m
Kiezerslijsten.
Het Schelmstuk.
r
LEBERAAL, DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Prijs 5 centiemen liet nummer
Éérste Jam-gang. Au miner 1 7
Zondag 28 October 1906
Honderd duizend franken
Buigt eerbiedig hel hoofd,
Hunne liefde lot
den Neringdoend*.
Klerikalism en
Christianism.
Zedenschandalen.
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen j per drukregel.
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
Anl.t, 27 OctiOOO
De lll»ei*rt!e vrlendeiulle nug niet
komen zien zyn, of zij op de kle-
zer*I\|Htcn z\jn Ingesclireveio
niet liet getal stemmen n aartoe
reelit iicltltcn, wortlen di-in-
geml verzoelit, de .kiezerslijs
ten te komen na zien, tvant de
vragen van Inschrijving en ver
meerdering van stemmen moe
ten voor 31 October aan het
Schepencollege gestuurd wor
den.
De kiezerslijsten van al de ge
meenten van "t Arrondissement
Aalst liggen ter inzage van het
publiek, in liet lokaal (irwaf
van Egmonl, Groote Markt,
Aalst. Dus opgepast en uwe
rechten geciseht.
Aalstenaars, het Schelmstuk is
volbracht, het groot Schelmstuk.
Jaarlijks kon de Stad met eene
goede zelfuitbating der Gas
winnen.
De katolieken van den Gemeen
teraad hebben dat verworpen en
de Gas en de winsten voor 35 lange
jaren weggegooid aan de klerikale
Société Centrale.
Schande, duizendmaal schande
de Stadskas is ledig en weldra
zullen er nieuwe lasten en opcen
tiemen moeten gestemd worden.
de Paus heeft gesproken.
Welke paus zult 'gij vragen l)e witte
paus Pi us X Neen. neen. I)e zwarte paus
of onlangs gekozen generaal dor Jezuïeten
Volstrekt niet. 't Is de groene, zienlijke en
on faal bare paus Woeste, onze volksverte
genwoordiger. Onze is maar eene manier
van spreken hij kent onze taal niet en hy
vertegenwoordigt en verdedigt slechts de
kerk- en de priesterbelangen.
En waarover heeft hij gesproken Zooals
hy gewoonlyk doet, heeft hij zyne jaarlijk-
sche encykliek in het blad La Revue Géné
rale doen drukken zwart op wit, en in die
pauselijke encykliek handelt hy over de
laatste Kamerkiezingèn en over de ontwer
pen van zyne kliek.
Hy is gelukkig dat de katholieke party
de zege behaald heeft ondanks de groote
verdeeldheid die in zyn kamp heerschte en
nog toeneemt en te weert dat de liberale
party verzwakt is.
Hy bekent dus dat. de eenheid en de een
dracht en de christene broederliefde en de
roomsche verdraagzaamheid in de klerikale
party volstrekt niet meer bestaan. Wij wis
ten heten 't is uit die tweedracht dat de
nederlaag en het verval zullen spruiten.
Als hy houdt staan dat onze party verzwakt
is slaat hy den bal leelijk mis. Eene leugen
meer of min'tis toch voor het geloof.
Nog zoo een verzwakkingsken van de libe
ralen en de katholieken zullen zoo kloek zyn
dat zy voor ons zullen moeten plaats maken.
Wy hebben een grooten stap vooruitge
gaan wy hebben stellig niet alles bekomen
wat wij verhoop ten en dat lieten wij verhopen,
uit taktiek, maar het deel dat wy behaalden
js voldoende om ons aan te zetten tot onver
poosde propaganda en daaraan zullen wij
niet falen.
Ja, wij zullen met verdubbelde krachten
arbeiden tot do verwezenlijking der dringen
de, rechtvaardige jhervormingen die het volk
eischt en waartegen Paus Woeste in zijne
laatste encykliek zoo hevig dondert.
Vooreerst de kieshervorming. Er is geene
spraak van grondwetsherziening maar van
eene nederige wijziging van onze kieswet
voor provincie en gemeente.
Zijne onfaalbaro Heiligheid die vroeger
het Algemeen Stemrecht verdedigde, wil er
niet van hooren. Zij houdt aan de vier eer
loosheden, het tegenwoordige stelsel moet
eeuwig duren 1
Daarna de krygshervorming. De schreeu
wende onrechtvaardigheid der plaatsvervan
ging vindtin Woeste eenwarinenverdediger.
Nu het verplichtend onderwys. Groenvink
verklaart er zich vijandig aan omdat hy
vreest dat het toekomend liberaal ministerie
de toelagen aan de vrye scholen zal afschaf
fen.
Eene partij die verzwakt en die haast een
ministerie zal vormen, dat is zonderling
M. Woeste, jongen, gy hebt u in istpickcn.
Die groote Staatsman wil dus niets nieuws,
tenzij het programma dat hij in drij woorden
samenvat en dat hij voortdurend herhaalt
Behouden.
Verte teren, en
Beletten,
Hetgeen wy volgendei' wijze moeten volle-
digen
De misbruiken bewaren.
Den toestand der kerk verbeteren,
Don vooruitgang beletten.
Niets voor de boeren of het kleine volk
zooals gij ziet.
Die verklaringen zyn vol gevaar Wy zijn
geene revolutionnairs wy willen den voor
uitgang langs wettelijke wegen. Maar de
gematigdste liberalen zelfs zeggen reeds
luidop dat de klerikale party bankroet
maakt, dat zy al hare beloften vergeet en
dat zij, kost ivat kost van het bewind ver
dwijnen moet.
Ja, kost wat kost hooren wy nu dikwijls
zeggen van mannen die wy gewoon zyn be
houdsgezind te noemen.
En zeker is het dat indien de klerikalen
der Kamers het ordewoord volgen van hun
nen Paus en de kieswet voor de gemeente
niet,willen verbeteren, er in al de dorpen en
steden des lands een verbond zou kunnen tot
stand komen van al de oppositie partijen,
welk verbond vele stadhuizen zou zuiveren
van die achteruitkruipers.
De liberale Kamerleden zyn vast besloten
hunnen plicht te vervullen tot het einde toe
zij zullen het Belgisch volk wakker schud
den, wakker houden, overtuigen en naar de
zegepraal medeslepen.
Wat, M. Woeste gy wilt niets van ons
programma Gy zoekt ons te tergen.
De liberale Vlaamsche Leeuw heeft een
oog in 't zeil. Ily wil en hij zal
Bewaren,
Verbeteren en
Beletten
Ilij wil en hy zal onze duurbare vryheden
bewaren.
Ily wil en hij zal den toestand van den
boer en van den werkman verteteren.
Hij wil en hij zal de opslorping beletten van
onze inkomsten door kerken en kloosters.
J.
O ja de klerikalen hebben de Ne
ringdoeners lief in hunne gazetten, in
hunne kringen, in hunne fabrieken
doen ze al wat mogelijk is om den klei
nen winkelier, den bakker, den nederi-
gen man die bij zijn ambacht een wei
nig handel drijft, te doen vooruitgaan
om zijnen verkoop te doen aangroeien,
om zijnen stiel en handel te verheffen
en te doen aanwinnen, hij die dat durft
loochenen, ontkent het licht der zon;
zeggen dat de klerikalen Zwarte
Bazar waar geen andere, dan
werklieden, (en ze zijn talrijk), hunne
aankoopen doen, schade, ja veel scha
de berokkent aan tal van kleine
winkels en bakkerijen is grove leugen
't zijn alleenlijk de liberalen die dat
zeggen om al die inenschen op te hit
sen, roepen de dompers, want wij
dompers durven beweren dat sedert
het opkomen van dien bazar de kliën-
teel van aide winkels, bijzonderlijk der
kleine, verdubbeld is dat alle bakkers
sinds dien wekelijks een oven brood
meer uitventen.
Neen, onze coöperatief, roepen ze,
heeft niet een centiem schade aan die
menschcn teweeggebracht, want in
Aalst groeit en bloeit alles, Aalst is
een luilekkerland voor al wat nering-
doener is, het dagelijksch manna valt
er hun uit den hemel.
Daarom ook onnoodig voor het Ge
meentebestuur van te zorgen voor
eenige lastenvermindering, de nering
doeners, de kleine burgerij winnen
immers genoeg en het moet hen heel
gemakkelijk vallen hunne contributiën
en lasten te betalen, 't is dus volstrekt
overbodig eenige vermindering of ver
andering te brengen aan de opcentiemen
op grondlasten, personeel of patent, of
aan de taks der 2 0/° te raken.
De stadslasten zijn in 't geheel niet
overdreven, de laatste vermeerdering
van 40 per cent worden de menschen
niet gewaar roepen de dompers wel is
waar is de gemeenteschuld eenigzins
geklommen en zijn er eenige stadsei-
gendommen verkocht, maar zie rond u,
en, beken met ons dat alles hier won
derschoon is, dat hier alles leeft en
tiert dat onze stad aan 't hoofd van den
vooruitgang staat, dat de burgerij, de
werklieden, de landbouwers, de ne
ringdoeners, dat alle inwoners, in het
algemeen hier in 't land van belofte
geherbergd zijn.
En met die klerikale schreeuwers,
met die volksbedriegers zien we rond
en ontwaren tal van kwijnende en weg
stervende bakkerijen en winkels
We zien bedroefde en moedelooze
neringdoeners, die zwoegen van 'smor-
gends vroeg tot 's avonds laat, en er
niet in lukken de beide eindjes van het
jaar aan elkander te knoopen
We zien eene ledige stadskas, besto
len en leeg geplunderd door de schuld
van zorgelooze gemeentebestuurders
We zien eene kolossale stadsschuld
van 3 millioen en half waarvan de te
betalen intresten en doodingen jaarlijks
tot 137,000 franken beloopen
We bemerken dat, op eenige uitzon
deringen na, al de stadsgronden ver
kocht zijn en er voor de toekomst wei
nig of niets overblijft
We zien een overgroot te kort in de
stadsrekeningen geen enkel middel om
aan dien toestand, zonder nieuwe las
ten te verhelpen.
We zien eindelijk een partijdig,
dweepziek en onbekwaam gemeente
bestuur, dat den scepter zwaait over een
troep klerikale gemeenteraadsleden, ze
wezen dan doktor, brouwer, handelaar,
ambachtsman of werkman, wier eenige
regel is gedwee en slaafs stemmen
wanneer de groote meesters spreken.
En alle inwoners, alle lastenbetalers
zien dat met ons, en bovendien onder
vinden.ze alle dagen, de bespreking der
Gaskwestie heeft zulks meesterlijk be
wezen, dat de klerikalen altijd de poli
tiek boven de intresten van 't algemeen
plaatsen en ze het voordeel hunner
vrienden boven de belangen der stad
verkiezen.
Heel de bevolking zal hen daarvoor
zegenen.
Vervolg.
Om naar Christus leer priester te worden
is er veel, ontzaglijk veel wil, gevoel en zelf
opoffering noodig en dit ambt vormt mis
schien, op zich zelve, de ideaalste roeping
van den mensch.
De XIX' eeuw zag onder hen eenige uit
stekende mannen oprijzen die het klerikaal
mekanism verfoeiden en de heerlijke zending
volbrachten volgens het Goede AVoord
van Jezus. De XX6 eeuw zal wellicht de
overblijfsels van Judaism en iniddeleeuwseh
bijgeloof voor goed afschudden om tot het
echte geloof van den grooten martelaar terug
te komen. In alle kringen der samenleving,
op alle trappen der maatschappy maken de
massas zich bereid 0111 vrij te denken. De
vrye gedachte door de wetenschap
voorgelicht, door de verdienstelyke geesten
gestemd neemt steeds eene krachtigere
vlucht.
In de XX" eeuw, onder den lichtstroom
welke uitgaat van de opperste inspanning
der vrije, eerlijke en onafhankelijke krach
ten, onderdengestadigen druk van vooruit
gang en beschaving door allerhande werken
van gezonde rede verspreid, zal het men-
schelijk begrip zich langzamerhand losruk
ken van de leugenachtige legenden envalsche
theoriën welke het levam vergallen met-
spoken, schrikbeelden en allerlei dwaze
bedreigingen.
In de XX* eeuw zullen voorzeker nieuwe
Apostelen opstaan om op de vier tegenstrij
dige Evangeliën, vol leugens en aielkwet-
sende onwaarheden reeds door zekere god
geleerden verloochend -het-echte Evangelie
van Christus, het Evangelie van vrede,
liefde, waarheid en broederlijkheid heropte-
richten het Evangelie dat de Kerk reeds
lang hadde moeten prediken ware ze niet
onder de roede gekomen van klerikale scriten
en rabynen, ware 't voor haar niet verkies
lijker geweest voordeel te trekken uit de
dubbelzinnige en tegenstrijdige teksten, uit
het heidensch bijgeloof, uit de onpeilbaarste
diepte der menschelijke domheid.
In de XX* eeuw zal een nieuw Evangelie
u tot het oorspronkelijke Christianism terug
brengen, tot de echte leer van Jezus van
Nazareth, tot den godsdienst, en zóo een
voudig en zóo verheven, dat deze vyf woor
den hem samenvatten God en de
Menschheld beminnen.
God beminnen, niet in de hersen
schimmige scheppingen van de menschelyke
inbeelding, niet in de ontegrypelyke vizioe-
nen, niet in de hysterische droomeryen nu
onder de menigvuldige vormen van zooge
zegde verschijningen voorgesteld, maar in
de natuur de eenige veropen tering van
het goddelijk wezen, de eenige macht, de
eenige heerlijkheid die God u te aanschou
wen en te begrijpen gaf.
God beminnen,deonzichtbare kracht
die het leven en de beweging geeft aan alle
stof, haar eeuwig en onophoudend veran
dert, haar tot een zelfde doel drijft, als ik
een doel mag noemen wat eeuwig is, doel
dat we niet kennen en misschien nooit ken
nen zullen.
God beminnen, het Opperste Wezen,
onmeetbaar, dat millioenen werelden richt,
waarschijnlijk bewoond als de onze, draaiende
rond millioenen zonnen het Opperste We
zen, oneindig, in wiens gebied millioenen en
millioenen mylen niets zyn, vermits de
ruimte oneindig is dien God door de aposte
len en discipelen, naar uw eigen beeld, naar
uwe microscopische maten uiterst klein ge
maakt, een soort van potentaat, min of meer
wispelturig,geteisterd metal de zwakheden,
al de kleingeestigheden van het menschel yk
schepsel, en die voorwaar het droefste, het
ongelukkigste, het meest te beklagen wezen
zou zijn, indien onze minste daden aan dien
God vreugde of droefheid, smart of genoegen
moesten veroorzaken.
De Mensclibelri beminnen omdat
al wat geschapen werd geboren is voor do
liefde, leeft zich v«>ortplant en zich vereeu
wigt door de liefde. God heeft u geen ver
stand en geen hart gegeven om er een duister
en vernielend werk van te maken. Zoo er
een vloek, eene zonde, eene misdaad tegen
God kan bestaan, hetgeen ik niet geloof,
want het Opperste Wezen kan zich alleen
onveranderlijk en ongenaakbaar opvatten
en zóo verheven teven het menschdom, dat
uwe daden slechts u en uwen evennaasten
kunnen treffen zoo er eene misdaad tegen
God kan bestaan dan is het deze welke do
rede en liet verstand trachtte dooven, welke
een hinderpaal tracht testellen aan de broe
derlijke liefde die alleen meer wel zyn en
meer geluk in uw tijdelijk leven kan bren
gen, dan is het de misdaad welke de volkeren
tot haat, fanatism, schraapzucht en onver
draagzaamheid ijvert voort te jagen en
waarover de waarheid en de wetenschap
alleen kunnen zegevieren.
Die sociale misdaad hebben al de gods
diensten der vervlogen eeuwen bedreven,
uit winsttejag van het klein getal van hen,
dii'ze uitbaatten. Christus mocht alleen ge-
tracht hebten haar te verzachten.
Om zijnentwille, 0111 de maatschappelijke
strekking van zyne ideale denkbeelden, uit
liefde tot den illciizinntecii denker
der spreuken en Bergsermoenen, moet dus
elk oprecbt kriston menscli den
rug koeren aan de klerikale godsdienstuit
buiters en godsdiénstverkrachters' waarvan
het streven, doorgaans, niets gemeen heeft
met het lijden en strijden van den voor-
looper «lor vrye gedachte, van den
gr«»«»tMtcn socialen Hervormer
Jezus van Xnzaretli.
Dirk Martens.
In haar nummer van Zondag 1.1, schrift
Dender vodde overeen zedeiischandaal dat
plaats gehad heeft in het arrondissement
Doorn ijk. Eén ondenvyzer is aldaar aange
houden en wordt beticht van aanslag op min
derjarige kinderen, hem door de ouders toe
vertrouwd.
Dender vodde vraagt waarom de liberale
dagbladen over dit zedenschandaal niets ge
schreven hebben, zy, die wanneer het broe
derkei is of priesters betreft, het seffens aan
hunne lezers in 'i broei 1 en in 't lang vertel
len.
Vóór wij dit artikel gelezen hadden, wis
ten wij niets van die vuile zaak, maar daar
wy niet kunnen nalaten Dendervodde aan
genaam te zyn, zoo hebten wy aanstonds
onze informeerkazah aangetrokken en zie
hier wat wij vernomen hebten.
De onderwijzer, die opgesloten is in 't ge
vang te Doornijk en waarvan deplichWgheid
in 't geheel niet bewezen is, jongeling van
omtrent 2-3 jaren, is een kweekelingdér vuri»
ge Katholieke scholen. Hy heeft zyne studiën
voltrokken in ft gesticht St. Sauveur te Bon-
ne Esperance (Henegouwen), alwaar hy zyn
diploma van onderwijzer bekomen heeft.
Dat verandert de kaart, niet waar Den
dervodde
Maar omdat gij nu toch zoo braaf geweest
zyt ons dit feit te hebten verteld,zoo kunnen
wy niet nalaten u ook een zedenschandaal
aan te halen dat u ongetwijfeld onbekend is.
De eene vriendschap is de andere waard of
beter, poets wederom poets.
Inde gemeénte Aarschot, by Leuven, waar
de klerikalen heer en meester zyn, ia eenige
weken geleden een onderwyzer een kleri
kaal van het zuiverste water, twee zyner
broeders zijn pastoors en zyne zuster is non,
hy zelf is schryver van den Boerenbond
aangehouden voor aanslag op de eerbaarheid
van dertien leerlingen-hieisjes.
Verleden week is de zaak voorde recht
ten k gekomen en na de pleidooien van
meester Veltkainp en eene hevige woorden
wisseling tusschen hem en het openbaar mi
nisterie veroordeelt de rechtbank den be
tichte, Frans Brems, onderwyzer, voor aan
slagen tegen de zeden op kinderen van meer
