Oude herinneringen aan de Werf
GELUKKIG TONEEL-NIEUWJAAR öe wereld Oud en nieuw in Dirk Martensstede
SPOKEN
in cijfers...
Kern 'S3
KERN '63
Groep Tij!
St. Barbara
Wereldbevolking
Aantal auto's
Aantal T.V.'s
QiSKONTOKANTQQR VAN DE NATIONALE
BANK VAN BELGIE
Bijvoegsel «De Ga .et van Aalst»
van vijdag 31 december 1965
Van ganser harte wenst ue toneel-werxge
meenscnap KekN 'u3 een geiuickig en voor
spoedig nieuwjaar, niet alieen aan de trouwe
toeschouwers die deze urie jaar werxiug
met hun aanwezigneiu nehoen gesteund,
maar aan alle lezers van dit hrad wie het
om diverse redenen totnogtoe onmogelijk is
geweest de vertoningen in de stadsschouw
burg dij te wonen. Wij hopen hen spoedig
tot deze grote en steeds groeiende iamilie
te mogen rekenen.
Hei woord «toeschouwer» is eigenujk veel
te zwak het publiek van Kern '6a dat
menig meesterwerk uit de toneelliteratuur
heelt meegemaakt en dat behoort tot ane
rangen, standen en ideologische opvattingen
van de maatschappij, doet meer dan alleen
maar kijken het deelde, aktiel, in de wei
kelijke «communie» tussen scene en zaai
die het toneel sinds zijn ontstaan altijd is
geweest. Het publiek schept evenzeer het
toneel als de auteur, de regisseur en tlt
vertolkers op de planken en achter ue
schermen het publiek krijgt van het toneel
dat het verdient!
U leefde intens en als het ware persoon
lijk de vreugden en de treurnis mee van de
diepmenselijke personnages uit «De vrouw
in de ochtend»/ (Casona), «Kent U de Mede
weg» (Wittlinger), «Living room» (Graham
Greene), «De Vrek» (Molière), «Van muizen
en mensen» (Steinbeck), «De groie race/»
(Bennett), «Antigone» (Anouilh), «Helena
of de levensvreugde» (Koussin), «Don Juan>
(Molière) en laatst «Mannetje Maan» (M
Achard). U zal dit ook doen bij de eerst
volgende vertoningen van Ibsens «Spoken»
en van Osbornes «Look back in Anger»
(Wrok om gisteren)...
Het beste wat Kern z'n publiek kan wen
sen is dat het steeds kieskeuriger en veel
eisender zou worden, dat het waardeloze
kitsch onderscheide van reele toneelbeleving
Van zijn kant gaat Kern '63 de verbin
tenis aan U steeds de best mogelijke akteurs
en aktrices, zowel zuivere amateurs als be
roepsmensen aan te bieden prestatie die
gewoonweg onmogelijk zou zijn zonder de
effektieve financiële steun van zijn steun
firma's.
Üp die wijze zal Aalst, de toneelstad bij
uitstek, ook het teater krijgen dat het vei
dient het beste. Dat deze gewettigde stre
vingen geen afbreuk doen aan de inspan
ningen en suksessen van de gevestigde en
erkende toneelgroepen, hoeft geen nader
betoog!
speelt in
Stadsschouwburg
op 29-30-31 januari en
3-5 en 6 februari 1966
van IBSEN
regie Frans ROGGEN
TIJLDAG 1966
Naar jaarlijkse gewoonte op de eerste
zondag van het jaar, dus voor 1966 op 2
januari.
Te 10 uur zal de H. Mis in de Hoofdkerk
St. Martinus opgedragen worden ter nage
dachtenis van de afgestorven leden en tot
wellukken van onze werking.
De werkende en ereleden worden vrien
delijk verzocht plaats te willen nemen in
het Hoogkoor.
Na de H. Mis vergadering in 't Midden
standshuis, Grote Markt.
DE BARBARAKAMER VOERT OP...
«OP DE PURPEREN HEI»
de gekende Vlaamse operette van Armand
Preud'homme.
Regie H. LARCHER.
Muzikale leiding P. RIMBAUT.
Dans O. VAN' MALDER.
Voorbereiding zang J. DE Vil.I .K.
SPEELDATA
zondag 9 januari 1966 19 uur
maandag 10 januari 1966 20 uur
zondag 16 januari 1966 19 uur
Plaatsbewijzen 40 F van zondag 2
januari af te bekomen in het Groen Kruis,
waar ook de opvoeringen plaats grijpen.
De jaarlijkse H. Mis voor de overleden
ghesellen van de Kamer wordt opgedragen
in de St. Martinuskerk op zondag 16 januari
1966 te 10 uur.
Leden en sympatisanten worden hierbij
vriendelijk uitgenodigd tot deze Eucharis
tieviering.
De wereidbevoiking zou, volgens een re
cente raming van de U.N.O., tussen medio
63 en medio 64 met 60 miljoen eenheden
zijn toegenomen en een totaal bereikt heb
ben van 3.220 miljoen.
De verdeling van de 3.220 miljoen inwo
ners per grote streken is verdeeld als voigt:
Azie 1.783 miljoen; Europa 440 miljoen;
Afrika 304 miljoen; Noord-Amenka 286
miljoen; Sovjetunie 228 miljoen; Zuid
Amerika 162 miljoen; Oceanie 17 miljoen.
Het wereldautopark bedroeg in 1963
19.530 duizend personenwagens dn met uu
sluiting van Rusland, de Oosterse landen
Noord-Korea, Noord- Vietnam en China.
Per werelddeel waren de cijfers als voigt
telkenmale in duizend weergegeven Euro
pa 34.14U, Zuid-Amerika 2.32Ü; Noord-
Amenka 74.720, Azie 2.940, Afrika 2.260
en Oceame 3.150.
Hier volgt het aantal voor de voornaam
ste landen Canada 4.789; Mexico 610;
Verenigde blaten 68.683; Brazilië 86»;
Venezuela 28); India 353; Japan 1.234;
Australië 2.503, Nieuw-Zeeland 605.
Voor de Europese landen waren deze cij
fers Denemarken 605; Frankrijk 7.953;
West-Duitsand 7.305; Italië 3.864; Neder
land 867; Spanje 514; Zweden 1.556;
Zwitserland 748; Engeland 7.392.
Einde 1963 was hetaantal TV-toestellen
in volgende landen als volgt
Algerie 68.000; Verenigde Arabische Re
publiek 197.000; Canada 4.655.000; Cuba
525.000; Merico 1.040.000; Verenigde Sta
ten 61.850.000; Argentinië 1.200.000; Bra
zilie 1.430.000; Coiombie 210.000; Peru:
150.000; Uruguay 158.000; Venezuela
573.000; Japan 15.153.000; Oostenrijk
465.000; Belgie 1.0*8.000; Tschechoslowa-
kije 1.525.000; Denemarken 927.000; Fin
land 476.000; Frankrijk 4.400.000; West
Duitsland 1.564; Oost-Duitsland 8.539.000.
Hongarije 471.000; Italië 4.285.000; Ne
derland 1.574.000; Polen 1.295.000; Span
je 850.000; Zwitserland 360.000; Enge
land 12.789.000; Australië 1.695; Rus
land 10.000.000 D.K
Jaarvergadering van Vereniging voor Aalsters Kultuurschoon
As. Lente herdenking 150e verjaardag van terugkeer Rubensschilderij
In de kapel van het Oud Hospitaal waarvan de restauratie in belangrijke mate
mede te danken is aan de onverdroten aktie van de Vereniging voor Aalsten
Kultuurschoon, werd tijdens de jaarvergadering andermaal het bilan opge
maakt van de inspanningen tijdens het afgelopen jaar ten bate van het behoud
van het historisch patrimonium, mede ter bevordering van een mooier stad.
Voornoemde vereniging hield er inder
daad, een nu reeds lange traditie getrouw,
haar jaarvergadering onder voorzitterschap
van de h. Referendaris Vandenberghe, bij
gestaan door sekretaris de h. Fritz Cour
teaux en de hh Van Schuyienbergh en
De Waele, resp. verslaggever en schatbe
waarder.
Nadat diverse bestuurlijke aangelegenhe
den werden afgehandeld, benadrukte de h
Courteaux de verschillende programmapun
ten van de WAK, die o.m. betrekking heb
ben op het behoud van het oudste huis te
Aalst, aan de hoek van de Lange Zoutstraat
en het Sluierstraatje, de vrijwaring van
de Kapel van de H. Geest in de Kattestraat
(bij een gebeurlijke verkoop van dit KOO-
complex) en het natuurschoon nabij hei
kasteel Terlinden, enz.
De WAK plant tevens een luisterrijke
herdenking van de 150e verjaardag van de
terugkeer van het Rubensschilderij uit Pa
rijs, dank zij de hier in dit blad reeds veel
besproken Hertog de Berry.
Op uitnodiging van de vereniging sprak
schepen Van Hoorick over sommige aspek-
ten van het kultureel beleid in de stad
Hieruit blijkt o.m. het voornemen om in
de schoolgebouwen aan de Nieuwbeekstraat
een afdeling van de Muziekakademie onder
te brengen.
De tekst van de toespraak van schepen
Claus, te Luik weerhouden op het CVP
kongres, werd voorgelezen. Hierin wordt
herinnerd aan de recente belangrijke ver
wezenlijkingen inzake openbare werken. De
schepen meldde dat de stad een groenzone
van ca. 30 ha. in de Osbroek zal vrijwaren.
Tevens werd ook gewag gemaakt van de
plannen voor de ondergrondse parking aan
de Hopmarkt.
Beeldhouwer Ignace de Vos hield tot slot
een causerie over de beroemde architekt Le
Corbusier, die enkele maanden geleden over
leed.
Zoals steeds, een vergadering die door
ging in een prettige atmosfeer.
BERICHT
KREDIETEN die als doel hebben de aankoop, bouw of de ombouw van private
(lste woning), handels- of industriële gebouwen, alsook de aanschaffing van mate
riaal of gereedschappen, enz., kunnen bekomen worden bij het
Het DISCONTOKANTOOR handelt ZONDER TUSSENPERSONEN voor rekening
van
1. De Algemene Spaar- en Lijfrentekas,
2. De Nat. Maatschappij voor Krediet aan de Nijverheid,
3. De Nationale Kas voor Beroepskrediet.
Voor alle inlichtingen, kosteloos en vrijblijvend, zich wenden tot
Het DISCONTOKANTOOR TE AALST
Keizerlijke Plaats, 42 Telefoon 243.68 - 219.68
Openingsuren van 9 tot 1 uur en van 2 tot 5 uur. Zaterdag gesloten.
INLICHTINGEN TEN HUIZE, VRIJBLIJVEND EN KOSTELOOS
Gunstvoorwaarden voor «goede spaarders».
Alle verrichtingen op alle «spaarboekjes A.S.L.K.».
2
IIET MOLENHUIS
Achter het kapelleke van de Werf had
men het molenhuis, kleine specerijwinkel
en café; maar daar woonde Marieke De
Rouck die gaarne gezien was van al de
jongens van de Molenstraat, de Werf en de
«zool» of de omgeving van de Vismarkt.
Bij Marieke kocht men vier mariekens voor
één cent.
't Was er ook een duiveniokaal en 's zon
dags in de zomer werd er gespeeld; er
was toen maar 1 constateur per duiven
lokaal. Men zag dan ook de dragers van
het caoutchouke komen afgelopen, meestal
barrevoets, om in vliegende vaart te con
stateren op de toog van de winkel.
Dicht bij het water wonende was het zo
niet te verwonderen dat een kleine De
Rouck in het water viel en gered werd
door Polle Paup.
ÜE VISMARKT
Aan de Vismarkt, ook wel 't eiland
«chipka» genaamd, gingen wij toppen met
grote pinnetoppen. De kameraden waren
Robert en Kamiel De Rouck, Adhemar De
l'rijck, Mil Breckpot en Leon Boeykens.
De toppen had men vooraf door een gast
van de smid Tist Gowie de ijzeren pin loten
uittrekken; men had er paardestront ïuge-
duwd om «ziel» te slaan en terug de pin
erin geslagen. In het spel kreeg de winnaar
de gelegenheid op de toppen van de tegen
strevers «3 steken en een hout» te geven
om huu toppen huiten de cirkel le rijgen.
Ais de koord of liever de pees te gemakke
lijk van de top afgleed, moest men er eens
duchtig op «spiekeien».
Op de Vismarkt stond de vismijn. Viswij
ven etaleerden hun vis op grote schuine
stenen, banken genaamd, en in de halve
ronde, halve kleine amphiteater, was het
«mijn». Dit werd reeds 's morgens vroeg
door de belleman Buys aangekondigd op
alle hoeken der straten. Linge-linge-ling, vis
ui de mijn; iinge-hnge-aug, vis m de nuju,
om negen uur zal hij geloofd worden!
Jan Tack, die na Breckpot op de Werf
was komen wonen en schoenmaker was van
stiel, was de roeper in de mijn 5049-48-
47 enz. tot een der rondstaanders zijn vin
ger omhoog stak en «mijn» riep. Die mocht
dan ook onmiddellijk zijn vis betalen en
meenemen.
De vis die men afriep werd van de grote
hoop in een mand geschept en die mand
stond op een «tree». Mong de Kalkbezze was
de schepper en wist handig (liever voetig)
een paar vissen onder de tree te schuiven
inet zijn «haaten kloet»; die vond hij dan
terug na de «mijn». Maar de omstaanders,
meestal habitués, wisten dat en 't was niet
raar dat er een met een fijne stem riep
«visken onder 't herreken». Vandaar de
tweede bijnaam van Mong. Zijn eerste bij
naam, de kalkbezze, had hij opgedaan met
schepen kalk te lossen voor Soei De Bruyn
want in die tijd kwamen de schepen de oude
Dender op gevaren tot aan Bruyntjes. Mong
zal daar ook zijn kromme benen opgedaan
hebben.
PIE DONSJ
Achter de kapel, op de hoek van de
Achterstraat woonden Pie Donsj en Paster
Donsj. Er waren in die tijd twee politieke
strekkingen die vlak tegenover elkaar ston
den; de ene had Woeste aan het hoofd en
de andere de gebroeders Daens. Het ging
daar soms erg aan toe. Volkstoelopen, ver
brijzelde ruiten, metingen van uit het ven
ster. Een paar keer zelfs kwamen de gen
darmen te paard met blanke sabel de omge
ving van de kapel leegvagen.
Paster Donsj had bij de snotneuzen van
de Molenstraat de bijnaam van Loekedoe.
Snotneuzen
DE WERF
Bekijken wij nog even de Werf op de
hoek van Bierstraat en De Bisschopstraat
woonde destijds Pie Kassei, beenhouwer,
vader van Fred Kassei (Alfred Kelders)
die de beenhouwerij later overnam.
Onze Chéri gmg aan de deur staan snuf
felen, hief zijn poot op tegen de gevel en
werd regelmatig weggejaagd tot op zekere
dag dat hij vergeven was. Onze Chéri was
anders een slimme hond hij ging s zon
dags en s zondags alleen zijn ronde doen
bij de familie Clement Paup in de Achter
straat, bij Paupes op de Markt en bij Arij-
sens in de Kattestraat
Op het plein werd er 's zondags wel eens
gekaatst met de handbal op de kinderkop
pen van kasseistenen.
Bij Madame Van Breughel was het maar
één keer per jaar grote bedrijvigheid; dal
was met 15 oogst. De Erewacht van O.L.
Vrouw ter Druiven was in 1903 gesticht en
de kleine matrooskens kwamen zich daar
opstellen voor de processie.
Andere bewoners van de Werf waren Ka
miel Verleysen, reeds vernoemd, Collettekes
(slasjen en kloeten), de Meyvaerten en De
Vleeshouwer, tabakfabrikant en kaaswinkel
In de Bierstraat naast de olieslagerij van
Gheeraerdts was het Neerhof, straatje zon
der uitgang, waar enkele kleine en oude
huizekens stonden. Op 6 februari 1905 tij
dens een der hevigste branden die Aalst
kende, namelijk de olieslagerij Gheeraerdts
die volgepropt zat met marchandise, moesten
de inwoners van het Neerhof met hun scha
mele inboedel vluchten; het was een droeve
aanblik die nacht die oude mensen te zien
zitten bij een hoopke kleren die zij gi
hadden, verlicht als zij waren door de vlam
men van de brand. Het vuur was zo gewei
dig dat de pompen der brandweer aan de
Dender verschroeiden.
DE KAPEL
[y
De kapel van O.L. Vrouw ter Druiven
was voor de straatjongens een klein een
trum op haar eigen. De 2 griljen die
hoeken afsloten dienden om over te klau
teren en ook om uwe kop door de ijzeren
staven te steken. Robert De Rouc
er zijn kop niet meer van tussen krijgen
en een grote sterke mansmens moest er bi
geroepen worden.
De lantaarn met zijn open gasbek werd
s avonds door de jonge klimmers aangc
stoken of uitgedraaid en de grote brie.
bus die ook op de «bijgang» stond diende
om draadje te spannen en de voorbijgangers
eens te doen verschieten.
De dagen van grote volkstoeloop, name
lijk tijdens de oktaaf van 25 maart, stond
er voor de kapel een houten barak
verlengenis; die was juist geschikt om zit.
aldaar weg te steken als er «katjen aioe>
gespeeld werd.
Naast de kapel stond eerst een kraam
met bollen Wanneken werd meer dan eens
bedrogen; later kwam er bet fritkot Léon
DE BESLUITSTRAAT
Het straatje naast de kapel, ook wel het
straalje .an Paupes genaamd, droeg de pom
peuze naam .an J csluitsiraat, maar me
mand op .1: re l kende de Besluitstraat.
Dat «stretjen» neven dit kapelleken wa
voor de geburenjongens eer. ideale plaats
om in «v;jf pitten te schieten», 't Ging
er om met uw marbel, en uw beste marbel
was cc: schietooreken», van de ene put
naar de ar'ere te schieten. Die putten la
gen :issen de kasseistenen en degene die
de marbel niet reglementair tussen de vin
gers hield, schoot «pisjaf». De afstand tus
sen twee «meirbollen» werd gemeten met
de hand tussen duim en ringvinger; om een
grote greep te hebben, ook «peregreep» ge
naamd, riep men «dobbels en trekkers»
dan mocht men de vingers uitrekken en de
twee handen bezigen.
Dit straatje was ook de plaats om met
de kaarten te spelen en het was «potten
voor de deur uit» dat men deed. De inzet
waren kersepitten «keirestienen» en om er
veel te hebben werden al de de keirestienen
van de straat opgeraapt De grote voorraad
werd opgedaan op de Graanmarkt na de
kermis, bij het opkramen van de drk Van
der Meulen of Semay.
Was het geen kersentijd dan werd aan
de verliezer een der volgende straffen opge
legd 3 keren rond 't kapelleken lopen;
aan 8onckes hun bel gaan trekken (het
was een herlepoot aan een ketting); de deur
van De Vieeschauwer gaan open smijten
ofwel aan Minet uit de smokkelwinkel gaan
vragen Hoeveel erwten er m hare bult sta
ken. En de straf werd telkens uitgevoerd.
Juist achter de kapel had men het paar-
dewater met lang riet, «lesch» genaamd,
dat een vergaderplaats was voor de water
ratten. Vroeger konden de paarden hier ba
den maar sedert het bouwen van de kaai
muur werden de paarden, meestal die van
voerman Gieden van Pie uit 't Haantje
(Gulden Meert), aan de ijzers gebonden die
op de deksteen stonden; ze kregen volle
emmers water op hun lijf.
In de Achterstraat, tussen het oud huis
de Bièvre en de oude brouwerij van het
gasthuis, stond een hoog hekken, juist ge
past voor klauterpartijen. Als het soms open
stond vonden de vissers aan de Oude Den
der, en tussen hen Vooir D'Hondt, een rus
tig plekje. De jongens gingen er spelen;
ook Léon Laureys die er in 't water viel
en gered werd door Henri Aercke.
Het Vaartplein was minder het toneel
ohzer spelen; daar gingen wij eigenlijk mus-
sèn vangen". Mil Breckpot kon heel fijn een
mussenijzer plaatsen. Een verse «perestront»
was de beste plaats. Het ijzerke werd open
gezet met een korstje brood er op en wat
perestront er rond en dan maar op afstand
gaan loeren tot er een gevangen was.
De overkant van de Dender waar in 1905
de ijzerenweg nog op de platte grond liep
interesseerde ons niet.
(VERVOLGT)
Ph. DE PAEPE
