noem net geen liefde
dorothy eden
8
«Maar los van dat is het tijdver
spilling om er zelfs maar over te
praten. Willie is katholiek. Hij zou
nooit in een scheiding toestemmen,
net zo min als die papen, zoals jij
ze noemt, beneden.» Ze schonk de
thee met een wonderbaarlijk vaste
hand in. «Alsjeblieft drink dat
maar. Thee is God zij dank een
ding dat de Engelsen en de leren
gemeen hebben.»
Hij glimlachte zwakjes en dronk
gehoorzaam de thee. Ze vond dat
hij er een beetje minder wegge
trokken uitzag, hoewel zijn gezicht
nog steeds gekweld stond
«Charles, je bent nu al een histo
risch man. Zelfs als je niets meer
deed zou je dat zijn. Maar je kunt
nog zoveel meer doen. Hoe zou ik
het op mijn geweten kunnen heb
ben om je tegen te houden La
ten we dit gesprek dus een jaar of
twee uitstellen.
«Het zal op deze manier een bit
tere weg worden,» zei hij ernstig.
«Besef je wel hoe bitter?»
«Ja.»
«Wil je me dan nu niet verlaten?»
De tranen sprongen in haar ogen.
«Nee, o nee.»
«Je zei dat je geen schandaal wil
de met het oog op je kinderen.»
«Dat wil ik ook niet, maar zelfs
dat moet ik riskeren.»
Eindelijk glimlachte hij. «Waar
praten we dan nog over Ach Ka-
te Ineens voel ik me veel beter.
Dat doe jij. weet je. Jij verdrijft
nachtmerries.»
«Ik hoop dat ik dat altijd zal kun
nen doen.»
«Dat zul je, wees niet bang.» Hij
keek op zijn horloge. «De duivel
hale me, ik moet pakken.»
«Hoe lang blijf je weg
«Een week. Misschien twee. Mag
ik je schrijven
«O ja, graag.»
«En beloof je dat je zult antwoor
den Adresseer het aan Avonda-
le. Zou je nu willen wachten en
met mij naar het station rijden
Of heb je een hekel aan stations?»
«Ik heb er een hekel aan om er
alleen achter te blijven.»
«Ik zei je dat het een bittere weg
zou zijn.»
«Ik weet het,» zei ze droevig.
Zelfs voordat de trein was ver
trokken, was ze alleen. Zijn li
chaam stond wel naast haar, maar
zijn geest was ver weg, in zijn
ogen de schaduw van de tragedie
van weer een pas gedolven graf in
een land waar al veel te veel gra
ven waren. Ze wilde hem terug
halen door hem te vertellen dat zij
zich ook ellendig voelde, dat niet
alleen in Ierland de mensen onge
lukkig konden zijn.
Toen schaamde ze zich voor haar
zwakheid. Als ze zijn liefde wilde
verdienen moest ze net zo sterk
zijn als hij. Ze moest glimlachen
als de trein vertrok. Zijn laatste
herinnering aan haar mocht er
nooit een zijn van een eenzame
vrouw in tranen.
Trouwens, tranen waren overdre
ven, want hij zou spoedig terug
zijn Ze wist dat hij altijd terug
zou komen.
HOOFDSTUK IV
De zomer ging voorbij en het zag
ernaar uit dat Disraéli zich graag
in het Hogerhuis zou laten verkie
zen om Gladstone in de gaten te
houden, die nog steeds worstelde
met de moeilijke Ierse kwestie die
steeds lastiger op te lossen werd.
De Land League scheen geheel uit
de hand te zijn gelopen en er ging
geen dag voorbij zonder dat er
weer een wandaad gepleegd werd.
De lijst van slachtoffers van brand
stichting, terreur en zelfs moord
werd dagelijks langer. Het was al
lemaal goed en wel voor Parnell
om te zeggen dat hij tegen ge
weld was maar het barbaarse ele
ment in zijn volgelingen kon zelfs
hij niet in de hand houden.
Maar ondanks de woede en af
keer in Engeland en ondanks het
feit dat de koningin schreef«Er
moet iets gedaan worden tegen
de schaamteloze Homeruier,» wa
ren er sommige sympathiserende
Engelsen. Generaal Gordon, die in
alle opzichten betrouwbaar was en
Brits tot het merg, schreef«De
staat waarin onze landgenoten in
Ierland verkeren is slechter dan
van welk volk in de wereld ook,
laat staan in Europa». Hij be
schreef ze als «levend op de rand
van de hongerdood op plaatsen
waar wij nog geen vee zouden
houden.»
De regering werd gedwongen op
nieuw na te denken. Aangezien het
Hogerhuis de compensatie-wet ver
achtelijk had verworpen, bleef er
voor de regering niets anders over
dan terug te vallen op de veraf
schuwde dwangmaatregelen. Als
iemand schreeuwde van de honger
of protesteerde omdat zijn kinde
ren stierven, schop hem, sla hem,
gooi hem in de gevangenis maar
breng hem tot zwijgen.
Wat Parnell betrof, die gedroomd
had dat hij de Engelsen op de
knieën kon krijgen, als hij niet ge
arresteerd kon worden zoals de
boeren die hij tot geweld aanzette,
waren er nog wel andere manieren
om met hem af te rekenen. Lord
Cowper, de commissaris van de
koningin en minister Forster sta
ken de koppen bij elkaar. Maar
terwijl ze nog aan het plannen
smeden waren hield Parnell zijn
triomfantelijke toespraak in Ennis.
En het was geen oproep tot ge
weld. Het was iets totaal anders.
Hij stond op zijn gemak op het
podium met zijn handen op zijn
rug en stelde rustig een vraag
«Wat moet je doen met een pach
ter die een bod doet op een boer
derij waar zijn buurman uitgezet
is?»
Zoals te verwachten was, brulde de
wilde haveloze hongerige menigte:
«Vermoord hem, schiet hem
dood
Parnell wachtte tot ze waren uit
geraasd en zei toen op zijn rustige
redelijke wijze «Ik geloof dat ik
iemand hoorde zeggen «schiet
hem neer», maar ik wil u op een
veel betere manier wijzen - een
manier die Christelijker en mens
lievender is - en die de verdoolde
zondaar gelegenheid tot boetedoe
ning zal geven.»
De menigte bewoog onrustig,
maar zo groot was het overwicht
van de man dat niemand hem in
de rede viel.
Met vernietigende logica vervolg
de hij «Als een man een boerde
rij neemt waar een ander uitgezet
is moet je hem links laten liggen,
als je hem ontmoet op de weg, je
moet hem links laten liggen in de
stad, je moet hem links laten lig
gen aan de toonbank in de winkel,
je moet hem links laten liggen op
de kermis en op de markt en zelfs
in de kerk je moet hem helemaal
alleen laten. Hem helemaal nege
ren, hem van zijn soort isoleren
alsof hij een melaatse was Je
moet hem laten zien hoe je de
misdaad die hij begaan heeft ver
afschuwt en je kunt erop rekenen
dat er geen man zo hebzuchtig zal
zijn, zo schaamteloos dat hij de
openbare mening van alle welden
kende mannen zal durven te trot
seren en jullie ongeschreven wet
ten overtreden.»
De eeuwige motregen glansde op
de opgeheven gezichten Toen Par
nell uitgesproken was wreef hij het
vocht van zijn wangen en niemand
wist of het regendruppels of tra
nen waren. Het enige dat ze wis
ten was dat deze man met het
bleke gezicht en de sprekende
donkere ogen de man was, die ze
wilden volgen en die ze onder hun
onbeheerste maar totale liefde wil
den bedelven.
De toespraak in Ennis was geen
zinloos geklets om, zoals in het
Lagerhuis, de zaken te dwarsbo
men. Hier was geen sprake van
een negatieve of defensieve in
houd. Het was redenaarskunst in
de beste parlementaire traditie.
Het-kon de vergelijking met Glad
stone doorstaan. De zeventig jaar
oude Eerste Minister werd ge
dwongen om de lastige Ierse
kwestie met onbehagen aan een
nieuwe beschouwing te onderwer
pen. Als Parnell, een man van
slechts vierendertig jaar. zijn ge
hoor nu al zo in zijn ban kon hou
den, wat zou hij dan wel presteren
over tien of twintig jaar
Verhalen over de manier waarop
de jongeman bewierrookt werd.
begonnen Engeland binnen te
druppelen. Als dit hem niet be
dierf, en men zei dat dit niet zou
gebeuren omdat hij te kalm en te
verstandig was, dan werd hij een
macht waar rekening mee gehou
den moest worden.
De Ierse partij zou niet langer
vriendelijk terzijde geschoven kun
nen worden als een vrijwel te ver
waarlozen factor in de regering
van de Britse eilanden.
De beroemde toespraak in Ennis
was ter harte genomen en werd
drie dagen later in praktijk ge
bracht. Kapitein Boycott, de En
gelse rentmeester van Lord Erne
in Connaught, werd door de pach
ters van Lord Erne's landgoed be
naderd met een voorstel voor een
naar hun mening redelijke pacht.
Hij weigerde minachtend en gaf
orders dat de opstandige pach
ters het gebruikelijke ontruimings
bevel moest worden aangezegd.
Er gebeurd niets omdat de offici
ële aanzegger, niemand wist door
welke intimidatie, was overge
haald om het niet te doen.
Op een morgen stond kapitiein
Boycott op en merkte dat zijn
huis, zijn zuivelbedrijf en zijn stal
len verlaten waren. Zijn bedienden
waren als een man weggegaan.
Bovendien wilde geen enkele win
kelier hem bedienen, en werd geen
post bezorgd en hij kon niemand
overhalen om zijn koeien voor hem
te melken of zijn paarden te ver
zorgen. Hij werd aan zijn lot over
gelaten. En hij moest wel ge
plaagd worden door de gedachte
dat de hele streek hem vol leed
vermaak uitlachte want hoewel er
later vijftig man onder toezicht van
gewapende politie en soldaten ge
dwongen werd zijn oogst binnen
te halen - kon hij zelf de verschrik
kelijke isolatie niet uithouden. Hij
verliet Connaught om er nooit
meer terug te keren, maar liet on
gewild zijn naam achter waarover
in iedere kroeg en herberg in het
land mopjes gemaakt werden.
De nieuwe gedragslijn kreeg een
naam Boycot.
Eerst was Katharine en beetje te
leurgesteld door Charles' brieven
waar ze met zoveel ongeduld op
had zitten wachten. Ze waren har
telijk en vriendelijk maar zeiden
niets over het geweldige werk dat
hij deed of hoe het met hem ging.
Ze vertelden tegelijk te weinig en
te veel.
Hotel Morrison, Dublin.
«Geachte mevrouw O'Shea,
Even een berichtje om te ver
tellen dat ik hier ben aangeko
men en vanavond door moet
naar Avondale, waar ik hoop
iets van u te horen. Ik kan u in
vertrouwen vertellen dat ik me
niet zo tevreden voel bij het
vooruitzicht van een afwezigheid
van tien dagen uit Londen om
tussen de heuvels en dalen van
Wicklow door te brengen, als ik
me een maand of drie geleden
gevoeld zou hebben. De oorzaak
hiervan is mysterieus, maar mis
schien wilt u mij bij mijn terug
keer helpen om erachter te ko
men.
Altijd de uwe,
Charles Parnell
Maar zou hij haar dan niets ver
tellen over zijn werkzaamheden en
plannen en bovenal wanneer hij te
rug zou komen
Als hij van haar hield, waarom liet
hij haar dan zo lang alleen Hij
had gezegd dat hij een week zou
wegblijven en nu was het al bijna
een maand. Waarom moesten de
zaken van zijn land hem zo in be
slag nemen
Katharine bestudeerde haar ge
zicht in de spiegel. Ze begreep
maar niet dat het niets liet zien
van haar innerlijke verwarring, Ze
zag er nog steeds kalm, goed ge
humeurd en zelfs edelmoedig uit.
Maar ze was helemaal niet edel
moedig. Ze begon zelfs het gevoel
te krijgen dat haar lot zwaarder
was dan dat van de drie miljoen
worstelende mensen aan de over
kant van de Ierse zee.
Had hij, nu hij niet meer bij haar
was, bedacht hoe gevaarlijk en on
verstandig hun vriendschap wel
was Had nu zijn dienpgaande
obsessie om zijn land te bevrijden
hem helemaal in beslag genomen?
Hoe goed kende ze hem eigenlijk?
Zou ze dankbaar moeten zijn als
hij wegbleef en haar liet terug
zinken in de vrede van haar rustig
bestaan, met haar kinderen, tante
Ben, de tuin en zo nu en dan een
bezoek aan Londen om haar soci
al verplichtingen na te komen
Soms, terwijl ze met de kinderen
speelde of met tante Ben rustig
door het park reed. kon ze zich
zelf een heel uur lang voorhouden
dat dit de beste oplossing was.
Maar dan, plotseling zonder waar
schuwing stond zijn gezicht haar
voor ogen en hoorde ze zijn stem
in haar oren. Haar hand tintelde
alsof de zijne erop lag. En ze
wist dat hij slechts hoefde te fluis-
ten en ze zou naar hem toevliegen,
volkomen roekeloos, volkomen be
reid.
Willie zat in Londen, waar hij ka
mers had in Albert Hall Mansions.
Hij stuurde Katharine een bood
schap waarin hij haar vroeg naar
Londen te komen. Hij gaf een di
neetje voor Joseph Chamberlain.
Het was hem net gelukt om door
te dringen tot de vriendenkring van
Chamberlain die hij als een van de
invloedrijkste mannen van Glad
stones regering beschouwde. Dus
Kate moet ervoor zorgen dat ze
kwam. Wat voor problemen ze ook
hadden, ze had beloofd om hem
bij zijn carrière te helpen En ze
moest toch toegeven dat zijn ver
zoenende taktiek heel wat doel
treffender was dan de vijandelijk
heid en arrogantie van Parnell.
Katharine vond inderdaad dat het
nu meer dan ooit nodig was om de
schijn van hun huwelijk op te hou
den. Bovendien was ze benieuwd
naar Chamberlain en misschien
was er wel nieuws van Charles.
Ze stuurde Willie een boodschap
om te zeggen dat ze zou komen.
vervolgt nadruk verboden
