Leve de vakantie
DE BENDE VAN
JAN DE LICHTE
Wat rieei U
met uw
kamerplanten
vakantie
in het buitenland
LOUIS PAUL BOON
4
Vakantiegangers De Tourig Club en Tourig Wegenhulp geven U
gratis een goede raad: het is hoogtijd om uw plannen vast te leggen
voor dit jaar, om te beslissen met welk vervoermiddel U de bestem
ming van Uw dromen zult bereiken...
Naar zee Naar de bergen? Of gewoon naar buiten om te luie
ren? Denkt U aan een rondreis, een rallye of wil U ter plaatse blij
ven? Wil U in een hotel, een motel, een villa, een appartement of een
vakantiedorp verblijven
Hoe zal U reizen Per vliegtuig, trein, boot of per auto
Wat al beslissingen i Daarbij moet natuurlijk rekening gehouden
worden met een hele reeks faktoren: de vakantieperiode waarover
men beschikt, de samenstelling van het gezin, de leeftijd van de
kinderen, het budget, de behoeften en de smaak van eenieder.
Weet U dat de Engelsen de gewoonte hebben hun reservaties
reeds in Oktober te doen, ze zijn dan nauwelijks van hun vorig ver
lof thuisgekomen. De Duitsers en Nederlanders hebben de neiging
om dit voorbeeld te volgen.
Nu zijn de uitgezochte toeristische oorden niet zo talrijk; spoor
wegen en luchtlijnen kunnen niet tot in het oneindige vermenigvuldigd
worden; dit betekent dat men zich meer en meer moet aanpassen
aan de algemene europese gebruiken.
De drukte in de reisagentschappen en verenigingen begint dan ook
ai vanaf midden januari. De bestelboekjes voor juli zijn reeds bijna
vol. Dit geldt vooral voor de vakantieoorden die «IN» zijn Spanje,
Italië, Joegoslavië en buiten Europa, Tunesie, het Midden-Oosten, het
Nabije-Oosten met Libanon, Israel, Turkije. Het vliegtuig wordt meer
en meer als vervoermiddel gekozen.
Men verwacht een massale uittocht van de Belgen vanaf zaterdag
8 juli. Augustus is reeds minder druk voor de Belgen, maar in Frank
rijk bij voorbeeld, waar duizenden mensen afhankelijk zijn van de
vakantieregeling in de automobielfabrieken, is augustus DE vakantie
maand.
Hetzelfde geldt bij ons voor het bouwwezen (juli) en alles wat
ermee samenhangt.
21 juli is steeds een topdag.
Om al deze redenen wensen de organisatoren van vakantiepro
gramma's dat men zo vroeg mogelijk zou reserveren. Wie dit niet
doet loopt grote kans aan de zo zorgvuldig voorbereide en uitge
dachte vakantie te moeten verzaken of naar andere mogelijkheden
uit te zien, die dan dikwijls minder aantrekkelijk en soms ook
duurder uitvallen.
Wat doet U met uw
planten als U met vakantie gaat?
Natuurlijk kunt U goede kennissen
vragen ze van tijd tot tijd water
te geven. Maar als U die'gunst
niet van uw kennissen wilt vragen
dan bestaan er ook andere oplos
singen. U kunt bijvoorbeeld de
meeste planten op een niet te zon
nige plaats in de tuin, ingraven.
U kunt ook de potjes van de ka
merplanten in water dopen en dan
in natte turfmolm of veenmos zet
ten. Gebruik hiervoor een teiltje of
een laag kistje met een stuk plas
tic op de bodem. Zet de planten
op een lichte plaats, maar niet in
de zon. Er bestaat nog een andere
manier om de plantjes vochtig te
houden. U doopt de potten eerst
stuk voor stuk in een emmer water
en doet er dan een plastic hoes
overheen (zorg ervoor dat ook
de potjes in de hoes komen I)
Het plastic kunt u eventueel over
eind houden door een stokje in de
aarde te steken. Als U de plantjes
zo niet in de zon zet, kunt U ge
rust drie weken met vakantie
gaan!
Wat betaalt U in het buitenland in Uw vakantie voor de meest
gangbare zaken? Het West-Duitse weekblad «STERN» zocht het
even voor U uit. De goedkoopste vakantielanden blijken dan in
doorsnee Griekenland, Italië, Roemenie, Joegoslavië, Spanje, Bulga
rije, Turkije. De laatstgenoemde landen zijn het allergoedkoopst,
maar vergist u zich niet, dat geldt lang niet voor alle artikelen
Voor één whisky aan de bar in Joegoslavië betaalt U ruim 100 Bel
gische franken en in Turkije moet U er zelfs 140 fr voor neertellen.
In Italië betaalt U gemiddeld voor een halve liter bier in een restau
rant 25 fr en in Spanje slechts 12 fr.
Ook de sigaretten eigen teelt varieren sterk in prijs. Als u
een zware roker of rookster bent, kunt u het best naar de Skandina
vische landen het maximum toegestane kwantum hiervandaan mee
nemen. In Denemarken kost een pakje met 20 sigaretten 56 fr en
in Zweden en ni Noorwegen 36 en 35 fr. Erg belangrijk voor eigen
rijders zijn de benzineprijzen, die in Portugal en Griekenland erg
hoog liggen 11 en 12 frank per liter.
Maar medelijden? Zij zit daar,
met haar ondoorgrondelijk gelaat
van de plicht, en haar houten kloef
ligt reeds gereed naast haar op
de tafel. O, als hij dan toch ster
ven moet, dan liefst met een strop
rond de nek ergens aan een tak in
het bos, zodat hij tenminste nog
eens de sterrennacht heeft gezien,
en zijn dode lichaam tenminste
nog de openlucht om zich heen
heeft. Of als het niet anders kan,
dan door het mes van Lieven Fa-
viel. Het zal rap gedaan zijn als
Lieven het doet. Nog voor hij pijn
gewaar wordt zal hij reeds in die
andere wereld zijn overgegaan.
Maar om de liefde van de goe
de God en al zijn brave heiligen,
niet door die kloef, welke hem het
gelaat zal stukslaan tot een niet
meer te herkennen brij. Men zal
dan een gat graven in de kelder,
en het onherkenbare dat Cies Tin
eke eens is geweest, zal daarin
neergelaten worden. Doch neen,
neen. Medelijden vraagt hij haar
niet. Hij moet nu, in de uiterste
nood, beroep doen op het gevoel
van recht en nog eens recht, dat
in Mie Gendarme overdadig aan
wezig is. Als hij aan het woord
kan komen, als hij die onmens van
een gendarme kan aantonen dat
hij niets met dit alles heeft te ma
ken, dan zal hij de komende mor
gen nog als een levend man mogen
begroeten.
En met een zweetdroppel aan
elke haarwortel, met lamme benen
en klamme handen, begint Tineke
te spreken. Het is een stem die
hees en schor is van angst. Een
vreemde stem, die hij zelf niet
meer in zijn macht heeft. Zij beeft
en slaat soms over, zodat Marie
ke Bleecker een wanhopige po-
VERVOLGT
ging doet om niet in een kinder
lijke lach uit te breken.
Doch, te lachen valt hier waar
lijk niet. De meesten der anderen
begrijpen dat Tineke reeds tot hen
spreekt van de andere kant van
het graf. Over zijn leven is reeds
beslist. Hij is reeds een dode, en
alleen zijn stem is nog in staat,
hees en schor en overslaand, en
kele worden tot hen te richten.
«Als Marieke Bleecker alles
over mij weet, dan weet zij ook
dat ik Jan de Lichte niet verraden
heb» zegt hij. «Ik was niet ak
koord met hem, ik heb steeds ge
zegd dat ik niet graag aan ande
ren uitdeel wat ik op gevaar van
mijn eigen leven heb gestolen.
Maar ik ben het niet, die verraden
heb hoe hier deze avondvergade
ring ging zijn. Ik ben het niet die
hem in hun handen heeft gespeeld.
Dat zweer ik bij de naam van
Cartouche, wiens naam Jan de
Lichte heilig is. Vraag dat aan
Marieke Bleecker... Marieke
Bleecker, spreek!»
Marieke Bleecker spreekt. Zij
herhaalt vele dingen die Tineke te
gen de bende heeft uitgsproken.
Zij haalt woorden aan die hem
38
NADRUK VERBODEN
steeds in een schever daglicht
moeten stellen. Woorden die pre
cies nog geen verraad betekenen,
maar die, op dit ogenblik, met
een bepaald bedoeling en met een
hatelijk genoegen worden aange
haald. Het zijn geen leugens die
zij vertelt, Tineke weet dat genoeg
Maar het is toch ook niet de vol-
komene waarheid. Het is een op
eenstapeling van wat hij allemaal
heeft gezegd, van gebaren die hij
heeft gemaakt... van dingen die
hij, als hij een getrouw lid der
bende was geweest, had behoren
te doen en die hij toch niet deed
uit verregaande nalatigheid of uit
boosaardige moedwil. Het is alle
maal waarheid. Maar het is een
willekeurig verwringen der waar
heid. Het is geen onwaar beeld,
maar een vals en scheef beeld.
Het is een moedwillig de dingen
bekijken vanuit een bepaalde ge
zichtshoek.
En hij, die de doodsangst steeds
knellender rond het hart voelt, be
grijpt plots wat Marieke Bleecker
die nauwelijks dertien jaar is, toch
bezielen mag. Plots begrijpt hij
het ongelukkige die hij is Marie
ke Bleecker heeft Jan de Lichte
lief I Geen enkele andere man of
vrouw hier naast hem zou zich
kunnen voorstellen, dat zo een kind
in het begin der puberteitsjaren,
reeds een man met zulk een harts
tocht zou kunnen liefhebben. Maar
Tineke, met de dood voor ogen,
worstelend om zijn leven, ziet in
dit ogenblik der verschrikking
klaarder dan de anderen: nu de ge
liefde man aangehouden werd ver
langt zij dat daarvoor iemand boe
ten zou, en als slachtoffer eist zij
hem, Tineke.
Zij weet dat Tineke onschuldig
is aan wat is voorgevallen. Want
voor een enkele zeldzame keer
heeft hij niet op twee paarden ge
wed. Hij kwam alleen naar de ver
gadering om stokken in de wielen
te steken... om zich desnoods te
verantwoorden, als er ene ging
verklaren dat hij te veel voor zich
zelf alleen gestolen had. En hij liep
even hard weg als de anderen,
toen de opgeschrikte nachtvogels
hun kreet lieten weerklinken. Hij
liep en liep, en almeteens, toch,
zat men achter hem aan en werd
hij gegrepen, gekoord en gekne
veld. En waar hij dacht dat het
de boeren uit de omtrek waren,
merkt hij pas achteraf dat het de
leden van de bende zelf waren.
Marieke Bleecker weet dat.
Maar zij is blind en ziek, van een
liefde die zij te verbergen heeft,
en die haar van binnen aanvreet.
Zij is horende doof en ziende blind
van smart en wanhoop, en zij moet
ergens de een of andere aankla
gen, opdat haar wraak zou kunnen
gekoeld worden: om het even wie
nu lijden gaat, of zal gedood wor
den! Zij is een kind nog, dat niet
nadenkt en nauwelijks rede kan
verstaan.
En dan hoe is het te verkla
ren, of hoe is het vooral uit te
spreken maar in de ziel van
Marieke Bleecker speelt zich een
dubbel drama af, een verward klu
wen van tegenstrijdige gevoelens
waarvan zij zelf niemendal begrijpt
Tineke ziet haar staan tegenover
Mie Gendarme, en hij begrijpt aai
het niet alleen een gewonde liefde
maar ook een hopeloze liefde moet
zijn. Dat zij in alle stilte slechts
Jan de Lichte kon liefhebben, en
voortdurend op haar hoede moest
zijn om dat voor Mie Gendarme
verborgen te houden.
Zij wenst zijn dood. Maar zij
wenst misschien even erg de dood
van Mie Gendarme. En juist aan
haar, die zij misschien even erg
haat, die zij misschien wel even
erg zou willen zien lijden, klaagt
zij Tineke aan, om later alle
schuld op de andere te kunnen af
wentelen.
«Zij heeft geen recht mij te be
schuldigen!» roept Tineke in doods
angst uit... «Het is zij zelf die
zou moeten beschuldigd worden,
want buiten de wete van Mie
Gendarme om, hoererde zij met
Jan de Lichte!»
