VINS
Buitenland
Het Holland-ch Schip
Triton
thuis na het Spaansche
Avontuur
Fascisten en Katholicisme
TWEEDE BLADZIJDE
het voordeel der wet op het betaald verlof ge
nieten.
1) Vermindering van 50 t.h. zonder dat de
prijs 30 fr. mag te boven gaan, aan de werk
lieden die reizen met de te hunnen behoeve
door de Nationale Maatschappij ingelegde bij
zondere treinen, voor zoover de terugreis den
zelfden dag als de heenreis plaats heeft.
2) Vermindering van 50 t.h. op de normale
prijzen aan de werklieden van een en dezelfde
rubriek die per groepen van ten minste 25 rei
zen (geldigheidsduur der biljetten 10 dagen).
Die vermindering wordt insgelijks verleend
aan de werklieden van een en dezelfde syndi-
kale vereeniging.
3) Vermindering van 25 t.h. aan de afzon
derlijk reizende werklieden wanneer de afstand
minder dan 100 km. bedraagt (heen en terug).
Die vermindering zal 35 t.h. bedragen indien
de afstand (heen en terug) grooter is dan 100
km.
De echtgenoote en de minderjarige kinderen
van den werkman zullen dezelfde voorwaarden
genieten, voor zoover zij zich terzelfden tijd als
de werkman verplaatsen.
Dit werk is nog niet beëindigd. Op dit oogen-
blik onderhandel ik met de Nationale Maat
schappij om te verkrijgen dat de individueele
vermindering van 50 t.h. toegepast worde op de
werklieden die een lange reis doen (300 tot 400
km.), zoodat de arbeiders uit het Waalsch ge
deelte van het land zich eventueel onder bij
zondere voordeelige voorwaarden naar de zee
kunnen begeven en dat onze Vlaamsche arbei
ders gemakkelijk onze Ardennen kunnen be
zoeken.
D. Wijzigingen in den dienst der reizi
gerstreinen.
Hieromtrent had ik menig onderhoud met de
Algemeene Directie der Belgische Spoorwegen.
Wij moeten ons beijveren aan de hand- en
geestesarbeiders de mogelijkheid te verschaf
fen om zich te verplaatsen ten einde werk te
vinden en de duur van de afwezigheid uit de
woonplaats van die arbeiders behoort vermin
derd te worden
1) Door versnelling van den rit der treinen.
2) Door invoering van nieuwe aansluitingen.
Naar aanleiding hiervan heb ik vastgesteld
dat in zeer talrijke gevallen en die vaststelling
werd mij tijdens de bespreking van de begroo
ting van Verkeerswezen in den Senaat beves
tigd, zeer talrijke arbeiders verplicht zijn veel
tijd in de stations te verliezen om op aanslui
ting te wachten.
Die toestand doet hen feitelijk het voordeel
van de vermindering der arbeidsuren verlie
zen.
3) Door nieuwe stilstanden.
4) Wanneer het contingent der belangheb
benden zulks wettigt, door inleggen van bijko
mende treinen.
Reeds nu zijn verbeteringen ingevoerd
De Nationale Maatschappij brengt de uurre
gelingen in overeenstemming met de in de ai
beidsuren der werklieden gekomen veranderin
gen en met de uitbreiding van de Engelsche
week in sommige 'bedrijven.
Tn de nabijheid van de groote centra wordt
de treindienst in al de mate van het mogelijke
derwijze geregeld, dat de bedienden het mid
dagmaal thuis kunnen gebruiken.
Sedert 4 Oktober 1936, werden een zestigtal
nieuwe treinen ingelegd en werden bestaande
treinen verlengd om de hiervoren uiteengezette
doeleinden te bereiken.
Die verbetering heeft meestendeels betrek
king op de werklieden van de Vlaanderen naar
dc Borinage en h»t centraal gedeelte van het
land.
Op mijn verzoek heeft de Nationale Maat
schappij een verbetering van den dienst der
treinen, die de mijnwerkers naar de kolencen-
tra brengen, in overleg met de patroons en
arbeidsorganisaties bestudeerd.
De herinrichting van die treinen is nog niet
geheel geëindigd, maar het lijkt mij met van
belang ontbloot U op de hoogte van de werk
zaamheden te stellen
a) Kolenmijnen van de Centre.
Die kolenmijnen hebben, in de mate van het
mogelijke, het afdalen van de werklieden met
15 minuten verlaat en het ophalen insgelijks
met 15 minuten vervroegd
Het is echter niet mogelijk geweest de afwe
zigheid uit de woonplaats van de Vlaamsche
mijnwerkers eenvormig met 30 minuten te ver
korten, omdat de tijdruimten tusschen de aan
komst en het vertrek van de treinen, eener
zij ds, en het afdalen en het ophalen ander
zijds, te klein waren voor den achturigen ar
beidsdag de kolenmijnen hebben van de in
voering van den 7 1/2 urenaag gebruik ge
maakt om het afdalen en het ophalen op een
eenigzins meer soepele wijze in te richten.
In overleg met de kolenmijnen van de Cen
tre, konden niettemin de volgende verbetin
gen in het vervoer der werklieden aangebracht
worden
1) Werklieden uit de streek van Geeraards-
bergen die van de dagploeg deel uitmaken
Vertrek uit de woonplaats verlaat met 40 mi
nuten en terugkeer in de woonplaats vervroegd
met 50 minuten
2) Werklieden uit de streek van Geeraards-
bergen-Sottegem die van de nachtploeg deel
uitmaken
Winst respectievelijk van 51 en 40 minuten.
Detailwijzigingen zullen dien toestand voor
sommige werklieden nog kunnen verbeteren.
b) Kolenmijnen van het Westen van Bergen.
De vereeniging van de kolenmijnen van het
Westen van Bergen werd in het bezit gesteld
van een ontwerp van wijzigingen in den trein
dienst, waarbij de afwezigheid uit hun woon
plaats van de werklieden uit de streken van
Sottegem, Ronse en Leuze, die van de ploegen
van 6 tot 14 uur en van 22 tot 6 uur deel uit
maken, verkort wordt.
Die vereeniging heeft gevraagd om enkelen
tijd geduld te nemen voor haar antwoord.
Geen enkel in die kolenmijnen werkend
Vlaamsch arbeider neemt de treinen welke toe
laten in de ploeg van 14 tot 22 uur te werken.
c) Kempische kolenmijnen.
Op aandringen van mijn Collega van Arbeid,
heb ik de nationale Maatschappij verzocht aan
de vergaderingen van de Werkkrachten-Com
missie deel te nemen en alle maatregelen te
treffen die de aanwerving van mijnwerkers
kunnen bevorderen.
n-eeds werd een trein uit Leuven voor Eys-
den (Mijnen) verdubbeld tusschen Diest en
Eysden.
Tot nog toe bezitten wij geen positieve aan
duidingen voor de andere streken waar iets zou
moeten gedaan worden.
Op de lijn Herenthals-Neerpelt rijden de
noodige treinen voor de nachtploeg en, daar
deze slechts 87 werklieden voor Winterslag en
verder en enkel 12 werklieden voor Zolder en
Beeringen omvat, blijkt inleggen van bijzon
dere mijnwerkerstreinen voor de andere ploe
gen. zooa's door sommigen gevraagd werd, niet
noodzakelijk.
Moest nochtans voorzien worden dat derge
lijke treinen zouden gewettigd zijn. dan in de
Nationale Maatschappij bereid om er, bij wijze
van proef, in te richten.
('t Vervolgt.)
MAISON FRANCAIS
TRES CONNUE EN BELGIQUE
STOCK IMPORTANT A BRUXELLES
Recherche agents introduits et collaborateurs
ayant relations. Bruxelles et Province
Ecrire Bureau du Journal.
De reis van Koning Leopold III, welke
Maandag naar Londen vertrok, heeft heel wat
belangstelling gewekt in de buitenlandsche
pers. Eerst werd aangekondigd dat de vorst
een vriendschapsbezoek ging brengen aan den
Engelschen KoningNaderhand werd be
weerd. dat het bezoek ook een politiek karak
ter zou hebben en dat er besprekingen in het
vooruitzicht waren met Minister Eden en an
dere gouvernementsleden. Dit schijnt dan ook
wel zoo te zijn. Koning Leopold III is als spe
ciaal gezant naar Londen vertrokken, om er
het standpunt en de belangen van zijn land
nader te omschrijven en te verdedigen. Een
oogenblik werd zelfs gedacht, dat ook Eerste-
Minister Van Zeeland den Koning zou verge
zellen, maar dit was onmogelijk door het feit
van de aanstaande verkiezingen.
Het zal wel niemand verwonderen, dat de
Koning die politieke verplaatsing doet na zij
ne opzienbarende verklaring van Oktober 1936,
waarbij hij als 't ware een nieuwe richting
gaf aan de Belgische buitenlandsche politiek.
Belgie wil neutraal blijven, dus daardoor ver
vallen de militaire akkoorden welke het aan
ging. Het wil die neutraliteit gewaarborgd zien
door de vier groote mogendheden Engeland,
Frankrijk, Duitschland en ook Italië, zonder
dat het zelf verbindingen aangaat tegenover
die landen.
Belgie wil zich ook niet als slagveld laten
gebruiken door vreemde machten, zelfs nooit
in de lucht, en hier schuilt een groote moei
lijkheid, omdat Belgie, als lid van den Vol
kenbond, gebonden is aan het artikel 16, waar
bij bepaald wordt, dat elk lid van den Volken
bond in geval van oorlog, vrijen doorgang
moet verleenen aan militairen welke tegen den
aanvaller oprukken.
Zoo b.v. is Belgie verplicht vrijen doorgang
te verleenen aan Fransche strijdmachten in
geval van een Duitsch-Russischen oorlog,
waarbij Duitschland de aanvaller zou zijn.
Belgie wil en mag zich natuurlijk niet aan
zijn verplichtingen tegenover Genève onttrek
ken, maar de beteekenis van een bepaling kan
soms op verschillende manieren uitgelegd
worden. Het is gebleken, dat Duitschland de
Belgische neutraliteit in haar meest volstrek-
ten vorm wil bevestigd zien en men begrijpt
wel waarom. Immers in geval van oorlog in
Midden- of Oost-Europa, zou Frankrijk niet
het recht hebben zijn legers door Belgie te
sturen, terwijl Duitschland wel dekking zou
vinden langs zijn Fransche grens, in de verde
digingswerken welke het daar heeft opgericht.
Het zou dus niets te vreezen hebben van
Frankrijk, om ongestoord zijn zaakjes af te
handelen met de andere buren.
Zonder twijfel zal Frankrijk zich verzetten
tegen een aldus opgevat neutraliteitspakt, om
dat zijn defensief akkoord met Rusland veel
in waarde zou verminderen en ook omdat het
princiep der kollektieve veiligheid steunt op de
samenwerking en alzoo aan het Neutrale Bel
gie als 't ware een onmisbaren schakel zou
verliezen.
Nu, het nieuwe statuut van Belgie is nog in
wording het is juist" daarom dat onze Ko
ning naar Londen vertrokken is. Binnen eeni-
ge dagen zullen we over die regeling meer we
ten.
DUITSCHLAND. De spanning tusschen
het Ille Rijk en het Vatikaan vermeerdert
met den dag.
Het konkordaat dat de godsdienstige en po
litieke zaken regelt tusschen de nieuwe Duit-
sche leiders en de katholieke fractie, wordt
maar steeds door de Nazis met de voeten ge
treden, zooals dit met alle overeenkomsten ge
beurde.
Men weet, dat het Nationaal-Socialisme, en
vooral de machtige extremistische elementen
er praktijken en princiepen op na houden
welke heelemaal in strijd zijn met het chris
tendom en met de wenschen van Rome. Het
gaat vooral om de katholieke scholen en de
jeugd. Immers, de huidige leiders beweren,
dat de kinderen eigendom zijn van den Staat,
zij ontnemen alzoo aan de ouders elk recht,
zelfs het recht om hunne kinderen de opvoe
ding te geven en de godsdienstige opleiding
welke zij verkiezen. Veel katholieke scholen
werden reeds gesloten, veel geestelijken wer
den opgesloten, veel kerkelijke goederen ver
beurd verklaard.
De katholieken hebben het dus niet naar
hun zin bij den Fuhrer.
Zondag werd dan ook een Pauselijken brief
in alle Duitsche kerken gelezen en deze brief
beteekent niets anders dan een strenge be
straffing aan het adres der Duitsche leiders,
een afbreuk van het huidige regiem, een ge
lijkstelling als 't ware met het «kommunisme»,
en een aanzetten tot ongehoorzaamheid tegen
over het hakenkruis.
De Duitsche pers noemt dit schrijven een
ongehoorde inmenging in de binnenlandsche
politieke aangelegenheden van het Ille Rijk.
De reaktie zal heel zeker niet uitblijven.
ROME. Mussolini, welke op propagande-
reis was in Oost-Afrika, is plots te Rome te
ruggekeerd. Deze onverwachte overkomst
wordt in de internationale pers druk bespro
ken. Alhoewel men geen zekerheid heeft,
wordt toch verondersteld, dat het in verband
is met de gebeurtenissen in Spanje. Het
schijnt dat de Italiaansche inmenging, niette
genstaande de gesloten overeenkomst, nog im
mer voortduurt. Het zijn daarbij niet de eer
ste de beste vrijwilligers welke opgestuurd
worden, maar wel divizie's van het regelmati
ge Italiaansche leger. Deze verregaande in
menging heeft in Engeland groote onrust ver
wekt, omdat men vreest dat Frankrijk er toe
zou kunnen komen ook een andere houding
aan te nemen en dan ware een internationaal
geschil best mogelijk. Zelfs werd reeds gemeld,
dat door Italië krijgers uit de nieuwe verover
de gebieden van Abessinie naar generaal
Franco werden gezonden.
Dit kan zeer ernstig opgenomen worden door
Engeland, omdat dit laat veronderstellen, dat
Mussolini in Oost-Afrika een leger zal vormen
uit inlanders samengesteld, dat een gevaar
zou beteekenen voor de Engelsche- en Fran
sche bezittingen in Afrika.
Het schijnt verder, dat de Italiaansche le
gers in Spanje niet zeer veel succes geboekt
hebben en dat de opstandige soldaten van
Franco liever die vreemde inmengers laten
vechten.
In een onderhoud heeft Mussolini verder la
ten verstaan, dat Italië geen deel zal nemen
aan de kroningsfeesten van den Engelschen
Koning, indien de ex-keizer van Abessinie uit-
genoodigd wordt. Daar deze uitnoodiging ge
daan en aangenomen werd, zal Italië dus niet
vertegenwoordigd zijn. Dit alles is niet van
aard om de betrekkingen tusschen de beide
landen te verbeteren.
FRANKRIJK. Vorige week hebben te
Clichy bloedige botsingen plaats gehad naar
aanleiding van een cinemavertooning van een
politieke groep. Politieke tegenstrevers kwa
men met duizenden voor het gebouw mani
festeeren. De politie moest chargeeren, waarbij
dooden en honderden gekwetsten vielen. Deze
gebeurtenis kwam juist op het oogenblik dat
een heropleven van het Fransch nationalisme
de beste vooruitzichten kwam bieden voor het
succes van de leening voor nationale verdedi
ging en een terugkeer tot normale toestanden
in het binnenland op politiële gebied.
De debatten in de Fransche Kamer zijn dan
ook zeer heftig geweest. Het heeft er allen
schijn van alsof de kommunisten maar steeds
de werking van de regeering, waaraan zij hun
medewerking verleend hebben, willen onder
mijnen, door opstandige en onlustwekkende
bewegingen.
JOUGO-SLAVIE. Men verwacht te Bel
grado het bezoek van Graaf Ciano, Minister
voor Buitenlandsche Zaken van Italië in ver
band met het aanstaande politiek verdrag dat
tusschen de beide landen zal geteekend wor
den. Deze overeenkomst heeft voor doel, de
betrekkingen tusschen Rome en Belgrado te
verbeteren, nadat ze zoo lange jaren de at
mosfeer in Centraal Europa vertroebelden.
Men denkt dat de Italianen ook voor doel
hebben de Duitsche beweging in Jougo-Slavie
eenigzins te dwarsboomen.
OOSTENRIJK. De Oostenrijksche Eerste-
Minister zal zich binnen kort naar Rome be
geven om er met Mussolini te onderhandelen
over de positie van Oostenrijk na de komst
van «von Neurath» en na het ontslag van een
Oostenrijksch Minister welke al te Duitsch ge
zind was.
SPANJE. De laatste berichten wijzen op
eenige successen van de regeeringstroepen op
het Noorderlijk front.
KORTE BERICHTEN. Een incident dat
ontstaan is tusschen den Duitschen gezant en
den Burgemeester van New-York zal waar
schijnlijk leiden tot de vervanging van den
embassadeur Dr. Luther.
Een vreeselijke ramp heeft zich in Amerika
voorgedaan in een school, waarbij honderden
kinderen en veel leden van het leeraarkorps
om het leven kwamen.
De ramp wordt toegeschreven aan een gas-
vorming welke tot ontploffing kwam en het
gebouw deed ineenstorten.
De Duitsche gezant bij het Vatikaan heeft
opdracht gekregen heftig protest aan te tee
kenen bij den Paus. naar aanleiding van den
brief welke in de Duitsche kerken gelezen
werd.
Men laat zelfs veronderstellen, dat de ge
zant alle betrekkingen met het Vatikaan zal
breken en Rome verlaten. Er wordt opge
merkt dat de Italiaansche pers geen stelling
neemt in 'dit ernstig geschil en men begrijpt
wel waarom de Duitsche diktatuur mag niet
te veel uit zijn humeur gebracht worden, want
daar is de kwestie van Oostenrijk, de Middel-
landsche Zee en zooveel andere.
In het «niet-inmengingskomiteit» te Londen
werd de kwestie besproken van het terugtrek
ken van al de vreemde strijders uit Snanje.
De Italiaansche vertegenwoordiger heeft zich
kategoriek tegen deze mogelijkheid gekeerd.
Volgens berichten bedragen de verliezen der
Italiaansche afdeelingen in Spanje reeds ver
scheidene duizenden.
De Italianen gaan hun gang in Abessinie.
De weerwraak om den aanslag op Graziani,
gaat alle verbeelding te boven. Tot Genève
werd een oproep gericht.
De aanstaande verkiezingen te Brussel wor
den in het buitenland als zeer ernstig be
schouwd en druk besproken. Vooral in
Duitschland volgt men met spanning het ver
loop van het duel Van Zeeland-Degrelle.
STOPPEN OF ANDERS VUREN WIJ
WAT EEN HOLLANDSCHE VLUCHTELING
VERTELT
Dc «Triton» vaart binnen. Het Spaansche
avontuur is ten einde. Op dezen zachten voor
jaarsmorgen vaart zij rustig het IJ op. Zoo,
zonder de 35.000 kisten sinaasappelen, die de
Spaansche nationalisten er uit gehaald heb
ben, ligt zij boven op het water. Hoog, licht
van gewicht, toch statig, de rood-wit-blauwe
vlag in top. Nauwelijks bewogen alsof de
driekleur op een stille villa is geheschen.
Zoo vertrok de «Triton» in den loop van
den vierden Maart van Valencia met aan
boord 35.000 kisten sinaasappelen, wat stuk
goed en een passagier. Regelrecht zou men
naar Amsterdam gaan.
Bij het ochtendgloren passeerde men een
oorlogsschip van de opstandelingen, kenbaar
aan de rood-geel-roode vlag van de oude
Spaansche monarchie, die generaal Franco en
de zijnen zich tot symbool hebben gekozen.
Het schip liet de «Triton» ongehinderd pas-
seeren.
Eindelijk was men de Straat van Gibral
tar reeds zoo goed als gepasseerd...
Edoch, tegen tien uur doemde een treilertje
op, dat daar kennelijk had gekruist, in de
Straat. Het was midscheeps gewapend met
een kanon, dat op de «Triton» werd gericht.
Radio had het op zoo primitieve wijze tot
oorlogsschip gemetamorfoseerde visschers-
vaartuig blijkbaar niet aan boord, want door
middel van vlaggeseinen zocht de Spanjaard
contact met de «Triton».
Vanwaar komt gij was de eerste vraag.
De «Triton» antwoordde, eveneens met de
vlaggeseinen en stoomde intusschen met on
verminderde kracht verder.
Wij verzoeken U beleefd te stoppen...
seinde de Spanjaard.
De «Triton» verminderde haar snelheid.
Twee Spaansche militairen stonden bij het
kanon.
Indien gij niet stopt zullen wij vuren...
volgde onmiddellijk daarop.
De rest vertelde men reeds vroeger in een
blad en nu kwam dus het schip behouden te
rug.
IN DE SPAANSCHE LOOPGRAVEN
De «Triton» bracht een verrassing mede.
Ongemerkt verlaat een jongeman de boot, een
Limburgsclie jongen, de eenige passagier. Hij
wandelt naar de valreep, zet voor het eerst
na acht weken voet op Hollandschen grond.
Het is een 24-jarige, slanke verschijning. Hij
heeft in de loopgraven de kogels over zijn
hoofd hooren fluiten, hij heeft door Spanje
gezworven en start nu, bloothoofds, op de
steenen van dok twee.
De eenige passagier. Hij klost met zijn mi
litaire schoenen over de straat, kijkt nog
even om naar de «Triton», die zijn redder is
en blijft dan, onvrijwillig, nog de gast van
de surveillance. Hij moet nog om een of an
dere reden naar het hoofdbureau van politie
en mag dan gaan.
Ze vragen zijn naam.
Neen, geen naam. De jonge Limburger
licht, zucht dan en zegt in gedachten Ik
ging als meneer, acht weken geleden. Ik ben
nu terug als een landlooper,
Zoo erg is het niet. Hij mag zijn spaargeld
erbij ingeschoten hébben, maar hij heeft een
onverslijtbare groen-grijze militaire broek van
de Amerikanen aan. Hij draagt schoenen
waar hij nog tien jaar vredestijd op loopen
kan. Hij heeft nog de roode kleur, de donkere
oogen, het zwarte, gladde haar van den ech
ten Limburgenaar. Het optimisme. De illusies.
De Limburgsche jongen vertelt dan, eerst
aarzelend, dan vol vuur over alles wat hij in
korten tijd beleefde.
Met eigen geld naar Barcelona gereisd
Wat daar doen Ik wilde wel op Spaansche
booten. Dat was het doel. Maar het werd
rondloopen de eerste dagen in Barcelona, tot
ik een jongen uit Amerika ontmoette, die
naar het Amenkaansch hospitaal te Maratto
in het district Chinchin bij Madrid ging. Of
ik kon chauffeeren Zeker, al ben ik eigen
lijk matroos.
Dus naar het front. Naar den oorlog die
Spanje in Spanje tegen Spanje voert. Naar
het geluid van de kanonnen, dat langzaam
doof maakte. De kanonnen van Franco, die,
naar ik meende, steeds dichterbij kwamen.
Zoo was ik dus in dienst van het Ameri-
kaansch leger. Gedoode en gewonde regee-
ringssoldaten.
Kost en kleeding had ik. Maar die kost
war. slecht sinaasappelen en droog brood. Ik
wilde we! weg, naar Holland terug. Dit land
uit. Willen Maar kunnen Neen. Al de Hol
landers die aan de zijde van de Spaansche
soldaten vechten tegen Franco wilden niets
liever dan weg. Terug Uit den oorlog. Maar
wie er in was bleef er in. Het lawaai van het
geschut verstomde niet en wij konden het
niet ontvluchten. Geen vreemdeling er uit.
In de loopgraven heb ik Hollandsche
jongens aangetroffen, die door honger niet
meer in staat waren hun Spaansche karabijn
op den schouder te dragen. Dagen achtereen
geen warm eten. De Spanjaarden kunnen
dat leven van wijn, sinaasappelen, droog
brood. Wij vallen er bij neer.
Een Rotterdammer nam ik zwaar gewond
op. Schot door den dij, schot in de borst. Als
ik hem een half uur later in het Ameri-
kaansch hospitaal, 40 km. achter het front
van Moratta had gebracht, zou hij gestorven
zijn. Er was ook een Hilversummer, een ge
trouwd man, die loopend van zijn woonplaats
naar Marseille.
Deze Hollanders waren allen communisten.
Zij gingen, om in den strijd te helpen, doch
de moed en de lust gingen er gauw uit. Er
was geen organisatie, noch bij de ziekenver
pleging, noch bij de uitrusting, noch bij
transport en bij de voedselvoorziening. Er was
ook geen kameraadschap dat gaf den gena-
destoot aan het enthousiasme
Wij bij den hospitaaldienst liepen enor
me risico's. Eens reden we met vier auto's uit.
Gecamoufleerde wagens, met olijfblad bedekt
en geverfd in grondkleur. Geen Roode-Kruis-
distinctieven daarvoor bestaat toch geen
eerbied meer. Camoufleeren voor de vliegtui
gen dat was het beste.
Nabij het front, voordat we gewonden
hebben ingenomen, komt een vijandelijk vlieg
tuig laag overvliegen. Op enkele meter hoog
te. Een bom verplettert twee auto's. De
chauffeur van een der vernielde wagens is
wonderlijk genoeg niet gewond hij springt
uit de cabine om ergens dekking te zoeken en
wordt op dat oogenblik doodgeschoten door
een mitrailleur in de vliegmachine.
Ten slotte ben ik deze barre omgeving
ontvlucht. Loopend in den nacht naar het
vliegveld der regeeringstroepen te Tembleque.
Daar stonden zes Russische jagers op het
veld. Ik werd opgepikt en naar den comman
dant gebracht. Door een krijgslist kreeg ik
een vrijgeleide om mij bij de marine te Va
lencia aan te melden.
Aan dienst nemen bij de marine dacht ik
natuurlijk niet. Te Valencia kreeg ik een pas
van den consul, een politieman hielp mij des
nachts naar de kade waar de «Triton» ge
meerd lag, ik zwom naar de boot en ging re
gelrecht naar den kapitein.
Zoo begon de terugreis naar Holland. Er
waren nog twee Chineezen en een Duitscher
aan boord als pasagier, die uit Barcelona wa
ren gekomen en een dame uit Palestina. In
de Straat van Gibraltar volgde de aanhou
ding tusschen de trawler en de Triton voer
een Engelsche kruiser, doch de trawler trok
zich mets van dien vreemden oorlogsbodem
aan.
In Ceuta Wat heb ik daar een angst uit
gestaan voor de mannen van Franco. Als ze
mijn te Valencia afgestempelde pas gezien
hadden zouden ze mij tegen den muur gezet
hebben. Ik trok een kokcostuum aan en bleef
maar in de kombuis.
Tien Duitsche schepen lagen in de haven
van Ceuta de goederen te laden, die uit de
aangehouden schepen werd gehaald. Ik zag
onze sinaasappelen aan bcord van de «Savoia»
van de maatschappij «Neptun» verdwijnen.
Ook de «Tetuan» van de recderij Oldenburg
lag te laden.
De Spanjaarden waren royaal op hun
manier. Ze smeten met de sinaasappelen .en
met den wijn. We hadden namelijk duizenden
flesschen wijn aan boord die ook in beslag
genomen zijn. Een dronken soldaat van Fran
co maakte zich aan dek woedend toen een lid
van de bemanning sinaasappelen van het
ruim naar de kajuit in veiligheid wilde bren
gen. De man deed de bajonet op zijn geweer
en wilde al schieten toen een officier hem tot
kalmte maande.
De Spanjaarden die aan boord overmacht
hebben, sliepen in het roerhuis, dat zij tus
schen twee haakjes in vervuilden toestand
hebben achtergelaten. De. vier andere passa
giers hadden ons inmiddels vaarwel gezegd
die zijn van Gibraltar met een ander schip
vertrokken.
Op het hoofdbureau van politie te Amster
dam heeft men mij gevraagd of ik tot de ge
ronselde Nederlanders behoorde. Nadat ik dit
ontkend heb, kon ik vertrekken. Nu is dit
avontuur ten einde. Ik ga naar Antwerpen
om onder normale omstandigheden aan den
slag te komen.
Dit verhaal kan tot een les dienen aan vele
jonge Belgen die nog naar de communistische
lokstem luisteren. G.v.G.
't Is haast, niet om tc gelooven dat men in
twintig i- e-l.v nog kalhrv.eken kan aan-
treffe. en ogal ngeren (die men zou moe-
te- i kunnen aanrekener als «intellcktueelen»),
die zich voordoen als ware «ultramontanen»,
uit ver vervlogen tijden I
Fn zeggen dat zulks gebeurt in de lokalen
van de Leuvensche Universiteit, in het bij
zijn van de twee hoogstgeplaatsle waardig-
heidsbekieeders der Alma Mater I
Aldaar werd een kongres gehouden van de
F.B.E.C. (Fedération 'Beige des Etudiants Ca-
thoiiques Eelgisch Verbond der Katholieke
Studenten). Werden op dit kongres toegela
ten de leiders der vereenigingen van katho
lieke studenten, dus zij die het stuur in han
den hebben in den schoot van de onderschei
den groepeeringen van katholieke hooge-
schoolkweekelingen.
Welnu, hetgeen men daar allemaal ten ge-
hoore kreeg, zou voldoende zijn, in tegenover
gesteld geval, om door een inkwisitoriale
rechtbank veroordeeld te worden tot eeuwig-
durenden dwangarbeid
Men zag daar bedeesde jongskens naar vo
ren treden, met hun papierken in de hand,
en er namelijk beweren, dat het menschdom
nog altijd lijdt onaer de erfzonde Men heeft
het zoo niet openlijk verklaard als wij, maar
men kon er duidelijk uit verstaan dal die-
ze1 fde erfzonde de grootste schuld heeft aan
het ontstaan van... het kommunisme in de
wereld
Want, beste lezer, het ging er over het
kommunisme
Op ditzelfde «Belgisch» kongres was zelfs
een «Oostenrijker» aanwezig, die deelnam
aan de besprekingen en het stelsel Dolfuss
aanprees om het kommunisme te dooden, wat
beteekent op het werkvolk los te gaan met...
kanonschoten Is dat niet kristelijk En
diezelfde persoon loofde den Oostenrijkschen
korporatieven Staatsvorm, met kristen grond
slag En die heer behaalde bijval, net als
een ander spreker, ciie het Portugeesch stelsel
ophemelde, dus nogal een diktatuur, die ook
op katholieken leest geschoeid is
Betreffende de besprekingen zouden wij nog
tientallen andere ongerijmdheden kunnen
aanstippen, doch we zullen ons beperken bij
de besluiten van dit kongres. Zeggen wij
vooraf dat de gestemde dagorde niet alleen
over kommunisme handelt, maar eveneens
over allerhande uiteenlooper.de zaken, die
weinig of niets met ditzelfde kommunisme te
maken hebben.
Alzoo, in eerste lijn, een aanval in regel op
een studentenblad «L'Avant Garde aan
hetwelk het recht ontkend wordt te spreken
in den naam van de katholieke studenten
Kleeft daar soms ook al kommunisme aan
En dan, wat verder leest men, dat een Orde
der geneesheeren dient gesticht en dat de
keuze van een dokter moet vrij blijven voor
den zieke L Maar, zeg ons eens, lezer, in welke
mate raakt die wensch het kommunisme
En nu de punten, die in betrekking staan
met het kommunisme
De strijd tegen het kommunisme is in
eerste lijn de strijd van de kristelijke wereld
opvatting tegenover het materialisme en het
liberalisme
Dus om het kommunisme te bevechten,
moeten al de materialisten en liberalen de
keelpijp toegenepen worden.
Want, om gedachten uit te roeien, moeten
wel en waar de menschen uitgeroeid worden
die deze gedachten deelen, niet waar En
dan nog Wie weet hoeveel materialisten zijn
er niet onder de aanhangers van de kristelijke
wereldopvatting Wie zou daaraan twijfe
len
Nu, met het materialisme en het liberalis
me te fnuiken, zal daarmee het kommunisme
aan den kant gesteld zijn Moeten dan ook
niet al de kommunisten gedood worden En
daarvan is geen sprake O, logika
Men leest nog
Zekere katholieke bladen vergenoegen
zich het spook van het fascisme voor oogen te
stellen en schijnen te vergeten dat alleen het
marxisme de kristelijke beschaving in Belgie
bedreigt
Dus, zoo ons breip van goede kwaliteit is
gebleven, beteekent zulks het fascisme is de
vriend van de kristelijke beschaving. Men
mag het dus niet bestrijden, integendeel,
want alleen het marxisme is gevaarlijk. Ook
moet dit heelemaal uitgeroeid worden in Bel
gie... Wie kan dat anders uitleggen, of die
heeren juichen het fascisme toe
Maar waarom nu die gewilde gelijkstelling
tusschen marxisme en kommunisme
Nog een weinig of het materialisme en
het liberalisme worden op denzelfden leest
geschoeid Indien dit niet op papier geschre
ven werd, staat zulks voorzeker, geprent in
den geest van die heeren
Een ander besluit
De overheden dienen krachtdadige maat
regelen te treffen tegen de .ndringing van het
kommunisme in het onderwijs en in de ka
zernen...
Ah Wie zou verwonderd opkijken, moesten
die heeren er de scholen niet bijsleuren En
dat klinkt toch zoo aangenaam in katholieke
ooren kommunisme in het onderwijs, in het
officieel onderwijs, wel te verstaan
Lief hé. zulke aantijging, wanneer het over
groot gedeelte der schoolopzieners katholiek
is, en maar niet het minste kan invoeren te
gen de schending der onzijdigheid van het
onderricht in de officieele scholen
Maar dat leerlingen van vrije scholen met
Rexbriefjes worden uitgezonden, dat wordt
door die heeren verzwegen, omdat... omdat...
Rex het perron daarstelt, van het fascisme
Nog een punt
Alle poging om toenadering tusschen ka
tholieken en marxisten is in strijd met de
onschendbaarheid van de katholieke leer
Wedden dat die heeren morgen hun geweer
van schouder veranderen, indien diezelfde
marxisten de gelijkheid van subsides stem
men in de Kamers En zeggen dat katholie
ken en socialisten, waaronder marxisten, he
dendaags samen zetelen in Kamer en Senaat.
Laps que je dis
Nog iets
Onder sociaal oogpunt en ter wille van de
verdediging van den Staat tegen het kom
munisme zijn de Oostenrijksche en Portu-
geesche Staatsvormen wenschelijk in ons
land, in het belang van de ontvoogding van
den werkman
Wat zegden wij in het begin van ons arti
kel De Oostenrijker wist zijn waar behen
dig aan te prijzen, net als de voorzitter van
het kongres, die zijn voorliefde voor het Por
tugeesch stelsel niet kon verbergen dus alle
bei willen een diktatuur, met korporatieven
vorm, op kristen grondslag
Dus terugkeer naar de middeleeuwen en
wurging der vrijheid, op alle gebied.
O Vooruitgang
En zeggen dat zulks zou gedaan worden in
het belang van de ontvoogding van den werk
man Laat ons lachen Om hem te kete
nen, ja
En nu barst de bom
De Vrije Hoogeschool van Brussel, des
tijds opgericht tegen de kerk en thans nog in
dien verachterden geest behouden, ontwik
keld het vrij onderzoek in den geest der stu
denten, wat leidt tot dilettantisme, wat maat
schappelijke verbrokkeling beteekent en diens
volgens de kommunistische gedachten doet
ontluiken. Zoodus is de plaats van een katho
liek student niet op de Brusselsche Hooge
school
Wij antwoorden hierop met deze enkele
woorden Het ware een geluk voor al de
stemmers van die dagorde, moesten ze een
tijdje kunnen doorbrengen aan de Vrije Hoo
geschool van Brussel. Dusdoende zouden nooit
zulke onzinnige woorden uitgekraamd ge
weest zijn, als die welke uitgedrukt werden
op het kongres van de katholieke studen
ten
En hieraan ligt het verschil de eenen
studeeren, voorzien van ooglappen, de ande
ren met vrijen blik
ABBONNEKRT OP ONS BLAD,
