CanticorumMit desen niewen jare
Mit desen niewen mare
Vierde middagconcert
Mozart,
waer bestu bleven
Guido Lauwaert in strijd met
Elsschot's «Lijmen»
Eisschot wint
Volgende week in de
Nieuwe Gazet van Aalst
Tweede Aalsters Uitje «geslaagd».
Black Nepal: een beschouwing.
Verschillende karnavalgroepen komen aan bod en vooral
FOTOREPORTAGE PRINS-KARNAVALVERKIEZINGEN.
Koele Meren, zoet ingedijkt...
16 - Nieuwe Gazet van Aalst 21 januari 1983
"I1"11
Uit de oude doos.
Met het overzicht van het muziekjaar 79 verschenen in een streekkrant deze
woorden over het Moorselse Canticorum-koor... een dorpskoor als Canticorum
dat er organisatorisch en muzikaal in slaagt een avond op touw te zetten, die
tot in het kleinste detail getuigt van perfekte smaak...
Er is sedertdien veel gebeurd, er zijn er veel gekomen en nog meer gegaan.
De generaal die toen het koor aanvoerde verdween, en na even doelloos zwal
pen werd een nieuwe bereidwillige dirigent gevonden. Blijkbaar had men dan
toch de smaak en de charme van het koorzingen ondervonden, en wou Moorsel
niet naar het cultureel gat verwezen worden.
Het kerstconcert van Canticorum was traditioneel het laatste muziekgebeuren
van het jaar. Nu staan ze vooraan in de rij. Is dat een symbolische daad
tiekers (Reger, Brahms) aanpakken,
het is dagelijkse kost, maar hel is
helaas ook vloeken tegen de muziek
geschiedenis. Het doet me altijd den
ken aan een familie van twintig eters,
die zich voor een banket aanbiedt,
waar de kok voor tachtig gedekt heeft.
Voor het instrumentaal gedeelte zor
gen Marta Szabo, harp, en Frank Hen-
drickx, dwarsfluit. Deze combinatie
zorgt voor momenten van unieke
schoonheid. Er is nogal wat gebeurd
sedert Hendrickx tijdens een middag
concert met het Gents Kamerorkest
het stadhuis vol Vivaldi blies
Niet met K.O., maar dan toch ontegensprekelijk met de punten. De ongelijk
heid in de strijd ligt, volgens mij, niet zozeer in de zwakte van Lauwaert maar
wel in de superioriteit van Elsschot's vertelkunst. Geschreven vertelkunst
dan Geschreven om GELEZEN te worden, dat is duidelijk Het is dan ook
met te verwonderen dat ook een Lauwaert, ondanks zij durf, er met in slaagt
enige teatrale waarde te geven aan «Lijmen».
Misschien had hij er beter aan gedaan zich te houden aan een zuiver vertel-
concept, eerder dan te trachten gestalte te geven aan het verhaal. Of zuiver
der nog: hij had gewoon kunnen opteren voor «Lauwaert leest Eisschot
voor». Zo had er dan éénheid geweest. Terwijl het nu een vermoeiende poes
pas werd van acteren, imiteren, vertellen... zonder éénheid van concept en
zonder dosering in uitvoering.
Het is tekenend dat juist de passages die Lauwaert geëngageerd VERTELT
het diepst bij mij insloegen. Daar diende hij Eisschot ten volle. Al de rest
hoeft niet voor mij. «Lijmen» dient gelezen te worden, kan eventueel voorge
lezen worden, maar leent zich met tot teatrale exploitatie. (N.S.)
Over de middagconcerten valt niet veel anders dan lof te vertellen. De muziek
is er niet elitair, de sfeer gaat van knus naar gemoedelijk, de toegangsprijs past
bij ieders beurs. Bovendien beschouwen de vertolkers Aalst niet als een toe
maatje of een meenemertje voor gemakkelijk geldgewin.
inzet, een beeld van dromerigheid en
schemerlicht Maar het past minder
voor de walsen en de scherzi die wat
hoekiger en virieler mogen klinken
Soms neemt Olejmczak een ijltempo
dat de poèzie verdrijft. Maar meestal
slaagt hij erin de ondertoon van heim
wee om het verloren paradijs te laten
zingen. De wals tolt, het scherzo is
niet meer vrolijk zoals bij Beethoven
maar grimmig en wrang. Dit is muziek
van een Pool door een Pool.
Liszt zweeft tussen extase en virtuosi
teit De duivelstrillers van Paganini
wekten zijn bewondering, het Faust-
thema zijn belangstelling. Resultaat:
Mephistowaisen die in de piano het
kleurenpalet van het orkest naboot
sen. Volle akkoorden, schichtige octa
ven, arpeggio s en trillers stormen op
ons af en bedwelmen ons Maar Olej-
niczak laat ook de ingetogenheid en
de gespletenheid doorschemeren
We vergeten dat Mozart en Brahms
niet op de afspraak zijn Olejniczak
wiste ons vooroordeel uit.
Toch moet me van het hart dat men
geen gewoonte mag maken van onver
wachte programmawijzigingen. Ik
heb mets tegen Chopin en Liszt. Maar
als je naar een middagconcert stapt
om mag ik zeggen, eindelijk
Mozart en Brahms te beluisteren en je
komt al vlug tot het besef dat beide
heren afgevoerd werden, dan heeft de
solist, Janusz Olejniczak, alle moeite
om je hart te veroveren. Het is me
trouwens een raadsel waarom bijna
alle pianisten die hier de laatste jaren
verschenen Mozart en Brahms als lis
ten en hinderlagen blijken te beschou
wen Te subtiel in het ene. te diepzin
nig in het andere geval
Dat de Pool er toch in slaagt een uur te
boeien, pleit voor zijn muzikaliteit.
Olejniczak heeft adelbrieven van Mal-
cuzynski en Badura-Skoda. Zijn freel-
heid verdwijnt als hij voor de piano zit
Toch is zijn instrument in dit geval
geen ideale dienaar. De Japanse halve
vleugel brengt een vale, magere klank
voort. Dit legt wel in de lijn van het
wazige koloriet van de nocturne in cis
waarmee Olejniczak zijn programma
111 1V'':V V""V"" W
W.D.B.
dekken van haar eigen lichaam
betrapt wordt, krijgt ze van de huis
houdster woorden te horen die ze heel
de film in zich blijft dragen«Jij zal
nooit meer kinderen krijgen
De tegenreaktie op deze verdrongen
sexualiteit in haar jeugd en de mis
lukte liefdes later zullen een zware tol
eisen in het proces van verwording en
krankzinnig worden van Hedwig.
Hoewel de bewoordingen op de affiche meer op een sexueel gevalletje wijzen,
is «Van de koele meren des doods» een ernstige én knappe film, waarin Renée
Soutendijk een prachtvertolking levert. Zij zorgt ervoor dat de zwaarmoedige
sfeer die over de «meren» hangt, hen niet tot «moerassen des vervelings» ver
doemt.
Johan, een schilder van lagere
afkomst, laat haar met een enorm
schuldcomplex achter omdat ze hem
moet teleurstellen. Want ze huwt
Gerard, die wegens impotentie haar
zinnelijke honger niet kan stillen. Het
is uiteindelijk de pianist Ritsaart die
haar een tijdje het geluk brengt.
Samen trekken ze naar Engeland.
Doch driewerf helaasop het ogenblik
waar ze zo lang heeft naar uitgekeken
de geboorte van haar baby ont
spoort Hedwigs geest totaal. In een
(schokkende) vlaag van zinsverbijste
ring vlucht ze alleen naar Frankrijk,
waar ze algauw aan lager wal geraakt.
Via een inrichting belandt ze in morfi-
neverslaving, die haar op haar beurt
verplicht tot prostitutie. Uiteindelijk zal
een non in het ziekenhuis haar vooral
met woorden kunnen genezen... Een
realistisch slot
«Van de koele meren des doodfe» (van
Nouchka Van Brakel) is een prachtig
werkstuk, uitstekend iri beeld
gebracht En met veel gevoel voor
decor en kostuum ineengestoken zon
der te vervallen in vals sentiment,
staat het geheel zowel technisch als
Hedwig (Renée Soutendijk) is streng
«Viktoriaans» opgevoed, met zware
schuld- en boetepreken om haar oren
en strakke korsetten om haar middel.
Wanneer ze dan eens tijdens het ont-
inhoudelijk ver boven de vele Engelse
TV-series die ook pogen een sfeer uit
die tijd te laten proeven. De muziek is
van Erik Van der Wurff, en neuriet
passend de weemoedig-trieste droom
mee.
Liefhebbers van de aktie-(of sexOfilm
zullen zich ergeren aan bepaalde sle
pende scenes en zelfs gewagen van
langdradigheid. Maar romantische
zielen, die zin hebben om eens weg te
zweven in een zachte, doch droevige
film, zonder sensatie, komische gri
massen of pretentie, mogen er met
gerust gemoed een avond voor vrij
maken. Want om in de Nederlandse
filmtaal te blijvendit is een
(Souten)dijk van een fflm
(LDC)
Filmprogrammatie
Marcellinoklub: «Fantomas 3», zo. 23 jan.,
14 u-, met Louis De Funès.
KFL«Close encounters of the third kind», (van
Steven Spielberg, knappe opwarmer vóór
de komst van zijn E.T.), do. 27 jan.,
20u.15 in Palace.
Feestpaleis
1«Private lessons» (KNT): met Sylvia
Kristel, heeft met zoveel om 't lijf.
2. «Chanel solitaire» (KT): over het leven
en de carrière van modeontwerpster
Chanel, kreeg lovende kritiek.
3. «De Boezemvriend» (KT): laatste week
om te lachen met André Van Duin.
Palace
1' «Firefox» (KT): strijd tussen de
«goeie» Amerikaan (Clint Eastwood)
en de «slechte» Rus om een ultrage
heim vliegtuig. En de vrede, mannen
2 «Van de koele meren des doods» (KNT):
zie bespreking.
18 u. en 19u.30: «Evil Dead» (KNT):
wansmakelijke, doch technisch
knappe griezelfilm.
21 u.«Le gendarme et les gendarmettes», L
de Funès nog eens.
MAAR: op zondag: «Gendarmes» (14, 16, 18
en «Evil Dead» enkel om 20u,30
Een wel zeer uitgebreid programma
als we de slotsom maken twee koren
en een duo solisten die elkaar in een
vlot tempo en met een uitbundig aan
bod aflossen.
Canticorum o.l.v. Paul Van Looy (ver
dere aanduiding over dirigent en his
toriek van het ensemble ontbreken
helaas) geeft naast kerstliederen een
schare religieuze werken. De koordi
rectie is sober, accuraat en toch ook
vol nuance-aanduiding. Een gegeven,
waarop de leden vol discipline inspe
len.
Opvallend blijft ondanks het groot
aantal leden de intieme, rustige en
nooit opdringende klank. Over de eer
der trage tempi van sommige uitvoe
ringen (de vrolijke kerstliederen, da
Viadana en de Koralen) kunnen noch
tans opmerkingen gemaakt worden.
Prijzenswaardig is zeker, dat geen der
stemmen een opdringende rol speelt,
en dat nooit, zelfs in de minieme solo
passages (de baslijn der koralenlijn)
een opdringende groep de kerk in
stormt.
Het Sint-Jozefskoor uit Dendermonde
is beduidend kleiner in omvang, en
toch is de klank harder en opdringen-
der. Zo zingen ze een onromantische
heroïsche Brahms, maar een ver
stilde, intieme Holst.
Ook hier blijft het programma-aanbod
zeer klassiek: Scarlatti, Bach en
Massler blijven rondje draaien op de
hitparade. Verrassend hier is wel de
inbreng van een niet zo gemakkelijke
Vic Nels (Alocëtte). al is het maar om
de voortdurende wisselmaat en de
andere harmoniekleur.
Interessant is ook de rijkdom die uit de
eenvoud der Engelse Carols spreekt.
Aan de top van hun mogelijkheden
situeert zich eendubbelkorig werk van
J.M. Bach (Johann Michaël Het is
een typerend werkje voor deze disci
pline, maar helaas klinkt de sopraan-
lijn schraal en blijft menige nuance in
de structuur verborgen.
Optreden van Marta Szabo en Frank Ht
van J. B. Krumpholz. (OJ)
Misschien mag ik nog opmerken, dat
menig muziekstuk, dat in de woorden
een overvloed van blijheid uitstraalt
(jubilate, alleluia, excultate I), eigen
lijk in het uitzingen een aarzelende en
schuchtere belevenis krijgt.
En deze bedenking moet ik toch nog
kwijt. Het is opvallend, meer, het is
dagelijkse kost dat onze koren ver
keerde (d w z. slecht gekozen) stuk
ken zingen, en dus stukken maken.
Zo zie je dat grote koren subtiele
meesterwerken uit de Polyfonie op het
programma nemen. De lineaire struc
tuur, de kunst van de zwevende melo
die en vooral de soberheid waarmee
de kunstenaars uit de renaissance de
dissonanten omwikkelen, wordt daar
door zwaar en log afgehandeld. Het
omgekeerde is beslist ook waar: met
een klein ensemble de grote Roman-
'ickx in een 'sonate voor harp en fluit
Ze brengen een koketterende Krum
pholz, een wondermooie sonate van
Bach (eigenlijk met klavecimbel),
waarbij de flui een gesprek vol legato
en staccato-afwisseling voert en de
harp een fresco vol versieringen rond
de strak aangehouden melodielijn
openplooit.
Een subtiele schat is de Berceuse
voor fluit en harp van Fauré. Is het een
wiegelied, of een liefdeslied Taalkun
dig al staan ze zo dicht bij elkaar,
waarom dan niet muzikaal
Er zit ineens zon in een lage zondag
namiddag. De wind legt zijn kop, en de
hemel daalt op aarde.
Alleen al bij de herinnering leg ik de
pen neer, haal de pijp boven, zoek
naar een glas wijn, en rommel in de
kast naar Fauré's sarabande. Verruk
kelijk. (F.C.)
