J
m
sj i\H
mLST
LIBERAAL, D E MOëff ATI
Ter Overweging aan alle Lastenbetalers.
9
li
Prijs 5 centiemen het nummer
Tweede Jaargang. IVunimer 3S
t
Zondag 1 September 1907
of diij duizend honderd vier en derliar franken viifti»-
centiemen
De stemming is geheim.
De Kleine Burgerij.
Wat wij willen in't Stadhuis
Wat wij niet willen
in 't Stadhuis.
Ouders Opgepast.
Weldaden van ons katholiek
Gemeentebestuur
Een arbeids-jjury.
A ,k
V
|tó£ ij!
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Aalst,
Aususti
1907.
Prijs der Annoncen: j peJTone 15 centiemen drillriw#,i
I Reklamen 75 centiemen 1 1" drukregel,
ïkw ijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen cp de derde bladzijde, 2 frank
Van tijd tot tijd zullen wij eens, door voorbeelden doen zien waarom zekere
felle jannen zoo hoog oploopen met het hedendaagsche stadsbestuur. Iedereen
zal het begrijpen.
I
DEBET, de Stad Aalst aan Clemens VAN DE PUTTE over levering
volgt
1905
Dec. 4.
Feb.
steden, op alle gemeenten. Die velen
zullen al ware 't maar voor dien enke- uuu }a u± n^u wente ze
len minuut in het kiesgangsken het Inin aanwezigheidspennin
als
1904 Juni 4. 25 ex. kiezerslijsten van Koophandelsrechtbank
(10 bladz.) g5-00
50 bladeren voor herziening-kierzerslijsten 6.00
30 affichen kiezing Koophandelsrechtbank 9.00
Sept. 3. 42 kiezerslijsten 1905-1906 (243 bladz.) 2065.50
8 exempl. (langs eene zijde gedrukt) 40.00
7 exempl. meer als conventie (Sic.) 28.00
42 exempl. bepaalde sluiting 59-50
25 exempl. Werkrechtersraad (patronen 409 en
Werklieden 2058 namen of 99 bladz. van 25 namen 841.50
Totaal 3134.50
Volgens het tarief door de heeren Boeykens aan den gemeenteraad voor
gesteld en op schandelijke wijze afgewezen, zonder de minste reden, zou
het zelfde werk aan de stad ongeveer 1800.00 fr. gekost hebben met de
openbare aanbesteding van t werk zou dit slechts ongeveer 1500,00 fr.
gekost hebben, dus ruim den helft minder dan nu.
Ja, Dendcrbode, voor u is 't stadsbestuur onverbeterlijk, maar voor de
lastenbetalers, dat is wat anders.
De controleurs hebben niets verricht, zegt ge in uw blad, ze hebben u toch
genoodzaakt uw tarief eenigzins te verminderen, niet waar, vroeger waren
uwe rekeningen nog wat anders gepeperd.
Alle demokraten, waar ze ook in het
strijdperk treden, moeten de kiezers
hunner gemeente op het hart -drukken,
dat de kiezing geheim is, dat, wanneer
de kiezer wil niemand, volstrekt nie
mand kan welen voor wie men gestemd
heeft.
Het geheim der stemming is eene
waarborg van oprechtheid en daarop
hebben de liberalen altijd aangedron
gen de kiezing moet de uitdrukking
zijn van den volkswil en dat kan ze
maar zijn als de kiezer, op het oogen-
blik der stemming, zich onttrokken
voelt aan allen vreemden invloed, als
hij weet dat hij alleen voor zijn gewe
ten zal verantwoordelijk zijn voor de
uitgebrachte stemming.
De dompers doen dan ook overal,
alles wat in hunne macht bestaat om
het geheim der stemming te vernieti
gen, om de eenvoudige menschen te
doen gelooven, dat zij, dompers, zeker
weten zullen hoe de{e of gene gestemd
heeft, en wanneer ze zulks beweren
dan klinkt het in hunnen mond als
eene bedreiging, tegen de kiezers aan
wier vertrouwen zij reden hebben te
twijfelen.
Welnu wij zeggen tot al de kiezers,
en onze vrienden moeten het overal
herhalen, indien de kiezers zeiven r.iets
zeggen, is er niemand in de wereld die
hunne stemming aan 't licht kan bren
gen. Daar, in het kiesgangsken staan
ze vrij en alleen, daar bereiken hen
noch leugens, noch dreigementen,daar
zijn ze toch eenmaal hun eigen heer
en meester.
Oh, ik ken er velen zoo, die zwijgen
moeten, die hun spijt moeten verkrop
pen die jarenlang op zich de kleri
kale drukking hebben gevoeld van
benadeeling en broodroof, die onder
de klauw liggen van den eenen of an
deren pilaarbijter, en al wordt hun
nooit iets toegedeeld van het manna
dat aan nadere vriendjes en kozijntjes
of kiesmoezelaars met volle grepen
wordt toegegooid, toch den bek in de
pluimen moeten houden, om niet het
laatste grasje van onder de voeten te
worden gemaaid ja, zoo'ken ik er
velen en zoo zijn er te vinden in alle
twijfelen. Nergens hebben de klerika-
len deftig bestuurd, ze zijn altijd de
handlangers geweest van ratterij en
schelmerij. Wie een degelijk bestuur
wil moet voor volksmannen kiezen van
welke rechtzinnigheid en rechtvaardig
heid mag verwacht worden.
Vrienden, niemand kan weten voor
wie ge kiest, doet uw gedacht en zijt
ge vijand van pilaarbijterij, van fana-
tism, de ergste aller kwalen, stemt
nooit voor de dompers stemt als een
man voor de volkskandidaten.
juk afwerpen en denken Elk lijne
beurt is niet ie veel.
Dat weten de klerikalen zoo goed.
Daarom,telkenshet kiezing is ziet men
hen sleurende naar de stembus kreu
pelen, idioten, ouderlingen uit de ge
stichten en stervenden dat zijn de
eenige kiezers over wier stem zij zeker
zijn want degenen, die ongelukkigen
opleiden, kiezen niet volgens de inten
tie van de zwakkelingen, die alleen
niet naar het kieshokje kunnen gaan,
maar kiezen, ondanks hunnen eed
voor de domperij.
De kiesperiode is begonnen en over
al zijn de klerikalen op den dril. Men
ziet ze draven straat in, straat uit, van
huis tot huis, de stemmensjachelaars
en stemmendieven, die de langvingerij
voor eene natuurlijk eigenschap hou
den van het klerikalism, juist, omdat
ze op politiek gebied voortdurend het
bedrog en de afpersing in praktijk heb
ben gesteld.
Ja, ze loopen, want ze voelen, dat
ondanks de schijnbare apathie der me
nigte, de groote meerderheid des volks
hun bestuur veroordeelt dat overal
slecht is, hunne daden afkeurt van ver
volging en broodroof, hun streven ver
foeit naar valscheid en bedrog. Belof
ten zullen ze doen, beloften met volle
schepels, meer dan iemand verlangt
menschen zullen ze aanspreken, die ze
nooit hebben bezien, de hand reiken
aanlieden die ze van haar noch pluimen
kennen, zich vernederen, als 't noodig
is verachterlijk kruipen, bidden, smee-
ken, bevelen, dreigen, altijd volgens
de omstandigheden.s.maar altijd lie
gen.
Gij, medeburgers, vrienden uit alle
steden en gemeenteraden waar gestre
den zal worden laat ze komenen
laat ze heenga-an volgens de omstan
digheden hier hebben ze vleierij, daar
dwangwoorden hier smeeken ze, daar
grollen ze, maar laat er u toch niet aan
gelegen en als de groote dag aanbreekt
doet uwen plicht.
Aan 't vervullen van dien plicht zal
geen enkel rechtgeaarde burger, werk
man, landbouwer of neringdoener
Moest men de klerikale pers gelooven
dan sleepte het aan 't bewind komen der li
beralen den ondergang der kleine bur-o-erii
na zich. 0 J
Het orgaan van Sisken Fiks verkondigde
zulks nog voor slechts weinige dagen.
Men moet waarlijk de schaamteloosheid
vei re drijven om zoo iets te durven beweren
als het bewezen is dat de katholieke kliek
sedert ze de macht in handen heeft, ten voor-
deele dier klasse niets heeft gedaan, ze totaal
heeft verwaarloosd. Het zijn eigenlijk de
dompers die den ondergang bewerken.
Aan een anderen kant "moet elkeen, die
1, ,de Volksgazet leest, met ons
vastellen dat moedige strijders, wekelijks
den benarden toestand der kleine burgers
bespreken en naar middelen uitzien ©inden
staat van zaken te verbeteren, ten einde die
menschen toe te laten wat gemakkelijker
door de wereld te komen.
Hebben we niet meer dan eens gezien, dat
als de liberale minderheid iets goeds voor
stelde, er algemeene tegenkanting ontstond
van wege de klerikalen, die zich weinio- be
kommeren om de belangen der inwoners.
Hoe wilt ge dat we een goeden uitslag-
veroveren als we gedwarsboomd worden
door eenige aan het oud stelsel verknochte
gemeenteraadsleden, ondersteund dooreen
hoop kortzichtigen, onkundigen die voor
hun ja of neen welke ze soms uiten, ook
behalve andere
profijtjes, ontvangen en zooveel mogelijk
vriendjes, en kozijntjes beyoordeeligen tot
-root nadeel der overige lastenbetalers.
Wat helpt het schrijnwerkers, kleerma
ker of anderen in den raad te doen vertegen
woordigen als die vertegenwoordigers den
bek in de pluimen houden telkens het er op
aan komt de intresten van hun ambtgenoo-
ten te verdedigen
Van dergelijke afgevaardigden verlos
ons Heer 1
Het is onweerlegbaar dat de menigvul
dige lasten, die de kliek wegens haar slor
dig bestuurd genoodzaakt is geweest te hef
fen, het meest is komen drukken op de klei
ne burgerij.
Om onze gezegden te staven willen we u
vragen Volkssten en O waarom voor wei
nige jaren, zekere neringdoeners wier zoons
als soldaat moesten oprukken, hun handel
opeen familielid lieten overschrijven
Was het niet omdat de te betalen belastin
gen te o-root waren om volgens het toen
bestaande regiem, de militievergelding- te
genieten
/ij die den truk niet kenden waren toch
slachtoffer van dat hatelijk stelsel dat dank
zij de opkomende demokratie. gewijziod is.
Zullen die slachtoffers welke voor de eerste
maal als gemeentekiezer gaan geroepen
worden hun plicht weten te doen
We twijfelen er niet aan.
De lasten zijn sedert niet verminderd wel
integendeel, meer en meer heeft men van
ambachtsman en neringdoener geverod te
veel heeft men gewild, zoo ver is het "geko
men dat allen snakken om het schandelijk
juk, welk hun reeds te lang op de schouders
drukt af te schudden.
Dit jaar niet meer gefaald, niet geluisterd
naar valsche beloften of kinderachtio-e
praatjes welke de dompers gewoon zijn te
verspreiden.
Laat aan kant verouderde princiepen en
ij allen, om welken titel ge ook tot de kleine
'urgerij moogt behooren, met Oktober niet
geaarzeld
Een sterke macht vooruitstrevers naar
het stadhuis gezonden om den warboel te
kuischen en u toe te laten de toekomst met
wat meer zekerheid en hoop in te blikken.
Een vriend van een Vooruitstrevend
Eemokraat.
Kontrool in alle besturen
Regelmatig toezicht
Rechtvaardigheid
Onpartijdigheid in leveringen en
werken
Vaderlijke behandeling der armen
Goed beheer der financien.
Knoeierij en konkelfoes
Kozijntjeswinkel
Slordigheid en wanorde
Geldverprossing
Verdrukking en vervolging.
Niet zonder verbazing lezen wij in
de Volksstem
Plaats uwe lieve zoontjes en doch-
terkens op godsdienstige scholen, en
dan zult ge nog moeite genoeg hebben
om ze in deugd en eer te bewaren,
want slecht is de wereld en bedorven
ons aller natuur Leve het godsdiens
tig onderwijs
We hebben reeds dikwijls bewezen
dat de godsdienst niet bij machte was
de bedorvenheden uit de wereld te
bannen, maar we hadden nooit durven
denken dat een fanatiek blad, waarin
wekelijks de officieele scholen aange
vallen worden, ons schrijven zou heb
ben komen bevestigen.
't Is waarlijk een brevet voor het
godsdienstig onderwijs Zekere opstel
ler van 't zeeverblad moet de uitslagen
van het godsdienstig onderwijs goed
kennen beter dan wij moet hij op de
hoogte zijn der geschiedenis van het
droef personnage dat onlangs te Gee-
raadsbergen den walg van alle eerlijke
lieden verwekte door het bezoedelen
van talrijke onschuldige kinderen van
godsdienstige ouders.
Sedert de uitbreiding van het gods-
dienstigonderwijs is eene nieuwezonde
bijgekomen, broekerszonde geheeten.
Ouders, opgepast Vertrouwt uwe
kinders aan geene opvoeders met be
dorven natuur en laat u door de woor
den God en godsdienst, die ze steeds
in den mond, maar niet in het hart
hebben, niet bedotten.
Men kan onder de liberalen wel
eens een persoon aantreffen, die zich
aan ergelijke wanbedrijven plichtig
maakt, maar de liberalen hebben geen
gestichten, geen toevluchtsoorden,
waar dergelijke lieden zeker zijn eene
schuilplaats te vinden en waar ze wel
licht onder eenen anderen deknaam
hun meer dan verbeestend werk voort
zetten en nieuwe slachtoffers maken
hunner bedorven natuur.
Dat onze tegenstrevers dit potje ge
dekt laten, want ze zouden ons kunnen
verplichten eenige bladzijden oude
geschiedenis te herinneren, wat niet
ter eere hunner partij zou uitvallen.
1. Hebben 't geld van de stad verspild.
2. Hebben leeningen gedaan van mil
lioenen en de stad in schulden gezet
3. Bewerken door hunne partijdigheid
en hunnen kozijntjeswinkel den ondergang
van onze neringdoeners.
hof' Veranderen Aalst in een groot Begijn-
5. Doen de rijke menschen de stad ont
vluchten door hun hatelijk bestuur.
6. Hebben al hunne creaturen vette plaats
jes bezorgd.
7. Bevoordeeligen de kazakdraaiers, die
ven en ander slecht volk.
8. Vervaischen de kiezerslijsten en nemen
aan den werkman en kleinen burger zijn
arm stemmeken af.
9. Verbeesten 't volk met hunne sectien.
10. Maken kemel op kemel, krommestraat
op krommestraat.
11. Hebben de katholieke drukkers inge
smeerd met 't geld van al de lastenbetalers.
12. Geven 20 duizend franken aan wel
stellende katholieke familien, geld dat met
recht moet toekomen aan den armen.
13. Hebben knoeierij en konkelfoes'in alle
besturen gebracht.
D; Poen de jongens uit Schaarbeek en
Mylbeek in den zomer garde-civiek spelen,
wanneer zij onmisbaar te huis zijn.
Enz. enz. enz. al te lang 0111 te melden.
in den laatsten tijd braken er weer ver
scheidene groote werkstakingen uit in ons
land onder andere te Wetteren en te Ant
werpen.
De belangrijkste is voorzeker de werksta
king der (lokwerkers te Antwerpen, die van
gedeeltelijk bijna algemeen was geworden.
Uns doel is het niet die werkstaking in ai
nare bijzonderheden te vertellen, en al de
kleine en groote incidenten te verhalen wel
ke er mede gepaard gaan, we willen enkel
wijzen op de les welke er uit te trekken is
voor allen.
Eene kategorie van dokwerkers, denkende
do kans schoon to hebben vroegen loonsver-
hooging, ze wilden in 't vervolg 6 franken
daags winnen (men diene op te merken dat
de dokwerkers, niet regelmatig alle dagen
hun werk hebben.) De verhooging werd ge-
weigerd en de ;arbeiders lieten het werk
staan.
De bazen ontboden werklieden uit Enge
land, vuil, slordig en onhandig geboefte,
verscheidene honderden zijn er zoo in Ant
werpen gekomen en ook uit Hamburg ver
wacht men lossers. Die worden op de sche
pen onderhouden door de bazen en dezen be
talen aan de slechte werklieden 6,25 fr.
daags, terwijl ze 6 franken weigeren aan de
bekwame Antwerpsche arbeiders,
ie Gent winnen de lossers, naar we ver
nemen ook 6 franken daags.
De werklieden wendden zich tot den bur
gemeester van Antwerpen, die dadelijk bij
de bazen aandrong 0111 in onderhandeling te
treden ten eindé tot eene wenschelijke over
eenkomst te geraken. De bazen weigerden 1
Meer nog, ze wilden al de dokwerkers ver
plichten eene verbintenis te teekenen met
inbegrip van een tarief, volgens de be
staande voorwaarden. De werklieden wei
gerden En zoo breidde de werkstaking
zich spoedig uit.
Zij die in het geschil betrokken zijn beiit-
ten meest altijd de noodige kalmte niet om
over de zaak zonder vooringenomenheid te
oordeelen beide partyen belasten de andere
en niet zelden konjt men tot overdrijving
waardoor natuurlijk de overeenkomst moei
lijker wordt gemaakt.
Hier, gelijk in bijna alle twisten is er ver
keerdheid langs weerskanten de werklie
den hebben hunnen opslag willen bekomen
als t ware met het mes op de keel en de ba
zen hebben liever zich zeiven enden han
del grootelijks te benadeelen dan den duim
,&öeri- Koppig tegen koppig geen van
beiden wil toegeven.
t K onbetwistbaar dat de bazen groot
ongelijk hebben gehad, de onderhandelingen
voorgesteld door M. Hertogs te verwerpen.
Doch zulks zal men dikwijls, zoo niet altijd
voorhebben, (het was zoo te Aalst) nu eens
zullen de werklieden, dan de bazen vreemde
tusschenkomst weigeren, alle bemiddeling
van de hand wijzen, omdat hun gemoed ver-
bitterd is en niemand den schijn wil hebben
ovemoonnen te zijn.
Hoe langer het duurt eer de tusschen
komst van bemiddelaars opdaagt, hoe moei
lijker het wordt eene overeenkomst te tref
fen, omdat de verbittering toeneemt van
weerszijden, omdat de grieven met den dag
grooter en talrijker worden.
Waarom zou de wet het scheidsgerecht
niet verplichtend maken Wel bestaan er
werk-en nijverheidsraden hier en daar.maar
dezen is alle zelfstandig optreden ontzei
en de werkrechtersraden kunnen maar
slissingen nemen in zaken die aan hunne
bevoegdheid onderworpen worden.
Het scheidsgerecht zou samengesteld zijn
uit leden genomen in alle kategorien der be
volking. b. v. op de wijze waarop de jury
wordt samengesteld, die zetelen moet voor
de groote misdaden. Het mandaat van
scheidsrechter zou verplichtend wezen. Tel-
xens eene werkstaking uitbreekt of dreigt
uit te breken, zoude procureur des konings
het scheidsgerecht bijeenroepen, de verkla
ringen en ophelderingen zouden door de be-
anghebbenden worden gegeven, er zouden
vragen wordengesteld aan de arbeidsjury (als
ik het zoo noemen mag) waarop deze zoude
antwoorden op de wijze als de jury nu doet
en een eigenlijke rechter of rechters zouden
uitspraak doen in den behoorlijken vorm.
Het aanvaarden der bemiddeling van den
Arbeidsjury zou verplichtend wezen.
Ik heb de pretentie niet te beweren, dat ik
bovenstaande als iets volmaakt voorstel ik
zou om een volledig organism aan te bieden
eene geheele studie moeten voordragen en
n breedvoerige ontwikkeling treden, en dat
igt niet in mijne bedoeling. Toch meen ik
dat iets in dien aard wettelijk kan en moet
ingericht worden, de werkzoeningsraad be
staat in Duitschland, en het Landgerecht in
Engeland.
Kapitaal en arbeid zijn twee factoren der
v oortbrenging welke de eene zonder de an-
Ifi
tv
waep^,
,'Tr
I
A.
I V, jAliü
IllL' o Kiroman T711. I 7Vr»/vfiif inc on von^Ar,
J
