IN HEI LAND VAN DE CHAMPAGNE
cherchez la femme
ur
Plukkers een probleem
Huwelijk en Champagnegrond
DE literatuur wemelt van lofrijke analogieën tussen de vrouw
en de Champagne.
De euforische eigenschappen van dé Champagne zijn breed
bekend en de vrouwelijke charme bereikt dikwijls dezelfde
resultaten.
Men zegt dat Champagne «naar het hoofd stijgt», dat hij
licht, gracieus, spontaan en tintelend is adjektieven die met
evenveel sukses vóór een vrouwennaam kunnen worden gezet.
Zoveel is zeker dat de vrouw ergens wel een determinerende
rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de Champagne.
HISTORIEK
Begin 18e eeuw al beweerde
Madame de Parabère, favoriete
van Philippe d'Orléans, dat de
Champagne de enige wijn was
«qui fait briller Ie regard, sans
porter Ie feu au visage». Cham
pagne was dan ook haar lieve
lingsdrank.
Wat later ontpopte ook de be
roemde Madame de Pompadour
zich als een ijverige verdedigster
van de Champagne. Zij wist het
aan boord te leggen dat Louis-XV
de nationale weg Parijs-Straats
burg, door de Champagnestreek
liet aanleggen. Van haar deze uit
spraak «Ie Champagne est Ie
seul vin qui garde la femme belle
après boire».
Marie-Antoinette deed het pi
kanter en liet vier Champagne-ro
mers uit Sèvres-pórcelein maken,
met identiek dezelfde afmetingen
als haar koninklijke boezem. Een
van deze romers is nu in het bezit
van een antiekhandelaar te New-
York.
Maar keren we terug naar deze
tijd
Het ontkurken van een fles
Champagne geeft zeker een speci
aal, cachet aan een intiem etentje.
En we willen echt niet zo dubbel
zinnig zijn als de Zwitsers wanneer
bij een recent opinie-onderzoek,
bleek dat, bijaldien een heer
Champ; bestelt in gezelschap
van een aantrekkelijke dame, de
meerderheid overtuigd was dat de
dame in kwestie piet de echtge
note is.
Hier kunnen we tegen-argumen-
teren dat Champagne, dé drink bij
uitstek is or. rzn familiefeestje
luister bij te zetten.
Net als de wagen, is Champag
ne een statussymbool geworden
de prestige-wijn van de geslaagde
man. Met een fles Champagne op
je tafel zal niemand er nog aan
twijfelen dat je «er» bent.
We besluiten dit «historisch»
overzicht met een in verval ge
raakte oude traditiehet drinken
van Champagne in het dans
schoentje van een ballerina. Deze
traditie kende een hoogtepunt rond
1900. Zo was koning Edward VII
van Engeland een groot liefhebber
van Champagne én van danseres
jes. Champagne in een dans
schoentje was voor hem het bind-
teken tussen de twee.
En Marilyn Monroe v/as de laat
ste filmdiva die, op een mooie och
tend, 350 champagne-flessen liet
knallen om een tintelend Cham
pagne-bad te nemen. Einde van
een «Belle Epoque»
DE VROUW UIT
CHAMPAGNE
De aanbreng van «la Champe-
noise» in de ontwikkeling en de
promotie voor Champagne is al
even aanzienlijk.
Verscheidene Champagnehui
zen (en er zijn er zowat een 3.000
in totaal) hadden jarenlang een
vrouw aan de top, waaronder en
kele zelfs een determinerende rol
hebben gespeeld in de Champag
ne-industrie.
(Eigenaardig genoeg waren het
praktisch allemaal weduwen, maar
daar zal de Champagne zelf wel
niets mee te maken hebben).
Vanaf 1805 dirigeerde Weduwe
Clicquot, ondanks de moeilijkhe
den van de oorlogen van het Kei
zerrijk, gedurende een halve eeuw,
haar huis met vaste hand. Ze wist
de traditionele blocus te doorbre
ken en haar Champagne tot in
Rusland uit te voeren.
Ze is echter de geschiedenis in
gegaan als de ontwerpster van de
«pupitre de remuage», een soort
van dubbel-ladder-vormige stan
daard, waarin de flessen, geduren
de het remuage-proces, de ge
wenste standen kunnen innemen,
dank zij speciaal uitgesneden hol
ten.
Ook het huis Pommery heeft
zijn beroemde weduwe. In 1858
besloot Madame de Pommery
naast de traditionele wijn, even
eens Champagne te produceren.
In die periode was de Cham
pagne een dessert-wijn, sterk «ver
zacht» door toevoeging van oude
wijn en kandij-suiker. Mevrouw de
Pommery begreep dat de Cham
pagne «doux» en «demi-sec», als
dessert-wijn, maar een beperkte
afzet zou blijven kennen.
In 1860 bracht zij als eerste
een -weinig «gedoseerde» Cham
pagne «sec» en zelfs een «demi
sec», op de markt. Enkel de pro-
dukten van een goed jaar en van
de beste cru's kwamen hiervoor in
aanmerking. Deze wijnen kwamen
slechts tot volledige ontplooiing,
wanneer zij 4 a 5 jaar in een kel
der werden bewaard. Zo drong
zich meteen ook de nood aan aan
zienlijke kelderruimten op.
Nu kon men een keuze aan
Champagne bieden, variërend van
«doux» naar «extra-sec» en later
naar «brut». Dank zij dit dose
ringsgamma kan de Champagne
op elk uur van de dag en bij elk
gerecht worden gedronken.
Madame de Pommery zou ook
de eerste zijn geweest die de
oud.e Galio-Romeinse krijtgallerijen
(daterend uit de 3e eeuw) als be
waarplaats voor de Champagne
ging gebruiken. Deze krijtkelders
daartoe hebben een ideale bewa-
ringsatmosfeer.
Nu nog worden bepaalde Cham
pagnehuizen bestuurd door een
weduwe. Maar ook op lager ni
veau laat de vrouw uit Champag
ne over zich spreken.
De wijngaard uit Champagne
verdeelt zich als volgt
86 (19.000 Ha.) van de
oppervlakte behoort toe aan
16.500 «vignerons», waarvan
er 14.000 rechtstreeks uitba
ters zijn.
14 °/o (3.000 Ha.) van de op
pervlakte behoort toe aan een
60-tal «maisons de négoce».
De gemiddelde wijngaardenier be
werkt een oppervlakte van ca.
2 Ha., wat hem toelaat zijn wijn
gaard in familiaal verband te be
werken.
De echtgenote van de wijngaar
denier deelt natuurlijk alle aktivi-
teiten die de verzorging van een
wijngaard noodzakelijk maken.
In de vendages-periode wordt
van haar nog eens een extra in
spanning gevraagd-zij staat in
voor de huisvesting en de bevoor
rading van de seizoenplukkers.
PLUKKERS EEN
RROBLEEM
Wat die plukkers betreft moet
men in Champagne steeds meer
beroep gaan doen op buitenlan
ders. Een zeker percentage van de
plukkers bestaat, traditioneel, uit
zigeuners, die in de vendages-tijd
naar de Champagnestreek afzak
ken, en studenten. Maar het toe
nemende aantal buitenlandse in
dustriële inplantingen in de omge
ving van Reims, en de bijzonder
zware arbeidsvoorwaarden, zijn er
de oorzaak van dat, in de streek
zelf, bijna geen plukkers meer te
vinden zijn.
Sommige grote Champagnehui
zen denken zelfs aan het inleggen
van een charter-vlucht naar Noord
Afrika, om aan de noden van de
komende vendages te kunnen vol
doen.
Vele wijngaardeniers houden
een gedeelte van de oogst om hun
eigen merk-champagne te maken
Hun echtgenoten houden zich dan
bezig met het kleven van de eti
ketten en het inpakken van de fles
sen, vermits het aanschaffen van
een machine, in dit geval, niet ren
derend is. Dergelijke kleine-merk
Champagne wordt meestal per
korrespondentie of door persoon
lijke overeenkomst (producent
konsument) verkocht. De meeste
vrouwen staan in voor de nodige
briefwisseling en de boekhouding.
Wat de verdere behandeling van
de champagne aangaat: meestal
zijn de «cavisten» mannen, maar
het keten-werk dégorgement,
(schuimen), kontrole, inpakking,
enz. wordt dan weer door vrouwen
verricht.
Vaak is het huwelijk met een
dochter van de wijngaardenier, de
ideale oplossing voor een jonge
wijnboer om zijn wijngaard wat
uit te breiden, zeker wanneer men
denkt aan de fabuleuze bedragen
die voor 1 are «appelation» -
Champagne - grond moeten wor
den neergeteld.
DE VROUW EN HET
GEBRUIK VAN
CHAMPAGNE
Men kan dus gerust beweren;
dat de champagne niet alleen voor
de vrouwen maar ook door de
vrouwen gemaakt is.
Van medisch standpunt uit kun
nen we er nog aan toevoegen dat
champagne dikwijls wordt voorge
schreven tijdens de zwangerschap
en na de geboorte of na een heel
kundig ingrijpen.
Deze wijn heeft een weldoende
invloed op dee bloedsomloop, de
werking van longen en nieren en
heeft ontegensprekelijk digestieve
eigenschappen.
In ieder geval heeft de huidige
«vrouw des huizes» ook haar zeg
je te doen bij de aankoop van
wijnen en dan ook van champagne
«brut» (weinig gecorseerd, op ba
sis van witte druiven) en een
«Blanc des Blancs» een uitgelezen
aperitief is en zich tevens laat drin
ken bij allerlei visschotels.
Een champagne «brut» (waer-
van de zwarte druiven meer (f
de voorgrond treden, dus efl
meer gecorseerde wijn) de Méili-
simés en de ietwat oudere wijnen,
kunnen geserveerd -vorder, pij
wild en vleesschotels. De «sec$
en «demi sec» bewaart men oii
taart- en suikergoed te begeleiden.
Champagne wordt oök v~' er ge
bruikt in de keuken. Niet alle
champagnes komen hiervooflÖ
aanmerking enkel dezen fW
een zekere aciditeit en diegenei
die niet bruin worden bij het ko
ken. Deze champagne zal zMj
lichtheid en zijn diskreet boekg
graag delen met uw sausen, (oc*
champagne-restjes zijn goed bruik
baar).
Grimard de la Reynière para-
frazerend kan de vrouw beweren
dat de Champagne «est son air-i
Ie plus cher, l'instigateur et Is
confident de ses plaisirs, Ie con-
solatuer de ses chagrins, Ie véhicu-
Ie de sa gourmandise et l'orne-
ment de sa prospérité».
G.D.W.
