ALOIS DE MAEYER WORDT 80
Tentoonstelling '68
Tentoonstelling kunstschilder Jean
Een Vlaams
aristokraat
van de geest
3
LEGERAALMOEZENIER
Alois De Maeyer een rijk ge
schakeerd leven, waarvan het 80e
jaar nadert.
Geboren te St. Niklaas op 12
mei 1888 Oude Humaniora in
zijn geboortestad en Seminarie te
Gent behoorde Alois De Mae
yer tot een generatie priesters
wier apostolaat zou aanvangen in
de loopgraven v. de Westvlaamse
IJzerviakte. Hij werd in april 1915
te Boulogne priester gewijd en zou
als legeraalmoezenier resp. inge
deeld bij verschillende Artillerie-
en Linieregimenten, de ganse oor-
lagsgruwel ervaren.
Een ervaring die, zoals ook voor
vele andere jonge Vlaamse leger
aalmoezeniers, uitgroeide tot een
scherpe bewustwording van de er
barmelijke geestelijke en sociale
situatie waarin het Vlaamse volk,
verpersoonlijkt door tienduizenden
Alois De Maeyer Voor som
migen de naam van een be
scheiden priester uit de Aal-
sterse Dirk Martensstraat,
voor velen de naam van een
legeraalmoezenier 14-18, voor
de oudere generatie uit het
toneelminnende Vlaanderen
'n toneelkriticus van formaat.
Voor allen die hem kenden als
godsdienstleraar een onver
getelijke priester, naar geest
en gemoed een aristokraat en
indien de woorden nog hun
betekenis hebben, een volks
verbonden priester Een goed
mens.
volksjongens, verkeerde. Het kon
dan ook bezwaarlijk anders de
frontbeweging, spontane reaktie
tegen wat men thans zou noe
men de discriminatie van tien
duizenden Vlaamse soldaten, zou
haar felste verdedigers vinden in
de rangen van de legeraalmoeze
niers Een Nobels, een Bernaerts,
een Van Assche, een Elebaerts,
een Vandermeulen en vanzelfspre
kend ook een Alois De Maeyer.
LERAAR
In 1919 werd Alois De Maeyer
leraar Engels, Duits en Handels
wetenschappen aan het kollege te
Wetteren; vanaf 1933 leraar Gods
dienst aan 't Koninklijk Atheneum
te Aalst.
In een tijd dat het Godsdienst
onderwijs nog te fel op oude leest
geschoeid was, wist Alois De Mae
yer, knap pedagoog en fijnzinnig
causeur die hij toen reeds was,
zijn onderricht te situeren in een
sfeer die levensecht was, nimmer
vervreemd van de werkelijkheid,
inhakend op de problemen waar
mede zijn jeugdig gehoor toen had
af te rekenen.
Zijn godsdienstlessen kregen
door het menselijk accent als het
ware een nieuwe dimensie.
Niet gelovigen zouden later ge
tuigen dat het Alois De Maeyer
blijkbaar in eerste instantie er om
te doen was «mensen» vormen,
pas dan katolieken. Wellicht is
dat de schoonste hulde die men
aan een godsdienstleraar kan be
tuigen.
In tegenstelling met wat men
zou kunnen verwachten, beroerde
A.D.M. zijn leerlingen niet met
«katolieke flaminganten idealen»,
wat in de tussenoorlogse periode
hier en daar wel een traditie was
geworden. Als hij sprak over de
Vlaamse Beweging, en dat kon
ofschoon zelden wel eens ge
beuren, stelde hij gewoonweg het
principe van de rechtvaardigheid,
de «politiek» kwam er gewoonweg
niet bij kijken.
Met zijn nochtans gekende
Vlaamse overtuiging riep de naam
Alois De Maeyer, als leraar, nooit
kontraversen op. Maar het is ook
waar dat A.D.M. de «dialoog» met
andersdenkenden in de dagelijkse
praktijk doorvoerde, lang voordat
deze en soortgelijke modewoorden
in de naoorlogse intellektuele spie
gelgevechten aan bod kwamen.
Aan priesters zoals Alois De
Maeyer is de kerk in Vlaanderen
enorm veel verschuldigd. Want
indien in sommige middens toch
het vertrouwen, ja het geloof aan
wezig bleet, indien men naar hef
woord van Bruce Marshal, toch
het onderscheid wist te maken
naar de herkomst («niet van God
maar van de mensen») van de
scheuren in het kieed van de kerk,
dan heeft men dit in grote mate
te danken aan priesters, aan gods
dienstleraars van het formaat van
Alois De Maeyer.
TONEEL
Zijn naam blijft ook en vooral
onafscheidelijk verbonden met het
toneel in ons land, in 't bijzonder
met het Vlaamse Volkstoneel tus
sen de beide wereldoorlogen en
met het sedertdien niet meer ge-
evenaarde tijdschrift «Toneelgids»
(met zijn vriend Jan Bernaerts).
Van het tijdschrift «Toneelgids»
redakteur en van 1936 tot 1940
was A.D.M. van 1927 tot 1936
redaktiesekretaris.
Wat A.D.M. in «Toneelgids»
heeft gepubliceerd behoort tot het
beste wat tot op heden in Vlaan
deren inzake toneelkritiek is ver
schenen. Een verzameling v. deze
opstellen verscheen in «Een kwart
eeuw toneelleven in Vlaanderen».
Niet minder belangrijk, maar meer
bepaald voor het toneel uit de 17e
eeuw in de Nederlanden, waren
zijn bijdragen in het voortreffe
lijke weekblad «Nieuw Vlaande
ren» van Prof. Dr. H. J. van de
Wijer.
Uit de overvloedige reeks van
publicaties van A.D.M. weze hier
o.m. vernoemd Vondel - Garve
(1939), Middeleeuwsch Geestelijk
en Wereldlijk Toneel (1943), An
ton van de Velde (1944), Esmo-
reit (met Dr. R. Roemans - 1948).
In 1949 zou A.D.M. samen met
Dr. Robert Roemans, eveneens
oud-leraar aan het K.A. te Aalst,
de Staatsprijs der Openbare Bi
bliotheken toegekend worden.
Wie een inzicht in de betekenis
van A.D.M. als toneelkritikus wil
verwerven, moge verwezen worden
naar Dr. Robert Roemans, de
Vlaamse bibliograaf bij uitstek
«Alois De Maeyer, niet
alleen een man van gedegen we
tenschap, doch evenzeer een
scherpzinnig beoordelaar en een
fijnzinnig aanvoeler van het aan
eigen wetten gehoorzamend zelf
standig genre dat het toneel is,
toch zo verschillend van het lite
raire, met welke maatstaven het
toneel al te zeer gemeten wordt.
één van A.D.M. stuwende
richtlijnen van zijn toneelkritiek,
wiens schitterendste prestatie
de meest overtuigende staving
trouwens van zijn vakkundige to-
neelbeheersing zijn revelerende
Vondel-Studies zijn, waarin hij
Vondels dramatiek in funktie van
het spel en de opvoering onder
zoekt en de «planwaardigheid»
van de levende Vondel op onweer
legbare grondslag bewijst».
Alois De Maeyer een mens die
aan zijn tijd niet voorbijgaat.
Een katoliek priester die blij
vend erkentelijkheid en waarde
ring van ettelijke duizenden oud
leerlingen, gelovigen en niet ge
lovigen, heeft verworven.
Moge de vinnige, scherpe blik
achter de brilglazen onvermin
derd blijven.
Dit wensen wij hem van harte.
R.B.
Onder deze slogan zullen in de stad twee tentoonstellingen pTaats
grijpen van de Duitse schilder Werner Kausch. Werner Kausch is
docent aan het fach-institut te Kassei. Na een figuratieve periode werkt
de schilder thans abstrakt, gekenmerkt door karakteristieke Duitse
gravures. Zijn werk werd tentoongesteld in de voornaamste Duitse
galerijen Netzel, Falazik, Classing en Ziegler. Verder in gans West-
Europa, o.a. «Club des quatre Vents» Parijs en op het «Wiener
Sezession».
Zijn exposities in twee Aaisterse galerijen hebben tot doel zijn
werk te laten kennismaken met de bezoeker en kontakten te leggen
met Vlaamse schilders. Laten we tevens opmerken dat het zijn eerste
tentoonstellingen in Belgie zijn.
Werner Kausch za! grafiek, litho's en zeefdrukken exposeren in
galerij «Vertikaal» van 10 februari af. Van 20 april af zal in de Belfort
kelder een tweede meer omvattende tentoonstelling plaats grijpen.
Deze zal worden ingeleid door Bert Van Hoorick, schepen van Kunst
en Kuituur te Aalst. De schilder zal nadien aan de artistieke pers voor
gesteld worden. Voor deze gelegenheid zal een kleine folder worden
verspreid onder de aanwezigen.
De realisatie van beide tentoonstellingen berust bij D'Hondt Roger
die met deze zijn debuut doet. Er werd naar gestreefd om de schilder
zo dicht mogelijk bij de bezoeker te brengen. De twee individuele
tentoonstellingen geven de gelegenheid het kontrast op te maken tussen
beide technieken. Bij de tweede tentoonstelling is de kritiek dus vol
ledig vrij.
In de lokalen van de Bank van
Brussel belicht Willem M. Rogge
man, literaire prijs der stad Aalst,
hedenavond het werk van de Oos-
tendse kunstschilder J. Govaerts.
Deze kunstenaar stelt zijn werk
tentoon in de aula van de bank
instelling tot 1 februari,
Jean Govaerts behoort tot dfe
generatie van schilders die het
Vlaams expressionisme zagen ge
boren worden en met volle zeilen
verder varen. Hij is niet in deze
stroom meegevaren, maar ontwik
kelde een kunst met een eigen
aksent.
Govaerts is een schilder van de
natuur en op de eerste plaats
een schilder van de zee, zijn zee.
Hij houdt van die zee, van haar
eindeloosheid, van haar zachte
strelen of haar dreigend geweld.
Hij houdt van het eeuwige ritme
der getijen, van de zware wolken
hemels boven een woeste zee of
het zachte wegzinken van de zon
in die zee. Heel het oeuvre van
deze kunstenaar wordt beheerst
door die zee, die hij voelt en schil
dert. Hij doet dit met een breed
geweld en sterk palet, die bij een
eerste toekijken misschien hard en
wild aantonen, maar waarin men
zich na enige tijd kan in onder
dompelen. Op een ouderdom waar
in de meeste schilders gaan ge
nieten van een verworven reputatie
blijft Jean Govaerts de eeuwig
jonge.
Jean Govaerts stelde zijn werk
reeds tentoon te Brussel, Antwer
pen, Gent, Luik, Kopenhagen, Pa
rijs, Amsterdam, Moskou, Lausan
ne, Buenos-Aires, Cairo en Rijsel.
Werk van hem bevindt zich in de
musea van Oostende, Brussel,
Mons, in de verzameling van het
Prentenkabinet en van de Staat
en in verscheidene kollekties in
binnen- en buitenland.
KULTUUR
DEMOKRATIE OF
TECHNOKRATIE
In het kader van Gespreksfo
rum 1967-68 van het Davidsfonds
Aalst gaat heden vrijdag te 20 u.
in de raadszaal van het stadhuis
een gespreksavond door met als
onderwerp «Kuituur Demokratie
of Technokratie», ingeleid door de
heren Marcel Smet (Dendermon-
de), Bert Van Hoorick (Aalst) en
E. Goeleven (Heverlee). Na de in
leiding door de drie sprekers
wordt ruime gelegenheid geboden
tot een debat.
DE COSTERS LEGENDE
IN VLAANDEREN
Op uitnodiging van de kulturele
vereniging De Rank spreekt op
maandag 22 januari te 20 u. in de
raadszaal van het stadhuis Prof.
Alois Gerlo over De Costers Le
gende in Vlaanderen, n.a.v. de
100e verjaring van het bekende
werk De Legende van Tyl Uien-
spiegel.
