De rechtsmachten in Aalst
en de Denderstreek
m 3
Op 14 en 15 juni jl werd op
nieuw een mooie bladzijde geschre
ven met betrekking tot het gezond
rechtsherstel in Aalst en de Den
derstreek, waarvoor sinds 1965
met zoveel kundigheid en doorzet
tingsvermogen werd geijverd.
Tijdens die zeven voorbije jaren
moest opgetornd worden tegen on
schuldige en begrijpelijke onwe
tendheid vanwege het merendeel
der parlementairen, dan weer te
gen zeer lastige manoeuvres, soms
dreigden inertie of moeheid onder
de verantwoordelijken van de
streek de actie te verlammen of
het verweer te verwaarlozen, vaak
ook moesten harde inspanningen
worden geleverd, enkel om aanval
len vanuit een gans onverwachte
hoek te beantwoorden, zodat de
ganse strijd om het behoud van
Aalst als centrum van rechtsbede
ling voor het gewest, alle ïngre-.
dienten bevat om er een; waan
epos over te scKrïjyerr, If
Vooral tijdens de laatste drie
jaren moest onze streek zich ver
weren tegen de zonderlinge aan
spraak van Oudenaarde om het
kanton Ninove bij zich in te lijven
hetgeen toch wel een onverwacht
revindicatie was, onlangs door de
volksvertegenwoordigers Van Hoo-
rick en Willems nog terecht als
"onbegrijpelijk» en «onaanvaard
baar bestempeld.
Een eerste maal werd de po
ging ondernomen door twee volks
vertegenwoordigers uit het naburi
ge arrondissement Oudenaarde,
Verroken en De Croo, samen met
de Aalstenaar Vernimmen. Zij leg
den op 21 mei 1969 samen een
wetsvoorstel neer met het oog op
het afhaken van het kanton Ninove
van Aalst (gerechtelijk arrondisse
ment Dendermonde) om het toe te
voegen bij Oudenaarde. De toelich
ting van dit voorstel heeft Vernim
men niet meer medeondertekend.
Het voorstel zou voor Ninove
zelf, dat in eige.n stad zijn vrede
gerecht en politierechtsmacht heeft
een slechte zaak zijn. Ninove zou
immers niet langer zijn rechts
spraak op handels- en sociaal ge
bied in Aalst behouden zoals dit
sedert 1854 (sociale zaken) en
1858 (handelszaken) het geval is.
Maar het zou voor het eerst sinds
meer dan een eeuw voor deze za
ken aangewezen zijn op het verre
Oudenaarde (handelszaken met
o.m. het handelsregister) of een
afdeling van Oudenaarde te Zotte-
gem (sociale zaken). Bovendien
zou Ninove naar hetzelfde Oude
naarde moeten voor een reeks bur
gerlijke- en correctionele zaken
(beroepen politierechter) die thans
sinds de Gerechtelijke Hervorming
in Aalst beslecht worden, ook voor
Ninove.
Als er te Ninove toch enkele
voorstanders waren van het voor
stel Verroken-De Croo, was het
omdat dezen de stille hoop koes
teren dat Ninove eens de kamer
van de arbeidsrechtbank zou kun
nen ontnemen van Zottegem, waar
ze thans functioneert, om ze in
Ninove te vestigen, eens Ninove
bij het gerechtelijk arrondissement
Oudenaarde zou behoren. Dit is
het verlokkelijk argument geweest
waarmee de twee hogergenoemde
volksvertegenwoordigers van Ou
denaarde - d.i. buiten het kiesar
rondissement Aalst - de streek van
Ninove trachten te winnen voor hun
voorstel dat in de eerste plaats
tot groter nut van Oudenaarde
moest dienen.
Het voorgespiegelde en twijfel
achtige voordeel (de kamer van
de arbeidsrechtbank ontnemen van
Zottegem) woog bovendien niet
op tegen het onbetwistbaar na
deel dat Ninove voor al de rest
(handelszaken, handelsregister,
beroepe, politierechter, e.a.) naar
Oudenaarde (35 km.) zou moeten
in de plaats van naar Aalst (15
km.).
Verder waren er enkele redenen
- technische en politieke - die een
wijziging van de huidige regeling
(Ninove bij Aalst) onwaarschijn
lijk maakten.
Dergelijke wijziging zou om te
beginnen indruisen tegen het ver
langen van Ninove zelf. Want,
zelfs als de kamer van de arbeids
rechtbank zou afgenomen worden
van Zottegem om ze te Ninove te
vestigen, zou die maatregel nog
steeds op een onvoldoende wijze
beantwoorden aan de wens van
de Gemeenteraad van Ninove die
in zijn zitting van 27 februari 1970
had beslist dat enkel de overhe
veling naar Oudenaarde gewenst
wordt op uitdrukkelijke voorwaar
de dat niet alleen een afdeling van
de arbeidsrechtbank in Ninove zou
zetelen, maar bovendien een af
deling van de handelsrechtbank.
Dergelijke wijziging zou ook in
druisen tegen de belofte van Mi
nister Wigny, gedaan vanop het
spreekgestoelte van de Kamer van
Volksvertegenwoordigers op 22
juni 1967 ten overstaan van de
ondertekenaars van een toenma
lig amendement strekkende tot de
oprichting van een arrondisse
mentsrechtbank te Aalst, welk
amendement men bereid was in te
trekken na de gedane belofte van
Minister Wigny. De belofte luidde
onder meer «...Ik bevestig U te
vens dat een afdeling van de
arbeidersrechtbank van Oudenaar
de te Zottegem zal gevestigd wor
den.. Deze vestiging te Zotte
gem hield rekening met de organi
satorische struktuur van sommige
sociale instellingen. Met betrek
king nu tot dit voorstel Verroken-
De Croo, dat uiteindelijk de over
plaatsing van een afdeling van de
arbeidsrechtbank naar Ninove
moest mogelijk maken ten nadele
van Zottegem, leek het vrijwel uit
gesloten dat men de belofte van
de Minister van Justitie en de be
weegredenen die tot grondslag
dienden, zou negeren en ter zijde
leggen.
Het wetsvoorstel Verroken - De
Croo was dus nadelig voor Ninove
Het was het nog meer voor Zotte
gem, die zijn kamer van de ar-
deidsrechtbank hierdoor zou zien
verdwijnen.
Het voorstel Verroken-De Croo
was ten slotte ook nadelig voor
het gewest Aalst, dat met reden
had gestreden voor een rechts
macht die dicht bij de rechtson
derhorigen gevestigd zou zijn en
die, met de toezeggingen en de
steun van de Ministers Wigny en
Vranckx, toen reeds in de ruime
gebouwen van de gewezen pupil
lenschool van Aalst enkele afde
lingen, secties en griffies omvatte,
meer dan Aalst er sedert 7 maart
1800 ooit bezat. En het is niet
uitgesloten dat hierin nog verbete
ring kan komen, als men de toe
lichting herleest in verband met de
belofte van Minister Wigny
Wat de afdeling van de
burgerlijke rechtbank betreft, is
het de bedoeling van al de burger
lijke zaken te Aalst te laten be
slechten, maar bovendien zou de
Minister ook willen een aanvang
maken met een afdeling van de
kinderrechtbank en verder de be
roepen van de politierechter te
Aalst insgelijks te laten afhande
len (is intussen gerealiseerd). De
Heer Krings zou graag tot een
volledige overheveling willen ko
men, maar men kan zich best
voorstellen dat het oprichten van
een afdeling van de Rechtbank
van eerste aanleg een verrichting
is, die tot hiertoe in België nog
niet is gebeurd en dat zij met
ernstige moeilijkheden gepaard
gaat. De Minister heeft dan ook
aanvaard de modaliteiten van de
ze inplanting met de belangheb
benden van het gerechtelijk ar
rondissement te bespreken. Maar
het princiep blijft gehandhaafd...».
Als verweer tegen het voorstel
Verroken - De Croo ging op 10
maart 1970 in het stadhuis van
Ninove een vergadering door
waarop een delegatie van de
Aalsterse Studiecommissie voor
de Gerechtelijke Hervorming en
een vertegenwoordiging van het
kanton Ninove van gedachte wis
selden over de vraag aan welk
rechtsgebied het gerechtelijk kan
ton Ninove best zou gehencht zijn;
ofwel aan Aalst-Dendermonde, of
wel aan Oudenaarde.
De beide delegaties werden res
pectievelijk geleid door dr. jur. K.
Fransman, oud - volksvertegen
woordiger en voorzitter van de
Werkrechtersraad van Aalst, en
door E. Milo, burgemeester van
Ninove.
Zij deelden het voorzitterschap
van deze bijeenkomst waartoe
was uitgenodigd, de vijf parlemen
tairen van de kantons Aalst en
Ninove, senator Coppens, volks
vertegenwoordigers D' Haeseleer,
Van Hoorick, Willems en Vernim
men.
Na een langdurige en grondige
bespreking was het overgrote ge
deelte van de aanwezigen het er
over eens dat het gerechtelijk kan
ton Ninove best bij Aalst-Dender-
monde blijft om wille van de
reële voordelen voor Ninove welke
deze oplossing biedt.
Het was volksvertegenwoordi
ger Willems die, als lid van de
kamercommissie van justitie, en
kele dagen later de belanngen van
Aalst, Ninove en Zottegem, dien
de te verdedigen tegen de aan
spraken van Oudenaarde. Het
lukte dermate goed dat hij in het
gelijk werd gesteld met 9 stem
men tegen 3 en 1 onthouding.
Hiermee leek deze kwade nacht
merrie voorbij.
Doch een jaar later werd een
nieuwe actie tot ondersteuning
van het voorstel Verroken-De Croo
ondernomen, ditmaal vanwege de
advocaten van Oudenaarde voor
wie het vanzelfsprekend belang
rijk is het kliënteel van het kan
ton Ninove in Oudenaarde te krij
gen. Zij gaven een brochure uit
en stuurden deze naar alle parle
mentairen. Dit noopte er Minister
Vranckx toe de parlementairen
van Aalst en Oudenaarde op22
juli 1971 bij zich te roepen om
van gedachte te wisselen.
Het eerste onderhoud bracht
geen volledige klaarheid en, nog
vóór de zaak kon afgerond wor
den, kwam de vervroegde kamer
ontbinding.
Dit had voor gevolg dat het
wetsvoorstel Verroken - De Croo
hernomen moest worden, hetgeen
meer en meer onwaarschijnlijk
werd geacht, gelet op alles wat
reeds was voorafgegaan.
Maar het onwaarschijnlijke ge
beurde. Ditmaal vonden Verroken-
De Croo in de Ninovieter Waltniel,
intussen opnieuw volksvertegen
woordiger geworden, de plaatselij
ke man om hen te steunen. In
tussen ook was volksvertegen
woordiger Willems overgegaan van
de kamercommissie van justitie
naar deze van binnenlandse za
ken, zodat mede ingevolge het
regionaal karakter van een aange
legenheid als deze het voorstel
Waltniel herneming van het
voorstel Verroken-De Croo) een
gemakkelijke meerderheid be
kwam in de kamercommissie van
justitie.
Opnieuw moest dus het ver
weer georganiseerd worden en,
zoals dit sinds 1965 het geval
was, was het weer de Aalsterse
Studiecommissie voor de Gerech
telijke Hervorming die de actie op
gang bracht. Zij zond op 1 juni
1972 een nota naar Minister
Vranckx en naar de parlementai
ren van de bestuurlijke arrondis
sementen Aalst, Dendermonde en
Sint Niklaas, en drong er verder
bij de plaatselijke politieke partij
instanties die het voorstel niet
hadden ondertekend, op aan dat
zij de mening van de betrokken
rechtsonderhorigen zou inwinnen
en meedelen aan hun respectieve
lijke kamerleden.
Hieraan werd gevolg gegeven
door alle aangezochte partijen,
CVP, BSP, VU en KP.
Het resultaat is intussen ge
kend.
Op een kranige wijze werd in
de openbare zitting van de kamer
van volksvertegenwoordigers op
14 juni jl. door de volksvertegen
woordigers Van Hoorick en Wil
lems, hierbij gesteund door de
Dendermondenaar Duerinck, het
verweer van de streek uitgebracht
tegen het wetsvoorstel Waltniel.
Leek de BSP-fractie het gemakke
lijkst achter Van Hoorick te staan,
omdat geen enkel socialist zich
ten voordele van het voorstel
Waltniel inzette, het zwaartepunt
van de Aalsterse verdediging lag
andermaal in het CVP-kamp waar
volksvertegenwoordiger Willems
het moest zien te halen tegen zijn
partijgenoot Verroken, de man van
Oudenaarde die als eerste en be
langrijkste woordvoerder het voor
stel Waltniel op de hem gekende,
hardnekkige manier zou verdedi
gen.
Uiteindelijk is het voor ons ar
rondissement Aalst allemaal best
afgelopen. Om wille van het grote
verzet vanuit onze streek, om wille
ook van de ontreddering die het
voorstel Waltniel zou teweegbren
gen - een tweede maal gaat men
alles overhoop werpen, zei Minis
ter Vranckx - werd het voorstel op
nieuw naar de commissie verzon
den. CVP en BSP steunde deze
regeling. Het is nog niet zeer dui
delijk waarom de VU, nochtans
goed aangespoord door volksver
tegenwoordiger Van Leemputten
en zelfs aangeschreven door sche
pen De Neve, een andere stem
ming uitbracht. Maar het voor
naamste was toch dat een «on
aanvaardbare- en onbegrijpelijke»
zaak was vermeden.
Misschien slechts voorlopig. Zo
dat nog meer dan ooit de Aalster
se Studiecommissie voor gerechte
lijke Hervorming samen met de
parlementairen waakzaam dienen
te blijven. Men is dan ook onmid
dellijk begonnen met nieuwe ver
weermiddelen te bestuderen en uit
te werken.
AM se Studiecommissie
voor de Gerechtelijke
Her. arming.
