Huismoeders bewust
gevaren van sommig
maken van
produkten
ONS DAGELIJKS ETEN
Kersen vijftien
maal besproeid
Complex
probleem
Verantwoorde
informatie
16
WIJ gaan binnen afzienbare tijd regelrecht naar een soort «zwarte
markt» van de gezonde natuurlijke voeding.
Ik overdrijf wellicht wat. Maar nu reeds ken ik enkele gevallen waar
landbouwers, winkeliers een meerprijs vragen bv. voor eieren af
komstig van kippen die met granen, met mais gevoed worden.
Niet met een soort meel dat die kippen in de kortst mogelijke
tijd aan gewicht doet toenemen. Om nog te zwijgen van de bekende
hormonen.
De man die ons dit vertelt is een vijtigjarige arts die thans zelf
zijn brood bakt, net als wijlen Stijn Streuvels. Brood blijft nog
een belangrijk bestanddeel van onze voeding. Welnu de laatste
jaren zijn we her en der gedraafd om goed brood, wit of bruin te
kopen. Enkele bakkers hebben terzake een reputatie. Maar men
moet er in het rijtje staan of vooraf bestellen. Tenslotte waren, mijn
vrouw en ik het beu.
Weet je dat in ons land een bepaalde bakkerij, geexploiteerd op
industriële wijze, om het zo uit te drukken, brood bakt zonder gist,
maar met het toevoegen van 02. Men krijgt dan dik, gezwollen on
verteerbaar brood.
Ik ben niet bepaald geobse
deerd door onze hedendaagse
voeding. Maar ze doet in elk ge
val reeds van een medisch stand-
put uit problemen oprijzen die me
toch zeer verontrusten.
De woning van onze zegs
man is omring door een grote
tuin: Er lopen binnen een omhei
ning felle echte Mechelaars, de
beste soort kippen Elders aller
lei groenten. Daar komt niet het
minste chemische produkt bij te
pas In zijn beperkte vrije tijd.
geholpen door zijn huisgenoten
kweekt en onderhoudt onze ge
neesheer dat alles.
Men kan het ook een hobby
noemen. En ik geef toe, ik heb
me de laatste jaren tijdens de va-
cantieperiode allerhande reizen
ontzegd. Maar verduiveld ik wil
gezonde kost.
Weet je wat me tijdens dit zo
merseizoen biezonder in mijn om
geving heeft getroffen?
Het groot aantal patiënten dat
onderhevig was aan diarrhee. Er
kunnen daar uiteraard zeer ver
schillende oorzaken voor opge
somd worden. Maar uit ondervra
gingen bleek al dan niet toevallig
dat heel wat van mijn patiënten
kersen hadden gegeten. Welnu in
de buurt is een belangrijk lever
ancier van kersen. Ik heb kunnen
achterhalen waar deze vandaan
kwamen. De kweker in kwestie
toonde me met fierheid zijn bloei
ende kersenboomgaard. Resultaat
van noch min noch meer vijftien
maal sproeien, met een produkt
dat ik niet zal noemen maar in elk
geval schadelijk kan zijn. Let ech
ter wel op dit produkt wordt al
gemeen aangeraden in middens
van fruitkwekers.
Hoever we «geevolueerd»
zijn inzake het gebruik van
bepaalde produkten voor het
verdelgen van insecten en al
lerlei boomziekten, kan je
best merken wanneer je re
gelmatig sommige gespeciali
zeerde landbouwbladen leest
Weet je dat in een groot kip
penbedrijf, waarvan de afze
van eieren een bijna indus
triele aangelegenheid is ge
worden en men rekent da
ca 26 van de kippen ster
ven, de dode cadavers regel
matig via een rondrijdend
wagentje mekanisch worden
opgeruimd, met pluimen en al
in een soort pietmolen gaan.
Welnu deze als het ware tot
een soort meel of poeder ge
malen kippen worden als
voedsel toegediend aan de
levende kippen.
Koeien krijgen in sommige
bedrijven een soort voedsel,
waardoor het natuurlijk her
kauwen uitgeschakeld wordt
en de dieren in de kortst mo
gelijke periode een maximum
aan gewicht bereiken. Kalve
ren, die normalerwijze ip de
eerste periode met melk moe
ten gevoed worden, krijgen
niet eens de kans tot volwas-
sendom. In de kortst moge
lijke tijd krijgen zij eveneens
een maximum gewicht. En je
merkt dan zwaarlijvige dieren
met de omvang van een
reeds volgroeide koe, maar
op magere spichtige kalveren-
poten.
Men is momenteel zo vinding
rijk dat aan bepaald baby-
voedsel een stof wordt toe
gevoegd die in elk geval es
sentieel volslagen overbodig
is, misschien wel schadelijk
kan zijn.
De bekommernis van de pro
ducenten het toevoegen
van een product dat aan het
baby-voedsel een fijne, pret
tige smaak geeft. Men houdt
er rekening mede dat een
moeder, wanneer ze haar
baby een nieuwe voeding toe
dient, er doorgaans zelf eerst
van proeft. De baby is zich
niet bewust van de smaak.
Maar de moeder wel.
Zelf ons befaamd witloof ont
snapt in bepaalde gevallen
niet meer aan de steeds ver
der gaande chemische «in
spuiting». Om te voorkomen
dat het onderhevig zou zijn
aan schimmel via de war
me temperatuur wordt de
grond waarin het loof wordt
gekweekt, besproeid met een
produkt waarvan om het zo
uit te drukken, nog lang niet
vast staat of het wel onscha
delijk is.
Bepaalde voedingswaren krij
gen sodiumplutamaat toege
diend. Welnu het staat reeds
vast dat dit sommige ver
schijnselen veroorzaakt o.m.
het zg. syndroom van Chi
nese soep, een prikkelende
warmte, hoofdpijn.
In Belgie als ik me niet
vergis in het kader van de
E.G. mag alleen dit soort
vlees worden uitgevoerd dat
na kontrole van ovale stem
pel is voorzien. In een der
belangrijkste slachthuizen van
ons land kan deze ovale
stempel niet gebruikt worden.
Wel de ronde stempel, wat
betekent dat het vlees uit
sluitend voor binnenlands ge
bruik dient. Over ettelijke
vleesprodukten en bepaalde
lijk charcuterie zou men uren
kunnen praten. Het ontbreekt
niet aan waarschuwingen, er
is een recente wet, ik geloof
van 1964, dat nicotinezuur
verbied jarenlang gebruikt om
ons bekend gehakt vlees een
mooie vleeskleur te geven.
Die wet is goed. Maar de
kontrole blijkt onvoldoende
efficient, omdat de betrokken
inspekteurs een karige ver
goeding wordt toegekend voor
het gebruik van een wagen.
En zonder auto gaat deze
kontrole niet officient. Vlug
ge verplaatsingen zijn nood
zakelijk. De telefoon is effi
cient...
Overigens ben ik van mening
dat de kontrole op de voeding in
ons land in vergelijking met bv.
Frankrijk dat kan je verwonde
ren nog zeer gebrekkig is.
We hebben het tot dusver over
voeding voor gezonde mensen.
Maar, en dat lijkt me in ons
land nog erger: Er is in feite geen
wettelijke kontrole op voedingswa
ren voor mensen, in min of meer
dere mate ziek, die een speciaal
dieet moeten volgen.
Ik ken bedrijven waar men het
ernstig meent, en de dieetvoeding
het voorwerp is van ernstige we
tenschappelijk toezicht.
Maar een tiental jaren geleden
heb ik in eigen kring kunnen
ervaren hoe men zg speciaal brood
voor diabetes verkocht. Ten be
hoeve van een familielid werd het
regelmatig aangekocht. Toen heb
ik dat soort brood door een kolle-
ga laten analyseren. Resultaat, de
samenstelling van dat brood, zg,
afgestemd voor dieet, voor diabe-
tese, was je reinste onzin. We
konden toen, ik spreek van tien
jaar geleden, best bij de bakker
om de hoek gaan.
Je moet het zelf eens gaan
opzoeken Maar ik meen te we
ten dat een zeker soort ovens met
mazout een weliswaar verouderd
type, niet meer mogen gebruikt
worden. Inmiddels mag men eer
lang ten behoeve van de huismoe
ders een nieuw type keukenoven
verwachten volgens elektronisch
systeem. Amper enkele minuten
en men is klaar met het gebak.
Het probleem van onze he
dendaagse voeding is complex.
We kunnen bezwaarlijk nog het
systeem van voor vijftig jaar ge
leden toepassen. Een zekere in
dustrialisatie is onvermijdelijk. Ik
sprak van «zwarte markt» inzake
natuurlijke voeding. Wel, samen
met enkele vrienden, heb ik een
aantal kalveren laten kweken bij
een bevriend landbouwer, die daar-
en boven regelmatig onverwachts
van zijn opdrachtgevers, mijn
vrienden en ik «kontrole krijgt».
Ik weet niet precies hoeveel
honderden liters melk elk kalf tot
dusver heeft gekregen. Maar uit
eindelijk staat het vast dat een
dergelijk kalf, gevoed met natuur
lijke voeding niet commercieel is.
M.a.w. niet voor elkeen te betalen
is.
Wat geldt voor dit kalf, geldt ook
voor brood en noem maar op. De
welvaart is in zekere mate geste
gen. We konsumeren meer. De
voedingsindustrie het is onver
mijdelijk een industrie geworden
kan, ik herhaal niet meer op een
19 eeuwse leest worden ge
schoeid.
Maar de huidige evolutie, is
vanuit het oogpunt van de volks
gezondheid gevaarlijk. Het heeft
ook te maken met ons maatschap
pelijk bestel, met de enorme fi
nanciële belangen.
Men moet alvast beginnen,
met onze huismoeders, inza
ke aankoop en bereiden van
voeding terug op te leiden.
Men moet onze vrouwen o.m.
de tijd geven in de keuken
het dagelijks eten voor te be
reiden. Er is voldoende mo
derne keukenapparatuur, dat
men allerlei produkten waar
van de samenstelling vernuftig
berekend is op vlug kant en
klaar terzijde mag laten.
Laat ze o.m. het in 1963 ge
kende boek «Le Printemps Silen-
cieuze» lezen, waarvan ook een
Nederlandse uitgave is verschenen
Het is ook tijd dat de massa be
wust wordt gemaakt van de geva
ren van onze dagelijkse voeding.
Die dagelijkse voeding is thans
even gevaarlijk, misschien nog ge
vaarlijker dan de zo aktuele lucht
vervuiling.
Wat me als arts treft is wel
dat steeds meer patiënten naar al
lerlei middeltjes komen vragen om
hun spijsvertering goed te doen
funktioneren. Let wel, dat zijn
patiënten, die overigens niet de
minste ziekteverschijnselen verto
nen. Weet je, in steden als New-
York, Londen is men stilaan op
de terugweg. Daar floreren mo
menteel dat soort restaurants waar
van het klienteel de volslagen waar
borg heeft dat de schotels aller
hande gebaseerd zijn op natuur
lijke voeding. Maar de prijzen zijn
niet, ik heb het zelf kunnen erva
ren, wat men demokratisch: kan
noemen. Het is de keerzijde van
onze zg. welvaart. We hebben een
aantal ziekten overwonnen, maar
we worden gekonfronteerd met een
nieuwe reeks ziektebeelden die
direkt of indirekt het gevolg zijn
van onze hedendaagse voeding,
en natuurlijk een reeks nieuwe leef
gewoonten. Weet je waar ik de
gezondste voeding heb aangetrof
fen? Wel in Tunesie, een zg ,ont-
wikkelingsland...
Deze vraag hebben wij tot slot
gesteld Kan het medisch korps
in ons land in bloc niet reageren?
Aarzelend antwoord Ja, zo
eenvoudig is het terug niet. Het
ontbreekt niet aan waarschuwin
gen. Er is deze van recente da
tum van een bekend Vlaams uni
versiteitsprofessor. Maar het sen
sibiliseren van de bevolking is
vooral een aangelegenheid van de
pers. Maar je weet ook wel dat
die pers, vooral de grote bladen
een voortdurende aktie niet aan
durven omwille van de publiciteit.
Het is vooral een kwestie van
informatie, eerlijke wetenschappe
lijke informatie, ik herhaal vooral
in de middens van onze huismoe
ders, van onze vrouwen. En dan
ook nog dit, eten voor bereiden is
een «kunst» ik zou zeggen een
vorm van kuituur. Ik vraag me dik
wijls af waarom in Vlaanderen,
waar tijdens het winterseizoen
duizend en één voordrachten, pa-
neelgesprekken enz worden ge
houden dit probleem zo weinig
aan bod komt, of helemaal niet
aan bod komt. Ach, de T.V. geeft
regelmatig een kroniek over culi
naire genoegens. Ik wil niet over
drijven: Maar het lijkt me verant
woord dat men evenveel zendtijd
zou besteden aan een kroniek die
informatie verstrekt omtrent de
gevaren van de ongezonde voeding
Tenslotte is er in dit land toch
een Ministerie van Volksgezond
heid?
