I
ét
v/A^
Bericht.
Vierde Jstarcam? Nummer
Zondag 28 Februari 14.HH)
centiemen
11/ m
STAD AALST
WILLEMSFONDS
Het Openbaar Onderwijs
Goed zoo
Eene belangrijke
Vergadering.
Non prevalebunt.
fMifune^
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den nuiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
per drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 27 FEBRUARI 1909.
ZONDAG 28 FEBRUARI
groot verkleed en gemas
kerd BAL in Concordia
ten 9 uren 's avonds,
voor de leden van de
Oude Garde en hunne
datnen.
Zij allen die inlichtingen zouden te
geven hebben of te vragen over het
bekomen van het pensioen enz. mogen
zich eiken zaterdag van 10 tot 11 uren
voormiddag aanbieden in Graaf van
Egmont Groote Markt, te Aalst.
Daar zal hen door bevoegde man
nen goeden raad worden gegeven en
zal er nota worden genomen van
hunne klachten of opmerkingen.
Met volle vertrouwen mag eenieder
zich tot ons wenden, we ziin steeds
bereid in .e mate van het mogelijke
dienst te bewijzen en recht te eischen
waar zulks noodig is.
De kostelooze boekery van het Willems
fonds gevestigd iu Graaf can Egmont,
Groote Markt, te Aaist, ingang langs de
Leopoldstraat. is open alle zondagen van
101/2uur tot II 1/2 uur voormiddag.
in Itcl^hn
Weldra zaï in de Lamer van Volks-
vertegcii u .dgers de kaostie van
het Openbaar Onderwijs we r op het
tapgt Komen.
Het wetsontwerp neergelegd door
wijlen M DeTrooz over de school-
socp, het voorstel van M. Woeste de
gemeenten en provincie! verbiedende
normaalscholen in te richten zonder
voorafgaandelijke toestemming van
het goevernement en eindelijk de be
grooting van het ministerie van kun
sten en wetensc 'appe dat beschaamd
is in ons lai.d de naam te voeren van
ministerie van Onderwij zijn zoovele
gelegenheden tot het grondig bespre
ken van het vraagstuk der scholen in
Belgie.
Weer eens zuilen we oorgetuigen zijn
van de langdradige en bom astige
redevoeringen der Klerik. len, die de
gehikheid van toei.igen gaan eischen
voor de vrije, 't is te zeggen de kleri
kale partijschoten en de openbare
scholen en zulks in naam van de vrij
heid, de rechtva srdigheid en de gelijk
heid.
Onze tegenstrevers nemen hunnen
toevlucht tot een zeer slim middel om
hun stelsel der gelij-heid van al de
scholen, wat de subsidien betreft, te
rechtvaardigen. Ze gaan uit van deze
stelling, dat de openbare scholen libe
rale scholen zijn, ze plaatsen dan de
liberale scholen en de Katholieke scho
len tegénover elkander en verkondigen
daarna met een schijn van gelijk,dat de
liberale scholen niet meer begunstigd
moeten worden dan de katholieke, dat
de eerlijkheid en de rechtvaardigheid bij
het toeke nen der subsidien eischen
dat alle scholen gelijk zijn oor de wet,
dut' alle bi; de verdeeling der toelagen
s v p gelijken voet zouden behandeld
worden.
Op 't eerste zicht zou men hunnen
eisch voor illijr en gegrond aanne
men maar geen enkel democratisch
man zal zich in hunne strikken laten
vangen.
We zegden het reeds, ze gaan uit
van een valsch begrip en we willen
eens voorgoed de drogredenen in dui
gen slaan onzer fijne klerikalen, we
willen alle eerlijke, onafhankelijke
lieden doen inzien hoe valsch en aan-
stootelijk de theorien der klerikalen
zijn.
Volgens de wet zijn er geene liberale
scholen en vrije of katholieke scholen
neen, voor de wet zijn er slechts
openbare scholen en private scholen,
voor de wet bestaat er slechts het open
baar onderwijs van den eenen kant en
het vrij onderwijs van den anderen
kant.
De grondwet zegt het duidelijk en
formeel in haar art. 17, dat de uit
drukking is der grondbeginselen welke
de leden der Constituante van 1830 in
ons Openbaar Recht hebben gewild in
zake van Onderwijs.
Art. 17 der grondwet erkent in het
eerste alinea het recht aan alle Belgen
vrije scholen te openen L 'enseigne-
menl est libre, toule mesure preventive
est interditela repression des, délits
n'est réglée que par la loi, in
't Vlaamsch Het onderwijs is vrij,
elke voorkomende maatregel is verbo
den, de beteugeling der overtredingen,
wordt slechts door de wet geregeld. j
In zijn eerste gedeelte bevat artikel 17
dus al de princiepen die het vrij onder
wijs in Belgie beheerschen.
Maar tevens erkent hetzelfde artikel
17, in het tweede alinea neve s het vrij
ondi rwijs de inrichting van het open
baar onderwijs, waarvan het de inrich
ting oplegt aan den wetgever en waar-
^an het de geheele bekostiging ten
laste legt van den staat. De tekst van
dit tweede gedeelte is zoo klaar en uit
drukkelijk als die van het eerst
het luidt L'instruction publique
donnée aux frais de l'Etat est égale-
ment réglée par la loi. In het
Vlaamsch Het openbaar onder
wijs gegeven ten kosten van den Staat
wordt insgelijks geregeld door de wet.
Voor de grondwet dus zijn er maar
t vvee soorten van scholen de openbare
scholen en de vrije scholen en voor den
wetgever kunnen er ook geene andere
zijn.
Wat beteekent dan de pretentie der
klerikalen de openbare scholen, door de
wet ingericht en door den staat ver
plicht betaald op den zelfden voet te
stellen met de vrije scholen, welke het
den eersten den besten burger belieft te
openen.
Naar den stipten zin der wet en
der Constitutie worden de openbare
scholen niet gesubsidieerd, zoo min als
het leger of de rechtbanken; de open
bare scholen worden gelijk 't leger en de
rechtbanken door den Staat ingericht
en bekostigd en indien het lager onder
wijs ingericht worlt ioor de gemeen
ten is het krachtens eene lastgeving
van den Staat.
Het besluit volgt van lieverlede
op hetgene wij hierboven hebben uit
gelegd en door niemand ernstig kan
betwist w orden het is onzinnig de
openbare scholen en de vrije scholen
op denzelfden voet te plaatsen wat de
toelagen betreft. De gelden door den
Staat toegekend aan het Openbaar
Onderwijs, zijn het niet als gunsten
verleend in vorm van toelagen, maar
wel ter uitvoering van een last welke
de Belgische Grondwet den Staat heeft
opgelegd in het artikel 17.
In een volgend nummer zullen wij
de kwestie der toelagen aan de vrije
scholen bespreken
Jules RENS,
Volks eer tegen woo diger
Voor die beslissing verdienen de
beheerders hulde, te meer daar het in
een kort tijdsverloop de eerste demo-
kratische maatregel niet meer is welke
wij van hunnentwege hebben aan te
stippen. Daarom zeggen we Goed
zoo.
Voorzeker is dit geen ideaal en zul
len er gevonden worden die er stol
zullen in vinden tot vitterij. Doch we
zeggen het is een stap in de richting
welke de nijverheid op moet met de
arbeiders, die maatregel is genomen
uit vrijen wil, geheel spontaan en
zulks verdient melding en lof.
De t eheerraad van het Groot Fa
briek van Aalst, Filatures et Filteries
Réunies, heeft beslist aan hare werk
lieden, die 70 jaren oud zijn geworden
een pensioen toe te kennen van 1 frank
daags voor al de werkdagen.
Zondag 13 februari laatst, hield de Onder
linge Bijstand Eerbied en Recht voor Allen
eene algemeene vergadering in Concordia,
die voorzeker belangrijk mag heeten.
Deze afdeeling van den Liberalen Werk-
manskring telt thans 200 leden, en deze
waren op enkele uitzonderingen na allen
aanwezig.
De secretaris P. Anne gaf verslag over de
werkzaamheden van het jaar. Hij bracht
hulde aari den Eere-Voorzitter M. G. Leveau
immer bereid met raad en daad de werklie
den te helpen, hij herinnerde het schoone
feestje, dat hjj al de leden aanbood en zulken
onuitwischbaren indruk heeft gelaten.
De schrijver bracht ook hulde aan den
Voorzitter M. Jan De Bruecker, die onver
moeid streeft naar verbetering en uitbrei
ding en zich geene moeite spaart altijd
meer en meer nut te stichten, zonder van
de leden te veel bijdrage te eischen.
Hij richt ook een woord van dank tot de
heeren dokters Grégoire en Van de Velde,
die zoo gewetensvol de zieke leden verple
gen en tot den heerFranz Callebaut, apothe
ker, die tot voldoening van allen de genees
middelen verstrekt.
Hy geeft daarna een overzicht van den toe
stand gedurende het jaar. In den loop van
het jaar 1908 is geen enkel lid gestorven en
al zjjn de gevallen van ziekte nog al aan
zienlijk geweest, de algemeene toestand
blyft voldoende.
Hopen wij dat de pogingen van onzen
Voorzitter weldra met goeden uitslag be
kroond zal wezen en eerlang de federatie en
de herverzekering zullen ingericht zjjn, die
zoovele voordeelen kunnen verschaffen.
De Voorzitter M. Jan De Bruecker, geeft
verslag over den geldeljjken toestand.
Socialisten en klerikalen zijn het eens
(gelijk bjjna altijd) om te zeggen dat wij
voor de werklieden niets verrichten welnu
vrienden we zullen al die roode en zwarte
lasteraars laten praten en maar altijd voort
doen, ons spreekwoord isdoe wel en zie
niet om.
Onze afdeeling is in bloeienden toestand,
geene enkele maatschappij van Onderlingen
Bijstand betaalt min aan dokteren apothe
ker dan wjj, of geeft in evenredigheid der
bjjdragen zooveel vergoeding voor werk-
verlet.
Dat komt omdat onze dokters zoo gewe
tensvol hunnen plicht vervullen, dat '"komt
omdat de geneeskundige dienst zoo goed is
ingericht, dat komt ook omdat onze leden
het algemeen belang begrijpen en er geene
misbruiken te bestatigen zjjn.
Daarom kunnen wjj ook het meest vergoe
ding betalen voor werkverlet, want in onze
afdeeling wordt geen enkele dag afgetrok
ken, terwijl in de andere mutualiteiten der
stad een aftrok wordt gedaan van 12, ja;
soms 4 dagen.
Om u het belang daarvan te toonen wil
ik u aanwijzen welk verschil er bestaat
tusschen de belangrijkheid der sommen be
taald in eene der talrjjkste mutualiteiten
der stad Aalst en de onze, een bestuurlid
bezorgde mjj de cjjfers die ik opgeef voor
die maatschappij
Apothekers Dokters Vergoeding
1905 1,99 2,00 2,59
1906 2,02 1,87 2,60
1907 2,93 2,87 2,96
In onze afdeeling betaalden wjj gedurende
die zelfde jaren voor
Apotheker Dokters Vergoeding
1905 1,67 1,60 3,90
1906 1,99 1,78 5,27
1907 1,61 1,59 6,55
en in 1908 waarvoor ik de cjjfers van de
Maatschappij niet bezit betaalden wjj
1908 1,63 1,37 5,08
Het jaar 1908 laat ons een batig slot dat
belangrjjk raag heeten 363,20 franken.
Ik wil u ten slotte, opdat gij door verge
lijking zoudt kunnen oordeelen dat geene
enkele maatschappij de onze in opzicht van
inrichting en nut voor de leden overtreft
onzen biian mededeelen van het jaar 1908
en daaronder den bilan van den ziekenbond
der socialisten die in hun bladje vragen
waar onze werking is
REKENING 1908.
Inkomsten.
Bjjdragen der werkende leden 1699,35
id. Eereleden 100,00
Boeten 44,10
Toelage der Provincie 55,00
Bezondere toelagen 90,00
Intrest van geplaatste gelden 109,85
Totaal der ontvangsten 2098,30
Uitgaven.
Vergoeding voor werkverlet 934,76
Eereloon der geneesheeren 252,00
Dienst van den apotheker 301,10
Teruggestorte bijdragen 13,00
Geschenk (Tombola Werkeloozen) 64,00
Loon der boden 132,50
Bestuurkosten (drukwerk, zegels enz.) 37,65
Totaal der uitgaven 1735,01
Batigslot van 1908 363,29 fr.
Overschot der vorige jaren 3585,44
Kapitaal 31 dec. 1908 3,946,73 fr.
Ziekenliond Mwyson.
Rllan 1»08.
In kas op 31 December 1907 830,37
Bjjdragen der leden 3635,65
Achterstellen 6,00
Boeten 4,75
Bezondere giften 245,00
Intrest der geplaatste gelden 105,10
Totaal fr.
Uitgaven.
Aan doktors en apothekers (nog te
talen den 31 Dec. 1907)"
Aan doktors rekeningen 1908
Vergoedingen voor werkverlet
Vergoedingen
Sterfgevallen
Schrijfgerief en drukwerk
Schrjjf en bureelkosten
Buitengewone uitgaven
Bijdragen
4827,07
1134,40
1319,67
1624,10
26,00
30,00
227,35
218,40
81,80
42,00
Intrest gevoegd bj) het geld in Hand
en Hand 10510
Totaal fr. 4808,72
Batig slot van 1908 18.25
Er stond in Hand en Hand 2627,64
Daarbij gezet den intrest van 1908 105.10
Kapitaal 31 Dec. 1908 2750.99 fr.
Men ziet welke der twee Maatschappyen
het meeste voordeelen aanbiedt onze libe
rale afdeeling of de socialistische bond.
In 1908 (de vorige jaren was de uitslag
niet minder goed) hebben wjj op de bjjdra
gen door de leden gestort, aan de leden
betaald
Voor werkverlet 55.00 fr. ten honderd
Terzjjde gelegd 21.38 id.
dat is 76.38 fr. welke de leden ten goede
komen voor elke 100 fr. welke zjj gestort
hebben.
De Bond Moyson heeft in 1908 op de be
dragen door de leden gestort, als vergoe
ding betaald
Vergoeding 47.34 fr. ten honderd
Terzjjde gelegd 3,39 id.
dat is 50,73 fr. welke de leden ten goeden
komen voor elke 100 fr. welke zjj storten
of 25,27 fr. ten honderd min dan in de libe
rale mutualiteit.
Die bond heeft ook ongeveer 400 fr. meer
uitgegeven aan bestuurkosten, dan de afdee
ling van den liberalen Werkmanskring. We
kunnen erbjj voegen, dat onze bestuur
kosten slechts met enkele franken 's jaars
sullen vermeerderen, wanneer ons getal le
den zal verdriedubbeld zjjn.
Aan verscheidene leden die meer dan zes
maanden ziek waren en dan nog den arbeid
niet konden hernemen, werd nog voort ver
goeding voor werkverlet betaald volgens
beslissingen in algemeene vergadering ge
nomen. Dit strekt tot eer van het solidari
teitsgevoel onder onze leden.
Wjj mogen zeggen, dat de Onderlinge
BjjstandEerbied en Recht voor Allen,
afdeeling van den Liberalen Werkmans
kring, het doel nastreeft dat de mutualitei
ten moeten beoogen en zoo wij het ideaal
nog niet hebben bereikt, het in alle geval
nabij komen, inde hoofdzaken
1) Evenredige bijdrage der leden volgens
den ouderdom op het tijdstip hunner aan
vaarding
2) Minima der afwerende kosten (dokter
en apotheker en uitmuntendheid van den
geneeskundigen dienst)
3) Minima van bestuurkosten en tevens
onafkeurljjke inrichting der verschillende
diensten en volledig toezicht
4) Maxima der vergoedingen voor werk
verlet zonder zelfs een enkelen dag aftrok
5) De vorming van een goed reservefonds,
voor 't geval erge ziekten zouden uitbreken.
Liberale Vrouwenvoorzienigheid.
Zondag, 7 Maart ten 3 uren namiddag in
Concordia, Algemeene Vergadering.
Orde van den dag
1) Inschrijving dernognietaangeteekende
leden
2) Aanneming van een voorloopig regle
ment
3) Benoeming van een voorloopig komi-
teit.
Wij verontschuldigen ons bij onze
lezers van een latijnsch opschrift te
gebruiken, en wij laten hen maar aan
stonds weten, dat die woorden in het
Vlaamsch beteekenen Zij gullen niet
overwinnen.
Er is immers kwestie van eene
belofte, die de Meester over 1900 jaar
uitsprak, toen Hij in zijne beeldrijke
taal tot Petrus zei Gij zijt Petrus,
't is te zeggen rots op die rots zal ik
mijne kerk bouwen, en de machten
der hel zullen haar niet overwinnen
Wij zijn dikwijls getroffen geweest
om de groote waarheden, die in deze
woorden vervat liggen. Indien wij de
beeldrijkheid der uitdrukking van kant
laten, en de ware meening ervan aan
schouwen, komen zij immers hierop
uit De waarheid is eene rots, en laat
de valschheid hare uiterste pogingen
inspannen, de rots zal onwrikbaar blij
ven
Inderdaad. Zoo zeker als de olie
bovendrijft op het water, zoo zeker zal
recht en waarheid zegepralen over
onrecht en valschheid, en dat niet
omdat zij verdedigd worden door men-
schelijke handen en krachten, maar
wel door hunne eigene innerlijke
kracht omdat waarheid en recht altoos
het beste zijn.
Zulke bewering schijnt ons zoo
klaarblijkend, dat wij het nutteloos
zouden achten er op te steunen indien
wij in onzen dagelijkschen omgang
niet regelmatig op zekere mannen
botsten, die gelijk vliegen rond een
paardengespan, zich op het eerste plan
vertoonen en met groote gebaren zich
uitgeven als verdedigers, als ridders,
als kampioenen der waarheid, die ze
heel gemakkelijk missen kan.
En wij vragen ons afwaarom die
groote gebaren en al dat woest ge
weld Het schijnt dat er in het kleri
kale kamp waarlijk mannen te vinden
zijn, dat God zonder hen niet voort
zou kunnen, en dat, kwame de waar
heid den steun van hunnen arm te
verliezen, zij zouden gedoemd zijn tot
den ondergang,
Te dezer gelegenheid herinneren
wij ons een schoon woord van wijlen
minister Thonissen aan wijlen M. Pe
rm, Thonissen was een oude liberale
katholiek en Périn een geweldige
klerikaal. Eens dat zij beiden" aan het
redeneeren waren en dat Périn Tho
nissen antwoordde op de korte, bitsige
manier hem eigen, werd deze laatste
ongeduldige en onderbrak den eerste
in zijne rede Enfin M. Périn, il faut
'convenir que le bon Dien a de la chan
ce de vous avoir de son cóté
En wij kennen tusschen onze tegen
strevers vele Périn's, kleine Périn's,
want Périn was ten minste een ver-
j standig man, die het woord van
S&U'
