S
8»
\/ah
A-fiLsr
r
EK
tssss.
ijssspsi &za'aangekocht "o*-
s
.iKKSfastf - *lta
Prijs f> centiemen het nummer
Tweede Jaargang. Nummer 32
—s z
Zondag II Augusti 1907
mm
Ons Demokratisch
De Klerikalen en
het sociaal vraagstuk.
Hun Programma
Handels- en
Aij verheidsbedienden
Openbare Zitting van
den Gemeenteraad
2-lw?r£TT%7 llykfCh na?Cht
dïpJdf880 °i'SWo"'ult
1
Abonnementsprijs: 3 tr. voor de stad en den buiten voorop betaaibaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, i, Aalst.
Aalst, lO August! 1907.
Pi 'ogramma.
Xog lets over liet Onderwijs.
Me Sclioolkmitienen.
We moeten iedereen <j«legenheid
geven, zeiden we, de school te kunnen
volgen meer nog, we zouden moeten
de ouders verplichten hun kinders een
degelijk onderwijs te verschaffen.
Daar, waar de ouders, uit nalatigheid,
of uit onwetenheid schuldig zijn, en
hun jongens en meisjes de straat laten
op-en afloopen en zoo misschien
wel onbewust medewerken tot het
opkweeken van vagebonden en dieven,
als het niet erger wordt, en in ieder
geval toch daar een afzonderlijke klasse
vormen, die niets anders kan doen,
dan later leven als echte schuimers en
parasieten, waar wij allen den last van
hebben, dan vragen wij aan elk oprecht
oordeelend persoon Moet de Staat in
zoo'n kwesties zijn wil niet opdringen
Heeft hij niet het recht, maar zelfs
den plicht met zijn tusschenkomst op
te treden De Staat immers moet de
beschermer zijn van het algemeen,
de Staat moet zorgen voor zijn bur
gers, en waar hij het niet doet is hij
schuldig. Onwetendheid brengt de
grootste rampen mee, zoowel voor de
geheele maatschappij, die onwetenden
in haar midden loopen heeft, als voor
de onwetenden zelf. Onderwijs is de
grootste hefboom van vooruitgang en
beschaving. Welnu, lezers, wat denkt
ge dan over de katholieken, die uit al
hun macht tegen het verplicht onder
wijs strijden Onthoudt het October
en Mei zijn nabij.
Als nu de ouders hun kinders niet
ter school laten loopen, niet uit onwe
tendheid, noch uit nalatigheid, maar
enkel om met hun arbeid hun dage-
lijksch inkomen te vergrooten, dan nog
moet de Staat zich tegenover de ouders
stellen. Ten andere, de arbeidswetten
regelen den ouderdom voor de begin
nelingen van het werk, maar die wet
ten worden te dikwijls verkracht er
zijn zelfs patroons, die medehelpen tot
het overtreden van die wetten zulke
patroons en zulke ouders dienen ge
straft te worden.
Misschien zijn er ouders die hun
kinders vroeg aan den arbeid zetten,
omdat hun loon veel te gering is om
hun huisgezin op te brengen een
bewijs dat leerplicht en loonsverhoo-
ging hand aan hand loopen. Aan beide
moet dus overwijld verbetering toege
bracht worden. Om daarin geleidelijk
te verhelpen, willende liberaal-demo-
kraten het kosteloos onderwijs inrich
ten, en de behoeftigen niet alleen voor
zien van schoolgerief, maar, indach-
tig zijnde, dat een leege maag geen
gezond lichaam, noch gezonden geest
kan voortbrengen ook schoolkar.tie-
nen te hunnen voordeele stichten
daar zou aan de kinders van armen
en werklieden, wier loon te klein is,
gezond en voedend eten opgediend
worden zoo mogelijk ook, zou men
zelfs kunnen zorgen voor de kleeding
van de armsten.
Daarover schrijven we meer in ons
volgend artikel, alsook over de inrich
ting van de scholen zelf.
Een vooruitstrevend Demokraat.
van alle beschaafde landen, dus ook van het
onze.
De politieke gebeurtenissen zijn zonder
twijfel van groot belang, maar die zijn enkel
werktuigen, in andere woorden het zijn voor
wendsels om de ekonomische hervormingen
van de samenleving te bewerken.
Laat ons onderzoeken, hoe de klerikalen
het sociaal vraagstuk begrijpen en welke
oplossing zij er wenschen aan te geven.
Aan de kwalen, waarmede onze maat
schappij door alle eeuwen heen geteisterd
wordt, heeft de Kerk, en met haar de behou
ders, als leening redmiddel gevonden 1°) de
onderwerping aan de armen voor te leggen,
2°) de rijken voor menschlievendheid aan te
manen.
Zich wendende tot de armen zeggen de
priesters
De aarde is een tranendal, hoe meer gij
lijdt hier beneden, des te gelukkiger zult gij
hierboven zijn.
Aan de rijken zegt de Kerk dat zij hun
plicht te doen hebben en hunne ongelukkige
broeders moeten bijstaan.
Jammer genoeg na negentien eeuwen
Christendom, vermeerdert de ellende op on
gehoorde wijze, terwijl langs de andere zijde
verbazende schatten opgehoopt worden.
Dat is dus de bedroevende uitslag; de
Katholieke Kerk, de kloosters en hun volge
lingen hebben het godsdienstig gevoel als
middel genomen om de arbeidende klasse
onder den hiel te houden en zoo komt het,
dat de klerikalen dit gevoel uitgebaat heb
ben om aan hunne regeeringszucht te vol
doen.
Laat er ons echter bijvoegen, dat op een
gegeven oogenblik de Kerk min of meer
bang was geworden en gemeend heeft zich
langs de zijde van het volk te moeten
plaatsen.
Dit was vóór ongeveer een vijftiental ja
ren, als de demokratie een belangwekkenden
vooruitgang deed in bijna alle Staten van
Europa, en de paus zijne vermaarde Ency-
kliek uitgaf.
De bisschoppelijke overheden van ons land
waren een oogenblik aarzelend en een enkel
bisschop en wel die van Luik kwam op het
voorplan en meende de demokratische ge
dachten te mogen vooruitzetten
Hij bevoordeeligde dan ook de propaganda
van den Christen demokraatpriester Pottier.
Pottier en eenige zijner volgelingen na
men hun rol ernstig op, en verdedigden de
princiepen in hunne geschriften. Hunne ver-
eenigingen namen welhaast eene vooruit
strevende kleur aan.
Die strekking werd in het land van Luik
door de conservatieven op getier onthaald en
Prijs der Annoncen: I Gewone 15 centiemen
tvi u Reklamen 75 centiemen per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen cp de derde bladzijde, 2 frank
invloedrijke klerikalen gingen den "bisschë
Doutreloux vinden, en hielden
Van de verschillende zaken, waarover
onze politiekers het meest gewagen, treedt
het sociaal vraagstuk op den voorgrond.
Het vervat hoofdzakelijk het regiem van
de eigendom en de samenhang tusschen ar
beid en kapitaal.
Dit problema, dat men zich voorstelt op te
lossen, staat aan de dagorde van de partyen
>P
hem de vol
gende redeneering voor: Ofwel zult gij
Priester Pottier en zijne propaganda belet
ten ofwel verdwijnt ons vertrouwen in u
en onthouden wij ons wat betreft de jaarlijk-
sche giften die wij voor uwe werken opoffe
ren 0111 het volk te dempen.
Doutreloux dacht na en vond het geraad-
zamer den priester hervormer te slachtoffe
ren in plaats van de achting en de kluiten
der rijke klerikalen te moeten missen.
Er ontstond wel wat tandengeknars in het
chnsten-demokratisch kamp, maar daarbij
bleef het; immers tegenover de banknoten
konden de princiepen van rechtvaardigheid
niet opwegen
Vervolg aanstaande week.
Petro.
Op den zolder van het stadhuis,
onder de hanebalken, met een groote
brandende keers naast zich, zat Mijn
heer Romeng te wroeten in nen groo-
ten hoop oude papieren plans van
kemel bruggen, contracten van gas
maatschappijen, verslagen uit de druk
kerij van t V uilhemdeken, kiezerslijs
ten van Van de Putte, rattennesten
van geknabbelde rekeningen enz. enz.
Het zweet rolde hem in dikke droppels
van het aanschijn en zenuwachtig,
driftig zocht hij maar altijd door, schar
relde links en rechts dat het stof als
een wolk omhoog steeg en hij kuchte
en zuchtte.
Zoodanig was de man in zijn dulde-
loos zoeken verslonden, dat hij de voet
stappen niet hoorde van een anderen
bezoeker, die hem verbaasd aanstaar
de, en wellicht bij zich zelve zei
wordt die man zot Na een poosje
het afmattend werk van de papierwroe-
ter te hebben gadegeslagen, vroeg hij
eensklaps zeer luide Mr Romeng
wat zoekt gij hier Kan ik u niet van
dienst zijn
Wat ik hier zoek, antwoordde de
andere, ik zoek ons programma, dat
moet hier te vinden zijn, in al die oude
paperassen den voorspoed onzer stad
den bloei onzer financien, de zedelijk
heid van ons volk, de ontwikkeling
van ons onderwijs, de zorg voor onze
arme medeburgers, onze mildheid,
wel dat moet hier tusschen liggen.
Ja Mijnheer Romeng, als dat
allemaal van de ratten niet is opge
knabbeld, die beesten zijn hier zoo
vraatzuchtig.
- Zeg eens, kerel, zijt ge hier geko
men om mij te bespotten. Zoudt ge
niet zeggen onze welvaart, onze fi-
nancen door de ratten opgevreten, ge
zoudt beter doen mij een beetje te'hel
pen aan dat karweiken...
Wacht een beetje, Mijnheer Ro
meng, ik peisde dat ge genoeg had met
het programma van Mijnheer Woeste:
beschermen, behouden, verbeteren voor
ons, maar als ge meer moet hebben,
een volledig programma, 'wacht een
halve minuut, ik ga mijn bezem halen
en k zal de stukken bijeenvagen, want
waarlijk de ratten hebben er te veel
aangezeten.
En de portier van 't stadhuis ging
heen. s
t Zal mooi zijn het programma der
dompers van Aalst Heel schoon met
iet kruis er op van de Volksstemof
dat van Denderbode met godsdienst en
geloof en veroordeelingen voor smaad
en laster.
Ze zullen zeggen aan de kiezers, dat
men katholiek moet zijn om eer
lijk man te wezen en ze zullen op Van
den Bosch wijzen, die hun troetelkind
was en de Stadskas leeg stool.
Ze zullen aan de kiezers zeggen dat
men klerikaal moet zijn om niet in
zedeloosheid te leven en ze zullen naar
Dendermonde wijzen waar een hun
ner kreaturen, nog kosteloos logist
heHCt V0°r Z^ne 31 te groote zedelijk-
..Ze zullen aan de kiezers zeggen, dat
zij alleen de voorstaanders zijn 'van
onderwijs en kunst en ze zullen de
karamellenverzen deklameeren, die
pastoorken Van Heuverswijn in het
idioten blad De Volksstem laat ver
schijnen.
Ze zullen aan de kiezers zeggen dat
zij alleen profijtig kunnen besturen en
ze zullen als voorbeelden aanhalen de
duizenden die ze nutteloos kadeau
geven aan Van de Putte, de onver
diende subsidien, die ze geven aan de
Jonge Garde en andere klerikale rat-
tensocieteitende honderden duizen
den, die ze ten nadeele der inwoners
geschonken hebben aan eene vreemde
klerikale gasmaatschappij enz.
Ze zullen aan de kiezers zeggen dat
de klerikalen alleen, de belangen der
burgerij kunnen behertigen en ze zul
len wijzen op de ledige stadskas, op de
verdubbelde opcentiemen, op de taksen
van allen aard waarmede wij geplaagd
Ze zullen aan de kiezers zeggen dat
de klerikalen alleen, de werklieden
willen opbeuren en ze zullen dan wij
zen op de schandalige wijze op welke
hier het ouderdomspensioen wordt
toegekend, ze zullen wijzen op de ge-
meene kieswetten, die den werkman
vernederen, op de bedriegerijen en de
lijsten-vervalschingen die zij hier niet
opgehouden hebben te plegen.
Ze zullen aan de kiezers zeggen, dat
zij, dompers alleen in staat "zijn' het
volk gelukkig en goed te maken en ze
zullen wijzen op hunne secties waar
er gedronken wordt en getierd, en ge
vloekt, en gevochten waar zij het
volk leeren slempen en beest worden
waar zij het volk den weg leeren op
gaan der ontaarding en degradatie
Ja, t zal schoon zijn het programma
der klerikalen bijeengevaagd uit den
door de ratten opgevreten welstand,
stadwas, financiën, eerlijkheid, onpar
tijdigheid enz. y
iVlaar de kiezers zullen zich niet
laten bedriegen en in October eerstko
mende, heel de vuilen dompers-ratten-
nest van het stadhuis vagen
Duurte der levensmiddelen.
De talrijke trusts, die in de laatste
tijden tot stand zijn gekomen, de me
nigvuldige werkstakingen aangegaan
om verhooging van loon, het wille
keurig sluiten der grenzen door ons
klerikaal gouvernement hebben voor
onvermijdelijk gevolg gehad het stijgen
der prijzen van alle levensmiddelen.
Meesch, brood, kolen, rijst, zeep
zout, gedroogde vruchten, ingelegde
groenten, ook ge weefsels en schoeisels
en een reeks andere artikels hebben
een prijsverhooging ondergaan van e.
tot 20 °/0. 3
Sommigen leiden er van af dat we
tot nu toe een ongekend weldoend tijd
perk doortrekken.
Men zal ons, handels- en nijverheids-
bedienden, toelaten daar aan te twijfe
len, want heden meer dan ooit bevin
den we ons in een benarden toestand
De machtige maatschappijen zien
hun winsten van jaar tot jaar aan
gloeien het loon der werklieden is
een weinig te weinig, we bekennen
et verbeterd, alleen de inkomsten
der bedienden zijn dezelfde gebleven
terwijl hun uitgaven voortdurend ver
meerderen, hun budget van langs om
meer wordt belast.
De jongelingen kunnen moeilijk met
kennis van zaken over dien droeven
toestand oordeelen, maar gij, getrouw
den, leden van het groote gild der
gelapte broeken, hoort ge niet dage
lijks, even als ik, uw minister van
financies jammeren en klagen over de
moeite, die ze heeft om de twee eind
jes aaneen te knoopen.
Ge weet, vrienden dat ik waarheid
schrijf, maar velen onder u bezitten
den moed niet zulks te bekennen.
Ge hebt liever den fakin uit te han
gen en uw broekriem wat vaster te
spannen, als de hongerige buik aan
t grollen gaat.
Wie weet wat ellende verborgen zit
achter uw meneeren kostuum, uw
overjas, uw hoed, uw hooge kol
Behoorlijk gekleed moet ge u op het
kantoor aanbieden ge kunt toch geen
schippersklompen dragen.
Ge hebt een zekeren rang te volgen
ge moet uw kinders naar de school
zenden, en kunt ge dat wel met een
loon dat maar even groot of min is
als dat van een goed werkman
Is het u wel mogelijk in de voor
waarden, waarin we ons hedendaags
bevinden, uw maatschappelijken stand
behoorlijk te houden
Het is slechts ten koste van een
menigte opofferingen, dat velen op eer
lijke wijze door de wereld komen.
Dien ellendigen toestand kan men
niet genoeg veropenbaren ge hoeft er
niet over te blozen,'t is toch uw schuld
niet dat. uw onmisbaar werk niet beter
wordt betaald.
Mag men de belangen van een zoo
verdienstelijke klasse van menschen
verwaarloozen
Is uw geesteswerk niet nuttig, nut
tiger zelfs dan het handwerk van me
nig arbeider Zijt gij niet de trouwe
medewerkers, die het meest bijdragen
tot den bloeienden voorspoed der on
derneming
Offert ge niet dagelijks een deel
uwer lichamelijke- en geesteskrachten
op ten voordeele van uw patroon
Slechts een weinig van wat ge voort
brengt valt u ten profijte. Dat is niet
redelijk.
Gij moet een redelijk paart genieten
van de winst, die uw arbeid oplevert
Algemeene verbetering moet er ko
men daar zullen we voor strijden en
aangezien we het recht met ons heb
ben, zullen we overwinnen.
In een volgend artikel zoeken we
naar praktische middelen.
Mogen we op medewerkers rekenen
Een vriend van een Vooruitstrevend
Demokraat.
van 5 Augustus 1907.
AI* cl® Dui'geiHeestep opent de zit
ting ten 5 ure namiddag. F
gekeuM1,81^ V°rige zitting wordt ^ed-
besproken worden. rooting
De rekening van 1905 is door de Bestendig
Deputatie goedgekeurd en sluit met een boni
van ongeveer 10000 franken.
M. de Burgemeester geeft versla»
4. Kwartaal 1907 alsook van de Spaarkas.
Daarna worden goedgekeurd de verkoou
ManRohArteMe"0ed?ren in de Hertshage aan
LS Tanck voor 1588 fr. aan M
Paul Callebaut voor 1414 fr. en aan M Victor
Keppens voor 5922 fr.
ewm-PSi of •verkooP van grond der Bur-
erijke Godshuizen aangaat, zullen de eoe-
rZ? te AaIst-Schaerbeke aan da
Gentschesteenwegopenbaar verkocht wor-
hectare g( r,?r 'apucie,netl tegen 13000 fr. de
ufe? t 1 7 'an zal feremaak worden van
rw7 n liaar den Gentschesteenweg
Deze za loopen voor den eigendom der na-
ters. Volgens plan dat aan de Raadsleden
laan rijn het °Pnieuw eene kromme
JU. De BI!eek doet aan den heer ScheDen
Meert de ongewone draai der laan onrner
kende heer Schepen antwoordt datmeS
laan zoo moeten trekken heeft om de ligjrin»
der perceelen land te volgen. Het voorstel
tot aannemen wordt naar de geheime zRttei
verzonden daar de heer Burgemeester^ó,f
spreken vallen persoonlÜke Zestien f£
Het proces-verbaal van de openbare ver
pachtmgder goederen van de Hospiciën als-
keurd! Van onkosten worde« go edge-
In uitgaven jf"».®
Ir.Ï0OT 1908
De rekening der Muziekschool voor 1906
beloopt in ontvangsten tot fr hs
in uitgaven 'JjgJJj»
n t. Boni fr. 877,27
11128,23fr g V°0r 1908 beloop< tot
Beide rekeningen worden goedgekeurd
iq?LneIHen,ingen+der Mtebrieken vixir
1906 en de begrootingen voor 1908 worden
goedgekeurd. Deze van O. L. V Bijstand
sluit slechts meteen boni van Ö.54fr
v BaacJ, van fr°t' Kerkfabriek van O L
M. de Burgemeester stelt voor
brengmmv»r?9lf en0i>d" ^"ting te
de begrooting voof lUi mis'ie bKteiF
Ik gefoof dat wij dit recht niet hebben' Ook
vraagt het achtbaar lid of die muShilde
ring en kruisweg wel op artistieke w ie
zullen uitgevoerd worden. ^ze
L
mv nPiIrMÜTA i t
v/li gOHUJ
TV K Boni fr- ^.52
