a
en omstreKen
Openbare bibliotheek te Aalst
Een der eerste in ons land
STAATSFINANCIËN
KLEM LO
NEC SPE. NEC METU
3ij een eeuwfeest
OPINIES
Het publiek moet GOE voorgelicht worden
Koninklijke
bezoeken te
Aalst
Het Kerstverhaal in
de St. Martinuskerk
toe
Gazet van Aalst
21ste JAARGANG Nr. 94
DONDERDAG 2 DECEMBER 1965
VERSCHIJNT
TWEEMAAL PER WEEK
3 maandab. 62,50 F
6 maandab. 120,F
Jaarabonnement 230,F
Kantoor
SCHOOLSTRAAT 26, AALST
Postrekening 881.72
Telefoon 241.14
2,50 F HET NUMMER
OEN HENDRIK CONSCIENCE ZIJN VOLK LEERDE LEZEN.
1865 is in de ontwikkeling van de Denderstreek en meer bepaald van het Aal
sterse een alleszins merkwaardig jaar geweest. Zowat een vertrekpunt van een
volkse, kulturele-sociale ontwikkeling.
Want niet alleen kwam in dat wel voor Aalst gezegend jaar het Davidsgenoot-
schap tot stand een voorloper van het latere Davidsfonds maar tevens werd
ook, als een der eerste in het land, de openbare stedelijke bibliotheek opgericht,
terwijl zich reeds bij de toenmalige jeugdige Aalstenaars een belangstelling afte
kende die de latere bewogenheid op het Vlaams-sociale vlak zou verklaren.
Het was de tijd dat op de wel schaarse Vlaamse boekenmarkt Hendrik Conscien
ce en de Snieders aan bod kwamen. August Snieders zou overigens te Aalst hei
woord voeren naar aanleiding van een Vlaamse manifestatie.
De Aalsterse boekenlezers hielden het bij hun eigen regionale auteurs met Syi-
vain van der Gucht aan de top, de Aalsterse schrijver wiens werken o.m. in het
Engels vertaald, overigens een buitengewoon sukscs kenden bij de Vlaamse emi
granten in Amerika.
Het was de tijd van de Zondagscholen van de toneelkringen, de tijd van plan
nen allerhande die reeds enkele jaren later zouden leiden in 1872 tot de
oprichting van het toch wel memorabele weekblad «De Werkman», van het Vlaams
katolieke keurkorps «De Bokkenrijders» van de eerste Vlaamse Kermis, enz.
Het was ook de tijd dat te Aalst de Werkmanskringen en Vakverenigingen
avant la lettre werden opgericht en in vele gemoederen de socialistische idee
vurig werd gekoesterd.
Wie ooit de geschiedenis van Aalst za! schrijven, zal willens nillens een kluif
hebben aan het jaar 1865. C!k.
nings*ektuur, documentatie-, informatie- en
studiemateriaal te bezorgen aan alle lagen
van de bevolking.
Tal van goede initiatieven werden sfnds-
dien op zeer korte tijd verwezenlijkt Op
1 oktober 1961 opende het stadsbestuur in
Aalst de eerste systematisch ingerichte
openkastbibliotheek als filiaal van de Cen
trale Bibliotheek. Ze kende onmiddellijk
een groot succes. In 1962 werd de Centrale
Bibliotheek overgebracht naar ruimere en
beter geschikte lokalen in de Kattestraat.
Op 1 januari 1963 werd ze omgevormd tot
een full-time bibliotheek van de middelbare
graad. Op 6 januari 1963 werd een tweede
bibliotheekfiliaal geopend, ditmaal in de
Binnenstraat. Op 9 december 1963 werd c!
HISTORIEK
Het past hier hulde te brengen aan de
pbliothecarissen, die haar in dikwijls zeer
hoeilijke omstandigheden hebben weten te
landhaven. Met de zeer geringe kredieten
lie hen ter beschikking werden gesteld, on-
lanks de zeer slechte huisvesting waarin
Ie bibliotheek werd ondergebracht en niet-
(egenstaande de funeste invloed van de he
le wereldoorlogen, slaagden ze erin haar
1 fteeds weer nieuw leven in te blazen.
In haar honderdjarige geschiedenis kende
le bibliotheek hoogten en laagten. Van 2700
ptleningen in 1865 groeide het uitleencijfer
langzaam tot 10088 m 1913. Het jaar 1914
*erd een crisisjaar er werden slechts 1087
utleningen genoteerd. Maar tijdens de
ïaaropvolgende oorlogs- en naoorlogsjaren
fterden voordien nooit bereikte resultaten
geboekt de uitleningen stegen van 14889
in 1915 tot 19542 in 1919.
Daarna volgde opnieuw een periode van
I sterke achteruitgang duizenden boekei
fraren verdwenen, het overblijvende boeken-
onds bevond zich in een erbarmelijke toe
stand en bevatte niet minder dan 75 f:A vei
tiuderde Franse werken zonder enige waar
de! De toenmalige bibliothecaris moet zich
Ijverig van zijn «onmogelijke» taak hebben
gekweten, want opnieuw slaagde hij er in
fnet zijn zeer beperkte middelen de mensen
de weg naar de bibliotheek te wijzen en
jaar na jaar steeds meer boeken uit te lenen.
In 1939 werden opnieuw 14123 boeken uit
geleend.
De tweede wereldoorlog was katastrofaal,
de werkingscijfers daalden pijlsnel, zodat
in 1945 nog slechts 1820 uitleningen werden
opgetekend.
Gelukkig kondigde zich dan een tijd van
wederopstanding aan. Dank zij een Regents
besluit van 1948 moest elke gemeente
stens 1,50 F per inwoner besteden aan zij
bibliotheekwezen. Alhoewel dit natuurlij,
nog steeds onvoldoende was, werd toch
mogelijkheid geschapen jaarlijks een p:..
honderd nieuwe boeken aan te kopen.
Met de schaarde middelen trachtte men
de bibliotheek een weinig op te frissen.
Steeds sneller steeg het uitleencijfer
2150 in 1946, 71 06 in 1948, 9134 in 1950,
,11613 in 1952, 15631 in 1955. In 1955 was
aldhs het vooroorlogse peil bereikt.
Het stadsbestuur ging langzamerhand
meer interesse betonen aan de bibliotheek,
zodat het aantal uitleningen bleef stijgen.
In 1959 ontleenden 2309 lezers niet minder
dan 34.426 boeken.
Eindelijk een bibliotheek
de Dirk Martensstede waardig
Het was in 1960 dat schepen Bert Van
Hoonck, met de prijzenswaardige medewer
king van het voltallig stadsbestuur, de rol
van de Stedelijke Openbare Bibliotheek
vastlegde volgens de normen van onze tijd:
ze heeft tot doel, naast degelijke ontspan-
TENTOONSTELLING
Het eeuwfeest van de Aalsterse stads
bibliotheek zal op waardige wijze wor
den herdacht.
Een speciale herdenkingsbrochure
.wordt te dezer gelegenheid uitgegeven,
terwijl op 5 december te 10.30 uur een
grootse tentoonstelling wordt geopend
met verscheidene standen die een over
zichtelijk beeld geven van de historiek
van de Openbare Bibliotheek in Aalst,
de structurering van het bibliotheekwe
zen in ons land, de weg van het boek
in de bibliotheek, de verschillende dien
sten die een modern»; openbare biblio
theek verleent, merwaardige oude boe
ken in onze stad, enz.
Deze tentoonstelling is open voor het
publiek van 5 tot 15 december, elke
dag van 14 tot 20 uur en de zondag van
10 tot 12 en van 14 tot 20 uur.
volledig heringerichte Centrale voor het pu
bliek opengesteld. Intussen werd de stede
lijke boekbinderij omgevormd tot een vol
waardige instelling. Op 28 september 1964
werd de Centrale Bibliotheek verrijkt met
een thans bloeiende stedelijke discotheek.
De resultaten lieten niet op zich wachten!
De uitleencijfers stegen sneller dan ooit
37.902 uitleningen in 1961, 45.737 in 1962
85.367 in 1963, 111.719 in 1964.
Het aantal lezers groeide in die tijd van
2575 tot 5086. Thans kan met zekerheid al
gezegd worden dat ongeveer 6500 lezers uit
meer dan 150 verschillende gemeenten in
1965 niet minder dan 135.000 boeken zullen
ontlenen.
Het staat eveneens reeds vast dat onge
veer 700 discofielen in dit jaar zowat 17.0»
fonoplaten zullen ontleend hebben.
De belastingbetaler heeft bij monde van
Minister Eyskens gehoord dat het lang niet
goed gaat met 's lands financiën. De man
Van de straat verstaat meteen dat verhoogde
belastingen te verwachten zijn.
Dat is alles. Want de man van de straat
begrijpt niet waarom men pas nu in de Wet
straat tot deze vaststelling is gekomen. De
man van de straat begrijpt overigens wei
nig of niets van het financiële latijn van
's lands regering.
Een gebrek aan duidelijke voorlichting
Tot dit besluit komt in elk geval Ward
Thielemans in «De Maand», algemeen tijd
schrift voor kulturele en sociale bezinning,
in een editoraal over de staatsbegroting
voor 1965 en 1966.
Wij ontlenen aan dit artikel volgende be-
hartenswaardige beschouwingen.
«Eigenlijk zijn er drie groepen van opi
nies t.o.v. het probleem der openbare fi
nancien.
1. Een eerste groep, de meerderheid, in
teresseert er zich hoegenaamd niet voor.'
Hoogstens vindt men dat men veel teveel
zelfs l)« -lastingen betaalt maar dat ze
niet goed w orden besteed.
2. Een tw eede niet onbelangrijke groep
vindt onafge broken nieuwe mogelijkheden
voor overhe idstussenkomst of voor uitbrei
ding van b. sstaande interventies, wat een
bestendige c -pwaartse druk op de staatsuit
gaven meeh rengt. De financiering van de
snel toenern ende uitgaven interesseert hen
heel wat n rinder.
3. Een k-rde groep, een kleine minder
heid, geloo ft in de noodzakelijkheid van een
«betere», *en «meer rationele», een zgn.
«draagbare v verhouding tussen uitgaven en
ontvangste n. Zij vrezen dat de begrotings
tekorten tan de staat een zulkdanige om
vang gaai t aannemen dat voor hun finan
ciering as n inflataire geldschepping zal ge
daan won jen omdat de besparingen eenvou
dig onvol doende zijn. Zij vrezen dat thans
reeds een te groot gedeelte van de nationale
besparing eti door de staat wordt aangetrok
ken voor het financieren van consumptieve
uilgaven, met. de nadelige weerslag hiervan
op de globale produktiviteit van de volks
huishouding, op het rentepeil en op de fi
nanciële structuur.
Nu is het zo dat deze laatste groep door
gaans een taal voert die onwezenlijk is
voor het groot publiek cyclische begroting,
budgettaire orthodoxie, evenwicht op de ge-
wone begroting, enz.
Het is niet verwonderlijk dat in dit land
zoveel onwetenheid en onverschilligheid be
staat nopens de vereisten voor een adekwaat
beheer van 's lands financien. En deze on
verschilligheid en onwetenheid zijn bijlange
niet het «monopolie van de gewone man»,
die geen zitting heeft in het parlement, de
partijraden of... de regering.
De huidige aktie van de regering dreigi
een storm in een glas water te worden ir»
dien van de gelegenheid geen gebruik ge
maakt wordt om met de thans ter beschik
king staande kommunicatiemiddelen het
land, d.i. de kiezers en drukkingsgroepen,
op een verstaanbare en psychologisch aan
vaardbare wijze voor te lichten, te doen in
zien dat uitgaven en belastingen een kwes
tie is van keuze, van opties.
Aan het land moet worden gezegd nie
in een abstract technisch vocabularium maar
in een levendige gewone taal waarom dit
zo is en waarom de regering deze kei
doet en geen andere en wat er van afhangt,
voor allen, dat de gedane opties zouden ge
respecteerd worden.»
Dagelijks sneuvelen in Vietnam honderden (of den?) sol
daten, ondergaat de bevolking de g.uw^icn ve-.i o.u moderne
oorlog.
India en Pakistan blijven vijandig tegenover elkaar str.an.
In Indonesië blijft de toestand precair.
In hoeveel Zuid-Amerikaanse landen is de revolutie latent
In Kongo had zo pas een nieuwe staatsgreep plaats.
Wat te denken van de verhouding Washington-Moskou-Peking
De internationale politiek een p kerspel
Hoe staan wij tegenover het wereldgebeuren
Rond dit thema houdt het Davidsfonds Aalst, vrijdag as. te 20 u.
in de Raadszaal van liet stadhuis, een gespreksavond met als
inleider de joernalist Maurits Lelie. Nadien ruimschoots gelegen
heid tot dialogeren over De Internationale Politiek.
Het overlijden van Koningin Elizabeth
heeft uiteraard nieuwe belangstelling opge
wekt voor het Belgisch Vorstenhuis.
Een lezeres wil weten wanneer de over
leden vorstin eventueel een bezoek^ heeft
gebracht aan de Dirk Martensstede.
Tot een officieel bezoek van wijlen Albert
en Elizabeth is het nooit gekomen. Wel
heeft dit Vorstenpaar te Aalst een kort
oponthoud gehad in november 1918 op door
tocht naar Brussel.
In 1927 zou de toenmalige Prins LeopoY
te Aalst het Monument van de gesneuvelde
pupillen op de Graanmarkt inhuldigen,
plechtigheid die toen ontsierd werd doo
enkele incidenten.
Tijdens de meidagen 1940 vertoefde de
latere Prinses de Rethy te Aalst, in verband
met de ontruiming van het stedelijk ho
taal.
Koning Boudewijn werd in 1952, naar aan
leiding van een officieel bezoek aan Gen
te Aalst ontvangen door het stadsmagistraat.
Bij diverse gelegenheden brachten al dan
niet incognito de Prinsen Albert en A'
ander en Prinses Paola een bezoek aan Aa s
terwijl Koningin Fabiola in juli 1963 ev.
eens in de Denderstreek vertoefde en o m.
door het stadsbestuur werd ontvangen op
de Aalsterse Bloemenveiling.
op maandag 27 december a.s.
Op 27 december wordt in de Sint Mar
tinuskerk een voorname kunstgebeurtenis
gepland. Dan wordt immers «Die Weinachts-
geschichte» opgevoerd, een werk dat dertig
jaar geleden door Distier werd gecompo
neerd. De tekst ervan is voornamelijk geput
uit het kerstverhaal.
Het verhaal wordt opgeluisterd door een
inleidend en slotkoor, beurtelings voorge
dragen door de vier solisten en aangevuld
met zeven koraalvariaties, die werkelijk een
buitenkansje zijn voor de kunstliefhebbers.
Wanneer bovendien hieraan toegevoegd
wordt dat de uitvoering ervan in handen is
van het Renaat Veremanskoor, zal deze cre
atie alvast een grote belangstelling wekken.
In het kader van de grootse Sint Mar
tinuskerk moet de uitvoering overigens vol
ledig tot haar recht komen.
DE INTERNATIONALE POLITIEK
EN WIJ
In het kader van Gespreksforum '65, in
gericht door het Davidsfonds Aalst zal
morgen, vrijdag 3 december'te 20 uur in
de Raadszaal van het stadhuis, de h. Mau
rits Lelie, joernalist, een gespreksavond in
leiden met als onderwerp De Internatio
nale Politiek en Wij.
LE RENAIX DE PAPA
De «Journal et Courner de Renaix» ver
wijt de Ronsische schoolhoofden dal zij hun
stad willen... vervlaamsen.
Hetzelfde PVV-orgaan pleit voor Rcnsc
als ontmoetingspunt en tweetalig centrum.
Meer dan een eeuw geleden heeft de
toenmalige koilaborateur en latere hoofd
stedelijke burgemeester, de beruchte Rouppe
reeds hetzelfde verkondigd voor wat Brus
sel betreft... met de bekende gevolgen.
DEGRELLE ACHTERNA
In de welbekende Degrellestijl blokiettert
de «Journal et Courrier de Renaix» in dit
verband, dat «DE SCHOOLHOOFDEN VAN
HET MIDDELBAAR ONDERWIJS HEB
BEN GELOGEN».
Naar verluidt zouden deze schoolhoofden
dat zo maar niet nemen.
De politieke lef van de PW-senator Cu-
velier wordt inderdaad nogal ergerlijk.
IN DE PARTIJEN
Het arr. bestuur van de CVP Aalst kwam
in vergadering bijeen. Diverse partijaange
legenheden werden besproken, o.m. in ver
band met het aanstaande Nationaal Kongres
dat op 18 en 19 december as. te Luik door
gaat
Anderzijds werd bij de Volksunie Aalst
Dr. Med. Van der Beken tot voorzitter ver
kozen.
T V. ANTENNES KREGEN HET
HARD TE VERDUREN
Ingevolge de rukwinden werden maandag
voormiddag tal van TV-antennes te Aalst en
omgeving afgerukt.
Herhaaldelijk diende de brandweer dan
ook op te treden, gezien het gevaar dat
hierdoor ontstond voor kortsluitingen.
