Beeld zonder onderschrift
Frans Beeckman:
tweede literaire jeugd
Julien Librecht«Apocalyps een»
KUNSTPARADIJS
VAN DER WAERDEN
BIEDT MEER
UiUke
DE LEEUW
Spiegeltje, spiegeltje in mijn hand...
Je wenst een goede service
KOOP DAN IN GROOT-AALST
Zoveel beter
12 Nieuwe Gazet van Aalst 17 augustus 1984
Vele jaren terug verscheen van de Aalsterse auteur Frans Beeckman een
bundeltje gedichten, «oud Roest» geheten. Toen bleef het lange tijd stil.
Maar nu lijkt Frans Beeckman, reeds een tijdje op pensioengerechtigde
leeftijd gekomen, opnieuw literair actief te worden. De jongste jaren
verschenen er enige gedichten in literaire tijdschriften, werkte hij mee aan
een paar poëzie-avonden en schreef hij ook enkele bijdragen voor het
Boonboek van het Brugse literaire tijdschrift «Kruispunt».
>yTTn mn lunninrrmUD1 i lUITill 1 rinmnma ÓS
Gentsestraat 155, Aalst Tel. 053/21 19 21
Mechelsestraat 52, Vilvoorde Tel. 02/251 81 66
De grootste keus in schilderijen, etsen, litho, spiegels
consoles, modern en klassiek.
R. Bekaert, N. Verheyden, J. Verulpen, M. Helebaut.
Demonseau, e.a.
Alle inlijstingen op maat, hout, altt, enz.
ju-
Julien Librecht (Vlierzele, geboren 1936) is één van die schrijvers die
zelden in het middelpunt van de belangstelling treden, maar in feite achter
de schermen van het drukke Literatuurgedoe degelijk werk leveren.
Librecht publiceerde reeds enkele essays en dichtbundels, schreef romans
en jeugdromans. Hij werd bekroond met de Poëzieprijs van de stad Tielt
en driemaal met de Letterkundige Prijs van de Provincie Oost-
Vlaanderen. Nochtans is hij een bij het grote publiek tamelijk onbekend
auteur gebleven.
deze gevoelens ook
gepersonaliseerd en slaagt
erin de lezer toch een
betrokken te laten worden
psychisch proces van de hooi
dat nu van zijn meerabstacte
wordt ontdaan. De man prol
te worden van deze schimrm
brieven die hij aan zijn
Een creatie van die onmiskenbare
«tweede jeugd» is het in eigen beheer
uitgegeven bundeltje gedichten
«Sonate voor C.», dat uit een
gelijknamige cyclus verzen bestaat en
uit een gedeelte dat «bekentenissen»
getiteld werd. «Sonate voor C.», dat
werd opgedragen aan de in 1983
overleden vrouw van de auteur. Sterk
emotioneel geladen verzen wisselen
af met eerder koel registrerende,
analytische gedichten die door hun
schijnbare afstandelijkheid de pijn
die in de dichter leeft nog
accentueren. Op die manier ontstaat
een delicaat evenwicht tussen gevoel
en verstand, emotie en ratio. Dit
weerspiegelt zich ook in taal- en
titelkeuze: «Jou gewijde», «Orfeus'
tocht», «De nachtegalen achterna»
staan bijvoorbeeld tegenover het
nuchter/zakelijke «Analyse»,
passage uit «De nachtegalen
achterna»
Zij hebben je zacht, zo zacht mis
handeld,
die vage spoken in hun witte schort.
Je beddehoofd werd vlot omlaag
gekanteld,
want in je hersenen was bloed te kort.
Ik vroeg: «of jij de nacht nog halen
zou?»
Hij zei: «Ik hoop het». Twijfel klonk
verborgen
De bovengenoemde tentoonstelling
loopt namelijk op een heel belangrijk
punt mank. Men toont wel een aantal
interessante stukken, maar geeft er
nooit enige verklarende uitleg bij.
Het lijkt wel of de samenstellers van
de tentoonstelling er van uitgegaan
zijn dat de bezoekers voldoende
vertrouwd zullen zijn met de materie
om alles te situeren. De overweging
dat de samenstellers mogelijk zelf
niet wisten wat ze dienden aan te
vangen met de geëxposeerde stukken,
laat ik achterwege.
Er zijn voorbeelden te over van
materiaal waarover men nadere
uitleg zou wensen. Zo roepen het
kanon uit de achttiende en de
kruitwagen uit de negentiende eeuw
veel vraagtekens op. Leuk om zien
zijn.-beide stukken alleszins, maar
waarvoor dienden ze Voor de
verdediging van de stad? De
onwetende bezoeker is geneigd om
«Dialyse» en «Diagnose».
Frans Beeckman heeft door deze
voortdurende wisselwerking het
gevaar vermeden in overdreven
sentimentaliteit te vervallen, waarde
lezer nu eenmaal geen boodschap aan
heeft. Een grote verdienste, gezien de
dichter toen hij deze verzen schreef
nog zeer dicht bij het tragische
gebeuren stond. Al met al ontstaat
hierdoor een bijna mathematisch
gestructureerde, diep menselijke
elegie. In verstandelijke banen
geleide emotie dus, of poëzie met
quasi-wiskundige structuren - en is
dat niet net wat ook de klassieke
muziek kenmerk? «Sonate voorC.»,
inderdaad...
«Bekentenissen van een zelfmoorde
naar» dat exact gaat over wat de titel
al laat vermoeden, is de tweede
cyclus. Ik vind dit - in feite ene, lange
in woord en stem of hij het looch'nen
wou
dat zelf zijn schouders reeds naar
falen bogen.
Mijn God, moest dat haar worden
aangedaan?
Waarom toch willen zij haar open-
woelen?
Om klinisch-dood naar de
operatiezaal te gaan
om slechts de laatste harteklop te
voelen.
Frans Beeckman
(uit «Sonate voor C.»)
het bij die veronderstelling te
houden, want welke sociëteit kan in
godsnaam een kanon nodig gehad
hebben bij de beoefening van haar
aktiviteiten?
De vlag van de pauselijke zoeaven
laat de bezoekers al evenzeer op hun
honger achter. Dat de zoeaven het
vrijwilligersleger van het Vatikaan
vormden weet iedereen. Maar
wanneer men deze vlag opneemt in
een tentoonstelling over het Aalsters
verenigingsleven, ligt het toch voor
de hand dat men - al was het maar
summier - blijft stilstaan bij het
aandeel van de Aalstenaars in het
zoeavenkorps.
Eén van ae blikvangers van de
tentoonstelling is een Ensor-achtig
schilderij over Aalst-Karnaval. Het
werd geschilderd door een zekere R.
Vinck. Nog maar goed dat die zijn
werk signeerde, want anders had je er
helemaal het raden naar. Het werd
- gedicht iets minder dan de «sonate»,
omdat het een beetje te uitdrukkelijk
symbolisch is gesteld. Voor de rest
bestaat dit gedicht uit de krachtlijnen
die ook «Sonate voor C.» bepalen en
Beeckmans werk lijken te beheersen
door nuchter-rationele elementen
getemperde, ingehouden emotionali
teit.
Poëzieliefhebbers kan ik dit fris en
keurig uitgegeven bundeltje van een
poëtisch veteraan alvast ten zeerste
aanbevelen. Zij kunnen het bestellen
bij Frans Beeckman, Regelsbrugge-
straat 19, bus 4, 9300 Aalst. (PB)
Zoiets kan verscheidene oorzaken
hebbena) hij is te moeilijk, te «veel
eisend» voor de modale lezer b) hij
heeft een slechte uitgever c) de jury's
hebben zich vergist, wat ook
mogelijk is d) hij schuwt de
publiciteitsgeilheid die vele van zijn
collega's kenmerkt. Ik hou het bij een
licht bijgewerkte versie van
mogelijkheid één gecombineerd met
mogelijkheid vier. Librecht is een
ernstig, vaak moeilijk auteur die niet
immers niet nodig geacht enig
verklarend kaartje naast het doek te
hangen.
Het boeiendste onderdeel van de
tentoonstelling bestaat ongetwijfeld
uit een aantal reglementen van
Aalsterse verenigingen. Prachtige
kunststukjes op affiche-formaat zijn
dit. Fraai versierd, en het
huisreglement artikel per artikel
zorgvuldig opgetekend - met een
ganzeveer? Indien je de vergelijking
maakt met de steriel uitgetypte
statuten van hedendaagse
verenigingen, dan is de te maken
keuze niet moeilijk.
Veel van het voor deze tentoonstel
ling bijeengebrachte materiaal wordt
voor het eerst publiek getoond. Een
aantal zaken zijn afkomstig uit de
reserves van het stedelijk museum
«Oud-Hospitaal», terwijl ook de
rederijkerskamer De Catharinisten
graag in de spotlichten treedt.
Een voorbeeld van de «erntige» is
Apocalyps Een, zijn jongste roman,
verschenen bij het Davidsfonds. Een
man van middelbare leeftijd
ontvlucht zijn vrouw - waarvan hij
nog steeds houdt - om zich te ontdoen
van de «schimmen die zijn geest
bewonen». Die schimmen zijn
symbolen van de angst en de
minderwaardigheidscomplexen die
zijn jeugd kenmerkten. Zo worden
en het klooster van de kapucijnen een
aantal stukken in bruikleen gaven.
Indien men ooit verlegen zit om een
thema voor een tentoonstelling,
waarom dan eens geen expositie
organiseren over de Kapijcijnenorde
hier in Aalst?
«Het verenigingsleven te Aalst» is
voor driekwart een slag in het water.
Dat is zeker niet aan het materiaal
gelegen, maar wel aan wat men er
(niet) mee aanvangt. Een
tentoonstelling is nu éénmaal véél
meer dan een aantal stukken
samenbrengen in één ruimte.
(WDG)
-Toegankelijk iedere werkdag van 10
tot 12 en van 14 tot 18 uur.
Zaterdags van 9 tot 12 en van 14 tot
18 uur.
Zondags van 10 tot 12.30 en van 14
tot 18 uur.
Midden september herneemt het PACT-
gezelschap het knalsukses «La Cage siux
Folies», 't Zal weer een heksentoer wor
den om een kaartje te bemachtigen.
Best is zelf SERAV binnen te stappen
sterk
Librecht
i beetje
i bij het
fdfiguur,
trekken
beert vrij
ïn via de
vrouw
schrijft. Schrijven als een
therapeutisch proces dus, en dat is
niet nieuw. Tevens moeten deze
brieven dienen om zijn vlucht en zijn
psychische toestand te verklaren,
voor zijn vrouw maar ook voor
zichzelf, want ondaks dat wroeten in
zijn eigen psyche, blijft de man in
feite nog een gesloten boek voor
zichzelf.
Een sterk psychologische roman dus,
en bovendien één zonder een echt
rechtlijnig verhaaltjebegin, midden,
slot.
Eerder een mozaiek van brieven en
beschrijvingen, fragmenten van een
globaal beeld dat de lezer moet
duidelijk maken dat de hoofdfiguur
nog steeds niet helemaal evenwichtig
is. Librecht beheerst het métier: als
een trein lopende volzinnen, vaak
prachtige beelden die echter heel
onnadrukkelijk her en der opduiken,
symbolische passages verweven in
gewoon realistische beschrijvingen,
rake sfeerschepping en typering - het
zit er allemaal in. Maar voor de lezer
wordt het geen gemakkelijke klus in
vergelijking met een - pak weg -
Konsalik.
Wie echter meer verlangt van een
boek dan een excuus om enkele
uurtjes vanuit een lekker hoekje verre
exotische streken te zien en grootse,
meeslepende avonturen te beleven zal
in dit boek zeker zijn gading vinden.
Het is een typische roman van een
schrijver die als kind de oorlog
meemaakte en dit nooit echt heeft
verwerkt. Een roman van de na
oorlogse generatie, getekend door
een bijna abstracte levensangst,
frustratie, twijfel. Velen zullen in dit
verhaal dan ook hun eigen angsten,
frustraties en complexen - hun eigen
«apocalyps één» ook - herkennen.
Dit is de verdienste van Librechthij
heeft een boek geschreven zonder
veel dialogen, maar gaat een dialoog
aan met de lezer. «Apocalyps Eén»
zet aan tot nadenken en is als een
spiegel waarin u uzelf kunt zien, en
wel zoals u gedacht had nooit te
(kunnen/zullen) zijn. Een boek dus
dat niet de kenmerken in zich draagt
van een heuse bestseller-in-de-dop,
maar van waarachtige literatuur. Is
het immers niet de taak van een écht
schrijver zijn lezers een spiegeltje
voor te houden? (PB)
INTERIEURVERZORGING
VAr
IEN
Steenweg op Ninove 6 - B 9470 DENDERLEEUW - Tel 053 66 86 45
MEUBEL- KEUKEN- BADARCHITECTUUR
Internationale Wohneinrichtungen
Vri| m en uit elke weekdag van 10 tot 12 uur en van 14 tot 20 uur. zaterdag en zondag van 10 tot 12 en van 14 tot 18 uur maandag g
Nog tot 28 augustus eerstkomend kan men, in de benedenzaal van het
Belfort, een bezoek brengen aan de tentoonstelling «Het verenigingsleven
te Aalst». Volgens de door het stadsbestuur verspreide persmededeling
wil men met deze expositie «de bezoekers een beeld schetsen van de
vrijetijdsbesteding of de levenswijze van onze stadsgenoten in de vorige en
het begin van deze eeuw». Of men in die doelstelling slaagt, mag ten
zeerste betwijfeld worden.
