Boon's ondergang der kasteelheertjes
FIRMA DELDI
a it*»
7
4
Matthijs Piet
16 - Nieuwe Gazet van Aalst - 25 juni 1982
Een afgebroken leven, een onvoltooid verhaal...
(deel II)
/yi ;.ci^ />ny-
/f7? - L rUfx t-
U .Qjoaê* L-M M
Fabricatie voor zuiderse gerechten, kroketten en
delicatessen
Specialiteit van diverse lasagne
Import verse ansjovis
Artisanaal bereid
Levering gratis
Oude Gentbaan 40, 9300 Aalst - tel. 053/77.45.66
(wordt vervolgd)
Erich Van der Eist
Men had er toen reeds van gehoord Boon was een verhaal aan het
schrijven over de familie De Vis.
Nu weten we met zekerheid dat hij er een heel stuk mee was opgescho
ten. Met zijn plotse heengaan zou zijn De Vis-versie voor goed worden
afgebroken. Evenals zijn eigen verdere levensverhaal bleef dit werk
onvoltooid. Het thema had hem tot op het einde bijzonder sterk aan
gegrepen. Hij is er letterlijk tot op het laatste ogenblik mee bezig
geweest.
Het verhaal vergaren
Zoals Louis Boon het in zijn
hoofd had gehaald om het
verhaal van de Familie De Vis uit
te schrijven, hield dit onvermij
delijk een konfrontatie in met
het verleden, een konfrontatie
met feiten, een konfrontatie met
mensen... Wat was er nog terug
te vinden van De Vis Wie kon
nog over De Vis vertellen Wat
en wie zouden de daadwerkelijke
getuigen zijn die de weg terug
gingen tonen
Uit talrijke in omloop zijnde
verhalen kon vaak na enig speur
werk het eigenlijke gebeuren
worden gekonstrueerd. Het vol
stond hiertoe zo mogelijk de
betrokken personen zelf te gaan
opzoeken en het verhaal van hun
eigen wedervaren te noteren.
Het verhaal van Boon's onvol
tooide verhaal is in de eerste
plaats het relaas van een speur
tocht; het is ook het verslag van
een rondrit. Een speurtocht naar
overgebleven materiaal en getui
genissen, een rondrit van de ene
informatiebron naar de andere.
Het testament van Mr. Joseph
De Vis.
Het begon eerst niet zo ver uit de
nabijheid.
Het lag voor de hand dat vóór
alles zich een gesprek zou
opdringen met diegenen die zich
ooit nog als erfgenamen van
advokaat Mr. Joseph De Vis
hadden aangediend.
Als men het feitenmateriaal van
deze aangelegenheid op een rijtje
plaatst dan is het overduidelijk
dat Joseph De Vis inderdaad zijn
bezittingen bij testament aan zijn
dienstmeid heeft nagelalen.
Ook al werd dit testament, dat
inderdaad door «de familie» van
meetaf aan was betwist, tenslotte
in hoger beroep ongeldig bevon
den.
Dit ultieme vonnis kan de waar
heid over deze erfenis niet onge
daan maken. Bovendien werd
alles in het werk gesteld, alle
middelen aangewend, om te
verhinderen dat het familiebezit
zou aangetast worden. Tot valse
getuigenissen toe, met daaraan
verbonden onmogelijk te houden
toezeggingen, werden in extremis
gebruikt om de voordien als ver
valsingen beschouwde tegenstuk-
ken echt te doen verklaren.
Het aanvaarden van een door de
familie opgediept kompromis
waaruit moest blijken dat Joseph
De Vis zijn bezittingen reeds
voordien had afgestaan aan zijn
jongste zuster Irma doet echter
niets af aan het bestaan van een
autentiek testament waarbij alles
(O
é-dU /7-t-iZA
f -
L
<<r
A C
Ekstrakt van een brief door de gezusters L...
werd overgemaakt aan zijn
dienstmeid. Hieruit kan op zijn
minst worden afgeleid dat
Joseph De Vis op een bepaald
ogenblik de bewuste intentie had
om, om welke reden ook, een
bepaald iemand zijn bijzondere
erkentelijkheid te betonen, laat
staan zijn genegenheid.
Toen Louis Boon is gaan praten
met deze vrouw die vanaf haar
zeventiende jaar reeds in dienst
kwam bij de familie De Vis, na
het overlijden van vader Charles
De Vis werd weggestuurd, om
echter nadien door Joseph alleen
in dienst te worden genomen,
werd hem dit testament getoond.
Boon vernam van haar dat op
het ogenblik wanneer zij, na het
overlijden van Mijnheer Joseph,
haar aanspraken liet gelden aan
de hand van dit stuk, de overige
familieleden De Vis op een sluwe
maar toch doorzichtige wijze
hebben getracht om dit docu
ment in hun bezit te krijgen.
Zij vroegen ter bevestiging het
bewuste testament ter inzage.
En omdat de erfgename in kwes
tie, als vroegere dienstmeid van
de familie nauwelijks neen
durfde te zeggen op dit verzoek,
heeft zij de voor haar delikate
situatie handig weten op te van
gen door het bezorgen van een
afschrift. Dit met de hand door
haar overgeschreven dubbel van
het autentieke stuk zal later het
verrassend bewijs kunnen leve
ren dat het bewuste voorafgaan-
delijke kompromis in feite een
vervalsing was.
Bij het overschrijven had de erf
gename, bewust of onbewust een
schrijffout gemaakt.
Diezelfde fout kwam merkwaar
dig genoeg terug in de tekst van
het kompromis. Terwijl men
zich bij het opstellen van dit
kompromis, als tegentestament,
zekerheidshalve strikt heeft wil
len houden aan de geëigende
bewoordingen waarmee broer
Joseph alles had omschreven,
zou deze nauwgezetheid meteen
het bewijs leveren van de fraude.
En waar het gerecht in eerste in
stantie geneigd was geweest om,
o.m. aan de hand van dit onom-
stootbaar bewijsmateriaal, het
testament ten gunste van de
dienstmeid van Joseph De Vis als
geldig te aanzien, dan zou later
in hoger beroep en met de hulp
van aanvechtbare en al te door
zichtige getuignissen, dit testa
ment uiteindelijk niet als geldig
worden-aanvaard.
Nochthans, men kan op geen
enkele wijze het bewijs leveren
dat Joseph De Vis met dit testa
ment ook maar iets anders heeft
gewild dan alleen maar een
trouwe dienstbode belonen voor
haar jarenlange toegewijde bijs
tand. Toch lijkt de omvang van
deze toenmalige nalatenschap
ven dermate formaat dat men
ook zonder veel verbeelding de
voor de hand liggende konklu-
sies kon trekken.
Ongehuwd en toch een dochter
Ook Louis Boon had aangeno
men dat Joseph De Vis in de
eerste plaats «iets» heeft willen
doen voor de oudste dochter van
zijn dienstmeid. Ook had hij de
gelijkenis, van het meisje in
kwestie, met Joseph De Vis
opgemerkt en er de vanzelfspre
kende besluiten uit eetrokken...
LP. Boon, toen de gedachte voor het De Vis verhaat vorm ging krij
gen 'foto Jo Boon)
Maar in een geromantiseerde
versie kan en mag men zich enige
vrijheid toestaan op dat vlak.
Dat waarheid en verbeelding hier
echter niet zo ver uit elkaar lig
gen wordt van vele zijden beves
tigd. Zo werd het meisje destijds
op geregelde tijden van school
afgehaald door «Mijnheer
Joseph» De bijzondere attenties
die hij toen steeds opbracht tege
nover het meisje spraken voor
zichzelf.
Toch is nooit met de wilsbeschik
king van Joseph De Vis rekening
gehouden, en dit tot op heden
niet
Valse getuigen
Het is in de rand hiervan wel
opmerkelijk te noemen dat pre
cies diegenen die de oorzaak zijn
geweest van deze «onterving»
door hun valse getuigenis, waar
bij hen zelf een forse beloning in
het vooruitzicht werd gesteld,
tenslotte eveneens op de krib
zouden bijten.
Ook al hebben deze getuigen op
een handige wijze er steeds voor
gezorgd dat precies voor dit
onderdeel de ware gebeurtenis
sen van toen op een handige
wijze vertekend of verzwegen
werden, toch hebben zij in hun
ongewone ijver waarmee zij over
hun relatie met de familie De Vis
wilden vertellen, er tussen de
regels door zelf voor gezorgd dat
kon worden achterhaald wat
werkelijk gebeurd is.
Ook Louis Boon heeft dit door
gehad toen hij deze wonderbaar
lijke personages is gaan opzoe
ken. De niet van talent ge
speende enscenering van hun De
Vis voorstelling is ook voor de
schrijver een ervaring geweest
die terzelfdertijd indrukwekkend
en revelerend was.
Zij hebben zich hierbij uiteinde
lijk geheel laten gaan, voor zover
echter hun eigen rol bij dit alles
niet te sterk in het licht werd
gebracht. Zij hebben de zwanen
zang van de familie De Vis willen
brengen welwetende dat zijzelf
waren uitgeiangeerd.
Advokaat J. De Vis, ongehuwd en toch een dochter
