En Barbara verdween...
OPTIEK
DELENS
De Pikkeling 1982
MOEI ER Cl ZAAI OP?
't Es toch eirg
de moeite waard
Geraardsbergsestraat 74 VRIJ IN UIT 0
het meest originele winkeltje van de stad
...aan de Zoutstraatpoort
NIEUWSTRAAT 60
AALST
Galerij «de Gaepaert»
Molenstraat 45
Wij confectioneren in eigen atelier
Grote en mooie keuze in vast tapijt
Nieuwe Gazet van Aalst - 6 augustus 1982 - 3
Nieuwerkerken
Zowat een halve eeuw geleden was er in onze streken een ware psychose van
verschijningen. Meerdere dorpen in de streek konden er zich op beroepen doch
nergens nam het de allures aan van Lourdes, Banneux, Oostakker e.d.m., ook
al was de toeloop van volk, op dat ogenblik, ongeloofwaardig groot en de volks
devotie vaak onbegrensd.
as g er ne kier goed ingotj. hoeveil mensjen dat er elk joor here kees verlie
zen meh in konzjei te goon.
En worom da Allei, gelèk as dad aksedent geer in Frankerèk meh die twie
ottobissen meh kinjeren. Plus doboy nog ienegte andere sikkeleers die der
oeik in gebleiven zen k Neim oon dad allemaan geren zu rap meigelek op de
plosj es woor dat 'n vazin es van ienegte daogen ne kier goed ooit te resten,
ne kier in 't zonneken te liggen (as ze schantj) allei, ne kier goe te profeteiren
van t gein da ze vakanse noemen. Mor es da dorom vandoeng van dinne
weg dor nortoe te vliegen en te zjoeven gelek as zotten Meh de kans dagge
nooit leefdeg op die plosj oonkomt. En pertang, azoei zen de mieste zee. Waj-
jer hemmen vieting doagen en dovan moete men der zeikes teminsjten twel-
lef geer zen En wa doeng ze Onder de boon klasjoeir geiven dad hoeiren
en zing vergoot... en malheiren zoeken. Honderd, honderdtwmtjeg, honderd-
derteg en nog mier... daven moor op de pedalleken. Want 't es nog veir en
wajjer moeten der zen.
En ten aal meh ne keir goot er iveranst iet verkierd... en 't es gebeird. Dag
vakanse... en vantoyd, dag leven. Meh aal de miseire die der vantoyd nog
achternoorkomt, va gebrekkelèk zen en wa weit ek nog allemool. Es dad alle-
mol na zu veil weerd Moor door 'n peize ze ni op zee, die hostegors. Zeer
kenne royn, aal d ander zen sikkeleers en on heer 'n kaan der niet qebei-
ren.
Joot mén ortjen. da kaan zjustekes wel on allemaan veirevallen. En es 't deir
aa faat ni ten es t deir de faat van n ander die oeik eiven hosteg en
gepresseird was... Wa da k weit, dad es dagge teigen tzeiveteg of zelfs nog
teigen taggeteg, der oeik komt. Al zal 't missching n irken of twie loter zen
Mor dagge toch mier kans hetj van der te kommen. Want gebeirt er iet veiren
aa, dagge ni zing oonkommen hetj, ge zetj toch mier sjans hemmen van nog
kennen te stoppen. En oeik, g' hetj mier okkozje van iet zing oon te kommen.
Worom van de weg nor de plosj woor dagge va zin zet van te bleiven, oeik gin
vakanse gemokt, n betjen mier op 't gemaksken bollen en oeik ne kier nor iet
zing, da kaan toch oeik ne kier pleziereg zen. Ten ziede toch door oeik nog iet
woor dagge in 't verboyzjoeven allesj ni zotj op geletj hemmen allicht.
Dad es toch moy gedacht zee. Ze meige zeggen zee da 'k nen traogen of nen
broekschoyter ben, door veeg'ek oon. Ik weit da 'k op men vakanse toch veil
mier zal zing as dedie die der teigen oever d'honderd verboyzhoeven. En 'k
zeg ni da 'k oeik noeit gin aksedent n zal hemmen... morde kans zal toch veil
minder zen. En ten vraoge ze somtès on moy 'n kejje of 'n teifde ni noyger
he Ik teif wel en ik kaan rapper oeik, dad es mor meh anne voet n bet-
jen dieper daven op da pedalleken...mor ik wil ni Elk zen goeste hein gelek
as dennen boer en zè veirken.
t Es t zélde meh die jongeren meh heer brommers en heer zwore mottos,
die meh hoe mier lawoyt hoe liever, oeveraal tissen deirzjoeven en de mens-
jen de doeid op heer loyf jaogen. Per eksempel oever de Mert...
Es da na allemol vandoeng Wa winne ze dormei En wa riskeire ze dor ni
mei Mor ja, da zeilen toch woerden in de windj bleiven. En k zeg ver meh
poort: ge 'n kentj ni mier gebrooiken as dagge 'n hetj..
Petjen
In de jaren '30 bleef het echter
bij de persoon van O. L.Vrouw.
Tegenwoordig liggen de toe
standen helemaal anders want
alle heiligen blijken er mee
gemoeid te zijn. Bovendien
hebben de «verschijningen»
de plaats geruimd voor «ver
dwijningen». Bij dit laatste
wordt geen rekening gehou
den met rang of stand van de
heilige in kwestie, noch met
het devotioneel karakter
ervan. Boven alles geldt hier
de handelswaarde van de
voorwerpen beelden, schilde
rijen, gewaden en noem maar
op. Trouwens, hoe ouder het
«stuk», hoe duurder de koop-
waarde en bijgevolg des te
meer begeerd én door de
antiekhandelaars én door de
bezeten verzamelaar. Antiek is
in de mode en of het nu reli
gieuze of profane voorwerpen
zijn heeft niet het minste
belang meer. Alleen de han
delswaarde van het pronkstuk
is nog essentieel.
Aldus kan men zich afvragen
of ook dit het verhaal is van het
Barbarabeeld van Nieuwerker
ken, eens de trots van de kapel
op het gehucht Laar. Jaren
lang is deze heilige er vereerd
geweest als «patrones in het
uur des doods».
Wie was Barbara
De heilige Barbara, gevierd op
4 december, is te situeren in
de 3de eeuw en blijkt de doch
ter geweest te zijn van een
rijke handelaar uit Klein-Aziè,
en heiden Discorus. Om zijn
dochter te beletten zich tot het
christendom te bekeren liet hij
haar in een afgezonderde
toren, in het gebergte,,opslui
ten. Zij kon ontvluchten doch
een schaapherder wees haar
schuilplaats aan waarna ze in
een kerker gesmeten werd.
Maar toch kon de vader niet
verhinderen dat Barbara het
katholiek geloof aanhing
«Voor u wil ik geirn sterven, O
beminden Jesus zoet Toen
werd zij aan de overheid over
geleverd waar zij allerhande
kwellingen en geselingen
moest doorstaan. In een paar
strofen uit een lied over de
«Martelaeresse Barbara»
wordt ons dit trouwens duide
lijk en in alle details beschre
ven
Men kan in de wonden steken
brandende tortsen wat torment
maer dees Maget zonder spre
ken,
die bleef altyd ongeschend,
men kwam haer met haemers
slaegen,
op haer hoofd en dan bespot,
Barbara kwam dit verdroegen,
ter liefde van haeren Godt.
Peyst wat dees Maegd heeft gele
den,
van dien vreeden moordenaer,
zy wierd haer borsten afgesne
den,
maer God die versterkte haer,
O beminden Jesus zoet,
voor U wil ik geirn sterven,
en vergieten at myn bloed.
De volharding in haar katholiek
geloof kostte uiteingelijk haar
kort leven want haar eigen
vader, verbolgen over zijn
onmacht, sloeg ze het hoofd
af. Hierom werd hij echter
door God bestraft en volgens
de legende werd hij doodge-
bliksemd. Dit is trouwens ook
de reden waarom de heilige
Barbara aangeroepen wordt
tegen bliksemgevaar, brand
en onvoorziene dood. Uitein
delijk werd ze de patrones van
alle mensen die een gevaar
lijke stiel uitoefenen, o.a. van
machinisten, schaliedekkers,
pompiers, steenkappers, klok
kengieters, kanonniers en
later zelfs van de mijnwerkers.
Wanneer komt Barbara terug
Op die manier werd de heilige
Barbara sindsdien vereerd en
menig dorp verkoos haar tot
patroon- en schutsheilige. Ook
in Laar werd haar beeld,
samen met dat van de heilige
Ruchus, eeuwenlang aanbe
den, tot op het ogenblik van de
tentoonstelling te Aalst. Sinds
1973 in het vertrouwde
kunststuk «spoorloos», mis
schien opnieuw opgesloten
om allerhande tormenten te
ondergaan, maar nu van koop
en verkoop, of van schenking
of legaat. Van Barbara van
Laar werd echter een kopie
gemaakt die meerdere veron
derstellingen bij de omwoners
van de kapel doet oprijzen. De
bewering van «te waardevol»
om in een kapel te staan wordt
sterk afgewimpeld en de raad-
selachitge antwoorden van het
stadsbestuur worden met klem
verworpen. Zelfs in een krisis-
tijd van de kerk als tegenwoor
dig, houden de mensen toch
nog vast aan de waarden van
vroeger; ook aan de kapel en
alles wat deze omvat(te). Niet
meer uit pure christelijke devo
tie maar dan zeker uit trotse
waardering voor haar eigen
kunst- en cultuurpatrimonium.
Het zijn trouwens waarden
waar nog veel belang wordt
aan gehecht, eens dat men er
aan raakt of in discrediet
brengt. Het gehucht Laar wil
het beeld van de H. Barbara
terug, niet alleen omdat het
een van hun weinige wijksier-
raden is maar omdat het nog
altijd deel uitmaakt van hun
vertrouwde omgeving, van hun
eigen aard, ook al is het reli
gieus karakter en de doelstel
ling ervan sterk verminderd.
De bevolking van het gehucht
Laar ziet het beeld als hun
rechtmatige eigendom en ver
langt ernaar om het terug in
het eigen vertrouwde midden
te kunnen bekijken. (JVM)
oo
De Pikkeling is een oogstfeest, een mooi feest. Maar zoals aan vele mooie
zaken is er ook bier een maar en enkele kleinere maartjes.
De eerste bemerking dient gemaakt te
worden over de zeer zware, te zware
inspanningen die de stad Aalst doet
om telkens opnieuw de omgeving in en
rond de boerderij waar het feest plaats
heeft op te knappen. Men zal er dit
jaar niet ver naast schatten bij een
kostprijs van 1 miljoen frank. Om een
dergelijke opgave op dit ogenblik
sociaal te verantwoorden zal men van
ver moeten komen.
Een tweede bemerking betreft het feit
dat de stad een of een paar knotwilgen
zomaar uittrok om de toegang tot de
feestweide te verbeteren. De stad
geeft aldus een flaqrant voorbeeld van
een overtreding van haar eigen wetge
ving. En dat voor een feest van natuur
vrienden
Een derde en laatste bemerking heb
ben we over de geluidsinstallatie. Op
een feest waar duizende mensen
komen moet er minimum een geluid
sinstallatie zijn die het de talrijk optre
dende zangers, zangeressen en muzi
kanten mogelijk maakt zich hoorbaar
te maken tot verder dan tien meter van
het podium.
Aan de Watertoren stond nog een echte oude "beestenmolen".
binnenhuisinrichting
gordijnen en overgordijnen
spreien en kussens
zetels heropmaken
