stedebouw en ruimtelijke ordening in aalst
algemene probleemstelling
Weddeproblemen
de Stedelijke
Muziekakademie
te Aalst.
«n
16
door
Martin HUTSEBAUT
Rijksuniversiteit te Gent
tn een aantal artikelen zal hier de aandacht gevestigd worden op de komplekse problematiek van stedebouw en ruimte
lijke ordening, in de brede zin van het woord, zoals deze zich in het Aalsterse stelt. Na een algemene probleemstelling
wordt nader ingegaan op diverse aspekten als daar zijn stadscentrum, vervoer en verkeer, huisvesting en grondbeleid, leef
milieu en industrie, landbouw, natuurbehoud, rekreatie, stedelijk kunstpatrimonium, herstrukturering van de gemeentegrenzen
en inspraak van de bevolking. Doel van deze artikelenreeks is nietpasklare oplossingen voor te stellen. Wel aan de hand
van een aantal ideeën, die voor niemand dwingend zijn, de publieke belangestelling voor deze problematiek te aktiveren,
zodat het beleid, bij de aanpak van deze problemen, kan rekenen op de volle aandacht van een gesensibiliseerde en kritische
bevolking.
«Pour un sociologue, une ville se définit toujours par un contact
entre un espace, avec sa structure propre et des hommes, avec leur
organisation et leur relations particulières.
Une ville permet et oriente done des dialogues, entre les hommes
et entre des hommes et des pierres.
Prof. Dr. J.-P. TRYSTRAM
«The ultimate source of alle the benefits of life is the earth itself
and man's relation to all its life and resources.»
J.B. Mc LOUGHLIN
Vraagstukken met betrekking
tot de stedebouwkundige planning
staan momenteel zowat overal in
de geïndustrialiseerde landen op
het voorplan.
De belangstelling voor deze
soort problemen is vrij recent
«In recent years physical planning
has begun to emerge from a long
sleep», stelt J.B. Mc LOUGHLIN
vast in zijn recente studie Urban
and regional planning 1970.
Deze belangstelling voor stede
bouwkundige vraagstukken valt te
verklaren door een voortdurende
en belangrijke toename van de
stedelijke bevolking, met de daar
mee gepaard gaande problema
tiek.
De begeleidende problemen
zijn overal ongeveer gelijksoortig;
ze hebben te maken met een drei
gend verval van het naturrlijk en
artistiek patrimonium, de lokalisa
tie van de industrie, een verkeers
chaos, een wilde uitbouw van het
woonarsenaal, een gebrek aan
.groen en speelruimte voor de kin
deren, een behoefte aan parkings
en open ruimten, een dalende at-
traktiviteit van het stadscentrum
een dreigende massifikatie, een
groeiende kriminaliteit en een ver
vreemding van de burger t.o.v. de
administratie.
Het stedelijk milieu omvat dus
blijkbaar meer dan datgene wat
op vandaag onder milieu wordt
verstaan. Het is absoluut nodig
de problematiek in zijn totaliteit
te benaderen niet enkel het pro
bleem van het overleven, maar
ook dat van het (kwalitatief) be
ter leven intresseert ons. Zowel
de fysische als de socio-kulturele
aspecten van het leefmilieu die
nen de aandacht gaande te hou
den.
Alle voornoemde problemen zijn
dringend aan een oplossing sane
ring of ordening toe. We zeggen
«dringend» omdat al te gemakke
lijk uit het oog verloren wordt dat
«we are part of the planet's eco
logy and we ingnore this at our
peril», aldus nog steeds J.B. Mc
LOUGHLIN.
Hoewel men niet geneigd is on
middellijk een verband te zien tus
sen de voornaamste problemen
waarmede de stedeling dagelijks
wordt geconfronteerd (in het bij
zonder de fysische problemen) en
de ekologische situatie, is dit ver
band daarom niet minder reël. De
ekologische relatie mens/natuur
gaat immers langs dier en plant
om.
De manier waarop momenteel
met de natuur en het grondge
bied wordt omgesprongen is in
feite een uitputtingsoorlog die niet
ten eeuwige dage ongestraft kan
voortgezet worden. Het ekolo-
gisch evenwicht laat zich niet on
gestraft storen! De besluiten van
de «Club van Rome» wezen ons
hier een klare waarschuwing! De
verantwoordelijkheid waarvoor wij
staan is een collectieve verant
woordelijkheid! Zo wij ons gedrag
niet dringend modificeren, zullen
wij of onze nakomelingen (en
hiervoor zijn wij tenslotte ook ver
antwoordelijk) daar de prijs voor
betalen! Diverse fenomenen geven
ons nu reeds een voorteken van
die eventuele rekening. We hoeven
maar even te kijken naar het ge-
pollueerde rivier- en zeewater
waaruit alle leven vaak reeds lang
verdwenen is), naar de gepollu-
eerde lucht boven de grote ste
den en rond zekere industrieën,
die een dagelijks gevaar betekent
voor de plaatselijke bevolking,
,enz...
Twee belangrijke groepen die
nen dringend gesensibiliseerd en
gemotiveerd te worden tot optre
den, met name de bevolking ener
zijds en de publieke overheid an
derzijds. Het beleid dient meer
welzijnsgericht te worden en de
burgers dienen op hun verant
woordelijkheid gewezen te woren.
De moderne mens wil ongehin
derd leven, werken zich ontspan
nen enz... Dit alles en nog veel
meer staat op het spel zo we niet
dringend onze collectieve verant
woordelijkheid inzake het milieu
opnemen!
Wat specifiek de problematiek
van Aalst betreft, dient er op ge:
wezen dat het hier in essentie
gaat om een verzoening van ver
leden, heden en toekomsthoe
kan Aalst, rekening houdende met
zijn huidige situatie en mogelijk
heden, zijn toekomst veilig stellen
zonder daarbij de rijke nalaten
schap uit zijn verleden op te ge
ven?
-
»<r
Hoewel niemand de noodzake
lijkheid van een dergelijke verzoe
ning zal ontkennen, wordt hieraan
nog al eens gewerkt op basis van
partiële objectieven. Een globale
en gecoördineerde aanpak is de
sleutel voor een succesvolle actie.
Volgens de Sodegec-studie is
er in de ganse Denderstreek
hoofdzakelijk een nijpend gebrek
aan gecoördineerde programmatie
van aanleg van het grondgebied,
infrastructuur, industrialisatie,
bouwpolitiek, verzorging, vorming
van bedrijfsleiders, adult-educa-
tion en gemeenschapsontwikke
ling.
De problematiek dient aange
pakt op het niveau waarop hij
zich in werkelijkheid stelt: de
meeste problemen gaan momen
teel de bestaande gemeentegren
zen ver te buiten.
Met het oog op een gecoördi
neerde en globale aanpak van de
problematiek is een ruime her
strukturering van de gemeente
grenzen (zie hierover verder),
alsook een samenwerking met di
verse organismen die zich in het
verleden aktief voor het streek-
welzijn hebben ingezet, absoluut
noodzakelijk. Bovendien dient
meer dan in het verleden samen
gewerkt te worden met de steden
uit de streek, alsok met de ste
den van soortgelijk belang uit het
ganse land, teneinde gemeen
schappelijk bepaalde problerhen
te bestuderen en t.o.v. de hogere
overheid ook samen op te treden,
dit alles over de partijgrenzen
heen! De herstrukturering van de
gemeentegrenzen dient gepaard
te gaan met de institutionalisering
van authentieke inspraakorganen.
De planning van de Dender
streek en van Aalst kan ruimtelijk
niet losgedacht worden van een
probleem dat zich in België stelt,
n.l. de overkoncetratie van Brus
sel.
Verschillende studies hebben
een democratie voorgesteld van
de woonaktiviteiten in z.g.n. satel
lietsteden. Dit bleek achteraf niet
erg gunstig te zijn, daar dit zou
leiden tot de oprichting van ker
nen, die met hun praktisch exclu
sieve woonbedrijvigheid een
scheefgetrokken struktuur zouden
vertonen.
Uit de studies en berekeningen
van het streekplan voor de Den
derstreek is trouwens ook duide
lijk gebleken dat de welvaart van
de bevolking alleen door een po
lyvalente struktuur kan worden
bevorderd. Er dient dan ook een
voorbehoud gemaakt te worden
voor de woonsatellietsteden.
Aalst dient dus zijn karakter
van «volwaardige stad» evenwel
in een ruimere kontekst, voor de
toekomst veilig te stellen. We ver
werpen radikaal de idee van Aalst
als satellietstad van Brussel, met
een exclusieve residentiële functie
wat zou impliceren dat wij de ei
gen industriële en handelsfunctie
van Aalst zouden opgeven en ons
goedschiks, kwaadschiks overle
veren aan het wel en wee van
Brussel. Aalst dient naast zijn
woonfunktie (die gezien de pen
del, zeer belangrijk blijft), ook
een industriële, handels- en admi
nistratieve functie te vervullen.
Het Sodegec-plan bestemt Aalst
immers voor als industriële kern
nummer één van de Denderstreek.
Aalst dient volgens de Sodegec-
specialisten uitgebouwd tot regio
nale pool. Alleen wanneer hieraan
in de toekomst wordt voldaan zal
een gezond evenwicht worden be
werkstelligd het land heeft im
mers niets te winnen bij een mon
ster-Brussel cfr. het monster-Pa
rijs).
De krachtinspanningen dienen,
veel meer nog dan in het verleden
het geval was, gebundeld om van
het nieuwe Aalst een welvarende
en meer autonome kern te maken.
Een werkelijke ekonomische ex
pansie blijft noodzakelijk, zolang
niet voldoende werkgelegenheid
ter plaatse aanwezig is. Bij het
aantrekken van grote en middel
grote industrieën op nieuwe en
bestaande industrieterreinen dient
evenwel selektief opgetreden, zo
dat hinderlijke bedrijven voor het
leefmilieu uit de dichtsbewoonde
centra gehouden worden. Het be
houd van voldoende landbouw
grond is evenwel noodzakelijk.
Een reële administratieve de
centralisatie dient bij te dragen
tot de uitbouw van Aalst als re
gionaal centrum, waar, naast de
regionale diensten, ook bepaalde
diensten van nationaal belang zijn
gevestigd. De nodige waardige in-
frastruktuur dient hiertoe voorzien
te worden.
Tevens dient Aalst te beschik
ken over vlotte verbindingen met
zijn natuurlijke attraktiezones
(die volgens de Sodegec-studie
vooral in westelijke richting blij
ken te liggen). Een verantwoorde
spreiding van kollektieve voorzie
ningen, zoals kuituur, sport en
jeugdcentra is eveneens noodza
kelijk.
Enkel onder deze voorwaarden
zal Aalst zijn karakter van levend
centrum kunnen bewaren, waarin
de verschillende funkties zoals
wonen, arbeiden, zich bevoorra
den zich ontspannen, zich vormen
zich verplaatsen, enz... naast el
kaar bestaan, zodat het leven er
aangenaam en verrijkend blijft en
pldus een basis voor sociaal, kul-
tureel en ekonomisch dynamisme
verkekerd is.
133NOSti3d
ClN3ZriMd3a^O
3Ö3MNVA ISBlOUd
Het Schepencollege van Aalst
kreeg laattijdig kennis van de in
houd van een protestbrief van het
onderwijzend personeel van de
Stedelijke Muziekacademie, waar
toe werd beslist op een vergade
ring van 17-9-72. Tijdens deze
vergadering was het verzet tot
uiting gekomen ten overstaan van
de regeringsmaatregel, waarbij de
toelage-wedden van de leerkrach
ten in het muziekonderwijs van
100% op maximum 90% terug
gebracht worden. De regering mo
tiveerde haar beslissing voorna
melijk op gronden van bezuiniging
Tevens zou de ervaring geleerd
hebben dat in de meeste muziek
scholen en -academies van het
land rekening moet gehouden wor
den met een zeer grote afwezig
heid gedurende de maand jun- uit
oorzaak van de examentijd in het
dagonderwijs. Het is juist daa.-om
dat de nieuwe maatregel voorziet
dat het schooljaar eindigt op 31
mei en dat geen wedden voor de
maand juni nog betoelaagd wor
den.
Stadsbestuur solidair me
leraars.
Indien deze maatregel op het
eerste gezicht gegrond lijkt, wor
den blijkbaar de verworven rech
ten van de leerkrachten in ge
drang gebracht, vermits door hen
tegen een verminderde jaarwedde
eenzelfde leerprogramma moet af
gewerkt worden als vroeger.
Alhoewel hogergenoemde pro
testbrief op 17-9-72 werd voorge
legd aan de aanwezige leerkrach
ten, is de voorgenomen kennisge
ving ervan pas nu gebeurd aan
het College van Burgemeester en
Schepenen en aan sommige par
lementairen van de streek. Intus
sen heeft de Gemeenteraad van
30-972 eenparig de beslissing
genomen overeenkomstig de op
gedrongen regeringsmaatregel
Het schepencollege doet onver-
wjild stappen bij de hogere over
heid om klaarheid in de zaak te
brengen en overweegt desgeval
lend bijpassende wedde-uitkerin-
gen voor het niet gesubsidieerde
gedeelte van 10% ingeval de re
geringsmaatregel spijts alles zou
gehandhaafd blijven.
