Omkijken naar wat komen gaat
10 jaar Festival van
Samenstelling van het huidige
Dirk Martenscomité
Uit de statuten van het
het Dirk Martenscomité...
Uit een recensie over het
eerste concert, gegeven
onder de vlag van het
Festival van Vlaanderen,
te Aalst
2 september 1973
IWÊ0
Nieuwe Gazet van Aalst - 20 augustus 1982 - 9
Er is wel wat gebeurd sedert de Capella Antiqua München op 2 september
1973 de Sint-Martinuskerk liet vollopen.
Ruim 40 concerten zijn er sedertdien onder de prestigieuze vlag van Vlaande-
rens grootste muziekfestival doorgegaan.
Dit alles, en dat wat er rond komt draaien gaf ons meer dan één reden om met
de inrichters, «Het Dirk Martenscomité» te gaan praten over muziek voor en
achter de schermen.
Op de praatstoel zitten Hedwig Meert
en Ignace Ledegem, organisatoren en
uitwerkers van het hele gebeuren, dat
doorgaat onder de vleugels van cul
tuurattaché Van der Ghylen en Sche
pen Roels. Mevr. Van de Velde Denise
liet zich verontschuldigen.
Christiaan Willems, stadssecretaris,
de stichter en bezieler van het Festi
val, de man die het uit de kinderschoe
nen hielp, bleek helaas (voor ons
dan met vakantie.
De antwoorden van de beide heren
hebben we gebundeld. We zijn er ons
ook van bewust, dat zoals in elke
vereniging diverse meningen op
één vraag kunnen naar voor komen.
Bij het nalezen van oe stichterslijst van het Dirk
Martenscomité (Staatsblad 18. 03.1976) krij
gen we de indruk, dat de intentie «muzikale uit
bouw» niet zo groot was. Veeleer doet het ons
denken aan een gezelschap dat vooral op
wetenschappelijk en tentoonstellingsviak grote
prestaties wou leveren.
In de statuten staat er dat het om een
tweedelige opzet gingeen sector
muziek en een sector artistiek-weten-
schappelijke prestaties. De bedoeling
was om het zo pluralistisch mogelijk te
houden. We hadden eerst een Stede
lijk Comité voor Culturele Actie m.m.v.
de scholen, de Academies, enkele
kunstenaars, persmensen, de toneel
wereld, de hobbyclubs, enz...
Uit de kern is het opzet gegroeid. Om
manifestaties die onder zo n organisa
tie louter stedelijk bleven (en waar de
financiële uitbetalingen soms maan
den uitbleven), te kunnen uitbreiden is
het tot een VZW gekomen. De aanlei
ding was het herdenken van Dirk Mar
tens, waarbij de vereniging omge
doopt werd tot Dirk Martenscomité.
Sedertdien is de kern vooral met
wetenschapsmensen aangevuld. De
voorzitter wordt verkozen door de
raad en de leden. Het is daarbij wel
traaitie (niet statutair) dat dit door de
Schepen van Cultuur waargenomen
wordt.
Het Festival bestaat 10 jaar. Merkt U een evo
lutie
Een grote evolutie in mensen en aard.
We kunnen het zo stellen dat er in
1973, om het Festival te lanceren,
vooral georiënteerd werd naar voeden
en kennissen, waardoor wel het ver
wijt kon gemaakt worden, dat er een
gesofistikeerd publiek aan het groeien
was. In de laatste jaren is dat noch
tans duidelijk veranderd. Het publiek
komt van overal, uit Gent, Brussel,
Geraardsbergen...
Bedoelt U dat de dremepelvrees verdwenen
is?
Zeker, er komen ook mensen van alle
leeftijden.
Zou het niet mogelijk zijn om in Aalst iets
«gelijkaardigs» van Brugge te hebben, een stad
met een eigen muzikaal gezicht
De moeilijkheid bij ons is, dat Gent als
koepel fungeert. Omwille van de kost
prijs gebeurt er een selectie, er moet
nu gekozen worden uit 1 blz. aanbod.
Nochtans heeft Chris Willems er aitijd
op aangedrongen zelf voorstellen te
doen, parallel met wat in 1973
gebeurd is. Een andere moeilijkheid is
dat eerst het programma bepaald
wordt, en dat pas nadien het mece
naat kan aangeproken worden. Er is
geen financiële steun van de stad, die
komt louter uit de privéhoek. De bij
drage van de stad beperkt zich tot
materiële hulp (verlichting, podium...)
Komt er geen steun uit Gent
Er is een tussenkomst als nationaal
een concert meerdere keren wordt uit
gevoerd. Dan hebben we een geredu
ceerde prijs, we weten echter nooit
hoeveei die zal bedragen. Gent neemt
wel de eerste affichen, de Sabam- en
transportkosten voor haar rekening.
Met een eigen gelaat bedoelen we Aalst als
Kamermuziekstad bijv. in de allerbreedste bete
kenis van het woord: intieme muziek in alle
vormen.
Dat is ook onze bedoeling, omdat we
bij gebrek aan een zaal wel die richting
moeten uitgaan. Zo n muziekvorm is
trouwens nog te betalen Brugge krijgt
ook al financiële moeilijkheden, de
jonge Engelse ensembles zijn onbe
taalbaar geworden. Aan de andere
kant krijg j'e dan wel bij «specialisatie»
uit sommige pershoeken het verwijt
dat één vorm ééntonig is.
Iemand van het Comité hoort - 't is een voor
beeld - een blazerstrio in de Provence. Kun
nen die zomaar naar Aalst gehaald worden
Ja de voorwaarde dat Gent uiteindelijk
kan beslissen. De aangifte moet wel
tijdig binnen zijn, want vóór de eigen
lijke concertdata liggen maanden van
stil voorbereidingswerk Dit jaar heb
ben we 2 artiesten, die alleen naar
Aalst komen; Jean-Philippe Collard en
Hamari. U zou eens moeten weten,
wat er allemaal aan onverwachte
moeilijkheden kan opduikengezel
schappen die te duur blijken te zijn,
technische problemen geen infra
structuur, de miserie met de kerken,
het mecenaat dat pas aangesproken
wil worden, nadat ze weten waar, wie,
en wat er op het programma staat. De
grote tegenslagen die in Gent gebeu
ren en de krantekoppen halen zijn
naar Aalst projecteerbaar.
Zie je geen oplossing door dure gevestigde
waarden links te laten liggen en «kleinere»
beginnende sterren te nemen
Dat is een politiek die we sedert 1980
aanhangen Het Duo Crommelynck
met een uitzonderlijk hoog niveau was
financieel best betaalbaar. (Hedwig
Meert citeert hier een piepjong trio uit
Salzburg, dat Böhn en Von Karajanon-
derscheidingen behaald heeft en
wiens geloofsbrieven door hem aan de
koepel overhandigd werden)
Begrijpt U ons bezwaar tegen de keerzijde van
het mecenaat, tegen de ongeïnteresseerden op
de eerste rijen, de «acte de présence»
Het is onze ervaring, dat de acte de
présence als het een groot mece
naat betreft vooral tijdens de recep
tie gebeurt .Nu is het ook zo, dat iede
reen moet inleveren, ook zij die gratis
kaarten krijgen. «Gratis» in die zin
dan, dat ze die eerst rijkelijk betaald
hebben. Voor een klein mecenaat van
1 000 fr. krijg je één kaart We nemen
Brugge weer als voorbeeld. Daar kan
je een kaart kopen en zo maar op de
derde rij gaan zitten Met 'onze hui
dige politiek in Oost-Vlaanderen is dat
niet mogelijk. Het is onze bedoeling
zoveel mogelijk kaarten te laten
kopen. De prijzen zijn tenslotte niet
overdreven, en bovendien zijn er de
gebuikelijke reducties.
Een eenheidsprijs van 300 fr. Reken daar de
onkosten voor een eventuele babysit, een pro
gramma, de benzine en een drankje bij, zo zit je
rap aan 1 000 fr. per concert. Bovendien zijn er
- De Ryck Luc, Aalst
De Vos Ignace, Aalst
- Wailly Paul, Aalst
Vernaeve Wilfried, Aalst
- Meert Hedwig, Aalst
- Van Santen Herman, Appelterrre
- Dauwe Jef, Lebbeke
- Van de Sype Lamb. Meldert
- Van den Eede G., Aalst
- Mevr. Penneman-Houtman, Aalst
- Van de Steen, Erembodegem
- Caudron Jan, Aalst
- Baert Karei, Wieze
- Van der Ghylen Alb., Aalst
- Robyns Luc, Nieuwerkerken
- Mevr. Van de Velde D. Aalst
- Roels Herman, Erembodegem
in september nog orgelconcerten, en een boel
stedelijke manifestaties. Nooit gedacht aan een
abonnement om de onkosten wat te drukken
De praktijk heeft ons geleérd dat
zoiets moeilijk te organiseren is. We
hebben het meegemaakt dat ondanks
het gedrum achteraan in de zaal de
lege stoelen der abonnementen (die
uiteindelijk niet meer opdagen) bleven
leegstaan. Voor elk concert worden
bovendien plaatsen voorbehouden
voor de BRT en de ambassades van
de uitvoerende artiesten. De gemeen
teraadsleden hebben gratis toegang.
Probeer maar eens uit te vissen wie er
allemaal wel en niet naar een concert
gaat komen. Een paar keer hebben we
met echte heibel te maken gehad, kor
tom het is zeer moeilijk, en de prijzen
liggen zo laag, dat verdere reductie
bijna onmogelijk is.
Is het niet mogelijk september in functie van
het Festival te stellen, en een soort kunste
naarsmis of een pré-manifestatie te organise
ren
We hebben daar al jaren over nage
dacht. We staan wel sceptisch tegen
over de artistieke hoogte van het te
vragen koor. Een goed koor (de naam
Cantate Domino valt hier) dat langs
een manifestatie om het Festival zou
kunnen openen is onze vurige wens.
Kan je op dat vlak niets leren van een stad als
Brugge
De toestand ligt daar wel wat anders.
Brugge heeft een steldelijke en een
provinciale subsidie. Wij zijn afhanke
lijk van de goodwill van het mecenaat.
Een andere gehoorde kreet is dik
wijls een paar concerten OK, maar
niet te veel. Zo n manifestaties moe
ten bovendien betaald worden met het
geld van het Comité, dus onkosten
voor aparte uitnodigingen, andere affi
ches enz.maar het zou wel zeer aan
genaam zijn om zoiets mee te
maken..
Kan je de winkels uit de binnenstad niet in
functie van het Festival laten versieren. Zoiets
zou niet alleen goedkoop, maar direkt aan
spreekbaar en misschien zelfs origineel de
bevolking kunnen aanspreken
Er mochten vroeger borden op de
invalswegen van de stad geplaatst
worden. Opeens moest alles op last
van Bruggen en Wegen verdwijnen.
Maar het idee zelf gingen we gebrui
ken voor de uitvoering van de Rubens
cantate (die intussen wegens duistere
en mindere duistere redenen gediep-
vriesd werd N.V.D.R.). Het uitstal-
lm?
raam van de Openbare Bibliotheek is
wel met die optie opgesmukt.
Een weerkerende vraag is het «lichtere genre»
in het Festivalaanbod.
Een groot mecenaat vroeg ons zelf of
er geen popconcert te versieren viel.
Ik geloof toch dat het een specifieke
taak van het Festival is om klassieke
muziek te brengen. We hebben trou
wens slechte ervaringentoen we
jaren geleden het «lichtere» genre
opgingen met een folklore gezel
schap, deed de pers dadelijk boos, en
knapte het mecenaat onmiddellijk af.
Nog een rode draad is het verwijt dat hef Festi
val in zijn geheel mislukt is omdat de arbeiders
niet komen. Prof. Dr. Briers heeft meerdere arti
kels geschreven om toch maar te bewijzen dat
het niet zo is. Is het Festival een elitaire zaak
Pr. Briers is een briljant man die met
de pers heeft leren leven. Wat is een
arbeider Er zijn arbeiders die meer
geld verdienen dan een bediende.
Musea worden niet bezocht, moet je
daarom de schilderijen weggooien
We moeten veeleer de geest van de
mensen veranderen.
Het 'is onze ervaring dat de nationale pers bij
zonder karig is over de gebeurtenissen in Aalst.
Dat is zo. Gent blijft de hoofdzaak, en
de historische steden komen nu een
maal achter. Maar het is toch een
vaststelling om bij de nationale verga
dering te Gent even naar naar voor te
schuiven.
Blijft er voor de inrichters bij de uitvoering van
het concert veel muzikaal genot over
Vroeger niet, dan waren er twee men
sen die alles op het ogenblik zelf
moesten regelen. Sedert de fusie heb
ben we meerdere medewerkers, zelfs
een heleboel vrijwilligers, ledereen
heeft nu zijn precieze en uitdrukkelijke
taak, zo wordt het prettig en vlot wer
ken...
Hebt U wel eens grote verwachtingen, die dan
op een fiasco uitdraaien
We hebben geleerd om ons niet op
een concert in te leven. Zeer jonge
mensen kunnen ons wel eens enorm
verbazen, en amateurs bekoren niet
zelden door hun grote aanstekelige
muziekvreugde.
Zijn er artiesten in de loop van zoveel jaren die
U als mens meegevallen zijn
De grote charme en eenvoud van het
Corsortium Classicum, de vriendelijk
heid van het Duo Crommelynck,
Robert Tear, het Clemencic Ensem
ble, het Ensemble De Machaut, en wat
vooral bijblijft is de staande ovatie die I
Musici kreeg, voor het concert aan
ving dat ondanks het feit dat het
publiek ruim anderhalf uur naar hun
aankomst had moeten wachten...
(F.C.&W.D.B.)
Art 2. De vereniging heeft de socio-culturele promotie van de stad en het
Land van Aalst tot doel, onder meer door stimulerend op te treden op die
gebieden waar initiatieven voor de promotie van het gewest gewenst kunnen
zijn, of door opgaven op zich te nemen die de krachten van de bestaande
verenigingen of particulieren te boven gaan...
..In de Sint-Martinuskerk, tegen de achtergrond van de statige oprijzende
spitsbogen in het priesterkoor stond de Capella Antiqua München opgesteld,
een kader bij uitstek om de muziek uit de glansperiode van de Nederlandse
hegemonie te laten weerklinken...
Want waarlijk, het is uitgegroeid tot een grandioos festijn, met alleen de
afzonderlijke stemmen, ook de samenklank der stemmen en die der instru
menten was buitengewoon...
Op het programma van het Dirk Martensjaar staan nog verschillende
muziekuitvoeringen vermeld. Waarschijnlijk hebben wij nu reeds het muzi
kaal hoogtij gevierd.
Een waardige inzet van het Dirk Martensjaar met zijn vele kunstvolle presta
ties in het vooruitzicht.
(Gazet van Aalst 9 september 1973)
