De wijde wereld
Waarheen met het schroot,
't leeggoed en de huisafval?
Anno 1990 sneller en veiliger met robots in huis
Probleem van een moderne
konsumptiemaatschappij
MINI-RADIO
WEEGT
DERTIG GRAM
De vervolmaking van instrumen
ten gaat doorgaans gepaard met
een verkleining van de afmetingen
Dit geldt zeker voor radiotoestel
len, die na vervanging van de
spoelen door «volmaaktere» tran-
sistoren steeds minder ruimte
gaan innemen. Een mijlpaal werd
onlangs bereikt toen een Canade
se firma in Toronto erin slaagde
het kleinste toestel ter wereld te
bouwen. Het is haast vanzelfspre
kend een transistorradio niet gro
ter dan een luciferdoosje. Met
een speciaal schakelschema, zeer
gevoelig afstemmechanisch en fer-
rietantenne uitgerust, heeft deze
«mini-hi-fi» gedreven door twee
transistoren en een diode, het
ontvangvermogen van een zes
transistor toestel. De klankkwali
teit van de mikrofoon komt over
een met die van een 30 cm luid
spreker. Het ongeveer 30 gram
wegende apparaat is voort met
twee minusküle 200 uur kwikzilver
batterijen uitgerust.
TROUWRING EEN
GOUDEN KETEN
Is het zo dat de trouwring een
gevaar betekent voor het huwelijk?
Ja zegt een Duitse psychologe die
meent dat de ring voor het meren
deel der vrouwen een symbool
van triomf is, maar voor de
meeste mannen een gouden keten!
Het is volgens haar een zicht
baar teken dat ze hun vrijheid
hebben verloren. Daarom advi-
zeert zij de vrouwen hun echtge
noten zonder trouwring te laten
lopen, want dan hebben die het
gevoel beter te worden begrepen.
Een innerlijke band zonder uiter
lijk teken doet het blijkbaar veel
beter...
«COMPUTER
MILITAIREN»
De Amerikaanse akademie van
West Point, waar Amerikaanse
militairen worden opgeleid voor
leidende funkties heeft een grote
GE computer geïnstalleerd, waar
mee de ruim 4000 kadetten via
115 terminals en visualdisplays
kunnen «praten». De nieuwe com
puter is verbonden met twee grote
GE-255 machines die reeds eerder
waren opgesteld, nadat in 1963
op automatizermg was overge
stapt.
Men verwacht nu van elke ka-
det dat hij een computer leert be
dienen en programmeren. In één
jaar tijd werden ongeveer 30.000
problemen aan de GE-255'c opge
geven en opgelost.
Het is logisch dat ook de mili
tair gebruik maakt van de mo
dernste apparatuur. Voor ons niet
gelaten. Maar men. kan anderdeels
slechts hopen dat de machine eens
duidelijk «uitspreekt» hoe zinloos
eigenlijk oorlog is en hoe men hem
kan voorkomen! i><;
VERBORGEN OGEN
TEGEN
VLIEGTUIGKAPERS
Momenteel wordt in Groot-Brit-
tanie een methode uitgewerkt om
vliegtuigpassagiers te onderzoeken
die een vrijwaring zou kunnen
bieden tegen de moderne plaag
van de vliegtuigkaperij. Op de
wereldluchthavens bestaan reeds
verschillende detektoren maar zij
zijn beperkt tot het opsporen van
alle metalen voorwerpen. Nu ko
men er niet-magnetische wapens
op de markt en het systeem dat
gemaakt wordt door een Britse
firma kan een stuk ferro- of non-
ferro metaal ontdekken dat niet
groter is dan één enkel muntstuk.
Men kan ermee zien waar het
voorwerp zich op de passagier be
vindt, terwijl hij zonder hinder
dcor een elektronische doorgang
passeert.
Aan elke kant van de doorgang
bevindt zich een reeks antennes
die elke storing in het veld door
een metaalmassa aanvoelen. Rond
het raam van de deur zijn lampen
gegroepeerd die betrekking heb
ben op verschillende delen van
het lichaam en die branden om
ferro-metaal (blauw), non-ferro-
metaal (geel) en een grote me
taalmassa (twee lampen) aan te
duiden.
Een revolver bievoorbeeld scha
kelt twee lampen in. De bedoeling
is dat iemand de passagiers in
het oog houdt, terwijl zij door de
doorgang lopen, en naargelang
welke lampen branden hun zal vra
gen het metaal aan te geven of
zich aan een lijfonderzoek te wil
len onderwerpen. Er zijn verschil
lende detektieniveaus, waarvan de
gevoeligste «vrijwel elk wapen»
zal indentificeren, maar onschuldi
ge metaalmassa's als ritssluitin
gen en knopen zal negeren. Proe
ven met dit systeem zullen weldra
worden gedaan bij een consortium
van luchtvaartmaatschappijen.
DEFENSIE - UITGAVEN
IN 15 JAAR
VERDUBBELD
De uitgaven voor de uitrusting
der strijdkrachten is in de ganse
wereld in 15 jaar tijds verdubbeld
Aldus blijkt uit het jaarverslag
van het Internationaal Instituut
voor Vredesonderzoek- te Stock
holm: van 1949 tot 1968 stegen
de defensie-uitgaven der Verenig
de Staten jaarlijks met 7,7 bij
de andere NATO-landen met 5,3
de Sovjet-Unie 4 bij de ove
rige landen van het Warschaupakt
met 7,1 de landen van het Ver
re Oosten 6,5 en het Nabije
Oosten met 12,8
Onrustwekkender nog is de jaar
lijkse stiging van militaire uitga
ven tussen 1965 en 1968 de Ver
enigde Staten 12,8 andere Na-
to-landen 1,6 de USSR 9,3
de andere landen van het War-
schau-pakt 10,9 Midden- en
Nabije Oosten 19 en Oceanie
17,7 Aldus stegen de defen
sie-uitgaven tussen 1949 en 1968
jaarlijks met 5,9 en tussen
1965 en 196.8 zelfs met 8,9
BS 83
LANGHARIG EN OP
FORMOSA TABOE
in Taipei (Formosa) werden on
langs 400 langharigen, -onder wié.
talrijke «vader's zoontjes» van
vooraanstaande Chinese leiders,
door de politie opgepikt en naar
de kapper gevoerd om de weelde
rige haarbos wat te verminderen.
Het is inderdaad als langharige
niet raadzaam Formosa binnen te
komen want de politie is door de
staat gemachtigd u te verplichten
de haren te laten verkorten, of
erger nog het land uit te wijzen.
Dit als gevolg van een maatregel
van de regering om Formosa uit
te roepen tot een «van de zuiver
ste plekken onzer aarde» Een
dergelijke maatregel overweegt de
regering van Formosa in de toe
komst ook tegen de mini-gerokte
dames.
Nu weten we wel dat het man
nelijk lezerspubliek natuurlijk meer
opteert voor de eerste maatregel!
WITTE, BRUINE OF
GETINTE EIEREN?
Welk belang heeft de kleur van
een ei? Volgens de deskundigen
geen. Toch weten de pluimveefok
kers en eierproducenten dat de
huisvrouwen in Groot-Brittannie en
Frankrijk liever bruine eieren heb
ben, terwijl in Italië, West-Duits-
land en Belgie de witte schalen
de voorkeur genieten.
Nu heeft een van de bekendste
Britse hoenderparken, een firma te
Warminster, de oplossing gevon
den: voor ieder zijn gading. Na
acht jaar experimenteren heeft ze
een kip geteeld, de Sykes White,
die witte eieren legt en zo haar
trio van hybriden vervolledigt. Zij
beweert nu de enige firma ter we
reld te zijn met kippen die bruine,
witte en getinte eieren leggen en
die zij in haar eigen programma
heeft geteeld.
De firma beschouwt haar serie
de Sykes Brown, Sykes White
en Sykes Tinted als een zegen
voor Europese producenten, voor
al in de Euromarktlanden, waar
de smaak zo uiteenloopt.
De ekonomische strukturen van
onze samenleving zijn derwijze ge-
evolueerd dat het momenteel ren
dabeler wordt nieuwe voorwerpen
te fabriceren dan de versleten te
herstellen. Zulks geldt vooral voor
de Verenigde Staten waar jaar
lijks zowat zeven miljoen auto's
bij het oud ijzer terecht komen
Onder de wegwerp-artikelen treft
men jaarlijks zowat 30 miljoen
ton papier aan en 48 miljard lege
konservenblikjes. Een analoge si
tuatie doet zich de Jongste-jaren
ook in Europa voor.
Zelfs -indien al die afval enige
koop waarde bewaart blijft nog het
probleem hoe ze te verzamelen,
hoe te vervoeren en hoe te ver
werken? Dit probleem is trouwens
nauw verbonden met een ander
probleem: dat van de lucht-.en wa
terbezoedeling dat een latente be
dreiging vormt voor de volksge
zondheid.
Niemand kent dit probleem be
ter dan de Belg. Hij trekt de neus
op voor de vuilnisbelten die over
al ons landschap ontsieren, maar
schrikt er niet voor terug zich te
ontdoen van alle huishoudelijke en
andere afval door ze eenvoudig
weg door het autoraampje te wer
pen, op een braakliggend terrein
of langsheen een spoorweglijn te
storten, zonder er zelfs bij te be
seffen dat hij daarvoor gerechter-
lijk kan vervolgd worden.
De Amerikaanse Prof. D. Wil
son van het technologisch instituut
van Massachusetts heeft berekend
dat het ophalen en de verwerking
van één ton afval 1.050 tot 1750
fr kost. Hij komt tot de konklusie
dat 60 a 80 van dit bedrag. 60
a 80 vertegenwoordigt van de
totale kostprijs van de politiek die
.gevoerd wordt op stuk van de
verontreiniging. Het is dus logisch
dat een moderne maatschappij een
inspanning levert om deze onpro-
duktieve uitgaven te verminderen.
Een der oplossingen die men over
weegt is de massale verbranding.
Weliswaar zou men zich dan aan
zienlijke uitgaven moeten getroos
ten voor- de bouw van verbran
dingsovens, maar daartegenover
staat dat deze uitgaven gedeelte
lijk zouden geamortisseerd wor
den door de verkregen energie.
«REKONVERSIE»
Sommigen gaan zelfs zover een
«rekonversie» van de huisafval
voor te stellen, waardoor men de
grondstof zou terugwinnen: glas,
metaal, papier, carton e.d.m. In
dat geval zou elke staatsburger
dan de discipline moeten kunnen
opbrengen de bruikbare van de
onbruikbare huisafval te -scheiden
en... daarenboven over enkele
vuilnisbakken moeten beschikken'
Wat er-, ook van zij, de totale
recuperatie van de afval blijft on
getwijfeld de grote droom van de
moderne konsumptiemaatschap
pij. Men heeft reeds enorme som
men besteed aan het produceren
van nieuwe produkten en nieuwe
produktiemetoden ontworpen maar
men heeft zich nooit of nergens
zorgen gemaakt omtrent het eind
stadium van -de korasumptie.
Zo heeft-onlangs' nog een fabri
kant van pla-s-tiefcstoffem bekend
dat nooit een oplossing werd ge
vonden om zijn produkt te vernie
tigen.
Sommige wetenschapsmensen
zijn van rpenig dat in een nabije
toekomst de producenten zullen
verplicht worden metoden te zoe
ken met het oog op de.rekupera-
tie van de afval van hun. produk
ten. Zo zulks niet mogelijk is, zul
len zijzelf de -resten van hun pro
dukt moeten terugnemen. In de
zelfde orde van gedachten is er
momenteel in de Ve/enigde Staten
zelfs sprake van een b.iezondere
taks bij de aankoop van auto's;
de financiële opbrengst zou dan
aangewend worden voor de vernie
tiging van de voertuigen, die bij
het einde van hun bestaan op het
schroot belanden.
De veiligheidseisen die in 1990
in Amerika aan auto's zullen wor
den gesteld kunnen er toe leiden
dat het aantal ongevallen tot de
helft wordt teruggebracht. Er zijn
dan snelwegen waarop de snel
heid en de onderlinge afstand
van de voertuigen automatisch
wordt beheerst. Nieuwe materia
len voor lichtgewicht konstrukties
zullen worden gebruikt die twee
maal zo sterk zijn als aluminium,
terwijl ze dezelfde dichtheid en
kostprijs hebben.
Aldus de Amerikaanse futurolo
gen Gordon en Hayward van de
universiteit van California. Zij heb
ben een tabel opgesteld van mo
gelijke gebeurtenissen voor 1990.
Een van hun konklusies is, dat
met een waarschijnlijkheid van,
meer dan 90 over twintig jaar
informatie- en kommunikatie-ap-
paratuur zal worden gebruikt voor
het automatisch registreren en ver
beteren van vliegtuigposities. Bei
de Amerikanen zijn er in geslaagd
via wiskundige berekeningen met
behulp van computers en deskun
digen op velerlei gebied prognoses
te ontwerpen die fantastische aan
doen.
Gordon en Hayward verwachten
een bredere toepassing van verbe
terde supersonische passagiers
vliegtuigen, die opkomst van snel
vertikaal opstijgende en dalende
vliegtuigen voor het vervoer van
maximaal 50 passagiers tussen
buitenwijken en binnensteden, de
opkomst van snelle ondergrondse
intercity-treinen en die van lucht
kussenvoertuigen voor openbaar
vervoer. De introduktie van elek
trische autotjes die op straat op
hun accu rijden en die op de vrije
baan energie ontvangen via een
stroomafnemer (zoals bij de me
tro) geven ze een kans van 33
procent.
De Amerikaanse geleerden heb
ben ook prognoses opgesteld
voor de toekomstige verlangens
van de konsumenten en van maat
schappelijke veranderingen, zoals
de toepassing van robots in huis
en fabriek, de komst van driedi
mensionale kleurentelevisie en he'
gebruik van niet-narcotische drugs.
