Demografische evolutie te Aalst
Kunstschilder Piet Gillis
MORGEN BEGINT VANDAAG
Iri memoriam
Het Sodegec-Richtplan voor de Ontwikkeling
en de Ruimtelijke Ordening van de Denderstreek
In het kort berichtje over wijlen de 78-jarige Piet Gillis in dit blad verschenen,
werd hij de ouderdomsdeken onzer kunstenaars genoemd. Dit is wel een vergissing.
Om slechts twee namen te citeren te Antwerpen de in 1878 geboren baron-kunst
schilder Isidoor Opsomer en de 85-jarige beroemde glazenier Eugeen Yoors, die nog
immer in volle scheppende bedrijvigheid is.
In de lange reeks kunstenaars met wie wij naderhand contact zouden krijgen, is
Piet Gillis wel een der eersten met wie wij vele jaren geleden, toen hij nog in onze
geboortestad Aalst vertoefde, kennis maakten.
De Aalsterse meacenas Singelyn, die een prachtige kunstverzameling bezat, hielp
een der eerste tentoonstellingen van Piet in de stad van Dirk Martens inrichten.
Singelyn's vriend, de Vlaamse letterkundige Maurits Sabbe, kwam deze tentoonstel
ling bezoeken, schreef er een vleiend artikel over in een Aalsterse krant en hier
mede kreeg dadelijk de kunst van Gillis een sympatieke klank. De tentoonstelling
trouwens werd een succes.
Wij zelf begonnen toen onze jonge pen te scherpen om con amore over Gillis
kunst te schrijven. In illo tempore anno 1911 woonde Piet te Baardegem bij
Aalst, waar een schuur zijn atelier was.
Met welk een enthousiasme werd daar gekout over de kunst en de natuur die
voor de schilder als een veelsnarige harp was waaruit hij een schat van impressies
tokkelde. Wat al uren hebben wij er samen gekuierd door gloeihete korenvelden
waarover een rode zonnestraal trilde, en door ivoorwitte sneeuwvlakten waar de
vrieswind in onze oren beet De paarse weerschijn van een zonnevlam in een ver
hoeveruitje te zien bloeien, leek ons een louter mirakel van God... In die tijd heeft
Piet, met een fijne en echt dichterlijke romantiek, heel wat maanavonden geschil
derd, met een lucht die een tint had als van doorzichtig Delfts porselein.
In 1914 moet hij Baardegem, het toenmalige mekka van zijn hart, verlaten en
in plaats van een penseel stopte men hem een geweer in de hand. Krieg Hij
versukkelt in de Duitse krijgsgevangenk ampen en stuurt ons uit Soltai melancho
lische kaartjes. Hij mag terug schilderen.
Daarna komt hij geknakt in Zwitserland terecht, voelt zich herleven, vrijt er en
wint er een Zwitsers bruidje met wie hij zich te Appels-Veer gaat vestigen.
En dan gaat het schilderen van her volop zijn gang en exposeert hij met een im
mer stijgend succes te Antwerpen, Gent, Brussel, Aalst, enz. Trouwens reeds voor
1914 werd zijn werk in de Driejaarlijkse opgemerkt.
De bron zijner inspiraties is immer rustiek en stralend fris geweest, terwijl zijn
kloeke techniek nog aanhoudend aan finesse won. Hoe deze kunst te bestempelen
Impressionisme Neo-impressionisme Romantiek Om het even. Piet Gillis is
voor ons immer een geheel spontaan en rechtzinnig kunstenaar geweest die, in ge
durig kontakt met de natuur, zijn visies en indrukken wist vast te leggen met een
liefdevolle penseelslag en een heerlijk bevruchtend gevoel.
Inmiddels ging zijn palet nog bestendig aan rijkkleurigheid winnen, want al zijn
de subtiel geschakeerde spelen van avondlicht en maangetover, met hun nimbus van
geheimzinnigheid, hem immer bijzonder lief geweest, toch deed hij zich meteen gel
den als een groeiend fors luminist, die zijn figuren als het ware gemodeleerd
in het daverend festijn der zomerzon zette.
Wij denken hierbij terug aan sommige zijner oogstdoeken met hun volle vibre
rende lichtgeuten en de triomfant gulle streken van zijn schildersborstel, die alles,
scherp en krachtig, in een flakkering van goud skulpteerde. Elders, in doeken als
zijn «Aardappeloogst», waar de inkarnaat rode hoofddoeken der wiedsters als met
een gloed van papaver in het licht schette ren, klonk ook zijn koloriet als een klok.
En toch, hoe knap en rassig ook hij hier pikturaal op het voorplan treedt, ver
geten wij niet schilderijen als zijn «Valavond», waarin al het intieme en melan
cholische van zijn temperament komt boven drijven drie eenvoudige myten, zo
treffend gesuggereerd tegen een maanhemel van amber en opaal als een mystieke
drie-éénheid...
Elders, in zijn studies, met een stuifsel van herfstbrons en herfstgoud, tegen de
lichtvibraties van een teer getoetste lucht, vonden wij eens te meer de gans poëti
sche Gillis gecondenseerd.
Te Antwerpen ving hij als zestienjarige zijn akademische studies aan onder de
leiding van een beminde meester als Ju liaan De Vriendt. Aan het Hoger Kunst
instituut werd hem de Van Lerius-prijs toegekend, waarna hij nog een eervolle ver
melding bekwam voor de Prijs van Rome. Jef Crick.
Algemene opgave van de Burgerlijke stand
in 1964
1. GEBOORTEN
Mannelijk Vrouwelijk
wettig 1307 wettig 1253
onwettig 6 onwettig 7
Algemeen totaal 1313 1260 2573
Minder geboorten dan in 1963 211.
Mann. Vr. Tot.
Geb. v. inwoners stad 389 340 729
Geb. v. inw. buiten stad 924 920 1844
1313 1260 2573
Voor de stad min 53
Vreemd stad min 158.
Aantal geboorten per maand
De overlijdens verdelen zich per ouder
dom als volgt
4. ECHTSCHEIDINGEN
STAD
VREEMDE
TOT.
Mann. Vrouw.
Mann. Vrouw.
jan.
26
25
79
80
210
febr.
33
31
60
88
212
maart
33
26
84
87
230
april
34
28
79
93
234
mei
40
37
84
74
235
juni
34
33
83
77
227
juli
36
33
71
65
205
august.
39
22
102
76
239
sept.
20
36
76
80
221
okt.
31
19
76
69
195
nov.
32
27
58
67
184
dec.
22
23
72
64
181
389
340
904
920
22573
Aantal
tweelingen
25.
Mann.
Vrouw.
Tot.
faeer dan in 1963 14
minder dan 1 jaar
24
29
53
van 1 tot 10 jaar
6
6
12
Duur van het huwelijk
van 10 tot 20 jaar
3
2
5
van 1 tot 5 jaar
3
van 20 tot 30 jaar
10
3
13
van 5 tot 10 jaar
7
van 30 tot 40 jaar
11
10
21
van 10 tot 15 jaar
10
van 40 tot 50 jaar
14
17
31
van 15 tot 20 jaar
2
van 50. tot 60 jaar
70
41
111
meer dan 20 jaar
4
van 60 tot 70 jaar
129
104 233
van 70 tot 80 jaar
121
111
232
Leeftijd van de echtgescheidenen
van 80 tot 90 jaar
46
69
115
Mann. Vrouwel
90 jaar en meer
9
14
23
van 21 tot 25 jaar
1
van 25 tot 30 jaar
3 9
443
406
849
van 30 tot 35 jaar
van 35 tot 50 jaar
11 7
11 7
Mann.
Vrouwel.
meer dan 50 jaar
1 2
Doodgeboren kinderen 23
Levenloos aangegeven 7
Minder dan in 1963
3. HUWELIJKEN
Aantal 319
Meer dan in 1963 8.
10
18
waarvan 20 van het mannelijk geslacht,
waarvan 30 van het 'vrouwelijk geslacht.
Minder dan in 1963 4.
Erkenningen 10.
Wettigingen 4.
Aangenomen kinderen 5.
2. OVERLIJDENS
Mannelijk 443
Vrouwelijk 406
TOTAAL 849
Meer overlijdens dan in 1963 34.
Mann. Vrouw. Tot.
Overl. inwoners stad 220 228 448
Overl. inwoners vreemd 223 178 401
443 406 849
Voor de stad 11
Vreemd aan stad 23.
Aantal overlijdens per maand
STAD VREEMDE TOT.
Mann. Vrouw. Mann. Vrouw,
jan. 21 25 14 14 74
febr. 18 13 17 7 55
maart 28 26 10 16 80
april 18 18 13 17 66
mei 17 23 19 13 72
juni 16 21 22 15 74
juli 15 13 14 14 56
august. 14 14 24 15 67
sept. 13 7 22 14 56
okt. 15 30 20 19 84
nov. 19 20 18 14 71
dec. 26 18 30 20 94
januari
11
februari
22
maart
11
april
25
mei
31
juni
26
juli
48
augustus
51
september
23
oktober
22
november
30
december
19
totaal
319
Leeftijd van de gehuwden
Mann. Vrouwel.
minder dan 18 jaar 1 19
van 18 tot 21 jaar 53 126
van 21 tot 25 jaar 141 106
van 25 tot 30 jaar 76 33
van 30 tot 35 jaar 21 13
van 35 tot 50 jaar 15 15
van 50 jaar en meer 12 7
5. ALGEMENE OPGAVE VAN DE LOOI
VAN DE BEVOLKING VAN GEWOOf
VERBLIJF OF WERKELIJKE BEVOl
KING IN 1964.
1 Intredingen
Mann. Vrouw. To>
door geboorte in stad 385 337 72
door geboorte in andere
gemeente of land 32 36 6
door overbrenging van
gewoon verblijf 630 674 130
door overbrenging na
schrapp. vreemdelingenreg. 5 5 1?
Vreemdelingenregister
door geboorte of overbrenging
van gewoon verblijf 34 32 6
1086 1084 217J
Totaal intredingen 2170.
2 Uittredingen
door overlijden in stad 220 228 44
door overlijden in andere
gemeente of land 38 15 5
door overbrenging van gewoon
verblijf naar andere gemeente
of land - 793 811 160
Vreemdelingenregister
door overbrenging van gewoon verblijf
naar andere gemeente en schrapping
in vreemdelingenregister naar
bevolkingsregister 21 22 4
220 228
223
178 849
319 319
Burgerstand van de gehuwden
Tussen ongehuwden 292
tussen wedr en weduwen 6
tussen wedr en ongehuwd meisje 2
tussen wedr en echtgesch. vrouw 1
tussen ongehuwde mannen en weduwen 3
tussen ongeh. mannen en echtgesch. vr. 6
tussen echtgescheidenen 4
tussen echtgesch. man en jong meisje 4
tussen echtgesch. man en weduwe 1
319
Totaal uittredingen
1072
2148.
1076 21^
BEVOLKING VAN DE STAD
Bevolking op 21-12-1963
22301 23153 4545
Vermeerdering in 1964 14 8
22315 23161 4543j Gi
Bevolking van de stad Aalstop 31-12-1961
45.476 va
NIEUWE GEMEENTEGRENZEN
In het richtplan voor de Denderstreek wordt gepleit voor een herstrukturering
der gemeentegrenzen.
Voor wat Aalst betreft, wordt een uitbreiding voorgesteld ten zuiden van de
autosnelweg, met annexatie van verschillende gedeelten van het grondgebied van
Erembodegem en Nieuwerkerken, noordwaarts van de autosnelweg.
De Erpse Honegem alsmede de gemeente Hofstade zou alsdan eveneens bij Aalst
dienen gevoegd te worden.
Andere fusies van gemeenten die in eerste
instantie noodzakelijk zouden zijn, o.m.
Denderleeuw-Liedekerke
Erpe-Mere
Burst-Bambrugge
Hillegem-Borsbeke-Herzele
Appelterre-Voorde
Schendelbeke-Idegem
Gijzegem-Oudegem
Ninove zou vergroot worden met Meer-
beke, Pollare, Outer en een gedeelte van
Appelterre-Eichem ((Eichem).
Evenwel zou een gedeelte van Ninove bij
Denderleeuw-Liedekerke gevoegd worden.
Geraardsbergen zou uitgebreid worden
met Nederboelare, een gedeelte van Goefer-
dinge, Overboelare en het westelijk deel van
Onkerzele.
Vlierzele
Bavegem - Letterhoutem
St. Lievens-Houtem - Oombergen
Haaltert - Kerksken, een gedeelte
van Mere en het deel van Aalst en
Nieuwerkerken ten zuiden van de
autosnelweg en een deel van Erem
bodegem tussen de autosnelweg en
de baan Aalst-Ninove.
Aspelare - Nederhasselt.
Hierbij wordt opgemerkt dat vanzelfspre
kend de Oostvlaams - Brabantse grens zou
dienen gewijzigd te worden.
STREVEN NAAR EEN
INTENSERE TEWERK
STELLINGSPOLITI EK
Gelet op de aangroei tot 1970 van de ak-
tieve bevolking in de Denderstreek, met ca.
7.200 eenheden, moet gestreefd worden naar
een additionele tewerkstelling van 13.200
eenheden in de Denderstreek.
Een oplossing in de richting van een ver
hoogde arbeidspendel, zou slechts hogere
kosten met zich medebrengen.
Men voorziet niet dat de huidige ar
beidspendel, hoofdzakelijk in de richting
van Brussel, in de volgende jaren zal
verminderen.
Inderdaad dient er rekening mede ge
houden dat diegenen die te Brussel een
stabiele betrekking hebben, deze niet zo
gemakkelijk zullen ruilen voor een
werkgelegenheid in eigen streek.
Mettertijd zou, steeds volgens dit richtplan
ook de fusie van Denderbelle, Wieze en
Herdersem dienen verwezenlijkt te worden.
Voorts Opwijk - Baardegefh - Mazenzele
Lede met bijvoeging van Wanzele
Oordegem - Smetlede
Erondegem - Impe, met gedeelten
van Ottergem, Vlekkem-Zonnegem en
AFSCHAFFING ADMINISTRATIEF
ARRONDISSEMENT DENDERMONDE
Het voortbestaan van het administratief
arrondissement Dendermonde zou niet nood
zakelijk zijn in de toekomst.
Voorgesteld wordt het samen te voegen
met het arrondissement St, Niklaas.
In tegenstelling met het ontwerp Van
Reepinghen wordt hier gewezen op de wense
lijkheid twee rechtbanken van eerste aanleg
op te richten resp. te Aalst en te St. Niklaas,
waarbij de huidige rechtbank te Dender
monde zou afgeschaft worden.
WELKE NIJVERHEDEN
De industrialisatie-inspanningen voor de
Denderstreek zullen vooral deze nijverheden
moeten beogen waarvan mag aangenomen
worden dat ze in de eerstkomende jaren
expansief zullen zijn.
Als dusdanige nijverheden moeten aan
gezien worden
1. Metaalwerkende nijverheid.
2. Scheikundige nijverheid.
3. Bouwmaterialen-sektor.
4. Diverse verwerkende nijverheden
(Diverse verbruiksgoederen).
5. Bouwsektor (Gestandardizeerde bouw
elementen en specialisatie van
montage).
GEMEENTERAAD VAN EREMBODEGEM
Begroting Sociale voordelenGrotere toelagen voor kuituur
De inwoners van Erembodegem schijnen
meer interesse te voelen dan vroeger voor
de raadszittingen van de nieuwe gemeente
raad. Er waren tijdens de jongste zitting
inderdaad bijna geen stoelen meer voorhan
den om al de belangstellenden een plaatsje
te geven, waar integendeel tijdens de vorige
zes jaar de aanwezigen telkens op één hand
konden geteld worden.
Vanwaar deze belangstelling Verwacht
men mirakelen van de oppositie We weten
het niet. In elk geval, burgemeester Boel
en de andere leden van de meerderheid
hebben bij deze eerste werkzitting reeds het
bewijs geleverd dat ze, zoals vroeger, de
belangen der gemeente met hand en tand
zullen verdedigen.
DE BEGROTING
Bij de afhandeling van de belastingen voor
het dienstjaar 1965 wees burgemeester Boel
(CVP) op de opmerkingen van het provin
ciaal bestuur in verband met het nadelig
saldo bij de uitbating van de waterleidings-
dienst. Het gemeentebestuur werd verzocht,
het tekort van 518.000 fr. aan te passen,
zodat de prijs per kwartaal thans 183 fr.
zal worden, zijnde 10 fr. per kubieke meter
terwijl het hoger verbruik zal aangerekend
worden tegen 9 fr. van 15-100 kubieke meter
en tegen 8 fr. voor meer dan 100 kubieke
meter. Tevens werd er op gewezen dat de
kostprijs van het water aan de gemeente
zelf in een tweetal jaar meer dan verdubbeld
is.
De aanpassing van de opcentiemes op de
grondbelastingen zijn noodzakelijk ingevolge
de mindere inkomsten uit het Gemeente
fonds 1964 7.555.000, 1965 6.366.000
en uit het speciaal fonds 163.125 fr., de
herwaardering van de wedden en de aanpas
sing van de tarieven voor de elektriciteit.
De opcentiemes op de drijfkracht- en nij-
verheidspersoneel werden goedgekeurd,
evenals de belastingen van 7 op de motor
rijtuigen, 3 op het bedrijfsinkomen en
5.000 fr op de diensters. Deze belasting
werd eenparig aangenomen.
De belasting op de* foorinstellingen, de
vermakelijkheden, de voetpaden en de afle
vering van administratieve stukken werd
hernieuwd, maar voor het lijkenvervoer
werd een belangrijke vermindering aanvaard
Ingevolge een voorstel van raadslede
Verbeiren (CVP) en dr. Daem (CVP) wei
den slechts drie klassen behouden, waardo»
het vervoer tot en met 9 uur volledig ko
teloos zal zijn. Voor de eerste klasse wore
de prijs vastgesteld op 2.500 fr., tweed
klasse (10.30 u.) 2000 fr., 10 u. 1250 fr. e
9.30 u. 750 fr.
Aansluitend met deze kan de besprekin
van de begroting 1965 worden aangesnedei
Het cijfermuziek werd al enkele dagen gel
den gegeven, zodat de begroting in de groq
ste lijnen werd behouden. Alleen is een g>
voelige verhoging ingevoerd van de subs
dies aan sociale en kulturele verenigingei
van de geboortepremies, evenals de verdul
beling van de gemeentetoelage op het vooi
huwelijkssparen, op voorstel van de h. Vel
beiren (CVP), die thans op 20 wordt
bracht. De oppositie vroeg de afzonderlijk
behandeling van de inkomsten en -uitgava
en deze laatste werden zelfs door één v»
de oppositieleden goedgekeurd.
GEZINSRADEN
De burgemeester gaf vervolgens lezi4
van een brief van de Bond van Grote t
Jonge Gezinnen. Hierin wordt het gemeen»
bestuur geloofd voor de inspanningen d
werden gedaan voor het gezinsbeleid e
wordt gevraagd nu 373 gezinnen zijn aa
gesloten, een gezinsraad op te richten, waa
in alle verenigingen in verband met b
gezin zijn opgenomen. De burgemeester ve
klaarde zich volledig akkoord met dit voo
stel en zal hiervoor de nodige kontakten
nemen, terwijl hij tevens meedeelde dat 4
verhoging van de geboortepremies zal wo
den ingevoerd 500 fr. voor het eerste l
tweede kind, 1.500 fr. voor het derde 4
vierde kind en 2.000 fr. voor het vijJ
kind.
De raad keurde ook het ontwerp goed voi
de verwarming van de annexekerk Sint 1
mandus voor een bedrag van 230.000 fr. I
In de geheime zitting werd de tijdelij»
aanstelling van de h. Claus, regent, in t
gemeenteschool bekrachtigd, ter vervangn
van de h Temmerman Marcel, met zieki
verlof, terwijl ook de nieuwe barema's vo'
het gemeente- en politiepersoneel werd
aanvaard.
