De wijde
Wereld...
ZIEKTEKOSTEN
Ter vergelijking met onze dure ziektekosten die van de Verenigde Staten van
Amerika, de kosten van het ziekenhuis sinds 1960 van 56 dollar per dag zijn opge
lopen tot 144 dollar per dag en het gehele ziektekostenpakket in deze periode meer
dan verdubbelde, het is thans 70 miljard dollar dat is 324 dollar per persoon per
jaar.
ONTDEKKING
Op de Filippijnen werd op een afgelegen eiland een volksstam uit het stenen tijd
perk ontdekt, die wellicht in een 2000 jaar geen enkele aanraking met de wereld
daarbuiten had gehad en vanzelf uitermate primitief bleek te leven. Ze noemen zich
de Tasadays, hebben geen verstand van landbouw, leven van boomvruchten, zijn
wellicht het enige volk op de wereld, dat de tabak niet kent, spreken een soort
Polynesisch dialect, vormen een gezinnengemeenschap zonder regering of parlement,
een systeem dat hun heel goed bevalt en bleken heel sluw voor hun ontdekkers.
LUCHTBALLEN
Wat zegt u van da «iuchthailen», het jongste middel om de woningnood zo maar
ineens op te heffen? De ontdekking stamt uit Canada, waar de luchtmacht teneinde
de radarantfnnes vrij te houden van sneeuw en ijs om een overkapping vroeg, die
licht en dun moest zijn, teneinde de radiogolven niet te onderscheppen geen spijkers,
schroeven of ander metaal mocht bevatten en van 'ijs en sneeuw, dat eraf zou moe
ten glijden geen last zou hebben. Een ingenieur Walter Bird vervaardigde opblaas
bare omhulsels, die van binnen uit onder druk kunnen worden gezet (en verwarmd).
Het systeem sloeg in en vindt reeds tal van toepassingen. Verleden jaar op de
wereldtentoonstelling van Osaka stond het paviljoen van Amerika onder een luchthal
van bijna 150 meter lang en 90 meter breed. De tuinbouw gebruikt de luchthallen
in plaats van broeikassen; ze kosten slechts een vijfde deel van de broeikassen.
Aannemers gebruiken ze om werken in aanbouw te overdekken en zodoende 's win
ters door te kunnen werken. In het hoge noorden zet men een hele stad onder zo'n
luchtstolp, een overdekte stadswijk kan zelfs de smog en stank buiten houden. Wie
weet wat er in zit?
BEVOLKING
Volgens de volkstelling van 6 mei 1970 bedroeg toen de bevolking van Zuid-Afrika
21.448.169 zielen, van welke de Zoeloe's het grootste volk zijn, namelijk 4.026.058
zielen, op de tweede plaats komen de Xhosa's met 3.930.087 zielen, het derde votk
'in de rij zijn de blanken met 3.751.328 en op de vierde plaats komen de kleurlingen
(de halfbloeds) met 2.018.453 zielen. De andere volksgroepen (er zijn er globaal 19
en 5 verschillende rassen) tellen alle minder dan 1 miljoen zielen; van hen zijn de
Aziaten met 620.436 zielen de belangrijkste groep. Zeer lang waren de blanken
het grootste volk, maar de bevolkingstoename onder de niet-blanken is groter; naar
men ziet zijn twee zwarte volken hen thans in aantal boven het hoofd gegroeid.
KANS GERING
De regeringsleider van Oost-Duitsland Erich Honecker heeft verklaard, dat hij voor het
eind van november de onderhandelingen met West-Duitsland tot een goed einde hoop*
te brengen. De kans dat dit werkelijk gebeurt schatte hij echter op niet meer dan 2
of 3 procent. Hij kan het weten. Misschien stijgt de koers nog. Het gaat over
West-Berlijn.
NOG NEGEN
Na de toetreding van China tot de Verenigde Naties behoort 95 van de wereldbe
volking tot deze organisatie en staan nog slechts-9 volken met samen ongeveer 200
miljoen zielen er buiten, namelijk de beide Duitslanden, de beide Korea's, de beide
Vietnam's, Rhodesie en Zwitserland (dat constant weigert zijn absolute neutraliteit in
zover op te geven). Taiwan is hierbij niet meegerekend, want internationaal geldt het
thans als een niet onafhankelijke rebelse provincie van China. Rhodesie is weliswaar
evenmin internationaal als onafhankelijk erkend, maar wordt bij de negen gereken;,
daar het niet zoals Taiwan dicht bij het «moederland» ligt en evenmin door Engeland
als blijvend bezit van het Britse rijk wordt beschouwd.
VACANTSE APART VOOR GEPENSIONEERDEN
Helemaal berekend op de physische en financiële mogelijkheden van gepensioneerden
is het plan dat een vijfentwintigtal toeristische plaatsen uit het gebied tussen Lahn
en Werra, Oberweser en Hochrhon hebben uitgewerkt om mensen-op-rust een gezellig
verblijf te verzekeren.
Voor een prijs die schommelt tussen 1.160 fr en 1.260 fr waarborgen die plaatsen
een verblijf van zeven dagen met inbegrip van volledig pensioen cn alle andere on
kosten, zoals bedieningsgeld, verblijftaks, b.t.w. en andere.
Bovendien worden de gasten uitsluitend ondergebracht in verwarmde kamers met koud
en warm water. Enkele van deze plaatsen bieden bovendien nog verrassingen aan
zoals vrij gebruik van de mini-golf, goedkopere ingangsprijzen voor het zwembad to:
zelfs een gratis uitnodiging om deel te nemen aan sen «R honor ontbijt», waarop men
o m. de gelegenheid krijgt de plaatselijke, beroemde onibijtworst te leren kennen.
DUITSE HOTELIERS SERVEREN OPNIEUW EEN STEVIG ONTBIJT
Sedert een aantal jaren is er in de Duitse toeristische pers en ook in de buiten
landse trouwens heel wat kritiek geweest op het zg. «continental breakfast» vol
gens de Duitse begrippen ook wel het «Duitse ontbijt» genoemd. Waar Duitsland
destijds bekend stond als één van de weinige landen waar men nog kon rekenen oo
een stevig, uitgebreid ochtendmaal, zoals dat trouwens in Engeland, de Skandina
vische landen en Nederland nog het geval is, was het sedert de jongste jaren gewoon
te geworden alleen maar een paar broodjes met boter en jam, en een kop koffie, ter
of chocolade te serveren, zoals dat in Belgis en Frankrijk gebeurt. Niet alleen da
Du.tse toerist heeft daartegen tot in den treure geprotesteerd. Langzamerhand is er
opnieuw een beweging ontstaan om terug te vallen op het oude, uitgebreide ontbijt.
In vele hotels van Mittenwald bijvoorbeeld krijgt de gast reeds de keuze tussen wors:
of kaas en een ei bij zijn ontbijt. In het Beierse Radonbad in het Frankenwald is he;
«Duitse ontbijt» sedert 1 oktober uit alle hotels verbannen en krijgt ieder gast nu de
keuze tussen verscheidenen soorten brood, worst of kaas, altijd een ei en een glas
vruchtensap.
Ook in heel wat andere Duitse toeristenplaatsen heeft men teruggegrepen naar dr
oerdegelijke ontbijt.
BISSCHOPPENSYNODE
Zoals was te verwachten heeft de derde bisschoppensynode te Rome geen voet ge
geven aan dusgenaamd revolutionaire stromingen. Met een overweldigende meerde--
heid, namelijk met 168 stemmen van de ruim 200 besloot de synode voor onverkort*
handhaving van het verplichte priestercelibaat. Slechts 10 stemden tegen en 3 op
hielden zich van stemming.
BOTERBERG
Het jaarverslag van de E.E.G. Commissie te Brussel over 1969 bevat enkele
sprekende bijzonderheden over de «boterberg» die wel ieder zal interesseren. Het
bleek toen, dat er 50.000 ton boter door Brussel niet op de gewone wijze konden
worden verkocht. De kostprijs van deze boter was 175 dollar de 100 kg (het bedrag
namelijk dat de EEG voor de bij de commissie ingeleverde boter aan de boeren
moet betalen). Van deze 50.000 ton werd met aanzienlijke verliezen 45.000 ton met
kunst- en vliegwerk opgeruimd, dat wil zeggen beneden de kostprijs en voor een
deel zelfs tegen 10 dollar de 100 kg, wat toch altijd nog voordeliger was dan op
slaan tegen de hoge opslagkosten in koelhuizen en dergelijke bergplaatsen. Ook
tegen afbraakprijzen kon men de laatste 5000 ton niet kwijt en waar deze zijn
gebleven wordt niét hardop gezegd, gefluisterd wordt, dat ze in zee zijn geworpen.
Wie rekenen wif kan het verlies op die 50.000 ton (verlies in één jaar) berekenen;
het bedrag is voor rekening van de belastingbetalers. Voorts lezen we, dat Frank
rijk en Duitsland druk gebruik maken van de zogenaamde «Brusselse faciliteiten»,
namelijk dat de E.E.G. -Commissie per afgeslachte koe een extra-premie betaalt van
200 dollar; dit betrof in 1969 in totaal 235.000 koeien, en dat verder nog voor het
niet in de handel brengen van melk (dus voor het in de sloot gooien ervan) een
premie wordt betaald van eveneens 200 dollar per koe per jaar; dit betrof in 1969
271.000 koeien. Al deze cijfers stijgen ieder jaar. Een interessante rekening levert
dit
CONGO
Het land van Moboetoe, dat we kennen als Congo, besloot ter wille van de niet-Ba
kongo meerderheid van het volk dit Bakongo-woord af te schaffen en herdoopte de
Congorivier in de rivier Zaïre en de naam van het land in Republiek Zaïre.
VUILOPRUSMING
De vu Hop ruiming is vooral voor grote steden een moeilijk probleem. In de grote
wereldstad New York moet er elke dag 23000 boin worden opgeruimd. Lange tijd
stortte men dit im moerassen teneinde -deze- allengs te dempen en later -kwamen er
ook verbrandingsinrichtingen. Voldoende was dit niet want de moerassen binnen rede
lijke afstand raakten vol en de verbrandingsovens veroorzaakten luchtvervuiling. Er is
nu iets nieuws op gevonden. Voor 2 miljoen dollar werd een fabriek gebouwd, waar
momenteel 150 ton vuil dagelijks kan worden verwerkt, een betrekkelijk bescheiden
begin dus. Met sterke magneten wordt al het metaal uit het vuil getrokken. Daarna
komt de massa in een verbnijzelmachin-e, die alles klein maakt en tegelijk bacteriën
en stank uitzuivert. -Daa-rna worden fosfaten nitraten en potas toegevoegd, zodat
goede kunstmest wordt verkregen, die vlotte afname vindt. Het bedrijf floreert zo
goed, dat uitbreiding tot verwerking van 1000 ton per dag plaats vindt en het zal
ook hierbij niet blijven. Tevens gaat men een machine in gebruik nemen, die uit het
vuil kunsthout fabriceert od-k dit belooft succes.
BEELDSPRAAK
De premier van India Indira Gandhi zeide te Londen tot de Britse ministers «Ik zit
op de top van een vulkaan en ik weet werkelijk niet of het tot een uitbarsting zal
komen». De beeldspraak is duidelijk en tekent de situatie in en rondom de Bengaalse
kwestie met het grote sterven. Op de aandrang in Amerika tot onderhandelingen met
Pakistan over te gaan, zeide Indira U zoudt hebben kunnen zeggen, laat ons on
derhandelen met Hitler. Maar dit deed u niet. U hebt vier -harde jaren strijd moeten
doorstaan. Dit is de situatie thans in de verhouding van ons land met Pakistan».
DE GROTE TANKERS
Naarmate de olietankers groter en groter worden, wordt het aantal handelshavens
dat ze kan ontvangen kleiner en kleiner. Er zijn momenteel niet veel meer dan
20 havens in de werefd, die de jongste Japanse kolossus, de Nisseki Maru, 348 me
ter lang met een diepgang van 27 meter en een draagvermogen van 3 miljoen tor
ruwe olie, toegang kunnen geven. Dit dwingt tot het in gebruik nemen van ee«
soort oliedepots, waarin de grote tankers hun lading kunnen overpompen en waa'
kleinere schepen de olie dan kiomen weghalen voor verder transport. Maar dit her-
haalde overpompen kost natuurlijk geld. Daarom zal de Energy Corp. of America de
concurrentie opnemen met de Japanners door tankers te bouwen die 800 000 tor
ruwe olie kunnen bergen en niet dieper in het water staken dan 12 meter Beperkt
men zich tot deze diepgang, dan zijn er havens genoeg toegankelijk wat he*
transport uiteindelijk goedkoper maakt.
MARS
De ruimtevaartconcurrentie tussen de beide ruimtevaart-mogendheden do Verenigde
Staten en Sovjet-Rusland, concentreert zlich heden op de planeet Mars. De Ameri
kaanse Mariner 9 heeft na een reis van cüiroa een half jaar de 128 miiljoen km a'
stand afgelegd en cirkelt nu om Mars, onophoudelijk fotograferend en deze foto's
naar de aarde overseinend, een technisch kunststuk, dat de onbemande Mariner 9
een klein halfjaar kan volhouden. Intussen zijn twee dito apparaten, natuurlijk ook
onbemand, de Mars 2 en Mars 3, vanuit Rusland eveneens bij Mars (dat is dan
Mars I) aangekomen, dat wil zeggen, de Mars 2 had er al reeds enkele dagen moe
ten zijn maar Rusland zweeg hierover, de Mars 3 -kwam 5 dagen later en -eerst nu
de eifde Moskou mee dat de Mars 3 was aangekomen 'In de voorgenomen Cirkel baan
om Mars en op de node planeet de emblemen van Rusland, hamer en sikkel met het
beeld Lenin had afgeworpen. Het vermoeden is dus, dat de Mars 2 in het geheel nier
is aangekomen, dus in het heelal in de eindeloosheid -in verdwenen Maar de Mars
3 is in elk geval ter plaatse en produceert ook foto's. Amerika en Rusland kwamer
overeen e kanders foto s uit te wisselen, doch de Amerikanen, dlie een massa foto's
zonden, klagen, dat ze maar een klein beetje Russische foto's terugkregen. Hebben
de Russen -met meer, dan zijn ze technisch minder sterk dan de Amerikanen. Doch
Mars, due wegens zijn 'kleur de rode planeet wordt bijgenaamd, zal nu wel echt da
rode planeet worden genoemd dat wel. Overigens brengen de tot dusver overqeko
men Marsfoto s met veel opmerkelijk nieuws. Mars lijkt even troosteloos eenzaam te
zrjn als de maan De Marsmannetjes lijken even weinig reeel te zijn als het manne
tje m de maan. Indien drt tenslotte een vaststaand resultaat wordt, is het feit dat
de aarde bewoond is te midden van troosteloos eenzaam blijkende andere hémel
lichamen, een des te grote raadsel geworden'. Hoe komt het dat we hier op aarde
een menselijke cultuur hebben en nergens in bet heelal tot dusver enigerlei contact
kunnen krijgen met voor ons constateerbaar leven? Nu ja we hebben ook maar
1 zintuigen. Wie weet wat een zesde antenne zintuig ons zou doen weten? Wie van
onze vaderen zou ooit hebben vermoed, dat we heden in een gesloten kamer met
onze transistors een zee van levende klanken uiit de lucht kunnen halen?
BROOD EN WIJN
Buzz Aldrin, een van de twee mannen, die het eerst de maan hebben betreden open
de naar de oud-chef van de NASA meedeelt (dr. Thomas Paine) nadat hij op de
maan was gestapt twee kleine plastic pakjes, de een met brood en de ander met
wijn, schonk de wijn in een kelk, die zijn kerk (de Presbyteriaanse kerk) hem mee
[IfrSegeven en zeide na de tekst Johannes 15 5 te hebben uitgesproken 1 het ver
bfrjdt me, dat de eerste vloeistof, ooit ingeschonken op de maan, en het eerste brood
oaar ooit genuttigd, de elementen waren van het heilig avondmaal»
