FRANS BEECKMAN
SONATE VOOR C
Film
Een avond poëzie en muziek
8 Nieuwe Gazet van Aalst 30 november 1984
Als wij enkel het facet van «de dichter» zouden belichten bij
iemand zoals Frans Beeckman, doen wij zeker tekort aan de
veelzijdigheid van deze Aalsterse figuur. Nochtans was het
de publikatie van zijn tweede bundel «Sonate voor C».
die onze redaktie aanspoorde om eens te gaan praten met dit
heerschap.
Analyse
Vijgen na Pasen...
Dialyse
Een sprong
Frans Beeckman, de dichter
Dat Frans Beeckman vooral heel goed is
in het schrijven van «in memoriams»
bleek aldra uit ons gesprek. Maar dat hij
dit ooit over zijn eigen vrouw moest
schrijven, zal hij zelf wel nooit willen
dromen hebben.
Nochtans was er de harde realiteit van
het plotse overlijden van zijn levens
gezellin onder min of meer dramatische
omstandigheden. Een defekt aan het
dyalise-apparaat (kunstnier) veroor
zaakte een luchtbel in de ader, waaraan
zijn echtgenote via een toestand van
Dat is de stadsjongensschool op het
Vredeplein. Wel, wij die niet hadden
kunnen verder studeren, noemden die
school dus de universiteit. Ik heb daar vijf
jaar rondgetoerd en nadien heb ik drie
jaar «elektriciteit» gevolgd in de Vak
school.
Na de fabriek ben ik bij de «Bevoor-
radingsdienst» geraakt, dat was tijdens
de oorlog en in 1947 kon ik als bediende
gaan werken bij de firma Rombaut.
Na de «revolutie» binnen die firma, moest
ik daar weg en ben ik in een parastatale
instelling, het RI.Z.I.V., geraakt.
koma tenslotte vroegtijdig overleed.
Dit tema vormt het hoofdbestanddeel van
zijn tweede dichtbundel onder eigen
beheer uitgegeven. Het tweede deel is
gewijd aan «de bekentenissen van een
zelfmoordenaar of relaas van een verlo
ren jeugd», terug een variatie op dit
zelfde pijnlijk en triestig gegeven.
Frans Beeckman, geboren in 1913,
schrijft ook al heel lang poëzie. Het hoe
en waarom geven we best weer met zijn
eigen woorden
«Ja, het meest waren dat gelegenheids
gedichten die ik schreef. Elkeen die zich
respekteert, moet gedichten schrijven,
meen ik Dat staat trouwens in ieder boek
geschreven, behalve natuurlijk in de
literatuurgeschiedenis.
Als je een jong meisje had leren kennen,
dan moest je daarover een liefdesgedicht
kunnen schrijven of misschien, moest je
het kunnen zingen... Met de puberteit
gaat meestal die drang om gedichtjes te
schrijven wel weg.
Het eerste gedicht, dat ik schreef, dat
moet in 1929 geweest zijn, was een in
memoriam «Bij de dood van Karei Van de
Woestijne». Ik vond dat zo machtig dat ik
dat gedicht, dat eerste, in mijn «cahier»
kon opschrijven. Die eerste «cahiers»
liggen daar trouwens nog in de onderste
schuif...
Je moet weten dat ik een werkman was,
een handenarbeider. Wij hadden geen
kans gehad om verder te studeren.
Thuis waren we met vijf kinderen, ik was
de jongste. De anderen moesten gaan
werken op hun 15 jaar, dus ik ook.
En in de fabriek had ik zo van die kleine
papiertjes op zak en daar schreef ik zo
van die dingen op. Ik was meer met mijn
gedachten boven de schouw van de
fabriek dan binnen.
M^ar nadien ging ik naar de avond
school, naar de «universiteit van de Cat».
Maar bij de firma Rombaut en bij het
R I.Z.I.V. had ik geen tijd meer om nog
stukjes papier uit mijn vestzak vol te
krabbelen. Ik heb altijd graag gedaan wat
ik deed, behalve naar Brussel gaan en
dat 20 jaar lang».
Een eerste bundel waaraan Frans
Beeckman meewerkte was «Aalst
zingt...» met nadien het vervolg «Aalst
zingt nog Verder schreef hij regel
matig in de «Voor Allen». Hij is immers
een socialist in hart en nieren of zoals hij
het zelf zegt«Ik ben grootgebracht met
moedermelk en met «De Vooruit».
Frans Beeckman, de sociaalvoelende
kuituurmens
Van zijn hand zijn er verscheidene
poëtische evokaties verschenen, onder
andere over de 1 mei-viering en laatst
nog over de brandstichting in «Het Volks
huis». Onder het bestuur van Bert Van
Hoorick werd hem gevraagd om in de
kommissie voor Toerisme en Vreemde
lingenverkeer te zetelen. Hij heeft dat 18
jaar lang gedaan, alhoewel hij «geen
toerist, geen vreemdeling was en ook
nooit naar den vreemde ging; maar ze
wilden mij daarin
Zes jaar na mekaar heeft hij ook mee
gewerkt aan «De Week van de Kunst en
de Kuituur», die toen doorging in de
vroegere stadshallen Alle kulturele
groeperingen hadden er een stand.
Gedurende die zes jaar was er een
werkelijke opleving van het kultureel
leven in Aalst en deed men bijna aan
opbod «Maar Bert Van Hoorick liet dit
idee achteraf vallen; alles was zogezegd
aan bod gekomen...»
Naast deze verdiensten was Frans
Beeckman in het bijzonder geïnteres
seerd in het schaken en in het toneel.
Van 1933 tot 1938 speelde hij mee in
teaterstukken van de groep «Kunst, Licht
Vrijheid». In 1957 werd hij bestuurslid
en twee jaar later vporzitter.
Vanaf 1933 hield hij zich ook intens bezig
met het schaken en stichtte de eerste en
nog altijd unieke Aalsterse schaakklub
«Pion». Hij was ook 40 jaar lang
voorzitter. Deze klub was zeer dinamisch
in zoverre dat hij er dikwijls in slaagde om
de voorlaatste kampioen van België naar
Aalst te lokken om er een tornooi te be
twisten met de «Pionners».
In 1974, na zijn hartaandoening, zag hij
zich verplicht om het voorzitterschap van
zowel toneel- als schaakvereniging op te
geven. Vermeldenswaard is zeker dat hij
indertijd ook nog medestichter was van
CSC «De Rank» in Aalst, de kulturele
afdeling van de Socialistische Partij.
Het trio Louis Paul Boon, Ben Cami
Frans Beeckman
Op de Bevoorradingsdienst leerde Frans
Beeckman de bekende dichter Ben Cami
kennen. Op zekere dag verscheen er een
artikel in Het Laatste Nieuws alsdat
LP Boon een literaire prijs had gewon
nen (1942).
Zij trokken er met hun tweeën heen om
Boontje te feliciteren en om kennis te
maken met deze jonge romancier.
Deze kennismaking leidde tot een lang
durige vriendschap tussen deze drie
literatoren. Alhoewel Frans Beeckman in
deze passage zelf zegt«Wij waren
kleine jongens vergeleken bij LP Boon.
Hij durfde zijn gedacht te schrijven,
precies hoe het hem inviel...».
(De passage over deze kennismaking
heeft F. Beeckman beschreven in het LP
Boonnummer van Kruispunt - 1984).
Het was op aanraden van Ben Cami dat
hij in 1954 zijn eerste dichtbundel uitgaf
op 150 exemplaren. Datzelfde jaar richtte
hij ook, in het Belfort, een boekenbeurs
in, in samenwerking met De Rank. het
Willems- en Davidsfonds en met de
steun van de stad. LP Boon werd ook
gevraagd om mee te werken rtiaar deze
vond het hele gedoe maar «een bol-
lenwinkel».
Over Boontje kan Frans Beeckman
trouwens nog vele anekdotes vertellen
en misschien zet hij ze wel ooit nog op
papier, wie weetCL
Geïnteresseerden in de bundel «Sonate
voor C.» van Frans Beeckman kunnen
deze bestellen via overschrijving van 200
fr. op rekening 001-0062402-10 of post
rekening 000-0599313-47 van hoger-
genoemde.
De fans van Bébel, Jean-Paul
Belmondo, weten niet waar ze
het hebben. Plots wordt Aalst
geteisterd door twee films met
hun idool In «Les Morfalons»
speelt J.P. de woestijnrat-avon-
turier, maar romantisch als we
zijn aangelegd kozen we «Joyeu-
ses Paques», waarbij de «ver
taalde» titel alles zegt«De ver
leider in nesten». Nesten met
paaseieren
Stephan, een rijk (geweest)
zakenman, bedriegt z'n vrouwtje
Sophie (Marie Laforet) als geen
ander. Geen sekonde gaat verlo
ren als het erop aankomt om van
de ene tortelduif naar de andere
te fladderen, Sophie in de waan
latend dat hij zich nooit aan koe
koekspraktijken zou bezondi
gen. Na een demonstratie van
zijn «druk» leven, ontmoet hij
toevallig de jonge Julie (Sophie
Marceau, uit «La Boum») en een
hele reeks verwarrende toestan
den kan zich gaan opstapelen.
Zo kan hij er zich slechts bij z'n
vrouw uitpraten door een ver
haaltje op te dissen als zou Julie
een dochter van hem zijn. Tot
overmaat van ramp speelt Julie
die rol wel erg overtuigend, en
blijken de vrouw Sofie en haar
zogezegde stiefdochter het best
met elkaar te kunnen vinden...
Van de ene leugen komt de ande
re en Stéphan raakt hopeloos
verstrikt in een warboel van uit
vluchten... «Dat komt ervan»,
zullen de jaloezerikken onder
ons zeggen...
Hoewel het draaiboek amusant
van opzet is, overtuigt de uitwer
king ervan op het grote doek
toch niet zo sterk. Meer nog,
soms lijk je je wel in een toneel
zaal te voelen, waar een typische
verwarringsklucht wordt opge
voerd. Veel dialogen in een
woonkamer of aan een feestmaal
versterken die indruk, en hele
maal minder gepast voor een
film lijkt ons de inlassing van
«stiekeme» en «terzijde»-reak-
ties van Belmondo, waarin hij
dus naar het publiek zijn wan
hoop uit en waarbij z'n tegenspe
lers doen alsof hun neus bloedt.
Voor de fanatieke Belmondo-
fans dus, die hem ook kunnen
pruimen zonder veel stunts, en
met kalend hoofd. Nee, deze
paashaas haalt de Kerstdagen
niet. De klok was er, maar de
klepel niet... (LDC)
Programmatie
KFL«Coming Home» (Hal
Ashby), met Jane Fonda en
schitterende John Voight als
Viet nam veteraan-in-rolst oei.
Heerlijke sixties-soundtrack.
Aanrader van de week Op do.
6 dec., 20u.l5, Palace.
Palace
1. «The Karate Kid» (KT)
geheel andere benaderingswijze
van de karatefilm, met romanti
sche inslag.
2. «Bachelor Party» (KNT)af
scheid van het vrijgezellenleven
in een luchtige klucht.
3. «Police Academy» (KT)kas
sakraker van matig allooi, doch
zeer geliefd bij tienerpubliek.
4. «Les Morfalons» (KT)Jean-
Paul Belmondo als woestijnrat.
Feestpaleis
1. «Conan the destroyer» (KT):
konijn de vleesbal slaat weer toe,
nu met o.a. Grace Jones als kat
achtige krachtvrouw.
2. «The exterminators of the
year 3000» (KNT)zoveelste ver
sie van het Matte Max-verhaal-
tje. De reclamespot belooft
genoeg stunts en gruwels.
3. «Joyeuses Pacques» (KT)zie
bespreking.
De droesem van haar beker bloed
bleef achter in de dialyse
om uitgerafeld, lijk het moet
in een doorgronde analyse
te groeien tot bewijs't preciese
dat hen ontbrak om het nu goed
te kunnen uitleggen, niet vies en
niet vaag, wel uitgerekend zoet
dat zij het zo hadden vermoed...
Zij hebben je geen pijn gedaan
je bloed werd omgekeerd, doorwoeld
met hun ontsmettingsmiddelen.
Jij hebt het goed doorstaan,
gedeeltelijk althans,
want dit andere deel van jou,
je morele kracht
werd afgetakeld,
toen de koppeling aan de machines
plots los sprong in paniek
en je warme bloed
in het plastic buisje
gedesinfecteerd natuurlijk
achter bleef en niet meer
terug naar je hart vloeide.
Ik sprong. Het was geen sportprestatie,
geen welbepaalde duik naar 't weten
van het kille water.
Een laatste ademhaling vallen
ontsnappen uit een heksenkring
naar wereld van vergeten.
Ik gleed omlaag. In zachte zijde
ving het water mij op en sloot
zich toe boven mijn hoofd.
Ik zag de zon doorheen het water
onvertroebeld,
een helder glanzen gleed
neer met mij.
Mijn sprong was nutteloos
tevergeefs dook ik naar dood
in groene wateren en zag
leven boven mijn val
binnen mijn dalen stijgen.
Zoals het «controlemark» een waarborg is voor het feit dat je roomboter
van uitstekende kwaliteit koopt, vormt het begrip «NETWERK» in onze
stad en waarborg voor kwaliteit op artistiek gebied.
Zo werden de toehoorders op 25 novem
ber II. in «NETWERK» vergast op een
«avond poëzie en muziek» die de moei
lijksten moest bevredigen.
Het trio Rita Dejonckheere (voordracht),
Mark Roosendans (contrabas) en
Philip Duerinck (gitaar) bracht er een
selectie poëzie en muziek ten gehore die
niet alleen op zeer hoog niveau stond
maar het auditorium werkelijk ontroerde.
Met haar volle, mooie stem bracht Rita
Dejonkheere een reeks gedichten die
heel zeker in de smaak gevallen zullen
zijn. Misschien zullen enkele het aantal
«dood-gedichten» wat overdreven ge
vonden hebben maar dat is uitsluitend
een zaak van persoonlijke appreciatie.
Wat vast staatalles werd prachtig
uitgevoerd De stijlvolle maar toch dis
crete wijze waarop de instrumentale
begeleiding werd uitgevoerd, was uitste
kend. Wat een warme senoriteit ging er
uit van de contrabas; wat een gevoelige
virtuositeit van de - zo lang miskende -
gitaar.
Het trio heeft nog maar eens bewezen
hoe dicht poëzie en muziek verwant zijn
en hoe moeilijk het zou zijn de grens te
trekken tussen de twee. De uitvoering
mag ook in die zin geslaagd genoemd
worden omdat nooit de woordkunst
gestoord werd door de muziek die meer
ondersteunend dan begeleidend was.
Wat de zuiver instrumentale nummers
betrefthet aantal superlatieven dat hier
zou kunnen gebruikt worden, is te be
perkt Volstaat het te zeggen dat Mare
Roosendans en Philip Duerinck de mo
gelijkheden van hun instrument tot het
uiterste hebben gebruikt...
Het lijdt geen twijfel dat het - niet zo
talrijke maar uiterst aandachtige publiek -
zeer tevreden naar huis is gekeerd,
waarschijnlijk met de hoop dat dergelijke
hoogstaande prestaties nog aan de beurt
komen in Netwerk.
Staf Renders
Dc Koninklijke Harmonie "Al Groeiend Bloeiend., bestaat al heel lang.
Vorige vrijdag koncerteerden zij voor de 163e maal. nu o.l.v. Leon Van den
Bossche (JC)
