DE TOORTS.
kringen niet anders dan Fransch
gesproken. Alle correspondentie
geschiedt in het Fransch, de ken
nisgevingen van geboorte, huwe
lijk en overlijden zijn in het
Fransch gesteld. De couranten zijn
Fransch, de advertentiën dito, de
koopmansboeken worden in het
Fransch gevoerd. De namen van
alle sportvereenigingen zijn
Fransch; men hoort bij de rennen
in Boisfort, bij de roeiwedstrijden
in Terdonck, op de tennisclubs in
Vlaanderen alleen Fransch. Op de
sociëteiten -wordt door - bezoekers
en personeel altijd Fransch ge
sproken; het reglement is alleen
in deze taal gesteld, uw bewijs van
lidmaatschap dito. De Vlaming,
die niet in Holland gewoond heeft,
begrijpt een hem voorgelezen
hoofdartikel uit de Nieuwe Cou
rant niet, kan een redevoering in
de. Tweede Kamer hier niet vol
gen. Een Vlaamsch universiteit is
niet bestaanbaar, wetenschappe
lijke werken in het Vlaamsch be
staan niet. Na den oorlog zal blij
ken, dat de Vlaamsche beweging,
waarvan men in Vlaanderen vóór
den oorlog, ook op het platteland,
niets bespeurde op niet uitloopt. U
zult, mijnheer de redacteur, met
het bovenstaande wellicht niet ac-
coord gaan, doch zelfs de felste
activist,, „die in bèsch&afde Vlaam
sche kringen verkeerd heeft", zal
u zeggen, dat ik volkomen ge
lijk heb."
Gaan misvatting!
In een onderschrift bij boven-
staand stuk tracht de redactie van
de N. C. den inzender duidelijk
te maken, dal hij zich door den
schijn heeft laten bedriegen.'Te
gen een enkele opmerking uit
dat onderschrift moeten wij waar
schuwen. „I-Iet is een feit," zegt
de N. C., dat zeer velen der be
schaafde standen zich van het
Fanrsch bedienen, maar dit is nu
juist het groote maatschappelijke
kwaad."
„Het is 'échter een geluk,
clat dit feit meer en meer,
nok in die standen, als een
kwaad wordt beschouwd,
1de oorlog heeft veel ver
anderd."
Tegen het gespatieerde hebben
wij bezwaar. Het is de „gemakke
lijke" opvatting dat, tegen elke re
delijke verwachting in, door een of.
.inderde mysterieuze werking van
„den oorlog" de franskiljons eens
klaps Vlaamschgezind zouden zijn
geworden. Niets is minder waar.
De franskiljons zijn tijdens den
oorlog meer anti-Vlaamsch ge
worden dan ooit; de Vlaamschge-
zinden, die dit aan den lijve on
dervonden, zijn in hun Vlaamsch-
gezindheid versterkt. En het
Vlaamsche Aktivisme „heeft veel
veranderd." Zóó is het.
Botha tegen invoering der
conscriptie in Zuid-Afriha.
Naar den 4011 Februari uit
Kaapstad aan de Times gc-seind
wordt, werd tc Kaapstad ccne con
ferentie gehouden voor het recru-
teeren van vrijwilligers voor de
Zuid-Afrikaanschc brigade, die
aan het westelijk front strijdt. Bij
die gelegenheid) hield Generaal
Botha eene redevoering, waarin hij
met kracht protesteerde tegen het
voorstel, om de conscriptie in Zuid-'
Afrika in te voeren. „Hebben wij
nog niet genoeg moeilijkheden,"
riep de generaal uit, „dat men
tracht ons er nieuwe bij tc bezor
gen?" Het gebeurde in Australië
had hem lievig geschokt. Wat een
wapen had dit den vijanden van
het rijk in handen gegeven.
„Neen", zeide hij, „ik kan de con
scriptie niet invoeren en ik zal het
ook niet doen. Wanneer dat ge
beurt, zullen wij niet alleen niet
in staat zijn, mannen naar Vlaan
deren te sturen, maar het zalnoo-
dig zijn, mannen uit Vlaanderen
terug te reoepen, om de onlusten
te onderdrukken, die in Zuid-
Afrika zullen uitbreken."
Wij zien dus thans, dat de mi-
nister-president van Zuid-Afrika,
een warm aanhanger van de rijks-
idee, beslist weigert, de conscriptie
door tc voeren, aangezien bij on
lusten vreest. I11 Australië is de
conscriptie tot tweemaal toe bij re
ferendum door de bevolking ge
weigerd. De Canadeesche regee
ring heeft besloten, haar door te
voeren, maar of dit zonder onlus
ten gaan zal, dient te worden afge
wacht. Bij de verkiezingen is het
zeer heet toegegaan en de provin
cie Quebec, die tegen gestemd
heeft, heeft reeds gedreigd,
zich van hel overige Canada af te
scheiden. In Ierland ten slotte
heeft de Engel sche rcgecring het
nog steeds niet gewaagd, ondanks
de protesten van conservatieve
zijde .en gedeeltelijk ook van die
der Engelsche arbeiders; 0111 dc
conscriptie door te zetten. Vaii
heilige geestdrift voor den oorlog
is 111 het Britsche rijk buiten het
eigenlijke Groot Brittannië dan
ook niet veel sprake.
Frlesche Beweging.
Naar de N. R. C. meldt is in
Den Haag opgericht een „Hacchs
Selskip fen Johg-Friezeil", dat
zich ten doel stelt studie te ma
kken van al hetgeen er op liet ge
bied van Friesche kunst verschijnt
en verschenen is, en mede te •wer
ken voor de vrije uiting'en de on
belemmerd- ontwikkeling van den
Fricschc ^eest.
Het Nieuws van den Dag.
De hoofdredacteur van het
Nieuws van den Dag, die op elke
poging tot meciungsbeïnvloeding
van Entente-zijde reageert als liet
poppetje in liet. doosje op een
druk op de knop, heeft op de on
gepaste anti-Vlaamsche manifes
tatie van het Brusselsche Hof van
Beroep wederom een opgewonden
artikel vol schimpwoorden tegen
den Raad van Vlaanderen ge
schreven. Op de weerlegging van
zijn vorig artikel in De Toorts
van 9 Februari bleef Dr. Easion
tot heden liet antwoord schuldig.
Wel gemakkelijk, maar niet nobel.
Een vraag aan de Nieuwe Courant.
In ons nummer van 2 Februari
drukten wij uit de N. R. Ct. af
het persgesprek van Grootadmi-
raal von Tripitz met een corres
pondent van dat blad over Vlaan
deren en Holland. De admiraal
verklaarde, dat de Vlaminggn be
vrijd moesten worden van de on
derdrukking door de Fransclie
elementen, maar niet door inlij
ving. De correspondent vraagt
dan „Noodig' is voor die oogmer
ken alleen gelijk ook de Raad
van Vlaanderen voorloopig ge-
wenscht geacht wordt een mi
litaire bezetting en een duikboot-
basis?"
De Nieuwe Courant van 29 Ja
nuari, dit persgesprek afdrukkend,
geeft in ha$r tekst een den zin
geheel veranderende wijziging:
„Noodig is voor die oogmerken
alleen gelijk ook de Raad van
Vlaanderen voorloopig 'gewenscht
schijnt tc achten een mi
litaire bezetting en een duikboot
basis?"
Zooals men ziet, wordt hier,
geheel in strijd met den oorspron-
kelijken tekst, den Raad van Vlaan
deren de wenscli van den Duit-
schen admiraal foegeschreve'n
Welke ernstige „zetfout" wij de
N.- G. verzoeken te verbéterep.
Voor Mr. Julius Hoste Jr.
Naar aanleiding van de in ons
