rJ
H ET
v/an
Taksen
mj
i
w
Prjj» s 5 cenlipjnen hel rui mme r
DeJ'dtó /jfiuu'gaug. A uminer 3
Zondag I Jannfti»i 1900
Voor Taal en Vrijheid.
Hel Goudvisehje,
WILLEMSFONDS
Groot Tooueelïeest
gevolgd door BAL
Liberale Werknianskriug
Trekking der Tombola.
Noodzakelijke
Open brieï
Aan de vijanden van hel
Onzijdig Onderwijs.
Taksen, nieuwe laksen
■■mszgm
S f'
E H
3
Abonnementsprijs; 3 ^r- ^oor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voorde stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
pi gtjta g
Prijs der Annoncen: j Rg^lamen
SP
AALST 14» JANUARI 1999.
ZONDAG 31 JANUARI 1909,
om 6 uren 's avonds stipt, zal de
Tooneelmaatschappij Voor Taal ën
Vrijheid op Stadsschouwburg van
Aalst opvoeren het vermaard stuk
door den schrijver van Eerloos
(drama bekroond in den wedstrijd der
Catharinisten 1908) met de medewer
king van Mevrouwen Blankenstein,
Bigot, Mejuffer E. Polvliet en de
Symfoniekring Door Eendracht Groot.
Wij lezen nopens dit stuk in De
Nederlandsche Spectator
De schrijver van Eerloos heeft
zich opnieuw een meester getoond.
Het is een rijpe, weldoordachte arbeid,
dien hij ons gaf, een werk, dat met
enkele, zeer enkele bekortingen in den
dialoog een blijvend kunstwerk zal
blijken. Het is onmogelijk na het stuk
eenmaal gezien te hebben, geheel den
rijkdom van karakters, die het omvat
te bespreken.
Aftleelliig Aalst.
De ouders, die verlangen dat hun kinderen
deel nemen aan het aanstaande Urout
Vastenavondfeest en Kinderbal,
op ZONDAG, 21 FEBRUARI worden vrien
delijk verzocht hun dochtertjes en zoontjes
ter herhaling te sturen naar het lokaal
Graaf Egmont. Zondag, 17 Januari.,
te 3 Uur stipt 's namiddags. Dit feest
is uitsluitend voor de kinderen der leden.
ZONDAG, 17 JANUARI 1909,
U 5 uur 's avonds, in de zaal CONCORDIA
met de medewerking van den Symfoniekring
Door Eendracht Groot x>
uitsluitend voor de leden en hun familie.
KOSTELOOS
Hooger Onderwijs voor het Volk.
DONDERDAG, 4 FEBRUARI 1909,
te 8 uur 's avonds,
in de Bovenzaal van Graaf Egmont
VOOUDitACIlTi
Een kristen Demokraat uit de 13» eeuw
door den heer J. VERCOULLIE,
Hoogleeraar aan de Universiteit te Gent.
De Liederenavonden, het gemengd Koor
■afzonderlijke zangers en muzikanten vér-
leenen dien avond hun welwillende mede
werking.
Liedcrenavond voor het vi cuwvolh
totaal kosteloos.
Isderen MAANDAG te 8 uur 's avonds stipt,
in de Bovenzaal van Graaf Egmont
Groote Markt.
o—
Kostelooze Volksbibliotheek
alle zondagen open van 10 1/2 uur tot 11 l/l
uur voormiddag in Graaf Egmont.
-«■
Vooruitgang door 't Werk op Zondag
24 Januari 1909. ten 3 1/2 ure namiddag,
Algemeene VERPLICHTE VERGADERING
ten lokale Concordia
In die vergadering zal er overgegaan
worden tot de gedeeltelijke vernieuwing
van 't Bestuur,
Op Zon«la$ 7 Februari 1999,
ten 6 ure stipt 's avonds,
BUITENGEWONE VERTOONING
te geven door de Toormelkring van de
Laurents Vereeniging De Vrijheidsliefde
van Gent.
Men zal opvoeren ltloemeken drama
In 3 bedrijven.
Tamboer Janssena, blyspel met
fang, in een bedrijf.
De trekking der Tombola ingericht
op de Bovenzaal van Graaf van
Egmontte Aalst, ten 2 uren na
middag.
Die trekking zal openbaar wezen.
De nummers zullen getrokken worden
door zes kinderen, met het toestel te
Brussel gebruikt bij de loting der uit
15 centiemen
tv, l 75 centiemen j Per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
ben de algemeene goedkeuring beko- I youdige voordracht en daarom zullen wij U
men van de Midden-afdeeling der Ka- in t kort uit-een doen, wat wy aan onze
talrijke toehoorders hebben verteld en voor
gehouden.
der Kamers zijn ingeschreven.
Dan blijven er nog over de voorstel
len betreffende de Everedige Vertegen
woordiging en het Algemeen Stem
recht. Tot heden werden alle wetsont
werpen van dien aard onverbiddelijk
te betalen obligatien der Leening van door de klerikalen verworpen. Heden
de stad Brussel. Al de aanwezigen
zullen gemakkelijk nota kunnen nemen
van de uitgekomen nummers en van
de prijzen aan de winnende nummers
beschikt.
Het is het stelsel in voege bij alle
officieele trekkingen. Het levert alle
waarborgen op voor de eerlijkheid der
werking en voor al de nummers zijn
de kansen volstrekt gelijk. We zijn
zeker, dat vele personen, deze belang
rijke prijsloting zullen bijwonen
o
De prijzen zijn nog altijd tentoon
gesteld des Zondags en er zijn nog
eenige loten te bekomen.
doet er zich verandering voor de
katholieke Associaties van Brussel en
voorsteden verdedigen de E. V. en
A. S. voor de gemeente en de provin-
Alva, duizenden Belgen om het leven brach
ten, omdat ze vry wilden leven en denken.
Hy wees er op, dat destijds 2000 edelen
opstonden voor de vrijheid van geweten en
zekere Berlaimont tot de goevernante der
Nederlanden sprakGeeft geen acht, het
zon maar geuzen! Hij vertelde hoe twee
uier helden, de graven van Egmont en Horn,
te Brussel onthoofd werden omdat ze maar
geuzen waren.
ten slotte verhaalde hij wat de liberale
partij in Belgie heeft gesticht en waarvoor
ze strjjdt voor de onafhankelijkheid der
,c,wi gcuiccmc CU ue pro vin- .- voor ue onathankelykheid der
cie en eischen de eenmaking der stem- burgerlijke macht, voor de verheffing van
rfi-htTrnru-\,T5i oj I het Volk dooi' dft liit.npfAnin<T ■7iir>Qr.
rechtvoorwaarden, 't is te zeggen, dat
de voorwaarden om kiezer te zijn de
zelfde zouden zijn voor gemeente, pro
vincie, Kamers en Senaat. De katho
lieke Associaties van het Walenland
vragen ook de toepassing der Ev. Vert.
voor Gemeente en Provincie, overal
ontstaat er in de klerikale partij eene
beweging ten voordeele dier hervor
mingen.
De invloed dier beweging doet zich
ook gevoelen in de Kamers, inderdaad
het grond begin der Evenredige Verte-
het volk door de uitoefening zjjner rechten,
door de verspreiding van meer stoffelijk
welzjjn en meer onderwjjs.
Nu ook, besloot hy,zyn er lieden die de
liberalen geuzen noemen, die naam verne
dert ons niet. Vraagt aan uwen ouden bur
gemeester of hij zich ooit moeten schamen
heert tot de liberale partij tebehooren.
Mijnheer de Onderpastoor,
Waarin en wat heeft die spreker miszeid,
zoudt ge dat willen uitleggen
■•.Du .t,w1eede spreker wees op de noodzake
lijkheid der verstandhouding tusschen al de
liberalen. Alleen is de mensch onmachtig,
hy staat bloot aan vervolging en ontmoedi
gingereenigd groeit zijne macht onweer
genwoordiging werd door de midden- I s+'"e', TC,CC"'8" groen zyne maent onweer-
afdeeling aangenomen bijna met eenpa- raÈÏ stT
Hervormingen, "«stemmen zoowel doordekatbolieke welingerichte associaties hS ïe'uteraï
leden als de liberalen en socialisten en party hare macht te danken gehad aan de
welke velen van hen hebben zich ook voor de herleving der liberale kringen zal 'zii haren
Verscheidene wetsvoorstellen
voor doel hebben noodzakelijke her
vormingen van het thans bestaande
kiesstelsel, zijn aan het onderzoek en
de bespreking onderworpen, ze wach
ten hunne bêurt af om voorgedragen
en gestemd te worden.
De eene hebben ten doel de regeling
der samenstelling van de kiezerslijsten
en middelen om een ernstiger en pas
sender toezicht in te voeren zoowel op
die samenstelling zelve, als op de ver
dere kieswerkzaamheden.
De andere betreffen de kieshervor- wo ^1JU cu 1I1CI
mingen Voor de gemeente en provincie hoop mogen we de toekomst te gemoet
door het in-voege-brengen van het zui- zien, de rechtvaardigheid moet einde
ver algemeen stemrecht en de evenre- lijk toch zegepralen
aanstaanden triomf te danken hebben.
Ons allen te vereenigen is een plicht, ja,
allen te vereenigen onder de blauwe
ons
vlag om het klerikale juk af te schudden,
dat ons niets heeft gebracht dan beloften,
eenmaking der stemrechtvoorwaarden
verklaard.
Met reden zeggen we dus tot onze
vrienden moed nog een® poging en i ««a mei» neen geDracnt dan beloften,
we zuilen onze tegenstrevers gedwon- slechte wetten, vernietiging van ons goed
gen hebben tot de verwezenlijking van onderwijs, vermeerdering van lasten enden
een deel van ons democratisch pro- on°°'
gramma Meer rechtvaardigheid bij
de kiezingen en de volstrekte Even
redige Vertegenwoordiging voor de
Provincie en de Gemeente.
Met fierheid mogen wij, liberalen,
zeggen dat zal ons werk zijn en met
drge vertegenwoordiging.
De eerste vergemakkelijken de her
ziening van-en den kontrool over de
kiezerslijsten, ze stellen ter beschik
king van het publiek een dubbel van
de bevolkingsregisters, op dezelfde
wijze als nu reeds een dubbel der be-
lastingsrollen ter inzage ligt van
eenieder zij verplichten de gemeen
ten eene reeks maatregelen te nemen
ten einde op de hoogte te blijven der
kiesrechten van de burgers, die van
woonplaats veranderen en wel zoo,
dat eenieder er kennis kunne van
nemen zij geven aan de getuigen der
in strijd komende partijen het recht
de voorbereidende werkzaamheden der
kiezing bij te wonen (samenstelling
der kandidatenlijsten, nazicht der stem
brieven vóór en na het drukken daar
van, kontrool der zegels enz. enz.)
en ze laten bok de vertegenwoordigers
of afgevaardigden der verschillende
partijen toe, de beraadslagingen bij te
wonen der Bestendige Deputatie die
over de goedkeuring, de nietigverkla
ring, of de wijziging der kiezingen te
beslissen heeft.
Al deze maatregelen zijn voor de
oppositiepartijen kostbaar, want ze
stellen in zekere mate een waar
borg daar van rechtzinnigheid en
onpartijdigheid, welke tot heden toe
niet hebben bestaan in de kiesomschrij
vingen, waar de klerikalen over de
meerderheid beschikken, en veelal
Jules RENS,
Volksvertegenwooi diger
aan den Onderpastoor van
Nleuwerkerken,
Aalst, 14 Januari 1909.
Mijnheer de Onderpastoor
Asa, wat vernemen we daar Gjj hebt op
ons gepreekt Dat is niet schoon van u,
man, gij hadt ons ten minste toch moeten
uitnoodigen naar uw sermoen. We zouden
vast en zeker gekomen zijn, want zoo we
veel houden van nuttige redevoeringen
leerryke lessen en schoone voordrachten'
we hooren tor afwisseling ook al eens gaarne
een kermisliedeken of een leute of een ser
moen.
Nu kunnen we moeilyk oordeelen over al
wat ge van ons hebt gepraat en dal doet ons
groot spijt. Naar men zegt, nochtans was het
geen goeds, integendeel....! Doch, ziet ge
M. de Onderpastoor, wy zyn geen kwade
jongens, wy. we zullen tegen u niet bulde
ren of tieren, uwe verstandige parochianen
zeggen als de pastoor preekt, klapt hij
alleen en hy heeft altijd geljjk.
Zeg, menheer de Onderpastoor, als ge
zoo wel ter tong zyt en u toch met poli
tiek bemoeit, waarom zyt ge niet naar onze
voordracht gekomen, dat was eene goede
gelegenheid om ons alle vier bot te zetten en
by Adam zoudt ge welkom geweest zyn, het
is een brave parochiaan, hy draagt boven
dien den naam van onzen eersten vader, en
wji M. de Onderastoor, ge moogt het'vrij
gelooven, ondanks uw sermoen, we zijn zoo
deftig als gy, het zal ons zelfs nooit gebeu-
a u i i I unb Z61IS nooit
slechts de belangen hunner partij in ren iemand aan te randen in zijn privaat
't oog hebben gehouden.
Deze wetsvoorstellen het eene neer
gelegd door de schrijver van dit arti
kel. het andere doorM. Mechelynck,
volksvertegenwoordiger van Gent heb-
leven, als het niet tot zelfverdediging is.
Waarom kwaamt ge niet P Zijt ge mis
schien al uwe welsprekendheid kwjjt, als ge
kunt tegengesproken worden.
Welnu, Mynheer de Onderpastoor, ge zijt
misschien verkeerd ingelicht over onzrc vier-
Daarom, Vrienden, moet gjj U allen aan
sluiten bjj den Liberalen Volksbond, dan
zult Gij medegewerkt hebben aan den triomf
der volkzaak, uwen naam zal weerklinken
in geheel het land en samen zullen we dan
de zegepraal vieren, gelijk we samen zullen
gewerkt hebben tot het welzijn van het
gansche volk.
Mijnheer de Onderpastoor
indt ge daar slecht in Mag de waar
heid niet meer gezeid worden misschien
De derde spreker, handelde over Onder-
linge Bjjstand en Pensioen bond.
Hjj bewees met cjjfers, welke verbazende
uitslagen de Onderlinge Bjjstand van den
Liberalen Werkmanskring van Aalst, door
eene goede inrichting heeft bekomen, van
eene goede inrichting hangt alles af. Elk
ziekenfonds moet een goed reservefonds
hebben.
Eene welingerichte Maa schappij moet
zich door den Staat doen erkennen, zjj heeft
dat recht, nu gaan aide voordeelen aan de
klerikale maatschappijen. Wjj ook moeten
van ons recht gebruik maken om die voor
deelen te genieten. Geitenbonden, konijnen
honden en varkensbonden krjjgen toelagen...
waarom zouden wjj ons deel der toelagen
•iet eischen. die uit allemans zak geklopt
worden. r
Ook voor den ouden dag moet gezorgd
worden door het inrichten van een Pensioen
bond. Spreker toont aan hoe men zich voor
de" ouden dag een pensioentje kan aan-
schaffen, in afwachting, dat eene ware
volkswet den afgesloofden ouden werkman
voor ellende za! behoeden.
Wij houden ons ter beschikking van de
vrienden van Nieuwerkerken, om hen bii
de inrichting te helpen.
Mijnheer den Onderpastoor,
Heeft de derde spreker slecht gedaan, al
is hjj een geus p Is zjjn werk af te keuren
De vierde spreker, handelde bezonderlijk
overliet onderwjjs. Hjj toonde aan hoe men
door vereeniging elkander kan ontwikkelen
en het middel kan vinden om meer geleerd
heid te verkrijgen, door 't aanschaffen van
boeken, dagbladen en tijdschriften.
Het onderwjjs is onontbeerlijk wil men tot
iets geraken. Een mensch zonder geleerdheid
is een sukkelaar in de samenleving 't is
büna een yerstooteling. De liberale"'party
heeft altyd de uitbreiding van het onder wiis
verdedigd, de klerikalen hebben het bestre
den, omdat een ongeleerd volk gemakkelii-
ker te bedriegen is.
Ook daarom moet Gjj getrou w bljjven aan
de blauwe vlag. getrouw in alle omstandig
heden, getrouw in alle kiezingen, geene
andere partij dan de liberale is in staat t#
regeeren en een volksprogramma te verwe
zenlijken, dat men samenvatten kan als
volgt Vrijheid voor iedereen, recht voor
alleman, welvaart voor alle Belgen en voor
al onderwijs voor alle kinderen.
Daarom, zoo eindigde de spreker, zullen
wij bier eene kostelooze boekerij inrichten
en zoo dikwijls mogelijk voordrachten komen
houden.
Mijnheer de Onderpastoor
Welke misdaad heeft deze spreker be
gaan Was het noodig hem daarvoor aan te
randen P
Wij hebben ook nog hulde gebracht aan
den achtbaren Voorzitter van den Libera
len Volkskring van Nieuwerkerken, aan
den knappen sekretaris en aan den Voor
zitter van den Onderlingen Bijstand,
aan al de aanwezigen die zoo aandachtig
geluisterd hebben, en wjj brengen hen de
groeten van al de liberalen van Aalst,
Onze voordrachten vóór 5 uren begonnen
eindigden te zeven uren. Met een hand
druk namen wij afscheid van al die deftige
menschen en hernamen ons te-voet-waride-
lingsken naar Aalst.
In 'tkort komen we weer naar Nieuwer
kerken en zullen dan zoo vrij zijn den heer
Onderpastoor te verzoeken onze voordracht
bjj te wonen. Znlt Gjj komen
Mijnheer de Onderpastoor,
Wij zullen er verkonden, dat alle men
schen broeders zijn dat zij elkander moe
ten beminnen, dat men van niemand mag
kwaad zeggen zelfs niet in de kerk. Komt
en ge zult er voorzeker meer waarheid
hooren dan er te Nieuwerkerken klinkt van
den stoel der waarheid.
Tot ziens, Mijnheer de Onderpastoor.
De Voordrachthouders
Van Opdenbosch,
Paid Michiels, advokaat,
Jan De Brueker.
Ach. Brijs,
Honderden malen reeds heeft De
Vuil stem uitgebazuind dat in Frank
rijk, dat land van zoogezegde vrijmet
selarij, de wereldlijke school tot de
misd.jad leidt.
Dr Lowenthal laat in de Revue
du mois een artikel verschijnen,
gesteund door menigvuldige bewijs
stukken aantoonende, dat de misdaden
en overtredingen in Frankrijk verre
van toe te nemen, eene gevoelige ver
mindering ondergaan hebben.
Zeer leerrijk is de volgende tabel
die Or Lowenthal gaarne aan alle po
litieke achteruitkruipers ter overwe-
ging geeft Op millioen inwoners
zijn er veroordeeld voor misdaden en
aanslagen tegen de zeden (de overtre
dingen der pers niet medegerekend).
Jaar 1905.
Frankrijk 86.
Beieren 222.
België 234.
In Frankrijk zijn de misdrijven tegen
de zeden 165 °/0 minder talrijk dan in
Beieren, een uiterst katholiek midden
punt, en waar de onzijdige school nog
in de verste verte niet gekend is en
170% minder talrijk dan in België,
waar er een uitsluitelijk klerikaal Be
stuur is.
Dat alleen hebben onze stadhuisba
zen over voor de nijverheid der stad.
Voor 't bevoordeeligen der stedelijke
nijverheid doen ze niets.
Eene Nijverheidschool is hier brood-
noodig, wij bedoelen eene ernstig in
gerichte Nijverheidschool. Wat heb-
pen onze stadhuisbazen ons gegeven
Eene Nijverheidschool bij naam,
maar niet in werkelijkheid Een mid
del om onrechtstreeks eene klerikale
schoolinrichting te subsidieeren
n
StSXSXi
g ftsai
0
w.owvuvil toto
~wruuito toil V tol UIUUCIIJA
flf* ctnH Rrnccpl A 1 Ha aonn'ATmftn I nAPt Ar tiVI-i d l
------ o en uc uiueuuuiiueu, uie geiyK
nAr- /v«w^,a.l J i I Uflnc^Qdrulnr. 1, JI 1 1 v
f nn<7 nAnkAn nrokrmH^t-» I Immn oio 4-^.4 n.vll.. j
- III «iljll UI 1
