Ss
v/A^
Prachtig Feest.
9)
Prijs 5 centiemen hot nommer
Twoodo Jaargang. Summer 28
vn:<!:i«> i Juli 9117
Ons Dcmokraliscli
Programma.
Voor onze Staatsbedienden
Kont rooi in alle besluren.
Er binnen.... er buiten
n n
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaaibaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen: j Sen°ne '5'centiemen drukregel
I Rek la men 75 centiemen j er ar UKregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen cp de derde thdzijde, 2 frank
Aalst, 13 Juli 1«>Ö7.
Aan dit nummer behoort een
BIJVOEGSEL.
Algemeen Xerier-lamlseli
Verbond, Tak Aalst,
Op Maandag, 15 Juli, a.. te 7 1/2 uur,
's avonds richt Tak Aalst van het Algemeen
Nederlandsch verbond in den Stedelijken
Schouwburg een prachtig fepst in. ter
herinnering aan den Slag der Gulden Sporen
De Symphonie Door' Eendracht Groot
onder het bestuur van den heer Arthur Ghijs-
brecht verleent hare welwillende medewer
king. 80 juffrouwen en een achtstemmig
gemengd koor onder de leiding van den heer
Gustaaf Pape, zullen vlaamsche liederen
van onze beste dichters en komponisten uit
voeren. De heer AchiHe 1 trijs zal eene voor
dracht. houden over-: De Grootheid van
Vlaanderen gedurende de eeuw van den Slag
der Gulden Sporen.
De toegang is vrij voor iedereen, daar
het toenschelijk is dat ad de Vlamingen
die roemrijke overwinning gedenken en
vieren.
Vrienden, WE VOLKSGAZET
doet een oproep aan alle Vlaain-
sclie Lii»ei'alen oin dat feest b(|
te wonen, waarop men een
roemrijken «lag- uit onze ge-
scliiedeiiis herdenkt
Allen dus naar den Schouw-
Iturg, Maandag, 15 Juli, te
7 1/2 uur 's avonds.
jlle opvoeding, vaneen volk:
VRIJHEID.
Tot grondslag aan de algemeene
ontwikkeling van een volk ligt het
onderwijs, d. i. niet alleen de studie
van een of meer bijzondere vakken,
niet enkel leeren lezen, schrijven,
rekenen enz. onderwijs is de totale
opvoeding, in een harmonisch geheel,
van deu merisch afzonderlijk en van
de gansche samenleving daar naast
en daar rondom.
Hoe meer een volk onderwezen is,
des te verstandiger, ontwikkelder en
grooter het is. Zij alleen, die eigen
belang boven algemeen belang plaat
sen, kunnen dus vijand zijn van leer
plicht.
Alvorens een en ander te zeggen
over önderwi s, wil ik een poosje er-
v^ijlen bij het woordje leerplicht. Vol
gers al de konservatieven zijn we
vijanden van de vrijheid, omdat plicht
ook dwang meebrengt -en zoo zien
we dan met dikke vette letters ge
drukt'katholieke bladen verschijnen
met eën Leve de Vrijheid Weg met
allen dwang Weg met den leerplicht
Weg met.... eüz. enz.
Als we over het woord Vrijheid
moesten uitwijden, dan zou voorzeker,
tot slot van rekening, het heele betoog
ten nadeelevan de klerikalen uitvallen.
Zij roepen Leve de Vrijheid en
terwijl draaien ze iemand den hals om.
Leve de Vrijheid en ze sleepen
iemand mee naar de katholieke krin
gen. Leve de Vrijheid en ze
spijkeren iemand aan het kruis, die
niet denkt als zij. Leve de Vrijheid
en ze bevoordeeligen nichtjes en
neefjes met het geld van alleman
Leve de Vrijheid en ze laten de
stadskas plunderen en rooven, en ze
laten zekere soort van nijverheid uit
baten door maatschappijen, omdat de
totale bevolking de winst niet mag
opstrijken.
Genoeg daarover Dit bewijst alleen
dat de katholieken de vrijheid voor
hen alleen kennen, en dat zij het juist
zijn, die allen mogelijken dwang uit
oefenen tegenover al diegenen, die niet
helpen duwen in hun politieken paard-
jesrpolen, alhoewel ze beloven even
als Smekens dat de helpers dan eens
voor niets mogen rijden. En wanneer
ze roepen Leve de Vrijheid dan
meenen ze 't aldus Leve de Vrijheid
voor ons Daaraan kan men weer den
egoïst erkennen Want we kunnen
toch niet gelooven dat de klerikaal
zoo dom is, om aan het woord vrijheid
een andere beteekenis te hechten dan
degene, hier voren uitgelegd Want,
waar gaan we dan met die vrijheid
heen Dan kan ik, onder voorwendsel
van vrijheid, mijn gebuur verwurgen
ik kan de vrouw van mijn vriend op
lichten en hem spottend toeroepen
Leve de Vrijheid Ik mag gaan stelen
en verklaren dat niemand me kan
dwingen te werken Volledige vrijheid
volledige anarchie Heeft men niet
dikwijls gezeid dat de twee uitersten
elkaar raken Wanneer de katholieken
aldus de vrijheid begrijpen, dan ver-
oordeelen ze zich zelf, want dan zijn
ze natuurlijkerwijze vijandig aan alle
staatsregeling, aan alle wetten, want
een wet bindt, brengt dus dwang mee
en verhindert de volledige vrijheid.
De katholieke partij zou dus feitelijk
een onmogelijke staatspartij zijn, ver
mits ze met den uitroep van Vrijheid
alle wet verbant en de arnarchie op
den troon zou plaatsen. Zoo is het
echter niet die schijnheilige kreet be-
teekent Vrijheid voor mij, maar niet
voor u
Een Vooruitstrevend Demohractt.
(Vervolg zondag).
Aangezien De Volksgazet meer en meer
door het Aalstersch personeel van den Staat,
gelezen wordt, schijnt het hoogst wensche-
Iijk deze nuttige arbeiders voor oogen te
leggen hoe ons katholiek goevemement
h un belangen behartigt.
De rappe Liebaert die er van doorgetrok
ken is, of liever, die overgegaan is tot het
geldwezen, schonk, als gift van Blijde Af
trede, aan een achttal van zijn gunstelin
genvlei'ers die toonden even rekbaar te
zijn als elastiek en even buigzaam als riet
een rang en loonsverhooging om de
rest, bekommerde hij zich niet, zelfs geen
woordje dank aan dezen, die hem onnoem
bare diensten bewezen hadden.
Toen hij vóór eenige jaren aan 't roer kwam,
te veel bekommerd met de handelszaak
van de firma c< Liebaert frères van Kort-
rijk, verzorgde hij vooraf zijn eigen belan
gen, vergenoegde zich zijn ministerswedde
op te strijken en stond zijn bevel af aan de
hooge ambtenaars, die hiérvan misbruik
maakten om den minderen uit te buiten,
zooveel het eenigzins mogelijk was.
Bij het verdeelen der toelagen, eigenden
zij zich het leeuwenaandeel toe en gunden
slechts eenige kruimels aan de bedienden
en werklieden van den werkelijken dienst,
de ware, de eigenlijke arbeiders van den
Staat.
Ilier vond liet spreekwoord
Die de haver verdient krijgt ze niet
ten volle toepassing.
Met de meeste strengheid eischt men het
volbrengen van de minste plichten van den
nederigen Staatswerkman daar hebben we
niets tegen, maar dat men dan zijn heiligste
plichten niet met voeten trede
Onder het bestuur van dien katolieken
Liebaert, zien we, niettegenstaande de zeld
zame duurte van de levensmiddelen, hon-
gerloonen betalen van 2,40 fr. aan kloeke
felgebouwde werklieden, vaders van familie
en dat voor werkdagen van 13 uren.
Hij gedoogde dat men de lichamelijke en
geesteskrachten van een menigte bedienden
vroegtijdig uitputte, door het opleggen
van ongehoorde diensten van 15, 16 zelfs
18 uren.
Uit alle rangen gingen klachten op.
Aanplakbrieven maakten ons de grieven
der vakmannen bekend Stokers en machi
nisten, treinwachters en hoofdwachters,
hulpklerken en klerken zonden smeek
schriften naar Kameren Senaat.Niets hielp.
De rappe Liebaert liet maar begaan en
het katholiek bestuur bekreunde zich wei
nig om de gerechtvaardigde klachten van
dat volk, dat het maar naar willekeur dacht
te mogen uitbuiten.
De misnoegdheid werd algemeen, de ge
moederen waren aan 't gisten en een werk
staking onder de ambachtslieden van den
Staat stond op 't punt, uit te breken, toen
weden val van 'tministerie vernamen.
Een kreet, van ontlasting ontsnapte aan
alle borsten men stelde zich de vraag:
W ie en wat zal ons nieuw hoofd wezen
Meteen licht te begrijpen genoegen zogen
we Helleputte de teugels van 't bewind in
handen nemen.
Immers hij had meegewerkt om het vorig
ministerie in den grond te loren. Stond hij
niet gekend als echt katholiek-demokraat
niet salon- noch keukendemokraat
Had hij er zich niet op geroemd voorstan
der te zijn van minimum van loon en maxi
mum van werkuren P
Hebben we dan eigenlijk reden om vikto-
rie te roepen
Dat bespreken we in een volgend artikel.
Een vriend van een Vooruitstrevend
Demokraat.
En toch gullen de liberalen niets te
rettetettenniets te pen hebben in
't Armbestuur en in 't Bestuur der
Godshuizen, dat was de kreet, de
nijdige roep van Denderbode 't officieel
orgaan der dompers, daags na hunne
klopping der laatste gemeentekiezing.
Het kiezerskorps had gesproken, de
oppositiepartijen hadden samen meer
stemmen dan de wegsterven, e klerikale
kliekmannen, het oneerlijk bestuur, de
slechte en partijdige handelingen, de
geldverprossing der klerikalen,' hunne
vriendenbevoordeeling waren door het
overgroote deel der bevolking aan den
schandpaal gespijkerd, geen vertrou
wen meer werd aan M."Geeraerdts en
C'e gejond, want ze waren dat vertrou
wen onwaardig geworden eene libe
rale minderheid nam plaats in den ge
meenteraad en sinds dien, weet iedere
Aalstenaar dat er iets is veranderd bij
de bespreking der stadszaken thans
zijn de zittingen van den raad, waar
er zoovele ernstige en belangrijke za
ken moeten beslist worden, die verve
lende eg stilzwijgende vergaderingen
niet meer waar tot alsdan de lamlen
digheid en de onachtzaamheid der kle
rikale gemeenteraadsleden het eenigste
kenmerk van waren, waar de gekoze
nen van 't volk op wiens schouders den
last drukt de belangen der stad en
harer inwoners te verdedigen, alleen
een groep ja-knikkers of goedkeurende
machienen zijn aan wien zelf het recht
onzegd is eene opmerking in 't midden
te brengen die zou stuiten, tegen de op
voorhand, door de groote cheffen geno
men beslissingen. We weten maar al
te wel dat wanneer de klerikalen alleen
meester waren de algemeene regel en
het ordewoord waren zwijgen en
knikken of buiten en ook de Aalster-
sche lasten betalers ondervonden het
evenzeerdatdie klerikale verdedigers(P)
hunner belangen dat ordewoord altijd
voortreffelijk hebben gevolgd.
Een klerikaal is overigens niet be
kwaam onpartijdig de belangen eener
massa, eener gemeente of stad te ver
dedigen want boven alles, vooraleer
gemeenteraadslid te zijn is hij klerikaal
en daarom vertrapt hij in alle omstan
digheden 't algemeen nut met de voe
ten in 't voordeel zijner partij.
En sinds de laatste klopping der
klerikalen voeren de liberalen 't woord
in den gemeenteraad, ze hebben er
recht van spreken en onze lezers heb
ben kunnen oordeelen door de ver
slagen die De Volksgazet over iedere
zitting liet verschijnen dat de leden
der minderheid met eene algeheele
onpartijdigheid, met hardnekkigheid
en tevens ook met kennis van zaken
de belangen der stad, de belangen van
alle lastenbetalers in 't algemeen we
ten te verdedigen. Tegen de vriendjes
en kozijntjeswinkel der klerikalen,
tegen de partijdigheid der dompers,
tegen de onrechtvaardigheid en hunne
onbekwaamheid, tegenover fanatism
en haat, gebruiken de liberalen alleen
wapens van eerlijkheid, oprechtheid
en rechtvaardigheid een ware stadsbe
stuurder moet en magoverigens slechts
met die gevoelens bezield zijn, om
dat alle inwoners zonder uitzondering
ze wezen liberaal, klerikaal of socialist,
aanspraak mogen maken op een be
heer dat de belangen van het gemeene
best altijd boven de bijzondere belan
gen van eenigen of van eene parti
stelt.
Doch iedereen moet bestatigen dat
het getal der liberalen gemeenteraads
leden, dat de sterkte der minderheic
in den raad zelf, op dit oogenblik nog
te klein is om met eenig voordeel bij de
stemmingen te kunnen optreden. Tel
kenmale dat de liberalen eene vraag
indienen, ieder maal dat ze een voor
stel bespreken en ze den raad voordra
gen eene beslissing te nemen die meer
overeenkomt met de algemeene belan
gen, dan de voorstellen door de kleri
kalen vooruitgezet, stuiten ze onmee
dogend op de getalsterkte hunner te
genstrevers die halsstarrig en met de
domme koppigheid of met de niet te
begrijpen buigzaamheid en onderdanig
heid die het meerder deel der klerikale
gemeenteraadsleden kenmerkt, de soms
heel bezadigde, en rechtvaardige vra
gen der liberalen van kant wijzen en
afdanken, alleen omdat ze van de
liberalen uitgaan.
De klerikalen van den Gemeente
raad zijn alleen, eerst en vooraf, partij
mannen, ze zijn eerst domper en dan
gemeenteraadslid en liever verkwijne
voor hen de stad en al hare inwoners
dan 't bestaan hunner partij. Daarom
zullen de klerikalen ook nooit er in toe
stemmen, zoolang het in hun macht
zal zijn zulks te beletten, dat een en
kele vertegenwoordiger eener andere
partij plaats zou nemen in hoegenaamd
welk ander openbaar bestuur, 't zij
armwezen of hospiciën. Zij alleen wil
len er meester blijven want zoo niet
ontsnapt hen het middel om in alle ge
rustheid en zonder nazicht er hun par
tijdig beheer door te drijven vriendjes
en kozijntjes moeten bevoordeeligd
worden ten voordeele van 't algemeen,
wie klerikaal is heeft er de voorrang op
andersgezinden 't belang der arme
weezen, der ongelukkige ouderlingen
en van al die rampzalige sukkels die tot
het armbestuur hunnen toevlucht moe
ten nemen, kan nooit opwegen tegen
't belang dat de klerikalen hebben om
de overmacht voor hunne partij te be
houden, daarom weigeren zede verte
genwoordiging der minderheid in die
openbare besturen, daarom willen ze
van geen kontrool weten en wanneer
Denderbode in zijn kwade luim ver
klaarde wat we bij den aanvang van
dit artikeLneerschreven, dan vertolkte
hij de algemeene zienswijze van de
klerikale alleenheerschers.
legen dergelijke partijdige en on
rechtvaardige handelwijze z&\De Volks
gazet niet ophouden protest aan te
teekenen en alle eerlijke en rechtvaar
dige lieden zullen met haar zijn met
volle betrouwen zien we overigens de
Gemeentekiezing naderen want ze zul
len weeral het klaar bewijs leveren
dat het Aalstersche kiezerskorps het
alleen heerschend en slordig kliekbe-
stuur beu is en dat het overal kontrool
en toezicht eischt.
I)e beperkingen aan die vrijheden worden
door wetten en reglementen bepaald, en die
wetten en verordeningen mogen alleen ten
(looi hebben de misbruiken te keer te gaan
en uit te roeien, en dat is maar billijk en is
zelfs noodig in 't belang der natieonbe
perkte vrijheid ware bandeloosheid, wan
orde, anarchie.
Hedendaags stellen de klerikalen zich aan
als de eenige voorstaanders en verdedigers
der grondwettelijke vrijheden van den lande
en nooit laten ze eene gelegenheid voorbij
gaan, om het op alle toonen uit te bazuinen.
I)e 8taat, het klerikaal goevernement,
dringt overal binnen, niet alleen om er te
eischen wat noodig is voor het welzijn van
t algemeen, maar zelfs om verder te gaan
om door schandolijke verordeningen eene
kreuk te geven aan de vrijheid, die als eene
heilige vereerd en ongeschonden moet be
waard worden
Waar de Staat binnen dringt enkel om
burgerplicht te doen vervullen en misbrui
ken te weren zeggen we zoo behoort het.
De Staat dringt binnen in de fabrieken, in
de werkhuizen, in de magazijnen, in de bu-
reelen om er bevelen te geven betreffende de
maatregelen te nemen voor de gezondheid
de zekerheid, het lichamelijk welzijn van
werklieden en bedienden.
Dat is goed
De Staat dringt binnen in de huisgezinnen
De vader is het hoofd der familie; hij is de
meester, maar de Staat laat hem geen on
voorwaardelijk gezag over zijne vrouw en
kinderen, zijne echtgenoote heeft rechten
welke dienen geëerbiedigd te worden de
kinderen mogen noch mishandeld noch het
noodigeonttrokken worden, anders zoude
staat ze aan het gezag- van den plichtverge-
ten vader onttrekken en ze toevertrouwen
aan bekwamer en liefderijker handen.
Dat moet zoo zijn
De Staat dringt binnen bij den neringdoe
ner, bij den drankslijter, den bakker enz hii
moeit zich met de samenstelling der dran
ken, de waarde van het brood, het bekleed-
set van den trog, enz. De klerikale moei-
allen, drijven liet zelfs in menig geval te
verre, en begaan niet zelden nuttelooze pla
gerijen om vriendjes te bevoordeligen, doch
waar het enkel geldt den verbruiker tegen
alkeuiïijke praktijken te beschermen moeten
we zeggen
Dat is goed
Meer zulke gevallen zouden we kunnen
aanhalen, doch in vele, ja, te vele zaken
dringt, de Stant binnen om ons onze vrijheid
duur te doen betalen, daarover kunnen de
herbergiers medepraten, de eene moet bete
len, de andere niet, dank zij de klerikalen
en ondanks de grondwet die de Belgen ge
lijk verklaart voor de wet.
Dat, is slecht
De grondwet waarborgt ons de voor
naamste vrijheden waarop een ontwikkeld
en onafhankelijk volk aanspraak mag en
moet maken.
Men begrjjpt echter zonder moeite dat die
vrijheden aan de burgers niet gewaarborgd
zijn, om die burgers toe te laten ze te mis
bruiken ten nadeele van anderen, immers
dan ware het spoedig met de orde en de
onafhankelijkheid gedaan.
We genieten de persoonlijke vrijheid, de
vrijheid van beroep, van handel, van nijver
heid, de vrijheid van den huisvader, de vrij
heid van geweten en de vrijheid van onder
wijs.
De Staat, vertegenwoordigd, door kleri
kale hansworsten dringt binnen in de fami-
lien. De zoon van den arme wordt aan de
liefde der ouders ontrukt,, omdat hij door de
onzedelijke loting voor den soldatendienst
werd aangewezen, de rijke koopt zich vrij
zoo blijven de klerikalen de schandelijkste
onrechtvaardigheid handhaven en ze zeggen
dat zulks goed is, wij integendeel herhalen.
Dat is slecht.
De klerikalen dringen binnen in de stal
en, in de kelders, bij de koeien, bij de geiten
en de varkens... overalEr binnen er bin
nen 1 is de kreet Er binnen om de lieden te
doen betalen dobbel en dik, om de onafhan
kelijke lieden den duivel aan te doen.
Zoo wordt de waarborg onzer vrijheden
door de klerikalen geëerbiedigd.
Overal binnen... behalve in de school.
Dan, als men spreekt van de school, klinkt
het, dreunend uit den mond van alle fanatie-
ken De Staat, buiten de schoolDan brul
len ze vrijheid van geweten, vrijheid van
den huisvader enz. enz. Daarop stuit alle
rede afDe Staat buiten de school
De klerikalen willen geene scholen, tenzii
de hunne, die door den Staat worden
betaald zonder dat hij er iets heeft in te zien
klerikalen willen den Staat buiten de
school ze dulden noch toezicht, noch onder
zoek de Staat mag slechts komen tot aan de
deur der politieke scholen om er de rijke sub
sidien af te geven, waarvan de misleide
onderwijzers het geringste deel ontvangen
en die verder dienen om de klerikale noli-
tieke beunhazen te betalen.
In opzicht van onderwijs, voornaamlijk
van vakonderwijs zijn we bij alle beschaafde
landen ten achter gebleven en worden onze
werklieden verdrongen omdat de klerikalen
feitelijk den Staat buiten de school hebben
gezet.
Liberalen leest en verspreidt
DE VOLKSGAZET.
