a
i
m
£t
s>
k: NDföSEMEj
v/A^
•^/Us
Prijs s 3 centiemen het nummer
Vierde Jaargang Nummer 4
2onda£T 34 Januari I9D9
Trekking* der Tombola
0 4 3 19
137
Liberale Werkmanskring
Voor Taal en Vrijheid.
Het Goudvischje,
WILLEMSFONDS
De Burgemeesters.
Zorgt voor uw eigen Zelve.
Raltenborg.
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en den t-uiten voorop Detaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
AALST 23 JANUARI 1909.
Prijs der Annoncen: j R^™een J per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
ten voordeele van het
Hulpfonds tegen Werkeloosheid
afdeeling van den
Liberalen Werkmanskring.
o
Deze belangrijke trekking zal plaats
hebben in het Lokaal: Graaf Egtnotd
Groote Markt, Aalst,
Zondag 31 .Januari 4 999,
o—
De trekking is publiek. Iedereen kan
nota nemen van de winnende nummers
en van den prijs die aan elk winnend
nummer toekomt. Al wie het verlangt
kan de genummerde lijst der prijzen
bekomen.
Kr zijn 20.000 nummers uitgegeven
gaande van 0 tot 19,999. De kansen
zijn vooralle nummers volstrekt gelijk.
Het toegepaste stelsel is hetzelfde
als hetgene aangewend wordt te Brus
sel voor de trekkingen der uitkeerbare
obligatien der hoofdstad. Iedereen kan
zien dat alles regelmatig en rechtvaar
dig geschiedt, en heeft alle gemak en
vrijheid om de werkingen te kontro-
leeren.
Er zijn vijf trommels in elke waar
van er tien plaatjes liggen ieder met
een cijfer erop van o tot 9. Er is een
zesde trommel waarin zich bevinden
zoovele loten als er prijzen te winnen'
zijn, 't is te zeggen van 1 tot 200,
gelijk ze op de prijzenlijst zullen staan.
Voor iedere trommel staat een kind.
Op een gegeven teeken worden de
trommels gedraaid en dan geopend en
de kinderen voor de vijf eerste trom
mels nemen er elk een plaatje uit
en houden het in de hoogte, zoodat elk
vijf cijfers ziet. Die vijf cijfers maken
het winnend nummer uit, dat door
elk kan opgeteekend worden en dat op
een zwart bord wordt geschreven.
Tezelfder tijd heeft het ander kind
uit de zesde trommel een nummer
getrokken van de 200 die er in lig
gen, geeft het aan den Voorzitter
die het afleest en toont en dat het
nummer aanduidt van den gewonnen
prijs. B. v.
De trommels staan als volgt
Elke streep verbeeldt een trommel.
Op het gegeven teeken wordt er door
de kinderen der vijf eerste trommels
een cijfer getrokken dat zij omhoog
steken en door het zesde een nummer
dat aan den Voorzitter wordt gegeven
die het opent, leest en toont
Men zou b. v. zien
Het winnend nummer is dus 04319
en de gewonnen prijs het nummer 137
van den prijslijst.
Vooruitgang door 't, Werk op Zondag
24 Januari 1909. ten 3 1/2 ure namiddag,
Algemeene VERPLICHTE VERGADERING
ten lokale Concordia
In die vergadering zal er overgegaan
worden tot de gedeeltelijke vernieuwing
van 't Bestuur,
Op Zondag 7 Februari 1999,
ten 6 ure stipt 's avonds,
BUITENGEWONE VERTOONING
te geven door de Tooneelkring van de
Laurents Vereeniging De Vrijheidsliefde
van Gent.
Men zk\ opvoer, n Kloemeken drama
in 3 bedrijven.
Tamboer Janssens, blijspel met
gang, in eer, bedrijf.
ZONDAG 31 JANUARI 1909,
om 6 uren 's avonds stipt, zal de
Tooneelmaatschappij Voor Taal en
Vrijheid op Stadsschouwburg van
Aalst opvoeren het vermaard stuk
door den schrijver van Eerloos
{drama bekroond in den wedstrijd der
Catharinisten 1908) met de medewer
king van Mevrouwen Blankenstein,
Bigot, Mejuffer E. Polvliet en de
Symfoniekring Door Eendracht Groot.
Verleden week hebben wij een uit
treksel van De Nederlandsche Spec
tator gegeven, heden laten wij er
een volgen getrokken uit Het Nieuws
van den dag
Dit geheele, ernstige, overrijke aan
grijpende familie-drama heeft zich in
enkele uren aan het oog van den toe
schouwer vertoond, onder hevige ont
roering, benauwde spanning en groote
emotie. De smart en de wanhoop der
bedrogene vrouwen schrijnden door
zijne ziel. Bij het telkens herhaalde
«Stilhet is hier een sterfhuis....
mijn doode kind ligt daar was het
alsof een grootsche antieke tragedie
den gewonen sterveling verpletterde.
Afdeeling Aalst.
De ouders, die verlangen dat hun kinderen
deel nemen aan het aanstaande Groot
Vastenavondfeest en Kinderbal,
op ZONDAG, 21 FEBRUARI worden vrien
delijk verzocht hun dochtertjes en zoontjes
ter herhaling te sturen naar het lokaal
Graaf Egmont. Zondag, 24 Januari,
te 3 uur stipt 's namiddags. Dit feest
is uitsluitend voor de kinderen der leden.
- KOSTELOOS -
Hooger Onderwijs voor het Volk.
DONDERDAG, 4 FEBRUARI 1909,
te 8 uur 's avonds,
in de Bovenzaal van Graaf Egmont
VOORDRACHT:
Een kristen Demokraat uit de 13" eeuw
door den heer J. VERCOULLIE,
Hoogleeraar aan de Universiteit te Gent.
De Liederen avonden, het gemengd Koor,
afzonderlijke zangers en muzikanten ver-
leenen dien avond hun welwillende mede
werking.
Liederenavond voor het v> uwvolk
totaal kosteloos.
lederen MAANDAG te 8 uur 's avonds stipt,
in de Bovenzaal van cc Graaf Egmont
Groote Markt.
—o
Kostelooze Volksbibliotheek
alle zondagen open van 10 1/2 uur tot 111/2
uur voormiddag in Graaf Egmont.
Er is geen burgemeester te Antwer
pen, ook niet te Schaerbeek en sedert
lange maanden blijft Ukkel zonder
burgemeester. Is dat waaalijk geen
schande Weihoe men laat deze
belangrijke steden zonder eerste ma
gistraat, wien al de eer van het ambt
toekomt, maar die de verantwoorde
lijkheid draagt eraan verbonden. Is
dat geen bewijs geven van buitenge
wone nalatigheid, van ongeoorloofde
verwaarloozing der belangen dezer
groote steden.
Ook verklaart eenieder dat het
schande is. Als ik zeg eenieder, bedrieg
ik mij, ik wil zeggen al de liberalen
Doch er is meer. Er is ernstig sprake
van burgemeesters dier belangrijke
steden te benoemen in de klerikale
minderheid. Ja, te Antwerpen, te
Schaerbeek, te Ukkel, waar de groote
meerderheid antiklerikaal is, zal men
een klerikalen burgemeester benoe
men.
En dan, dan zal iedereen ik wil
zeggen al de liberalen roepen
Schande driemaa/ schande over
dergelijk misbruik.
Nochtans zoo het niet reeds gedaan
is, heeft Gent ook veel kans voor
vele jaren een klerikalen burgemees
ter te krijgen, al is Gent misschien
de meest antiklerikale stad van Belgie.
Al de liberalen zijn het daarover
eens, dat het een erg misbruik is de
groote steden of ook de kleine gemeen
ten zonder eerste magistraat te laten
en dat het een nog schandiger misbruik
is klerikale burgemeesters tebenoemen
in steden wier bevolking in meerder
heid antiklerikaal is.
Maar indien het land bestuurd werd
door een liberaal ministerie en indien
dit ministerie geen burgemeesters aan
stelde in klerikale gemeenten of de
fantazij had liberale burgemeesters te
benoemen in klerikale steden, o, dan
zou 't een ander liedje zijn. De kleri
kalen die nu het klerikaal goeverne-
ment prijzen en het aansporen tot het
begaan van misbruiken, zouden alsdan
tieren en schandaal roepen.
De waarheid is, dat het misbruik
even groot is, of het gepleegd wordt
door een liberaal ministerie of door
een klerikaal goevernement en ik het
recht heb te zeggen dat het voor kle
rikalen en antiklerikalen een plicht is
zich tegen dergelijke rechtsmiskenning
te verzetten uit al hunne macht.
Zulk schreeuwend misbruik moet
verdwijnen. Het moet onmogelijk
worden. Doch hoe
Hoe anders dan door de hervorming
der wet die, tot het plegen van zulke
verkrachting van den volkswil aanlei
ding geeft.
Nu is het de koning, dus de minis
ter die willekeurig, volgens de inge
ving zijner fantazij of van zijn fanatism
of ook al uit politieke berekening de
burgemeesters benoemt in den schoot
des gemeenteraads of zelfs noemen
kan buitenden gemeenteraad.
Welnu dat men de benoeming der
burgemeesters, gelijk die der schepe
nen overlate aan de gemeenteraden en
dan zal men zien, dat de hoogste waar
digheid in elke stad en gemeente zal
opgedragen worden aan een man wel
ke de gekozene zal zijn van de meer
derheid van den raad en van de meer
derheid der bevolking.
Deze oplossing is logisch en een
voudig, teeenvoudig wellicht. Het is
klaar dat de klerikalen er vijandig zul
len aan blijven zoolang als zij de mees
ters zijn, doch ook sommige liberalen
zijn er geene aanhangers van. Die op
lossing werd destijds (1860-1870) ver
dedigd door M. Woeste, die echter,
gelijk over andere vraagstukken, van
meening is veranderd en er de hevig
ste vijand van geworden is.
Onze meening is dat op politiek ge
bied de denkbeelden, de princiepen
onafhankelijk moeten zijn van de par
tijbelangen Indien het Algemeen
Stemrecht, indien de afschaffing der
meervoudige stemmen of indien de
toepassing der Evenredige Vertegen
woordiging voor onze partij nadeelige
gevolgen of uitslagen kan hebben, wat
geeft zufks We verdedigen eene zaak
omdat ze rechtvaardig is, en eenmaal
da: princiep gesteld wijken we niet
meer af van den rechten weg.
Daarom zeggen wij, moet uit de wet
ten geschrabt worden al wat aanlei
ding kan geven tot misbruiken onder
andere tot het benoemen van burge
meesters tegen den wil van de meer
derheid der bevolking. Die bevolking
zelve is beter in staat dan de minister,
om te oordeelen welke medeburger de
waardigste is en de geschikstt om het
opperste ambt der gemeente te ver
vullen.
In een volgend artikel zullen wij de
voornaamste tegenwerpingen weerleg
gen, welke tegen dit voorstel worden
in gebracht en we zullen andere reden
doen gelden die pleiten ten voordeele
der voorgestelde hervorming.
Jules RENS,
Volksvertegenwooi diger.
Zorgt voor uw eigen.
Zorgt voor uwen evenmensch.
Ziedaar het dubbele voorschrift dat nie
mand meer in de rangen der neringdoeners
en arbeiders vergeten mag.
Een rnensch komt in nood door werkeloos
heid of door ziekte, twee plagen welke het
niet altijd in zijne macht is te ontkomen.
Om de noodlottige gevolgen ervan te be
strijden moet men niet wachten tot de kwa
len zich vertoonen men moet voorzorgen
nemen om ze te bestrijden, om hunnen na-
deeligen invloed te ontkomen en er met
vrouw en kinderen bestand tegen te zijn
zoodra men er door getroffen wordt.
Alleen is een arbeider of kleine nering
doener onmachtig tegen het lot, het knelt
hem in zijn stalen harnas, verpletter t hem
en stort al die hy lief heeft in ellende en druk.
Door vereeniging, door solidariteit wordt
hij sterk en is door welbegrepen samen
werking in staat niet alleen de gevolgen der
kwaal min gevoelig te maken, als ze zich
veropenbaard heeft, maar ook door kalme
zelfwerende middelen de uitbarsting der
kwalen te beletten. De werklieden mogen
niet vergeten dat op maatschappelijk gebied
zoowel als in geneeskundig opzicht het al-
tyd voordeeliger is eene breuk of ziekte te
vermijden dan ze te genezen.
Voor de werkloosheid hebben wij het
Hulpfonds tegen de werkeloosheid gesticht,
voorde ziekten de Onderlinge Bijstand.
Van deze laatste alleen wil ik thans spre
ken. (Daarna komen we ook wel op het Wer-
keloozenfonds.) In 't algemeen zijn de Maat
schappijen van Onderlingen Bijstand in ons
land niet rationeel ingericht. Ik verklaar
meEen Ziekenfonds of Onderlinge Bijstand
wordt gesticht. Al wie zich als lid aanbiedt
wordt aanvaard, onaangemerkt den ouder
dom of het bedrijf der leden. Dat is verkeerd.
De ouderdom en het bedrijf hebben groo-
ten invloed op den gezondheidstoestand der
werklieden. Gelijk er sterftetafels (tables de
mortalité) bestaan, kunnen er ook ziekteta
fels worden samengesteld waaruit het dui
delijk zal worden, dat op duizend menschen
van 40 jaren oud er veel meer ziektedagen
zullen zijn dan op 1000 van 20 jaren oud enz.
Dat op duizend brouwersgasten er meer
ziektedagen zullen bestatigd worden dan op
duizend smedergasten van denzelfden ouder
dom.
In Engeland worden bij het stichten van
ziekenfondsen die faktoren in aanmerking
genomen in ons land niet. Ik meen dat de
Onderlinge Bijstand van den Liberalen
Werkmanskring van Aalst (Eerbied en
Recht voor Allen) de eerste is in onze streek
die van de eerste factor, namelijk het ver
schil van ouderdom, rekening heeft gehou
den bij het vaststellen der bijdrage.
Met de medewerking van onzen' geachten
Eerevoorzitter Gustaaf LEVEAU en van
geheel het bestuur zyn wij erin geslaafd
het princiep der verschillende bijdragen té
doen aannemen en de gegrondheid ervan
aan allen te doen begrijpen.
Een lid dat aanvaard wordt op dertig-
iarigen ouderdom betaalt eene grootere we-
kehjksche bijdrage dan het lid. dat aanvaard
werd op twintigjarigen ouderdom, doch
geen inkomgeld wordt geëischt.
Ik ben overigens zeker, dat geen enkel
Ziekenfonds in opzicht van geneeskundige
zorgen, van vergoeding en reservefonds bij
onze afdeeling kan vergeleken worden.
Onderlinge B(|stand
voor Vrouwen.
Dezelfde moeilijkheden doen zich voor bij
het stichten van Ziekenfonds voor Vrouwen
Ja hier is de kwestie nog meer ingewikkeld.
Doch wy hebben ze zorgvuldig met de
meeste aandacht bestudeerd en meenen tot
eene goede oplossing te komen.
Wij hebben dus beslist eene Afdeeling
Ziekenfonds voor Vrouwen te stichten in
den Liberalen Werkmanskring, op vaste
grondslagen en zullen weldra een Oproep
richten aan al onze leden.
We sporen ook al onze vrienden van h#t
arrondissement aan, overal waar er kans toe
is Onderlinge Bijstanden en Pensioenbonden
te stichten, ze zullen aldus krachtig hebben
bijgedragen tot het welzijn der werkende be
volking. Jak DE BRUEKER.
Spiegeltooneel ofte Revue.
Dramatisch kluchtspel in 4 bedrijven
en verschillende slottooneelmWoorden
van Netelmans en muziek (oorspronkelijk
en parodie) van Remi Sol fa.
Eerste bedrijf Kas
Tweede id. Gas
Derde id. Ras
Vierde id. Pas
Deze Revue zal worden opgevoerd bij de
opening en gedurende de Vlaamsche Ker
mis, welke dit jaar, zonder kwezels of pas
toors zal gevierd worden.
In afwachting zullen wy er nu en dan
eene brok uit mededeelen.
UIT DE REVUE
Eerste bedrijf Kas. Het tooneel ver
beeldt het bureel van den ontvanger van
Ratterborg. Rechts, terzijde een winket op
den achtergrond eene kas zonder voor- of
achterpaneel, er liggen dikke boeken op en
stadsverslagen, alsook manifesten waarop
in vette letters staatde fmancen zijn in
bloeienden toestand.
Links de lessenaar of werktafel van den
ontvanger. Aan den wand eeri groot kruis
beeld.
By 't opgaan der gordijn zit de ontvanger
aan zijn schrijftafel, hij /iet er bedrukt uit
en verdrietig.
Jefus. (Met gramschap). - Zij die my
aan dat wangedrocht hebnen gekoppeld, zy
die mij aan dat hatelijk schepsel hebben ge
kluisterd, hebben myn bestaan vergald, ja,
onwederroepelijk vergiftigd.
Domkop die ik was, steenezel I en om met
haar te leven heb ik het grootste deel van
mijn fortuin te pande gesteld. Doemnis
Ach, neen ik mag niet vloeken.... hij slaat
een kruis.) Geloofd zy Ji-sus Christus
(Treurig' zingt hy):
Liever te sterven, dan zoo nog te leven,
Jesus, Maria, en heiige patroon,
Heb ik dan toch zoovele misdreven
Dat ik hier lijden moet smarten en hoon
enz.
Slot van het klaaglied
Wie zal mijn smart dan eindlijktooh verzachten,
Ik sluit geen oog, ik schrik bij elk gevaar.
Ik denk aan haar bij dagen en bij nachten
lk denk aan haar (viermaal, stiller om stiller).
o—
Tweede tooneelJefus, Zebedeus.
Zebedeus, die staan luisteren heeft, sluipt
binnen met een schijnheilig gezicht en zegt
fleemend tot Jefus
Zebedeus Och Jefusken toch wie zou dat
van u gepeisd hebben, jongen. Gy, zoo
christelijk, zoo zedig, zoo gudv ruohtig. Wie
heeft er u zoo in bekoring geleid Dat de
Heer U vergeve. Maar als ge geren een
schoon meisken ziet, daar is wel middel
voor zulle, maar dan moet ge zoo droef niet
meer zingen, vriendje ik denk aan haar
och gottekes toch.
Jefus (die nu van zijn verbazing is terug
gekomen, begrijpt het misverstand van Ze
bedeus en woedend tiert hy Wilt ge
zwijgen, schijnheilige loebas, keersensnui-
ter, ha ge zoudt gij mij aan een schoon meisje
helpen, is dat uwe stiel P Proficiat 1 de kerk
wordt wel gediend.
Ja, stommerik, ja, ik denk aan haar,
aan haarrrdaar zie aan haar, aan die
kas, aan die gevloekte kas zonder bodem,
zonder ru£, zonder buik, zonder hert (hy
schopt op ae kas).
Zebedeus. Och Jefusken maakt U niet
kwaad, vriendje, ik zal zwijgen, och gotte-
kens, ja, ik zal zwijgen kwaad zyn is on
gezond, zei onze deken zaliger, de lieve
Heer mag zyn schoone ziel hebben. En ik
was precies gekomen voor de kas. Ik heb
hier nog een rekeningsken te goed van op
kermis, een kleinigheid zie... och gottekes,
114 fr. 31 centiemen.
Jefus. - Ik zeg u dat ze leeg is de kas,
de vervloekte kas, zoo leeg als 'n muntige
koei, geen duit, geenen knop
ZebedeusOch gottekes, Jefus, alzoo een
klein klein sommeken 114 fr. 31 centiemen,
voor eene zoo groote stad als Rattenborg.
(Het bedrijf gaat voort, anderen komen
ook met rekeningen een oud vrouwken,
de champetters enz. enz., maar er is niets
te bekomen de kas is leeg, de ontvanger
zelve heeft zijn maandgeld nog niet kunnen
ontvangen, eindelijk zijn de bezoekers weg
en Jefus is weer voor eeri poos alleen).
Jefus: (Hy laat zich op een stoel vallen
en wringt wanhopig de landen. Dan springt
hij open buldertM uir ik ben dat spelle
ken moei. ik verwensch liet naar alle dui
vels Zoudt ge niet zeggen, dat het myne
«chuld is als er geen goj 1 in de kas is (hy
schopt *r op,) nooit vvn minuut gerust.
feas M
0
