Frans Jacobs
een budgetvriendelijk volkszanger
VOORDELIGE PRIJZEN I en keukenmeubelen
Nieuwe Gazet van Aalst 28 september 1984 7
Frans Jacobs interviewen is kwazi onmogelijk: hij praat je gewoon
omver. Voor ik er erg in had, was er reeds een uur voorbijgevlogen en
moest ik nog mijn eerste vraag stellen. Achteraf bekeken was dit vra
gen stellen ook totaal overbodigFrans Jacobs geeft je spontaan alle
mogelijke informatie, overvloedig gestoffeerd met kwinkslagen en
anekdotes allerhande.
Boeiend is dit personage alleszins
en zo zijn zonder twijfel ook zijn
optredens. Frans Jacobs noemt
zichzelf immers een volkszanger,
al is dit een vlag die maar een
heel klein deel van de lading
dekt.
Je mag hier. gerust van een
natuurtalent spreken, niet alleen
als zanger en als luitspeler maar
ook, en vooral, als verkoper. Hij
weet zijn liedjes aan de man te
brengen met een souplesse eigen
aan een topverkoper. Hij is dan
ook niet toevallig kommercieel
direkteur van een Duitse gigant
met firma's in Frankrijk en in de
Beneluxlanden. Per jaar legt
onze direkteur zo maar eventjes
100.000 km. af. Die gewoonte
van een reizend beroepsleven
maakto dat hij er niet tegen op
ziet om de ene dag in Limburg,
de volgende in West-Vlaanderen
kapte hij er bewust mee om
gedurende 14 jaar met de opvoe
ding van zijn acht kinderen bezig
te zijn. In 1982, op 50-jarige leef
tijd klom hij past eerst terug op
de planken, in het begin vooral
op senioren-middagen, en onder
tussen opnieuw in een vrij uitge
breid «circuit». Maar laten we
even Frans Jacobs zelf aan het
woord.
Als ik het goed begrijp is Steven
een gehucht van Moorsel
Welja, Moorsel, ik zeg altijd
dat is een simpele gemeente op
de buiten. Nu zijn er natuurlijk
enkele industrieën, maar dat is
een heel recente ontwikkeling.
Moorsel is altijd een typisch
agrarisch dorp geweest zoals
overal en is nu zo een beetje een
slaapdorp geworden. En ik vertel
zo een beetje over Steven en Sint-
Gudula want die is half en half
en ik vraag aan de professor die
hier woont«Gij die een
geleerde mens zijt, verklaar mij
dat eens». En hij antwoordt:
«Och, Frans, dat is heel simpel,
op Steven zijn ze nog achterlijk
ze geven nog gemakkelijk».
(Frans Jacobs schiet hier zelf in
een hartelijke, aanstekelijke
lach).
Kijk, zo praat ik uren over dat
Steven en ze lachen zich daar rot
mee.
Voor wie treed je zoal op
Wel, meestal voor het Davids-
fonds, de Bond van Jonge en
Grote Gezinnen, of voor een
seniorenklub. Ik zing ook soms
op feesten. Mensen die mij
gewoon vragen op een familie
feest.
Kerstliedjes zing ik nog het liefst.
Wij hebben trouwens een
enorme schal aan kerstliedjes in
Vlaanderen.
Voor het overige zijn het alle
maal volksliedjes
Ja, wij noemen dat alleman'
op te treden of zelfs meerdere
kontrakten per dag af te werken.
Geen vedette, maar een budget-
vriendelijke gedrevene, noemt
hij zichzelf en inderdaad,
2.500 fr. voor een optreden van
ruim een uur, reis en alles inbe
grepen, is zeker niet duur. Alleen
vorig jaar al gaf hij zo een 120-
tal voorstellingen in het Vlaamse
land. En Vlaming is hij
«zekerst», in hart en nieren De
liefde voor zijn volk en streek
kan hij onmogelijk wegsteken.
Zijn specialiteit is, trouwens, dat
hij op het podium gekleed gaat
in een typisch ouderwets boeren-
tenue, met klompen, rooie bol
letjeszakdoek en natuurlijk «bre
tellen».
«Hoe komt het dat iemand als
Frans Jacobs dan zo weinig
bekend is kan men zich afvra
gen. Dit komt vooral omdat het
zingen voor hem louter een
hobby is dat financieel geen ver
diensten moet opleveren. Even
min interesseert het hem om pla
ten op de markt te brengen.
Ergens is dit ook begrijpelijk
want alleen een live-plaat zou
enigszins de sfeer kunnen bena
deren van zijn optredens. Frans
Jacobs is in de eerste plaats een
entertainer, niet zozeer een vir
tuoos als vokalist of muzikant
maar een kei als animator. Hij
weet zijn liedjes vlot aaneen te
praten en speelt voortdurend in
op zijn publiek dat hij het liefst
van al laat meezingen. Hij
gebruikt ook geen vast pro
gramma, alles hangt af van de
sfeer in de zaal en het genre
publiek. Als de ambiance prima
is dan kan zijn optreden «ruim»
tweemaal een half uur duren,
met de nadruk op «ruim»
Dat Frans Jacobs niet wijder
bekend is, zal ook wel liggen aan
de lange periode van stilte. In
1968, na tien jaar optredens,
overgeplant naar Brussel.
Ik zeg dande Brusselaars
ondervonden dat de bedevaar
ders naar Moorsel kwamen, etce
tera. De pastoor deed zaken, de
burgemeester kreeg plannen. De
Brusselaars besloten dandaar
gaan we een stokje voorsteken
want anders bestaat de kans dat
dat onnozele Moorsel bij Aalst
ontwikkelt en in de 20ste eeuw
misschien de tweetalige hoofd
stad van ons land wordt en dat
mocht niet zijn En zij hebben
de relikwieën van Sint-Gudula
naar Brussel overgedragen en de
Brusselaars spreken van Saint-
Gudule maar in werkelijkheid
heet de hoofdkerk van Brussel de
Collegiale van Sint-Michiels,
dezelfde patroon als op de pak
jes sigaretten en op het stadhuis
staat.
Ik zeg danik kom eigenlijk
maar uit een gehucht van Moor
sel, Steven. Moorsel heeft 5.000
zielen, zegt men of ze allemaal
een ziel hebben, dat weet ik niet
en uit 1.000 boeren en die
wonen op Steven. Wat er
gebeurtik lees het reklameblad,
ik vind dat machtig die annonces
«Maria Van de Perre verklaart
geen schulden meer te aanvaar
den...» of «merriepaard te koop,
goed geleerd en braaf...». Ik
vind dat machtig. En ik lees
«De Bond», het blad van de
mutualiteit krijg ik ook, maar
dat lees ik niet, dat is veel te
triestig en dan het parochieblad
en nu «De Nieuwe Gazet van
Aalst» omdat ik toch wat nieuws
uit mijn eigen streek wil lezen.
Wel, in het parochieblad kun je
de resultaten van de omhalingen
lezen, bijvoorbeeld van Broeder
lijk Delen. De laatste keer halen
ze in Moorsel, 4.000 zielen,
18.000 fr. op en in Steven, 1.000
boeren, halen ze 28.962 fr. op
Ik zeg bij mezelfdat klopt niet
volksliedjes. Ik zing hoofdzake
lijk kunstliederen van de 20ste of
eind 19de eeuw, al wat onze
grote toondichters geschreven
hebben in die stijl. Vele volkslie
deren zijn enorm ééntonig en
plat, dat is het verschil met
kunstliederen. Het ongeluk ook,
is dat veel van de liederen uit de
18de en 19de eeuw veel te hoog
dravend zijn. Wij zijn veel te
rationeel geworden om dat nog
te kunnen aanvaarden. Ze zijn te
sentimenteel. Enkele van die dra
ken zijn soms nog te doen, als je
voor een ouder publiek zingt en
als ze allemaal al een beetje zat
zijn
Wat ik enorm graag zing zijn de
liedjes van Willebrouck op tek
sten van De Clercq, dat zijn de
grootsten in dat genre van liede
ren.
Zijn sommige van die oudere
volksliedjes ook niel herwerkt
tot meer hedendaagse klinkende
liederen
Ja, dat zal wel. Wie er enorm
sterk is in die liederen is Rum, zij
doen fantastische dingen en ook
Thijs van Leer.
En als het Driekoningen is, dan
ga ik met twee of drie zotten op
stap. Ik vind dat de folklore
moet in ere gehouden worden.
Twee jaar geleden zijn we zo een
avond op pad geweest van 8 tot
10 uur. We hebben zelfs in dan
cings gezongen waar men de
muziek voor ons stilzette. Ik
vind dat straf 1 En het gekkebij
al die liederen die iedereen kan
meezingen is dat die soms een
heel andere oorsprong hebben
dan men zou verwachten. Er is
bvb. dat.liedje over de bakker
die zijn vrouw met de knuppel
slaat. Zelfs de heel vrome katho
lieken zingen dat mee. Nu blijkt,
en dat is door een bekende
Vlaamse folklorist ontdekt, dat
dit lied een oeroud lied van onze
Frankische wilden is geweest en
dat dit oorspronkelijk een
paringslied was en de knuppel is
er symbool voor ja...
Wel, om terug te komen op die
Driekoningenavond. Wij hadden
op enkele frankskes na niet min
der dan 7.000 fr. opgehaald en
dan hadden we nog gegeten en
gedronken voor niets op de koop
toe Het is niet te geloven. Het
gaat hem nu niet om het geld,
maar het bewijst dat de mensen
toch nog enthousiast kunnen zijn
voor dergelijke zaken. Zelfs de
jeugd aan de frietkoten... dat
hetgeen dat van ons is, nog
steeds tot in het merg gaat...
Op een keer was ik in Destelber-
gen en men vroeg mij of ik
«What shall we do with the
drunken sailor kon zingen.
Natuurlijk kan ik dat Maar ik
zei hen dat wij zelf meer dan
genoeg liedjes over de zee heb
ben. (Frans Jacobs neemt zijn
luit en zingt een paar stroofjes
uit bekende liedjes over de zee).
En ik zong er eentje en iedereen
deed onmiddellijk mee, al had
den zij het voordien nog nooit
gehoord.
Daaraan zie jehet moet toch in
onze aard liggen Maar onze
jeugd heeft op dat gebied geen
kuituur meer. Zij kennen hun
eigen folklore niet en grijpen
daarom naar vreemde liedjes zie
zij niet eens ten volle kunnen
begrijpen. En wat veel mensen
ook niet weten is dat de meeste
van onze volksliedjes eigenlijk
Gregoriaans zijn...
Maak je zelf ook liedjes
Ja, ik heb er verschillende zelf
gemaakt en als ik in de streek
van Aalst speel, dan zing ik in
het dialekt. Ik heb ook enkele
buitenlandse liederen vertaald en
ik gebruik dan dezelfde versvoet
en volg zo goed mogelijk de oor
spronkelijke betekenis.
Bij jouw optredens wil je wefdal
het publiek luisterten meezingt
Ja, dat vind ik heel belangrijk.
Niet dat ik pretentieus ben maar
iedereen krijgt tenslotte graag
aandacht. Het liefst speel ik in
kleine zaaltjes, kelders, krypten
en zonder mikro. Dc dag van
vandaag hebben de mensen het
er moeilijk mee om nog te luis-
tern. Zij vinden dat de muziek
eerder achtergrond moet zijn. Ik
vind dat verkeerd.
Je hebt mensen bij wie je op
bezoek gaat en zij laten de TV
aanstaan terwijl ze met je praten.
Ik vind dat erg Daarom telefo
neer ik ook niet graagik kan die
persoon niet zien. Ik mis dan het
direkt kontakt, de reakties, dat
komt ook misschien omdat ik
verkoper ben. Dat is ook één van
mijn geheimen ik ben verkoper,
ik weet precies waar ik het
publiek heen wil krijgen en ik zal
ze er ook krijgen ,dat is geen
probleem 1
Ook de respons vind ik enorm
belangrijk. Ik vraag niets liever
dan er gereageerd wordt in de
zaal. Ik pik daarop in, direkt,
zonder mij omver te laten pra
ten, een marktkramer doet net
hetzelfde.
Ik speel de laatste tijd enorm veel
voor gepensioneerden. Wel, die
mensen zijn heel dankbaar na
zo'n optreden. Het is live, ze
hebben kunnen meezingen en
wat hebben ze voor de resttele
visie, alles gaat over hen heen.
Veel van jouw genre lopen er
ook niel rond...
Nee, spijtig... Maar het is ook
niet gemakkelijk. Als je wilt
beroeps worden dan ben je ver
plicht om in een bepaalde
smaaklijn te gaan werken. Dat
probleem heb ik nietik zing
hetgeen ik graag zing, zonder
toegevingen. Ook iedereen is niet
bezeten van die animatielust.
Het is voor mij niet voldoende
om te kunnen zingen, je moet het
ook kunnen prezenteren. Ik vind
het een grandioze ontspanning
wat ik doe. Het is in perfekt
evenwicht met mijn werk.
Dat zingen van volksliedjes heeft
ook veel te maken met je sterk
Vlaams bewustzijn.
Ja, ik vind dat alle volkeren het
recht en de plicht hebben om hun
eigen volksaard in ere te houden.
Zij mogen hun etnische verschei
denheid niet verloren laten gaan.
Maar wat ik zie gebeuren is dat
gans Europa, van Finland tot de
Middellandse Zee, één groot
Amerika zal worden en dat ie
dereen dezelfde hamburger zal
eten, dezelfde muziek zal maken,
etc. Ik vind dat heel spijtig maar
we moeten realist zijn...
Met deze ernstige woorden
nemen wij hier voorlopig af
scheid van deze vrolijke bard.
Lezers die deze gekscherende
troebadoer live willen meema
ken, kunnen dat heel gauw.
Frans Jacobs treedt op in de bin
nenkoer van het Oud Hospitaal
op zondag 16 september om
17u.30.
Geïnteresseerden kunnen Frans
Jacobs kontakteren op volgend
adresSint Gudulastraat 7 te
9390 Moorsel en telefonisch op
het n' 053/77 2646 (soms auto
matisch antwoordapparaat, maar
Frans Jacobs belt U zeker terug
indien U een boodschap achter
laat CL
35 badkamers en 14 keukens staan volledig opgebouwd in onze ruime toonzalen
zodat u gemakkelijk uw keuze kan bepalen
Kom kennis maken met onze service en GRATIS planning sanitair
