m
het ARRCNDISSEMcNT
LI BE RAAL, 0E M0CRAT1SGH WEEF. BLAD.
Priis 5 ©ehtiemen bet nununer
Eerste «laargane;. Nummer 2.)
Zondag 25 December 1906
Aan onze Vrienden
Van koude en
Slechte Lezingen.
ellende gestorven.
't Verschil.
Op Weg
Zij worden toch
7.00 vervolgd
III It
r—TWI"1"!'" JTOWTI
Abonnementsprijs 3 fr. vonr de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote [Markt, 1, Aalst.
Prijs de, Annoneen: j g™, SSS
Dikwijls te herhalen annoneen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
Anlst, 22 December 19ÜÖ
We doen nogmaals een oproep tot
al onze vrienden, tot al degenen die
met hart en ziel verkleefd zijn aan de
liberale, bij uitstek demokratische
partij, om hen te verzoeken hun best
te doen ten einde nieuwe abonnenten
aan te werven voor ons blad De
Volksgazet.
Min dan een jaar, zijn we verwijderd
van de gemeentekiezingen, slechts acht
tien maanden scheiden ons van de
algemeene kiezingen voor de Kamers
het is dus de plicht van al wie belang
stelt in de welvaart en vooruitgang van
Stad en Land al het mogelijke te doen
om een einde te stellen aan de bestu
ren van bedrog en knoeierij, welke
thans overal nestelen.
De Volksgazet heelt corresponden
ten in al de kantons van het arrondis
sement Aalst en zal immer bereid zijn,
om overal waar er gestreden wordt
voor rechtvaardigheid, de verdedigers
der democratie ter zijde te springen
en met hen in de bres te staan voor de
vrijheid, voor het volk.
De Volksgazet kondigt oorspron
kelijk artikels af over alles wat het
openbaar leven betreft over poliliek,
handel, nijverheid, arbeid, wetenschap,
landbouw in een woord over alles wat
met het algemeen welzijn in verband
'staat.
De strijd is hard, we wisten het eer
wij onze taak aanvaardden, maar zoo
moeilijk de kamp zal wezen des te
hardnekkiger zullen we 't hoofd bieden
aan de gewetenlooze vijanden die ons
omringen, aan de tegenstrevers voor
welke alle middelen goed zijn zelfs
de gemeenste om de bevolking onder
hun schandelijk jukte houden.
De Volksgazet'zal. geen ©Ogenblik
weifelen op den weg welken zij heeft
betreden, den weg van het goede, den
weg van volksopbeuring en volks
ontvoogding. Wij zijn dan ook verze
kerd dat allen die ons streven goedkeu
ren, allen die een walg hebben van
valschheid, loensche handelingen, ko-
teriebesturen, oneerlijkheid en schijn
heiligheid ons helpen zullen om het
doel te bereiken dat wij ons hebben
gesteld.
De Volksgazet lezen en helpen
vespreiden is een werk van degelijke,
wel begrepen democratie.
Een abonnement op De Volkgazet
voor een jaar kost 3,10 fr.voor 6 maan
den 1,60 fr. innings kosten inbegrepen.
De Redactie.
Integendeel, wij raden eenieder aan zich
niet te vreden te stellen met maar altijd en
overal denzelfden klank te hoorenwy ver
langen dat de mensch, door vergelijking en
nadacht, zich een eigen oordeel kunne vor
men, dat hy op zijne rede, op zijn gezond
verstand bouwe, en niet alles aanneemt, zon
der onderzoek, wat men gebiedt te gelooven.
Maar toch kunnen wij niet nalaten onze
lezers te waarschuwen, wanneer zij het
vuilblad van Aalst lezen het toch in de
handen hunner kinderen niet te geven, want
deze krijgen al gemakkelijk genoeg vuile
woorden in den mond, en 't is de plicht der
ouders hun kroost er zooveel mogelijk van te
vrijwaren.
Verleden Zondag nog, verscheen in dat
bladje een artikel op Zola, dat eene aaneen
schakeling is van gemeene straatwoorden.
Het walgt ons te moeten bestatigen dat er
schrijvers gevonden worden die zoo laag ge-
allon zijn om op zulke wijze hunne tegen
strevers te bekampen.
Laat Zola in vrede rusten, letterkundige
gelijk gij u in uwen hoogmoed zelf betitelt,
want Zola's werken, die onsterfelijk zijn,
zijn veel te moraal en te sociaal 0111 geoor
deeld te worden door een persoon die naar
alle waarschijnlijkheid zijne artikels schrijft
met zijne eigene uitwerpsels. (Dit laatste
woord volgens de Volksstem).
Als wij zulke artikels te lezen krijgen, zijn
wij vast overtuigd en het is niette betwisten
dat uitsluitelijke klerikale lezingen voor
weinig ontwikkelde personen hart- en ziel
bedervend zijn en dus dat sommige klerikale
bladen ruimschoots den naam van slecht e
lezing verdienen.
Het lezen van liberale gazetten spoort
integendeel aan tot leerzucht, tot verdraag-
zaamheicf, tot vrijheidsliefde. Door vrijzin
nige lezingen ontwikkelt men zich op ver
standelijk en zedelijk gebied, komt men er
toe niemand te haten om reden van verschil
van politieke of wysgeerige gedachten en
leert men alle rechtzinnige denkwijzen eer
biedigen. Ul»er«!e lezingen z.yn
dus goede lezingen.
Maar dat is voor ons geene rede om aan
onze lezers te verbieden katholieke bladen of
boeken te lezen, neen, wij zeggen liever
.leest onze gazetten, leest ook klerikale gazet
ten, onderzoekt en overweegt alles, aan
hoort het voor en het tegen en maakt u
dan eene overtuiging volgens uw geweten.
Want wij zijn niet bevreesd voor tegen
spraak, daar wij onze princiepen met open
vizier verdedigen, en ons steunen op de rede
en het gezond verstand.
Maar zulke taal mogen, de katholieke pen-
newroeters niet voeren tot de ongelukkigen
die zy bedriegen en in onwetenheid houden,
wrant dan ware binnen zeer korten tijd hunne
macht voor goed verbrijzeld.
Rond nieuwjaar, komen de klerikale pen-
newroeters immer met hetzelfde afgezaagd
deuntje voor den dag. 't ls een oproep aan
de ouders, om hunne kinders geene slechte
boeken in de handen te geven en tevens een
oproep aan hunne lezers om geene slechte
gazetten te lezen.
Om daartoe te geraken, kramen zij alle
soort van laster uit, doen bedreigingenen
oefenen alle soort van dwang uit.
Alle gazetten zijn slecht, doorslecht voor
hen, wanneer zy niet heel en gansch kleri
kaal zijn en om dit aan hunne lezers te bewy-
zen, gebruiken sommige hunner penlakeien,
woorden en zinspelingen die een oud gen
darm zouden doen blozen. Hier in Aalst,
hebben wy een specimen van zulk heerschap,
die er een specialiteit van maakt, de vuilste
en onbetamelijkste woorden op te zoeken om
de zoogezegde slechte gazetten en boeken, te
bekampen.
Wij liberalen, hebben er niets tegen dat
men andere nieuwsbladen of boeken leze dan
die welke van ons gedacht zijn.
Verleden week las men in de groote nieuws
bladen tusschen verschillende tydingen,
rampen en ongelukken het volgende
Een gewezen koolmaner, Emmanuel
Mat on, 08 jaren oud, leefde op ellendige
iqijze te Wasmes in een varkenshok. Men
heeft nu zijn lijk in die krocht gevonden,
de man icas gestorgpn van koude en el
lende.
Is dat nieuwsje, verloren tusschen eene
reeks onbeduidende artikeltjes, niet ver
schrikkelijk door zyne bondigheid en zyn
alledaagschen vorm.
Het staat daar zoo eenvoudig gèwoon
Te X is de oven van M. B. afgebrand De
echtgenooten D. hebben hun gouden bruiloft
gevierd. Emmanuel Maton is van ellende
gekreveerd in een varkenskot.
Is 't~ niet wreed dat zulke feiten in de XX'
eeu.w medegedeeld worden, dat men op onze
dagen nog lezen moet dat in Belgie men-
schen van honger en ellende vergaan en
omkomen rampzaliger en verlatener als
een beest.
Ware het varkenshok bewoond geweest
door echte zwynen, men hadde voorzeker
den trog intyds gevuld maar nu was dat
hok de verblijfplaats van een mensch en die
is van koude en honger bezweken. De Ver
loren zoon voedde zich met den draf der
varkens die hij hoedde, Emmanuel Maton
stierf nevens den ledigen zwijnenbak.
Emmanuel Maton was mijnwerker maar
als de ouderdom kwam, kon hy niet meer
ai-beiden, hy werd afgedankt, hij genoot een
klein pensioen van eene Maatschappij van
Voorzienigheid, waarby de man aangeslo
ten was geweest, doch het pensioentje was
geheel onvoldoende en de afgesloofde arbei
der leed gebrek.
Maton wras te eerlijk om te stelen, te fier
om te bedelen en daarom vond hy noch toe
vlucht, noch hulp en was verplicht tegen de
koude, eenige beschutting te zoeken in een
vuil verlaten varkenskot.
Zij die stelen of stroopen zyn gelukkiger,
voor hen bouwt het gouvernement gevange
nissen als paleizen, verandert prachtige
kasteelen in bedelaarsgestichtenHet ver
teert millioenen, om de dieven en landloo-
pers een goed verblyf te bezorgen, volgens
al de voorschriften der gezondheidsleer te
kleeden, te laten arbeiden en te voeden,
Eerlijke, afgesloofde arbeiders mogen
honger lijden voor hen is er niets. De Staat
wacht 0111 voor hen te zorgen tot ze dieven
of bedelaars worden of laat ze den prooi
worden der ellende. J
Maton maakte deel van eene Onderstands-
kas, doch hetgeen hij had kunnen storten
as zoo gering, dat het pensioentje hetwelk
hij genoot onvoldoende was om in het vierde
zijner behoeften te voorzien.
Het klerikaal goevernement ook verleent
65 fr. 's jaars pensioen aan de oude werklie
den (tot in 'tjaar 11!) als ze groot gebrek
lijden, geene kinderen hebben die hen helpen
kunnen en... hoofdzaak, als ze zich weten
te plooien naar de eischen van de klerikale
politiekers die weldadigheid... verkoopen.
Wij vragen, dat alle oude arbeiders een
behoorlijk pensioen zouden krygen, opdat
de schande der hongerdooden van ons land
zou gewischt zyn we vragen een behoor
lijk pensioen voorde afgesloofde werklieden,
opdat ze als deftige menschen hunne laatste
levensdagen mogen slijten en geen dieven
of bedelaars zouden moeten worden, om de
bèlangstelling van het goevernement te ver
dienen, opdat ze eerlyk zouden kunnen bly-
ven zonder er toe gedoemd te zyn hunnen
doodstrijd te stryden in een vuil en verlaten
varkenskot.
En Gy, Medeburgers, gij die medelijden
hebt met de ongelukkigen die hunne armoe
de verkroppen, die voorbijgegaan worden
door politieke dametjes al komen deze ook
aan uwe deur schooien om den klerikalen
winkel te doen draaien helpt als gy scha
mele, verborgen armoede ontdekt, helpt op
"bescheiden wijze, dan zult ge waarlijk wel
dadig zijn geweest, jegens de armen die het
meest uw medelijden verdienen
Het is winter en er zijn misschien ook var
kenskoten te Aalst.
En Gij allen, burgers en werklieden, die
bekommerd zyt met uwe toekomst en met de
toekomst uwer kinderen, indien het umoge-
lyk is sluit u aan by de pensioenkas, dan
kunt gy en uwe kinderen de voordeelen ge
nieten, welke door den Staat aan de inge
schreven deelnemers toekent, het is immers
uwen plicht alles te doen wat in uwe macht
is om voor den ouden dag te zorgen en U
voor mogelyke ellende te behoeden, want al
geniet ge thans welstand, ja zelfs weelde
tegenspoed en rampen kunnen u treffen,
en dan zou het genot van een inkomen
hoe gering ook, u voor meerdere ellende
behoeden.
Als M. Rens in de Kamers eene som vroeg
van 5 millioen, om de landbouwers ter hulp
te komen die door de stormen geruïneerd
waren, werd hem kortaf geantwoord Er is
geen geld daarvoor. Met andere woorden de
boeren kunnen ons botten kussen, ze kiezen
toch voor de dompers.
Als verscheidene gemeenten van het Land
van Waas den 12 en 13 maart zoo wreed ge
teisterd werden door de overstrooming, wei
gerden de klerikalen nogmaals de ongeluk
kigen ter hulp te komen. De boeren kunnen
bedelen, zei de minister.
Intusschen werden er 500 millioen gestemd
voor nuttelooze forten.
In Holland waren door de overstrooming
de bewoners van eenige gemeenten, ook hard
beproefd geworden en de Liberale Regeering
van Holland heeft de volgende hulp- gelden
verleend
Voor Houtenisse 130.000 franken
Voor Grauw96.000
Voor Philippine: 10.600
Voor Ossenisse: 7.200
Voor geheel Zeeland omtrent 1 millioen.
In Holland is het goevernement liberaal
en daar worden de in nood verkeerende
landbouwers geholpen.
In Belgie is de regeering samengesteld uit
klerikalen en die dryven den spot met de
boeren die door het noodlot getroffen
worden.
Ziedaar 't verschil van de differencie 1!
't Eerste bedrijf van het Congo-
debat is afgeloopen zooals we er ons
aan verwacht hadden met eene tref
fende meerderheid is in de Kamer van
volksvertegenwoordigers een dagorder
gestemd waarin heel mooie wenschen
voorkomen, maar waarin ook, onze
overtuigde liefhebbers van koloniale
politiek, met een soort van wantrou
wen, voorzichtigheidshalve, hunne
handen uit het vuur trachten te hou
den.
Want een Kamer-dagorder is toch
zóo een aardig iets bij 't begin wordt
alles in acht genomen en allen zijn stel
lig overtuigd, op 't einde echter, vindt
men het geraadzaam een heelen boel
wenschen vooruit te stellen.
In dees nu brengen de onderteeke
naren vooreerst warme hulde aan het
groootsche werk van Congo en aan de
vaderlandsche inzichten van zijnen
stichter tot groot genoegen van allen,
zijn ze zelfs overtuigd dat de zucht
naar beschaving, welke bij de stichting
van den Onafhankelijken Staat voor-
zetelde, nog de eerste plaats moet be-
kleeden in de bemoeingen van het
land.
't Ware misschien onfatsoenlijk zulke
welgemeende inzichten in twijfel te
trekken, want we voelen ons zeiven
zóo diep van dit alles overtuigd.
Maar het is juist omdat we bene
vens deze overtuiging, ook nog de
stellige verzekering hebben dat de be
schaving in koloniën, weinig of sehier
nooit, aan de belangen van het volk
vóorzetelt't is juist omdat we vast
weten dat België nooit, op zich zeiven,
bij machte zal zijn om Congo uit den
poel van barbaarschheid te verheffen,
en de onderneming veel- eer aanlei
ding geven zal tot de droefste en pijn
lijkste misbruiken, in volle tegenstel
ling met onze grondwettelijke gevoe
lens 't is juist omdat we hebben inge
zien, hoe, door al de onvermijdelijke
koloniale schandalen, ons eigen be
staan kan in gevaar gebracht worden,
dat we het ons als een vaderlandsche
plicht rekenden het volk vrij en onbe
wimpeld in te lichten.
Want, in Congo heeft de beschaving,
tot hiertoe, weinig van haar aandeel
ontvangen meest in alles drong den
winstgevenden handel tot den voor
rang. Dddr, wreedaardiger nog dan
waar ook, werd het gouden kalf in
eere gehouden, bij zooverre, dat een
beschaafd mensch ginder alle gevoel
van waardigheid moet afwerpen, om
naar den wil zijner meesters goed werk
te kunnen verrichten.
We voelen ons te meer aangedaan
daar hier de plaats te kort schiet om
breeder uit te wijden doch, zoo we al
les niet zegden, meenen we toch het
onze bijgedragen te hebben in deze,
voor ons land, hoogstingewikkelde
kwestie. De toekomst zal oordeelen en
de verantwoordelijken treffen. Uitwelk
gevoel dezen ook mogen handelen dit
doet niets ter zake is 't uit diepen
eerbied voor 't werk van onzen koning,
is 't in eene opwelling van grootsch
verlangen we kunnen er 't volk alleen
om beklagen.
Indien we dan echter in de toekomst
aan krachten mochten tekort komen,
durven we verhopen, dat degenen die
ons op weg stelden, de noodige open
hartigheid zullen bezitten, opdat de
wereldgeschiedenis aan het belgische
volk de eer toekenne met roem op het
strijdveld van beschaving te zijn ge
vallen. Dirk Martens.
Een onzer correspondenten zendt ons het
volgende artikel, getrokken uit het liberaal
weekblad van St. Niklaas, ter inlapching.
Wij kunnen niet nalaten aan zynen
wensch te voldoen het verhaal is waarlyk
te indrukwekkend.
EEX VETJE
Eene godsvruchtige jufvrouw van Sotte-
gem, Constantia Van Melckebeke, heeft aan
de kerk van Sottegem bezet gedaan, mits het
lezen van eenige jaarlijksche zielmissen,
van het grootste paart harer fortuin, ge
schat voor wat merende goederen betreft,
op Dertig iluizeiid negen hon
derd zes-en-twintig fr. 9 centie
men, voor wat de bebouwde en onroerende
goederen betreft, op zeventien dui
zend frank, en voor wat het onbebouw
de betreft, op veertig «luizend nclit
honderd vijftig frank, zy te zamen
de begatel van ncht-en-taclitig dui
zend zeven honderd zes-en-ze
ventig frank en negen centie
men.
't Is een vetje, zegden zy in de pastorij, en
ze deden de klokken luiden van bim, bom,
bam 1
't Schijnt dat ze acht dagen lang geluid heb
ben om er al de inwoners van Sottegem....
zot van te maken.
Dat de erfgenamen zoo niet heel te vreden
waren dit fortuintje van bij de honderd dui*
zend frank voor hunnen neus te zien voor
bij vliegen naar den diepen zak in den schoot
onzer Moederde heilige Kerk, kan men licht
begrypen. Alwaart ge 't zelve, he, waarde
lezer I
Er waren dan ook erfgenamen die meen
den dat zij dit vet bezet aan de onbaatzuchti
ge Kerk zouden kunnen doen verbreken en
zy dienden eene reclamatie in.
Onnoozele menschen, wist ge dan niet te
gen welken gevel gy gingt botsen
De clericale gemeénteraad van Sottegem,
de clericale bestendige deputatie, de clericale
bisschop Stillemans en zijn onderdanige die
naar de minister van justitie waren het spoe
dig eens om het bezet van jufvrouw Van
Melckebeke goed te keuren en de arme erf
genamen te laten schuifelen.
Dat er een lekkere flesch van achter de
boterkuip opgehaald werd in de pastory,
daar valt weinig aan te twijfelen en zeker
zal men den volgenden zondag gepreekt heb-
bendatde priesters toch zoo vervolgd worden
maar dat hun ryk in den Hemel is en dat de
..Roomsche Kerk alle aardsche goede vei-
smaadt.... gelijk slyk 1
En daarmee mogen de arme erfgenamen
schuifelen en als er eens een reparatie aan .'e
kerk van Sottegem te doen is, zullen de be
lastingschuldigen het op den hoop toe mo
gen uitz weeten.
Bim, bom, bam 1
De kluiten zijn binnen.
Boeren en burgers, moet gij van iemaid
erven houdt de zwartjes in het oog De ker
ken zyn overal van de Familie der.... Van
Melckebekes 1
Zonder verdere explicatie, niet waar
Mercurius.
