ARRONDISSEMENT
v/AH
WLST
BERAAL, DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Prijs 5 centiemen het nummer
Derde Jaargang. IVummer 6
Zondag 9 Februari 1908
De Congo-kwestie.
De aanstaande verkiezingen
De Kiezingen in Mei.
Algemeene Veraaderin""
van hel Willemsfonds.
Abonnementsprijs 3 fr. voi r de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men aborneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore \an het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Pi ijs cler Annoncen:
per drukregel
Aalst 8 Februari 1908>
Onze vriend Vooruitstrevend
Demokraat heeft in een reeks artike
len aangetoond al het nadeel dat de
overname van het zwarte land in de
gestelde voorwaarden, aan ons Bel
gen zou berokkenen.
We willen daar ook een woordje
over reppen om te doen uitkomen dat
we voor een keerpunt staan onzer va-
derlandsche geschiedenis we willen er
op wijzen dat erge feiten zich voor
doen, we zijn om zoo te zeggen aan
't dansen op een vuurberg en ons volk
ziet er uit alsof het zich geen reken
schap gaf dat de Kongo ons naar den
ondergang kan leiden.
Het verdrag, neergelegd door het
klerikaal goevernement, is onaan
neembaar.
Onze vorst Leopold II, door ons
zijn voorwaarden te willen opdringen,
toont zich oneindig meer Soeverein
van 't land der zwarten dan koning
van het grondwettelijk België.
De ministers, gewoon de grondwet
met voeten te treden, gedragen zich
als slaven, ze kruipen om het meest en
toonen zich onwaardig van de hun toe
vertrouwde post. Waar zijn de Malou's
de Dumortier's, de Bara's, de
Nothomb's, de Frère Orban's van den
ouden tijd, toen de koning regeerde,
maar niet heerschte, toen de Grond
wet en de rechten van 't Belgische
Volk geëerbiedigd werden zooals het
behoort?
Helaas, zoover zijn we gekomen
door dat klerikaal bestuur, dat ons volk
ontmannelijkt heeft
Slechts enkele, dungezaaide kleri
kale kamerleden durven hun meening
rechtuit zeggen, durven zich tegen de
kongoleesche willekeur verklaren ze
staan als op een eiland in hun partij.
In die treurige en gevaarlijke om
standigheden geeft de oude, maar im
mer jónge, krachtige, moedige en vrije
liberale partij een prachtig voorbeeld.
Met algemeene stemmen, niettegen
staande de koningsgezinde grondbe
ginselen van de mcesten harer leden,
heeft de liberale linkerzijde met kracht
en nadruk geweigerd het Kongoleesch
verdrag van overname te aanvaarden.
In onze rangen kruipen geen verra
ders van 't Belgische volk U
Overnemen, ja, tot heil van België,
maar geen katten in zakken.
Netjes en zuiver de toestanden be
kend gemaakt. Geen miljoenen hecta
ren,[geen kostbare mijnen, geen caout-
choucwouden, alles wat eenige waarde
heeft, overgeleverd in weinig ver
trouwbare handen, zonder te mogen
weten waartoe de opbrengst dienen
moet wil men ons den Kongo verkoo-
pen, we willen weten wat hij waard
is. Een half rotte appel waarvan de
klerikale slimmerikken en koninklijke
mouwvegers het goede afschillen en
opeten, ons latende de rest, dit koopen
wij niet.
We vragen ons af waarop deze zaak
kan of zal uitdraaien wat zal er van
't ministerie geworden. De liberalen
tegen, de socialisten tegen, en indien
ze woord houden eenige klerikalen te
gen er bestaat dus geen meerderheid
meer. Daar staan ze nu met hun 12
stemmen en hun klerikale zegepraal
van 1906. Eens te meer wordt onze
voorzegging bewaarheid.
Het ministerie moet hier onvermij
delijk vallen. Het verdrag moet veran
derd worden zooals wij het willen, wij
die onze gevoelens van volksgezind
heid niet willen laten versmachten
door valsche, slaafsche onderwerping,
uit persoonlijk belang. Wij willen niet
gebukt gaan onder den dwang van
semand, hoe hoog geplaatst hij ook
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
moge weze, ware het zelf de eerste
burger van ons grondwettelijk België
waar alle macht komt uit het volk.
Een vriend van een Vooruitstrevend
Demokraat.
Op het laatste oogenblik vernemen
wij, dat het geruchtmakend ontwerp
is ingetrokken.
Wat zullen we nog beleven met de
Congo-kwestie
voor de Kamers.
De partij der Christen-Demokraten van het
arrondissement Aalst heeft dus besloten voor
de wetgevende verkiezingen van de maand
Mei alleen te stryden.
Dat is een feit, dat zeer te betreuren is,
maar waarvan we de verantwoordelijkheid
laten aan degenen, welke die beslissing ge
nomen hebben, dus aan de afgevaardigden
der Christen Volksparty uit de verschillende
kantons.
Ze wenschen alléén op te treden en bren
gen daardoor den zetel van hun volksverte
genwoordiger, den heer Petrus Daens, in
gevaar. En dat is zóo waar dat de katholieke
bladen hoogst gelijk geven aan den heer
Daens niet te willen overeenkomen met dt
liberalen en socialisten. Als de Woestisten
de Christen Demokraten in 't gelijk stellen,
dan beteekent dat heel wat, en (le heer Daens
zelf zou ten minste zoo scherpziende moeten
zijn om te weten dat zijn handel wy'ze door de
klerikalen slechts goedgekeurd wordt, 0111
dat zy daardoor de kans zien een vierden
vertegenwoordiger, den heer Rornaan
Moversoen, naar de Kamer te sturen. Enten
andere, de heer Daens begrypt zeer goed dat
het thans kan gebeuren dat hij niet slage in
de verkiezingen en dat zijn plaats zou inge
nomen worden door een der meest fanatieke
en volkshatende dompers, een man, die vol
strekt aan het Hof wil paradeeren, maar
geen iota zal veranderen of trachten of zelfs
maar begeeren te veranderen van den erbar-
melijken toestand van het gansche land.
De heet Daens weet het, want hy bekent
het zelfs in het hoofdartikel van zijn orgaan,
Het Land van Aalst van Zondag 19 Januari.
Hij zelf zegt dat zijn verkiezing, door mid
del van het kartel, verzekerd was en nu
niet.
Ten andere, laat ons de verzameltabel voor
de algemeene optelling der kiesbrieven van
't jaar 1904 der vijf kantons naslaan, en we
zien dat de 4 partyen, die dat jaar elk afzon
derlijk streden, het volgend aantal stemmen
bekomen hebben
Lijst I (Lib.): Getal stemm. op lijst: 9130
Getal stemm. op namen a) 31G
b) 717
c) 171
d) 122
e) 209
Totaal 11325
Lijst II (Christen Demokraten)
Getal stemm. op lijst8526
naam a) 575
b) 233
c) 33
d) 74
e) 39
Totaal: 9480
Lijst III (socialisten)
Getal stemm. op lijst2679
op namena) 45
b) 51
c) 23
d) 22
e) 19
Totaal2839
Lijst IV (Klerikalen)
Getal stemm. op lijst30705
namen a) 520
b) 520
c) 855
d) 1620
e) 644
Totaal34864
Door die verkiezing behaalden de katho
lieken 3 zetels, de Liberalen éen en de Chris
ten Demokraten ook éen. De Daensisten
kwamen dus met moeite tot het quorum en
nochtans stond aan het hoofd van de lijst de
heer advokaat De Backer, die reeds volks
vertegenwoordiger was en zeer populair, en
die benevens de 8526 lijststemmen nog eens
575 voorkeurstemmen behaalde, tegenover
233 aan den heer Petrus Daens deze zetelt
dan ook maar door het schielijk overlijden
van den heer De Backer.
De Liberalen integendeel hadden een hee-
len hoop stemmen te veel voor éen zetel
deze blijft verzekerd voor deze verkiezing
ook doch de vertegenwoordiging der
Christen Demokraten valt zeer te "betwijfe-
felen, ja is bijna onmogelijk, gezien het ge
tal stemmen bekomen in 1904 en de drukking
uitgeoefend op de demokraten door de kom
servatieve partij.
Nu, met het te veel der liberalen en de
stemmen der socialisten stond zijn herkiezing
vast.
Het leger der liberalen en socialisten is
aangegroeid hun sterkte is toegenomen
en dat kon ook niet anders, daar de jongeren
naar de linkerzij trekken en het volk toch
begint te begrijpen dat het programma der
vooruitstrevende demokratie verdedigd
wordt door de leden dier linkerzij alleen.
De liberalen en tie socialisten hebben dus
voor hun eigen part yen niets te verliezen
bij de houding van den heer Daens, wel in
tegendeel, want de vrije kiezers, welke he
den in de voorstelling voor de wetgevende
Kamers de gedragslijn van den Christin
volksvertegenwoordiger, die zijn eigen man
daat aan den grootsten volkshater overgeeft,
niet kunnen goedkeuren, zullen hun stem
uitbrengen op de lijst der echte vrijzinnige
demokratie, de lijst der oprechte antikleri
kalen. Die Vrije Kiezers zullen begrijpen
dat het meer dan tijd is het konservatisme
te vernietigen en dat degene, welke dat kon
servatisme helpt redden, welke verdiensten
hij ook nog hebbe, het kiezerskorps ten min
ste zoo juist zal oordeelen dat het nutteloos
is stemmen uitte brengen opden heer Daens,
die zelf zich niet meer bekreunt om zyn
eigen zetel in de Kamer, vermits hy met
zijn eigen hand in zyn eigen blad schrijft,dat
zyn verkiezing niet verzekerdis, maar dat
hij er ook niets om geeft (Land van Aalst,
26 Januaai) en dat hij als hij zal dood zyn
diep onder den grond zal liggen. Dit wil met
andere woorden zeggen i k geef niets om
den uitslag van de verkiezingen de katho
lieken mogen een zetel aanwerven dat laat
my totaal onverschillig.
Welk vrijzinnig man zal die woorden niet
veroordeelen, al komen ze ook nog van een
Daens Welke antiklerikaal zal die huidi-
dige politieke handelwijze goedkeuren, al
zi' ze gevolgd dooreen volksvertegenwoor
diger der Demokraten
Wy allen, welke volkomen vrijzinnig
demokratisch zijn, die het als een plicht aan
zien het leger der katholieken langs alle
kanten en op alle mogelijke manieren aan te
vallen, omdat we daardoor dat leger weg-
brokkelen, moeten den heer Daens volmon
dig afkeuren, en juist daarom moeten al
diegenen, welke onze zienswijze deelen.
van nu af aan, hun krachten vereenigen
rondom dezelfde vlag, de vlag der antikleri
kalen, juist daarom moetenal de vrijzinni
gen het kamp binnentreden waar men zal
strijden voor de verovering van het ware
volksrecht. Al diegenen, welke van goeden
wil zijn 0111 ons te helpen ten einde den ka
tholieken vijand achteruit te duwen, zijn
ons welkom, maar diegenen welke lamlen
dig, onverschillig, ja zelfs moedwillig de
dijken, die den katholieken stroom binnen
de palen houden, laten uithollen, verdienen
den naam van demokraat niet, daar het ka
tholiek konservatisme regelrecht tegen de
demokratie ingaat.
Allen aan 't werk nu Allen zich ge
schaard om den standaard der vrijheid
Een Vooruitstrevend-Demokraat.
Nog ruim drie maanden scheiden ons
van de Wetgevende Kiezingen.
We komen terug op het besluit
genomen door de zoogenaamde afge
vaardigden der Christene Democraten
die met eenparigheid beslisten alleen
te strijden.
Die eenparigheid scheen ons maar
loensch, daarom vroegen we Hoe en
door wie werden de afgevaardigen
aangesteld! Hebben ze zich zeiven aan
geduid of werden ze opgeraspt door
lieden, die in hunne anti-demokratische
houding groot belang hebben.
Wij hebben links en rechts in het
arrondissement inlichtingen genomen
bij de van ouds gekende en standvas
tige aanhangers der partij, bij de man
nen die eens te Aalst aan het hoofd
hunner schare manifeesteerden voor
het volk, voor zijne menschenwaarde,
voor zijne rechten, voor zijne toe
komst.
Welnu die Christen Demokraten
van den echten stempel, die mannen
naar het hart van den Volksman,
priester Daens, zijn niet alleen ver
baasd, maar verontwaardigd over het
onbezonnen besluit, dat door onbezon
nen door schier niemand gemachtigde
zwendel-politiekers werd genomen,
besluit dat alleen voordeel kan ver
schaffen aan de ergste en wraakgie
rigste vijanden der demokratie de
Woestisten.
Er zijn gemeenten in het arrondis
sement waar de demokraten talrijk
zijn waar de hoofdmannen zelfs niet
werden verwittigd voor de benoeming
der fameuze afgevaardigden, die voor
zending schenen te hebben in de kaar
ten te spelen der Oü Bewaarders, en
dan ook dat spel volmaakt hebben ten
einde gebracht.
We kunnen moeilijk gelooven dat
de meerderheid der Christene Demo
kraten het besluit van Aalst zal goed
keuren, het is immers te dwaas, zoo
luchthartig de demokratie gekoord en
gebonden overgeleverd te zien worden
aan de alles-inpalmende domperskliek,
door een groep onbesuisde mannetjes,
of slimmerikken die zich voor onge
kende reden verdienstelijk willen ma
ken.
't Zij zoo De liberalen zullen daar
om niet langer wachten hunne maat
regelen te nemen om de Woesterij
te bekampen.,, daar waar anderen
hunne plichten jegens het volk jam
merlijk vertreden.
Vertreden, ja, moedwillig vertreden.
De Volkspartijen hebben op hun
programma punten genoeg gemeens,
in het tijdvak dat aanbreekt door
gezamenlijk pogen te verwezenlijken,
en juist omdat een der eerste punten
van dat programma luidt Algemeen
Stemrecht en Evenredige Vertegen
woordiging verdedigen wij hier im
mer de verstandhouding tusschen al
de anti-Woestisten, om de reactie te
keer te gaan.
Wat meer is, waar is de oprechte
demokraat in ons arrondissement, die
geen aanhanger is, benevens de
hierbovengemelde hervormingen,
van
Leerplicht met vrije keuze der school,
Persoonlijke dienstplicht afschaf
fing der rampzalige plaatsvervanging
Behoorlijk pensioen voor de afge
sloofde werklieden
Herinrichting der openbare liefda
digheid.
We kunnen bevestigen, dat we dus
sprekende de tolk zijn van al de libe
ralen van het arrondissement Aalst.
Er zal dan ook niet langer getalmd
worden. De strijd tegen de partij van
bedrog en geknoei, tegen de partij der
valschheid en veinzerij wordt aange
vangen en alle demokraten zullen,
zonder zich te bekommeren om de
houding welke eenigen, in 't belang
der Woesterij, hebben aangenomen
met ons ijveren om in Mei een uitslag
te bekomen waarbij geheel de Belgi
sche democratie voordeel zal hebben.
Wij moeten niet alleen de Woestis
ten hier beletten een zetel in de Ka
mers te winnen, maar we kunnen
het is ook kiezing voor den Senaat
door goede verstandhouding en onver
poosde propaganda in de arrondisse
menten Aalst en Oudenaarde een
tweede zetel veroveren in de Hoogere
Kamer.
Weldra zullen de kandidaten de
finitief worden aangeduid en met de
medehulp van alle rechtzinnige volks
vrienden zullen wij in Mei eerstko
mende een triomf behalen die weer
klank zal vinden in geheel het land.
Dat kan, dat moet
Ondersteuningsfonds tegen de
Werkeloosheid.
Bestuurzitting op Zondag 9 Febuari 1S08,
ten 10 uren stipt voormiddag, in den
Graaf van Egmont.
rv
Afdeel log Valst.
Verleden Donderdagavond hield onze
plaatselijke afdeeling van het Willemsfonds
een algemeene vergadering 152 leden wa
ren aanwezig, waaronder een groot aantal
dames en onze liberale gemeenteraadsleden
<io opkomst liar] allo vorwachting ovortrof-
fen, want, in alle kringen woont men wel de
leesten bij, maar niet altijd de vergaderin
gen van werkzaamheden. Ditmaal echter is
er verandering gekomen en we zijn verze
kerd dat die verandering niet tijdelijk zal
wezen, maar zal blijven. De dagorde was
goed gevuld methodisch zijn al die punten
behandeld, onderworpen aan de leden, eri,
naar gestelde vragen en verstrekte uitleg
gingen op eenige wijzigingen na, met alge
meene stemmen aanvaard.
De heer Achille Brijs, voorzitter der kom
missie van voorbereiding der werkzaamhe
den, lichtte de verschillende punten toe en
verklaarde het programma van onze Afdee
ling, die vrij onderzoek, vrije bespreking,
vrije gedachte in haar schild voert. De Hoo
gere volksontwikkeling wordt door ons
W illemsfonds beoogd daarom richten we
het Hooger Onderwijs voor het volk in de
datums en de onderwerpen van die leergan
gen zullen aan de Aalstérsche bevolking be
kend gemaakt worden door middel van aan-
plakbrieven en strooibriefjesde heer Odilon
Van der Schueren vroeg die aanplakbrieven
naar de vrijzinnige patroons te sturen, op
dat deze hun werklieden rechtstreeks zouden
kunnen met dat edel werk bekend maken
die vraag, welke ook onniiddelyk toegetre
den werd dooi' den heer Jozef De Blieck,
werd natuurlijk ingewilligd en de voorzit
ter Brijs maakte van die gelegenheid ge
bruik om aan te dringen opdat iedereen in
zijn omgeving zou werken ten einde die
lessen van hooger onderwijs, die gratis door
iedereen mogen bijgewoond worden, door
een talrijke menigte te doen volgen.
Liederena vonden voor meisjes zullen ook
ingericht worden deze zullen plaats hebben
iederen Maandag; van 8 tot 9 uur 's avonds
in de bovenzaal van Graaf Egmont, (ingang
Leopoldstraat). Onze lezers zullen zeker bet
doel van die avonden kennen ons volk de
Nedcrlandsche liederen aanleeren, oude en
moderne, en zoo doende de onzedelijke straat
deuntjes of beteekenlooze fransche romances
door liederen van echte kunstwaarde te ver
vangen die liederenavonden zullen onder
de leiding staan van Mevrouw Van
Kerkhove Coessens, hetg°e» reeds op voor
hand een waarborg is van tragelijke iririch-
ting. Alle meisjes van eiken stand zullen
tot die avonden toegelaten worden we spo
ren dus alle ouders aan -in 't belang van
de zedelijke- en kunstontwikkeling hunner
binders deze er heen te sturen Strooi
briefjes zullen den dag aankondigen waarop
men met die liederenavonden zal aan
vangen.
In den schoot van het plaatselyk Willems
fonds is er een Letterkundige- en Weten
schappelijke Aldeeling gesticht, een soort
van zelfonderricht der leden. Iedereen zal
er, beurt 0111 beurt, een voordracht of een
voorlezing houden over een onderwerp,
waarvan de keuze vrij gelaten wordt, en zal
zich zoo oefenen in het openbaar verdedigen
zyner gedachten. Een vrije bespreking zal
iedere voordracht volgen zoo zullen" we
zeer leerzame bijeenkomsten hebben waar
ieder lid. in d< mate zijner krachten, iets zal
bydragen tot de aangroeing der kennis van
anderen, zijn eigen zelf beter zal ontwikke
len en een steen zal aanbrengen bij het be
schavingswerk dat men heet": onderricht.
Een Leestafel met dedegelijkste Hollandsche
eri Vlaamsche tijdschriften handelende over
Kunst, Letterkunde, Geschiedenis en Weten
schappen zal ter beschikking staan van de
Willemfondsers.
Bij dat alles voegen we dan nog onze wiik-
voordrachten de stad zal ingedeeld worden
in Afdeelingen, welke ieder lokale hoofden
zal hebben en de wijkwerkzaamheden zullen
gepaard gaan met zang, muziek en dekla-
matie, zoodanig dat we zullen trachten ieder
een voldoening te geven.
Laat ons ook niet vergeten dat een prach
tige bibliotheek welke geregeld met de
beste schrijvers zal aangevuld worden
open staat voor iedereen. Lezen moet ons
volk, veel lezen en begrijpen. Studie alleen
maakt vry, en de vrijheid is een kostelijk
iets.
Nog deze maand zal ons Willemsfonds
zijn leden een Prachtig Feest aanbieden een
dag ter herinnering aan het Roemrijk Geu-
zentijdperk, toen de Nederlanden zich vrjj
vochten tegenover de Spanjaards en het juk
afschudden van de Spaansche Tyrannie en
de Roomsch-Katholieke Dwingelandij.
j Feest zal plaats hebben den 23 Februari en
voor dien dag- rekenen w.e op de medewer-
ba 8
—0—
