W1
I
v/A^
E E F-
Bericht.
i?J#i s
Prijs Centiemen hel nummer
Vierde Jaargang Xuiiinier 14
Zondag 4 April 11N>1>
Softegem.
Liberale Werkmanskring
Willemsfonds.
Do Schepenencrisis te Gent
INinove. Willemsfonds.
Genl.
Ylaainsuh Leven.
Zijn laalsle wil.
asaae*
Abonnementsprijs: 3 fr. voor dc stad en clen t inten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
per drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkom t.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 3 APRIL 1909.
Zij allen die inlichtingen zouden te
even hebben of te vragen over het
ekomen van het pensioen enz. mogen
zich eiken zaterdag van 10 tot 11 uren
voormiddag aanbieden in Graaf van
Egmont Groote Markt, te Aalst.
Daar zal hen door bevoegde mannen
goeden raad worden gegeven en zal er
nota worden genomen van hunne
klachten of opmerkingen.
Met volle vertrouwen mag eenieder
zich tot ons wei den, we zijn steeds
bereid in de mate van het mogelijke
dienst te bewijzen en recht te eischen
waar zulks noodig is.
ZONDAG, 4 APRIL, voorloopige verga
deringvoorde inrichting eener Maatschappij
van Onderling en Bijstand, met aansluiting
bfj den Arrondissementsi'ond der vrijzinnige
Mutualiteiten.
va 11 Aalst.
Den ZONDAG 6 JUNI viert de Liberalen
Werkmanskring Vooruitgang doo 't Werk
van Aalst de 25' Verjaring zijner stichting.
Te dier gelegenheid zullen verschillende
feestelijkheden ingericht worden, onder
anderen een gronte Betooging, waaraan al
de Liberale Kringen van het arrondisse
inent en zelfs van geheel het land zullen
uitgenoodigd worden deel te nemen.
ZONDAG 18 APRIL, ten 3 1/2 uren stipt
namiddag, Algemeene Verplichte Vergade
ring in Concordia.
DAGORDE
1° Het 25® Verjaringsfeest.
2® De Jaarlyksche Reis.
De kostelooze boekerij van het Willems
fonds gevestigd in Gnuif ran Egmont,
Groote Markt, te Aalst, ingang langs de
Leopoldstraat. is open alle zondagen van
10 1/2 uur tot 11 1/2 uur voormiddag.
ZONDAG 18 APRIL, opening te Nieuwer-
kerken eener plaatselijke kostelooze boe
kerij.
Er zal tevens eene Voordracht worden
gehouden en een feestje worden ingericht.
Het zal wellicht gewaagd en laat
schijnen nu nog deze crisis te bespre
ken, welke uitbrak drie maanden gele
den en over welke alles werd gezegd,
herzegd en geschreven. Ook ligt het
niet in mijne bedoeling over de oorza
ken dezer crisis uit te wijden, of te
onderzoeken wie er gelijk of ongelijk
heeft gehad in de discussie, die tot de
crisis aanleiding heeft gegeven. Wat
meer is de kwestie der toelagen aan de
werken der schoolsoep en schoolkan-
tienen is te ingewikkeld en te veelzij
dig om haar hier te kunnen beschou
wen van 't bezonder standpunt, waar
onder het te berde kwam in den Gent-
schen gemeenteraad en zou slechts be
studeerd kunnen worden, in 't alge
meen, als eene kwestie van grondbe
ginsel en van politiek programma.
Ik wil dus in dit artikel noch van ver
noch van hij een polemiek aanvangen
over de oorzaken der schepenencrisis
van Gent, ik wil er mij enkel toe bepa
len het algemeen gevoelen uit te druk
ken, namelijk, dat het verbond duor de
Gentsche socialisten gesloten met de
klerikalen afkeurenswaardig is, maar
het anderzijds niet min afkeurenswaar
dig is, dat de liberalen en socialisten
van Gent niet sedert lang tot verstand
houding zijn gekomen om een antikle
rikaal schepencollegie samen te stellen
gelijk te Brussel, te Antwerpen, te
Luik, te St. Gilles, te Schaerbeek en
in eene menigte andere aanzienlijke
steden en gemeenten van het land.
Wat er mij vandaag toe aanzet over
de schepencrisis van Gent te spreken
is een artikeltje verschenen in Flandre
Liberale van dinsdag, 30 Maart laatst
leden en luidende als volgt
Crise échevinaleNous appre-
nons, que M. Ie Gouverneur a recu
M.M. Siffer, Coureman et Van de
Vy vere, en vue de donner une solu-
tion a la crise échevinale.
Schepenen crisis. Wij verne
men, dat M. de Goeverneur de heeren
Siffer, Cooreman en Van de Vyvere
heeft ontvangen, ten einde eene oplos
sing te inden aan de schepenencrisis.
Dit artikeltje in zijn laconische
stroefheid en kortheid, schijnt zoo goed
als niets te beteekenen, maar voor wie
Onderlimse liysfand
en Pensioenkas.
ZONDAG 11 en MAANDAG *12 APRIL,
Congres der Liberale Mutualiteiten te Ant
werpen. Het stadsbestuur van Antwerpen
heeft eene toelage verleend.
By uitzondering zal de storting van den
Pensioen bond dezer maand plaats hebben,
den ZONDAG 18 APRIL, van 11 uren voor
middag tot 12 1/2 uren, by M. Leop. Boin,
Café de l'Alliance Kerkstraat, Aalst.
Concert-Voordracht
ZONDAG 4 APRIL, ten 5 uren namiddag,
kale meerderheid van den gemeente
raad, en tegenstrijdig den wil van de
twee derden der bevolking van Gent.
De plechtige verbintenissen aange
gaan door de kopstukken der klerikale
partij, het woord van eer door hen ver
pand aan hunne socialistische collega's
niets zal tellen, niets zal de klerikalen
tegenhouden zoodra ze bemerken dat
er ten voordeele hunner partij iets te
bewerkstelligen is, valschheid en eed
breuk zijn op voorhand vergeven, de
volledigste absolutie wordt hen op
voorhand verleend.
Er valt geen oogenblik meer aan te
twijfelen, de oplossing welke men zoekt
en die weldra voor iedereen blijken i
zal voor de klerikalen de eenige te zijn j
welke zij van den beginne af wenschen j
en betrachten en welke zij verwezen
lijken zullen ondanks het antiklerikale
Gent, en dat is de veroordeeling van
het gemengd klerikaal-socialistisch
schepencollege
En dan, als liberalen en socialisten
de groote en onherstelbare gevolgen
der huidige crisis zullen beseffen, dan
eerst zullen zij het noodig achten mid
delen te beramen om den vijand van
degelijk onderwijs en vooruitgang, uit
de door hem met list verkregen stellin
gen te verdrijven.
Het past me niet en het ware van
mijnen wege te gewaagd hun thans
den te volgen weg aan te duiden.
Maar wat we kunnen doen, zonder
ons schuldig te maken aan onbevoegde
inmenging in de zaken onzer vrienden
van Gent, het is de eenige oplossingen
aan te duiden welke mogelijk zijn,
onze lezers zijn verstandig genoeg om
te kunnen voorzien, rekening houden
de van de lessen van 't verleden, welke
de waarschijnlijke uitkomst zal we
zen.
Ofwel men zal terugkeeren tot het
homogeene schepencollege en daartoe
is de vrijwillige terughouding eener
partij noodig ten voordeele eener
andere partij, het verleden is daar om
ons te laten oordeelen of zulk stelsel
nog mogelijk is.
Ofwel men zal het drievoudig ge
mengd schepencollege aannemen
waardoor de klerikale partij een in
vloed en eene macht zou erlangen
waarop zij in Gent volstrekt geene
het nader overweegt zegt het veel meer aanspraak kan maken, en waartegen het
dan het schijnt te zeggen. de plicht is van alle antiklerikalen zich
En vooreerst het toont ons de kleri- uit alle krachten te verzetten,
kalen geheel beslist tot de oplossing Ofwel men zal tot het tweevoudig
der crisis zij zijn er mede bekommerd, gemengd schepencollege komen en dan
zij houden er zich ijverig mee bezig, valt er nog slechts te kiezen tusschen
In alle domeinen hoeven we aan ons stre
ven als volk meereenheid bij te zetten. Het
komt niet van pas een richting te volgen en
totaal op andere wegen vreemd te willen
rondloopen alle goede inzichten, van wie
en van waar ze ook mogen komen, dienen
met welbehagen nagevolgd te worden omdat
we aldus het geheele leven moeten trachten
te beheerschen, omdat we aldus de minste
bloedader van ons wezen tot zyn nut moeten
brengen.
Dezen winter hebben we onze verscheidene
kringen die wedijveren voor de zedelijke en
stoffelijke verheffing van 't Vlaamsche Volk
aan het werk gezien. Zonder bloempjes te
strooien of kranskens te vlechten mogen we
ronduit zeggen dat goed werk is verricht
geworden. Elk in zijn kring deed om ter
best en er is wat beweging gekomen. Bene
vens het stompzieke van sommige politieke
denkwijzen ontstond hier en ginder wat
leven, het taal- en rasgevoel werd gelouterd,
de vlaamsche laksheid week bij menig on
verschillige.
Maar nu hoe zal 't verder van die kleine
groepjes zyn wortels schieten. Is in al deze
schakeeringen niet te eng en te kortziek ge
handeld geworden. Wat hier werd verricht
was in verdere kring, zoo niet onbekend,
dan toch met belangloosheid, zelfs met onbe
grijpelijke jaioerschheid bejegend. Dezelfde
bekrompen geest deed zich voelen en we
moeten ter wille der waarheid bekennen dat
nu nog, evenals vroeger, de politiek het
droefste streukelpad is van ons wederzijdsch
betrachten.
De politiek belet ons nog immer als volk
vooruit te rukken, en, mag ik u zeggen, als
persoonlijke meening wel te verstaan, wat
voor mij de eerste oorzaak is waarom we ter
plaats oneenigheid blijven rondstrooien
onze strijd beweegt zich te veel rond allerlei
politieke hoofdmannen. O 1 Ja. hoor ik roe
pen, zonder politiek komt van hoogerhand
niets Bedrog, zeg ik, politiek zorgt eerst
voorde politiek en voor 't overige is 't wat
balsem. Hier moet natuurlijk geen verkeer
de meening aan mijn woorden gegeven wor
den en het ware voor onze kringen onzinnig
hierom tegen de politiek strijd te voeren'.
Neen, ik meen het anders, en juist daarom
is 't soms van groot belang een oprecht po
litieke strijder in den schoot van zijn groepje
te hebben, maar die man moet dan het hel
der doorzicht bezitten afstand te doen van
leerstelsels die in zulke groepjes misplaatst
zijn of aanleiding kunnen geven tot misver
stand. We moeten leven en strijden boven
de politiek maar niet onze krachten gaan
putten aan de bron der verdeeldheid van
anderen. Alleen hierdoor kunnen we tot de
gewenschte eenheid geraken en waar we
ons anders blootstellen aan onmacht en ver
brokkeling, zal 't ons misschien gelukken,
met den goeden wil en het moedig stamge
voel van alle oprechte Vlamingen, een stap
verder te rukken op de baan onzer zedelijke
zelfstandigheid.
Ik kom een andere keer op dit laatste punt
terug.
Dirk Martens.
den Liberalen Kring
Minnelist, operette
in het Lokaal van
Dreef.
Men zal opvoeren
'in een bedrijf van M. Steppé en Vnder
IMul nisteen», zangspel in'een bedrijf
doorÈ. Van Goethem.
Voordracht door M. dokter Persoons, volks
vertegenwoordiger Onderwerp De Leger-
kxvestie.
Prijzen der Plaatsen
Voorbehouden 1 fr. Eerste plaats 0,50 fr.
ILaurents'kring De Vrijheidsliefde.
Wij vernemen dat deze Kring den 16 MEI
'eerstkomende zijn nieuw Vaandel inhuldigt
en het feest belooft prachtig te zijn. De
Liberale Werkmanskring van Aalst, zal
volgens ons gemeld wordt, met eene talrijke
afvaardiging deze inhuldiging bijwonen.
de huidige toestand kan niet blijven
duren, er moet verandering komen
er moet eene oplossing gevonden wor
den.
Het toont ons verder nog aan, dat
degene die op zich heeft genomen de
oplossing der crisis te vinden de Goe
verneur is, de officieele afgevaardigde
van ons fanatiek goevernement, dat
voor geen enkele maatregel terugdeinst
hoe tergend en redeloos ook, om de
heerschappij zijner vrienden en crea
turen te bevestigen.
En eindelijk bestatigen wij dat de
goeverneur om tot gewenschte oplos
sing te geraken M.M. Siffer en Van de
Vyvere bij zich ontbiedt en gebaart
niet te weten dat M.M. Cambier en
Anseele, zoowel als de anderen schepe
nen zijn der stad Gent, even als hij
schijnt te vergeten, dat volgens eerlijk
heid en wet geene oplossing kan daar-
gesteld wor. en dan door de eensgezin
de overeenkomst der vier schepenen.
Welnu het is onnoodig, dat men
profeet weze om te voorspellen, dat de
oplossing waarmede het avontuur
eindigen zal, geheel in 't voordeel zal
zijn van de klerikale partij. Eerlang zal
Gent een klerikalen burgemeester heb
ben en de meerderheid zal in het sche
pencollege aan de klerikale partij be-
hooren, niettegenstaande de antikleri-
een college van liberalen en socialisten,
een college van klerikalen en socialis
ten of een college van klerikalen en
liberalen,
Dat onze vrienden van Gent de
keuze doen.
Jules RENS,
Volksvertegenwooi diger.
Paaschen is nakend. Het jaarlyksch bloe-
menfeest, het feest der Lente, zal weldra
met vreugdevol klokkengelui de ontwaking
verkondigen van ai wat mêe wil doen aan
't Nieuwe Leven, van al wat begeert en
hoopt. De winter heeft schoon zyn laatste
krachten in te spannen om ons nog, met
kwade moedwilligheid, hagel en wind in
't aangezicht te zweepen, we denkendaar-
om niet minder aan de zachte Lente, aan de
bekoorlijkheden van 't Nieuwe jaargetijde.
Eveneens, hoopt het Vlaamsche Volk op
betere tijden, by het dóorbreken der eerste
zonnestralen. Zou nu eindelijk zyne Lente
der zedelijke bevrijding nakend zyn ?1 Zou
den we nu eindelijk, vry en zelfstandig, met
open geest, de Zon van Eigen Leven te ge-
moet mogen ijlen en ons voortbestaan als
Volk in ae Toekomt durven verhopen.
Voor 't oogenblik ware zulks wellicht te
veel vertrouwen stellen in eigen leven en
eigen krachten. Immers 't is reeds lang uit
gewezen dat we in dit opzicht mangel lyden
aan samenhang, dat te veel van ons werk
te loor gaat en bygevolg de gewenschte uit
slag teenemaal uitblijft.
Reeds tweemaal heeft M. Woeste
in volle Kamers zijn aanstaande dood
aangekondigd, met een zweem van
diepe berusting en weemoed op het
gelaat, met plechtige trillingen en be
ng in de reeds verdoofde stem. De
eerste maal waren vrienden en tegen
strevers zeer getroffen en aanhoorden
de verklaringen van den ouden Staats
man met eerbied en ontzag.
De tweede maal echter was 't effekt
gebroken, en dat schermen met een
nakend einde bleek aan velen slechts
een truk te zijn, een advokatentruk,
onwaardig van de Wetgevende Kamers
en slechts aangewend door den leider
der reactie om de gansche meerderheid
in zijn vaarwater te krijgen en eene
stemming uit te lokken die hem beval
len zou en voldoening schenken.
Was het zijn zwanenzang, die M
Woeste aldus bereidde, de laatste
proeve van wat zijn strijkstok vermo
gen zou in 't concert van 't politiek
opperorkest des lands waarvan de
groote kapelmeester de motieven leidt
van in 't aartsbisschoppelijk paleis van
Mechelen.
De orkestmeester heeft den maatstok
opgeheven en de gedvveeë solist Woeste
heeft de eerste tonen aangeslagen van
zijn slotmotief, een treurig, somber
naspel, dat weerklinkt als de akelige
weeklacht eener doodmarsch bij een
mistigen Novemberdag, de eindelijke
herneming van het doorgaand leitmo-
tief in moltoon, het geliefkoosde Ieit-
motief van Woeste de vernietiging
van het openbaar onderwijs
M. Woeste heeft tueemaal nog de
kracht van zijn invloed beproefd, hij
hoopt dat fijn zwanenzang ook de
zwanenzang zal zijn van het openbaar
onderwijs in Belgie en Monseigneur
Mercier de groote orkestmeester hoopt
het voorzeker nog meer dan hij och
ditmaal zou de snaar der eerste viool
wel kunnen springen eer het R. I. P.
van het Onderwijs is afgespeeld en de
doodmarsch tot triomfzang overslaan.
Hoe Woeste het wagen durft kan
men zich moeilijk verbeelden Door
zijn toedoen werden in naam der vrij
heid van onderwijs honderden onder
wijzers gebroodroofd en op straat ge
smeten, door zijn toedoen werden in
naam der vrijheid van onderwijs hon
derden goede scholen afgeschaft, door
zijn toedoen werd het aan dozijnen
gemeenten in naam der vrijheid van
onderwijs toegelaten hunne eenige of
ficieele school voor altijd te sluiten,
door zijn toedoen werpt het goeverne
ment met volle handen subsidien te
grabbelen aan schoolinrichters, die
zooveel verstaan van onderwijs als een
schoenenpoetser van fijnschilderen.
En nu legt die zelfde Woeste een
wetsontwerp neer waarbij het aan de
neenten en provinciën verboden
wordt normaalscholen te openen en
waardoor zelfs het goevernement ge
machtigd zou wezen de reeds bestaan
de scholen af te schaffen. Verder kan
de stoutmoedigheid en boosaardigheid
bezwaarlijk gedreven worden, en zoo
de Belgen zich zulke schandalige wet
laten opdringen, is het dat ze rijp zijn
voor de laagste slavernij.
Zijn leven lang heeft Woeste in zake
van onderwijs de volledigste vrijheid
verdedigd, zelfs de vrijheid der ouders
hunne kinderen in domheid en onwe-
tenheid te laten opgroeien heeft in
hem steeds haren hevigsten,om niet
te zeggen haren eenigsten verdediger
gevonden.
De eerste de beste Belg of vreemde
ling heeft in ons land het recht eene
school te openen of hij bekwaamheid
bezitte of niet en dank zij M. Woeste
hebben we in Belgie als onderwijzers
in de katholieke scholen alle slag van
kerels aan 't werk gezien klokluiders,
koewachters, oud-veroordeelden enz.
en dank aan M. Woest" kunnen nu
nog dergelijke schoolmeesters, als ze
goed staan met den pastoor toelagen
ontvangen van het goevernement,
voor het verstom pi ngswerk dat ze
verrichten.
En dezelfde Woeste, die in naam der
vrijheid scholen, volksscholen laat
openen aan de gemeenste schurken,
en in naam der vrijheid zulke scholen
doet subsidieeren, diezelfde Woe.te
stelt nu voorde gemeenten en provin
ciën te verbieden scholen te openen
waarin een volledig schoolprogramma
zou afgewerkt worden en degelijke on
derwijzers worden gevormd; hij die de
schoolmeesters-koe wachters verdedigt
en doet bezoldigen, ontkent aan ont
wikkelde en bevoegde gemeente- en
provincieraden het recht scholen te
stichten, hij stelt die raden lager dan
de schoenlapper, die op zijn driepikkel
gezeten en 't plekleer op de knien,
de educatie verschaft aan de bengels
uit de buurt, en bij 't kwistig uitdeden
van spanriem-priegelingen, mits ruime
toelagen de opkomende jeugd bereidt
voor de eerste communie en het later
onwetend zijn.
Woeste zal wellicht weer spreken
over zijn ziek-zijn en sterven en de
hoop koesteren dat het openbaar On
derwijs met hem begraven zal wor
den. Hij mag er op rekenen dat het
niet waar zal zijn.
im te
"-•«V'O,-
v
