringend mensen nodig
Het openen van de Tsjechische grenzen
heeft thans eens en voor altijd geopen
baard dat de Tsjechen het oude Sudeten
land nog altijd mijden en dit niettegen
staande alle officiële logenstraffingen.
Sinds de massale verdrijving van de tien
duizenden Sudetenduitsers bleef het oude
bedroevend gering. En voor Praag is het
probleem erg moeilijk op te lossen.
Buiten de landbouw zijn er echter ook
nog heel wat arbeidskrachten nodig in de
porseleinindustrie, de machinebouw, het
transportwezen en thans ook het vreemde
lingenverkeer. In de politiek van Praag
land leeg Boerderijen vervielen tot puinho- moet het oude Karlovy-Vary de rol spelen
pen vruchtbaar akkerland werd een wilder- van ontmoetingscentrum tussen Oost en
nis. En nochtans is Praag en zeer terecht West. Buitenlandse toeristen worden met
trouwens, van mening dat het land zeer ane mogelijke middelen, naar Karlsbad ge-
veel arbeidsmogelijkheden biedt doch de jokt. Het badstadje moet een soort tegen
hanger worden van de Russische Zwarte
Zee-badsteden. Maar daarom moet Karls
bad ook grondig worden «opgepoetst». Oe
huisgevels hebben dringend nieuwe verf-
beurten nodig. De hotels schreeuwen naar
arbeidskrachten ontbreken.
Jaarlijks laat de regering van Praag de
propagandatrommel voor het grensland
roeren. Ook tijdens de voorbije lente ge
beurde dit en de kandidaten kregen heel
wat aanlokkelijke voorwaarden voorgespie- meer komfort. Want de toerist uit het Wes-
geld. Deze voorwaarden liepen van gratis ten vindt de Karlsbaderhotels bedroevend
huisvesting over speciale arbeidspremies vervallen. En dat precies wil Praag uit de
tot eigen land. Wat het laatste betreft, kan wereld helpen. Dus; grondige schoonmaak
worden gezegd dat de Tsjechische Kommu- in Karlovy-Vary. Maar van waar moeten de
nistische Partij nog maar onlangs de waar- arbeidskrachten komen?
de van het begrip «eigen land» heeft ont- De Tsjecchische pers maakt er thans
dekt. geen geheim meer van det Karlsbad en om-
En toch lijdt de streek van en rond Kar- geving een zeer groot aantal broodwinnin-
lovy-Vary, het oude Karlsbad, paradebad-
stad nummer 1 in het 'socialistisch» machts
blok, een nijpend gebrek aan mensen Zo
kon de streek de landbouwplanning voor
1963 geenszins beantwoorden. Voor het vee
was er al te weinig voeder alhoewel Sude
tenland duizenden hektaren braakliggende
gen biedt. Over de redenen voor het tekort
aan mensen zwijgt Praag echter in alle ta
len. Over het Sudetenland hangt nog de
donkere schaduw van de grote volksver
huizing uit de tijd onmiddellijk na wereld
oorlog nummer 2. Het land werd «vrijge
maakt» voor de Tsjechen. Maar de Tsje-
- ronden telt. En de vooruitzichten naar chen kwamen niet en het bloeiende Sude-
nieuwe mensentoevoer zijn niet erg hoop- tenland verwilderde totaal. En ook in 1961
gevend. Sudetenland kende in 1963 een aan- maakt het uitzicht van de doodse, vervallen
groei van welgeteld 135 immigranten. Dat boerderijen meer indruk dan de propagan-
is voor deze in feite rijke landbouwstreek da van Praag.
