8
4Bc
v/A^
mLs-,
Bericht.
Prys centiemen hot nummer
W
Vierde Jaargang Nummer 18
Zondag 2 Mei 1909
Oude Garde.
Willemsfonds.
Meiboom-Kermis.
Erembodegem.
Liberale Werkmanskring
Het Militair Onderzoek.
Op den Buiten.
Slechte lectuur.
Klerikaal Werk.
Abonnementsprijs'. 3 fr. voor de stad en den ouiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voorde stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen Per Jrut"gel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst»
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 1 MEI 1909.
Zij allen die inlichtingen zouden te
geven hebben of te vragen over het
bekomen van het pensioen enz. mogen
zich eiken zaterdag van 10 tot 11 uren.
voormiddag aanbieden in Graaf van
Egmont Groote Markt, te Aalst.
Daar zal hen door bevoegde mannen
goeden raad worden gegeven en zal er
nota worden genomen van hunne
klachten of opmerkingen.
Met volle vertrouwen mag eenieder
zich tot ons wenden, we zijn steeds
bereid inde mate van het mogelijke
dienst te bewijzen en recht te eischen
waar zulks noodig is.
Repetitie-Concert. Zaterdag,
1 Mei ten 8 1/2 uren 's avonds, Repetitie-
üönceit in het lokaal c< Concordia
Programma de stukken welke den 2
Mei, zullen uitgevoerd worden op den
Kiosk van Mei boom-Kermis.
Aalst. De kostelooze boekerij van
het Willemsfonds gevestigd in Graaf van
Egmont, Groote Markt, te Aalst, ingang
langs de Leopoldstraat. is open alle zon
dagen van 10 1/2 uur tot 11 1/2 uur voor
middag.
Nleuwerkerken- De kostelooze
boekerij (onderafdeeling van het Wil
lemsfonds), gevestigd bij den vriend Adam,
Kwalestraat, is alle zondagen open van 7
tot 8 uren 's morgends.
Liedereiinvoiulen. Alle meisjes
worden verzocht 's maandags's avonds naar
de Liederavonden te komen in het lokaal
Graaf EomontGroote Markt. Vrjje ingang
langs de Leopoldstraat.
Koorafdeeling'. De herhalingen
der Koorafdeeling van het Willemsfonds
Hebben plaats 's Vrjjdags 's avonds, in de
Vier Winden, Keizerlijke Plaats.
Ziedaar een Meifeest, dat in Aalst
zoo populair is geworden als of het
sedert eeuwen bestond. Elk viert dat
Meifeest mee, 'tis een aandrang waar
aan niemand weerstaat, als 't goede
weder meè wil, juicht ieder de herle
ving toe der natuur, het groen, de
bloemen, het nieuw leven.
De liberale Oude Garde luistert
het feest op. Een groot CONCERT
wordt om 4 1/2 uren 's namiddags,
gegeven op het Kiosk der Hovenier
straat. Er zal voorwaar geen volk
ontbreken.
Zeggen we te dezer gelegenheid, dat
de muziekoverste der Oude Garde»
M. Ferd. COESENS van Aalst, tot
Onder-Muziekoverste van de Commu
nale harmonie van Brussel werd be
noemd. Ziedaar eene onderscheiding
die onzen muziekoverste vereert
de muziekanten der Oude Garde
wenschten hunnen oversten hartelijk
goedheil, ze zijn fier op hem. We voe
gen onze gelukwenschen bij de hunne.
Programma van het Concert
EERSTE DEEL
1. Le Redoutable, Marche G. Allior.
2. LakméjFantaisie arr. J. Bouchel L. Delibes.
3. Borceuse de Jocelyn pr Trombone A. Haring.
4. Fantaisie-Ballet L. Montagne
TWEEDE DEEL
1. Sevilla, Marche Espagnole L. Montagne.
2. Un Doux-Rève, Valse R. Eylenberg.
3. Gavotte-Noëlie A. Haring.
4. Fantaisiesur l'opéra«LeCid»
arr. DeGrez. J. Massenet.
o
Om 6 uren Opstijging van Luchtballons.
Om 8 uren Verlichting aan den Meiboom.
Zondag 2 Mei geeft de tooneelkring«Z)<?
Blauwe Ster in de ruime zaal by M. Ad.
Rreynaert, eene Luisterrijke Vertooning,
ten voordeele van het Ziekenfonds a Hulp
in Nood.
Plaatsen Eerste rang 1,00 fr. Tweede
rang 50 centiemen. Aan de vrienden warm
aanbevolen.
van Aalst.
De Voorzitter van den Liberalen
Werkmanskring van Aalst, M. Gus-
taaf LEVEAE heeft reeds verschei
dene toetredingen ontvangen van libe
rale maatschappijen voor de Betooging
welke den 6 JUNI eerstkomende zal
plaats hebben ter gelegenheid der
25' VERJARING van den Kring.
We zijn van nu af zeker dat de
betoogers talrijk zullen opkomen.
De liberalen van de stad van Woeste,
rekenen op hunne vrienden van het
geheele land.
Het militair onderzoek is voor de
klerikalen uitgedraaid op een ellendi-
gen sisser de commissie heeft moeten
erkennen en dat nog wel met eenpa
righeid, dat er aan ons leger op vredes-
voet 5000 manschappen ontbreken.
Wat betreft de oorzaken van dit te
kort, de tegenstrevers van den per
soonlijken dienst zijn er slechts in ge
lukt wat herbergpraat bijeen te schar
relen, waarvan de ongerijmdheid dui
delijk werd, door de antwoorden en
verklaringen van de ernstige getuigen
en bevoegde mannen.
De uitslag welke de Commissie
heeft bekomen is zoo afdoend, zoo wel
sprekend dat van nu af aan de presi
dent van 't ministerie M. Schollaert
verkondigt aan al wie het hooren wil,
dat hij de zaak aanvat en generaal
Hellebaut zal volgen en steunen in de
verwezenlijking van zijn ontwerp.
We gaan dus het buitengewoon
schouwspel bijwonen der toetreding
van een katholieke minister tot het
liberaal programma op militair ge
bied. Dat zal een schitterende hulde
wezen door onze tegenstrevers ge
bracht aan de schoonheid en de dege
lijk van het programma der liberale
partij en een nieuw bewijs van de on
macht der klerikale partij, die ten ge
volge van haar reactionnair karakter,
onbekwaam is door zich zelve eenigen
vooruitgang te verwezenlijken, eene
hervorming tot stand te brengen ge
steund op grondbeginselen van recht
vaardigheid en gelijkheid.
Doch indien het klerikaal goeverne-
ment, gevolgd door eenigen zijner
vrienden erkent, dat de verwezenlij
king van het liberaal democratisch
programma onvermijdelijk is en allen
weerstand tot niets zou laten, men
moet zich geen illusie maken en vooral
niet gelooven dat de eeu we vijand der
democratie de wapens zal neerleggen
en zich aansluiten bij den uitgebreiden
persoonlijken dienstplicht.
Wel integendeel, we moeten ons van
wege de fanatieke klerikalen verwach
ten aan eene algemeene en wanhopige
poging, we gaan hen weer in de bres
zien springen ter verdediging van de
oud-versleten, onvaderlandsche en val-
sche theorie van het Niemand gedwon
gen soldaat.
Met de kwade trouw die het ken
merk is der klerikalen, zullen we de
dompers van den buiten, de dorpen
zien afloopen, om de eenvoudige
lieden op te ruien tegen de rechtzinni
ge democraten, tegen de liberalen. Ze
zullen ons afschetsen als overdreven
militaristen en van de daken schreeu
wen, dat eenige duizenden soldaten
voldoende zijn om de onafhankelijkheid
van het vaderland te verzekeren, en
Belgie tegen alle vreemde aanvallers
te behoeden.
Ze loochenen de noodzakelijkheid
van een wel ingericht leger, ze looche
nen het gevaar dat ons land loopen
zou bij een konflikt tusschen onze
naburen, ze loochenen zelfs de nood
zakelijkheid der verdediging van de
forten, waarvoor zij nochtans honder
den millioenen hebben gestemd en
verspild.
't Is overigens M. Woeste die het
ordewoord heeft gegeven op het kleri
kaal Congres te Marche en zijn orde
woord wordt uitgevoerd door geheel
het span en achterspan der fanatieken.
Terwijl ik schrijf ontving ik De Den -
derbode, 't orgaan van M. Woeste in
ons arrondissement, en daarin is de
kruistocht, door den Pieter de Here-
mijt den legerhervorming gepreekt,
al begonnen.
M. Woeste, steekt het ook niet on
der stoelen, noch banken en verklaar
de te Marche dat men in de eerste
plaats de overheersching der klerikale
partij moet verzekeren, dat alles dient
geslachtofferd te worden voor den
triomf van het klerikalism volkswet-
ten, onderwijs, vrijheid en legerher
vorming.
Zoodus het is bewezen dat de ver
dediging van ons vaderland niet verze
kerd is, er wordt erkend door het
katholiek goevernement zelve dat de
onafhankelijkheid van Belgie gevaar
loopt er wordt verklaard door het
opperhoofd van ons leger, dat eene
hervorming van dat leger zich op
dringt.., niets kan baten, Woeste en
zijne aanhangers antwoorden Weg
met de landsverdediging, weg met
de zorg voor ons nationaal bestaan
Dat het vaderland verga, maar dat de
klerikale partij heersche.
Tegenover zulke schandelijk-onva-
derlandsche houding heeft de liberale
partij groote en edele plichten te ver
vullen, want eene ernstige verant
woordelijkheid weegt op haar Van
heden af moeten wij onze medebur
gers doen zien, dat eerst en vooral de
onafhankelijkheid van Belgie ons nauw
aan 't harte ligt, dat we de onschend
baarheid van ons grondgebied willen
bewaren en wij als ware en oprechte
vrienden van het Vaderland niet zul
len falen, maar onzen plicht zullen
betrachten en volbrengen zonder over
drijving maar ook zonder zwakheid.
We zullen de kiezers doen begrijpen,
dat het Niemand gedwongen soldaat
in den huidigen staat van zaken eene
onmogelijkheid is, dat het slechts
een kwakzalversboniment is van de
klerikale partij die sedert 1884 's lands
bestuur in handen heeft onder den
kreet van Niemand gedwongen sol
daat en wier ministers verplicht zijn
de onzinnigheid van dat princiep te
erkennen, door jaarlijks een contingent
binnen te roepen van gedwongen sol
daten, voldoende om een effectief op
vredesvoet te hebben van 42000 man
schappen en een effectief op oorlogs
voet van 180,000 mannen.
We zullen alle verstandige lieden
doen begrijpen dat wij, liberalen ,geen
enkelen man meer onder de wapens
willen dan de klerikalen en wij de noo-
dige getalsterkte van 42000 man zul
len bereiken zonder de uitgaven te
vermeerderen en tevens toch het on-
menschelijk stelsel zullen afschaffen
der bloedloting en der plaatsvervan
ging of zielensmokkelarij, om rijken en
armen gelijk te maken voor de wet en
voor het vaderland.
Jules RENS,
Volksver tegenwooi diger.
Wat de klerikalen woedend maakt is het
doordringen van het Willemsfonds op dan
buiten. Ons eerste optreden te Nieuwerker
ken, wekte de verbolgenheid op van den
onder-herder, die er in geslaagd is de an
tipathie of ongenegenheid te verwerven
van al zijne parochianen, zoowel van katho-
'ieken als van liberalen.
Wy hebben dat heerschap eens duchtig
op zyn plaats gezet en sedert eenigen tijd,
had hy het voorzichtig geacht, zyne tong
eens goed te keeren in den mond vooraleer
e spreken.
Maar zyn woordvoerder is nu 't Vuilhem-
deken van Aalst. De Willemsfondsers heb
ben geen kans, in plaats van als tegenstre
vers verstandige menschen te ontmoeten
treffen ze uilskuikens aan en vallen van
t zoontje van Madam Kaffee op 't orgaan
van Sisken Fiks, alias 't Vuühemdeken.
Wat moeten, die twee toch felle jannen
zyn om als reporters een wezen te moeten
gebruiken, wier geestesontwikkeling zeker
niet veel hooger kan zyn, dan die van den
primitieven mensch.
Dat hy liegt is te begfypen, een domper
ian onmogelyk anders maar dat hy tevens
stommiteiten vertelt, zoo kolossaal, dat
apen er omverre zouden by.vallen, zullen de
inwoners van Nieuwerkerken wel weten,
degenen toch, die ons feest hebben bijge
woond.
Die reporter (een redelyk schepiel Gods
kan het niet zyn anders hadde hij ons te
woord gestaan, we vroegen niet beter)
heeft ons onder meer een uitval hooren
doen tegen de zon, de maan en de sterren
Een uitval tegen de zon PI? Inzake uit
val tegen de zon, is ons slechts die bekend
van Josuah, die haar gebood stil te staan,
letgeen ze gewillig deed, niet waar, repor
ter.
Het kwelt, die brave jongens wel hard,
dat het klerikaal goevernement onze boe-
kery ondersteunt, helaas ze mogen er over
rouwen, maar 'tis zoo.
Te Nieuwerkerken keeren we weldra
terug, we zyn er uitmuntend onthaald ge
weest en onze boekerij ook,want den eersten
zondag werden aan 17 lezers boeken be
zorgd en wij zyn zeker, dat het getal lezers
vermeerderen zal. Te Erembodegem, is de
boekenbewaarder reeds aangesteld en het
'okaal gevonden, weldra zullen we ook
voor die gemeenten eene boekery hebben
gevormd.
We zyn als Willemsfondsers ook verzocht
;e Herdersem, daarna zullen Hofstade.
Moorsel, Oordegem enz, volgen.
Wat de kwestie betreft van slechteboe-
ken, die hebben we niet, en 'tis oprecht
iluchtig van slechte boeken te hooren
gewagen door liefhebbers van herderlyke
grieven, als die van den aartsbisschop van
Vlechelen, waarvan de lezing tegen de borst
moet stuiten van wie alle gevoelens van
kieschheid niet heeft verloren.
Wat er gebulderd wordt en getierd tegen
de slechte boeken, slechte gazetten en slechte
tydschriften is met geen pen te beschryven.
Ieder werk waarin de klerikale politiek niet
wordt opgehemeld, waarin bygeloof en on
wetendheid niet worden geloofd en gepre
zen is slecht.
Zeker zyn er slechte boeken en slechte
gazetten, maar het zyn degene niet die door
ae politieke pastoors met dien schandnaam
worden betiteld De ouders zouden weldoen
een waakzaam oog te houden op alle schrif
ten of druksels, die met een kruis of een
ander godvruchtig uithangbord erop in de
huisgezinnen woraen gemoffeld en aard zyn
de jeugd te bederven.
In Aalst wordt sedert eenige weken een
gazet je uitgedeeld, geheel kosteloos, Licht
en Liefde heet het, in byna elk nummer
worden de ouders verzocht het gazetje door
de kinderen te doen lezen We zeggen ech
ter tot de ouders, doet dat niet, want Licht
en Liefde bevat vele slechte lectuur, welke
best door kinderen en jonge lieden niet ge
lezen wordt. Het blaaje wordt kosteloos
rondgedeeld, en 't is clan ook niet te ver
wonderen dat het zoo waardeloos is, men
heeft altijd koeken naar geld.
Het nummer, dat laatst werd uitgedeeld
bevat maar een artikel dat voor titel draagt
Over de plichten van het huwe
lijksleven, herderlijken brief door
Desiratus Josephus Mercier, kardinaal
priester der II. Roornsche kerk van den
titel van St. Pieters Banden, Aartsbis
schop van Mechelen, Primaat van Belgie.
De schry ver van dien langen brief had ten
minste de voorzorg moeten nemen in vette
letters bovenaan te doen drukken mag
alleen door gehuwden gelezen worden en
moet in de handen niet komen van kinderen
of jonge lieden. Wat er van zy, in mijn huis
bracht men denzelfden dag, drie nummers
van dien meer dan gepeperden brief en ik
ieb aan de moeder mijner kinderen gezeid
Duw die vuiligheid in de stoof
Het is al zonderling genoeg, dat personen
behoorende tot eene kaste waarin het huwe-
ijk verafschuwd wordt als een staat van
onvolmaaktheid, waarin het vader-en moe
der-zijn wordt verfoeid als zijnde min
aangenaam voor den Almachtige, zich in
zooverre met die zaak bezig houden aan
anderen de les te spellen over het huwelyks-
'even.
Pastoors en onderpastoors houden zich
ledendaags veel bezig met alle soort van
iweekerij konijnen, geiten, varkens enz.
Ze bestudeeren de hoedanigheden van die
beesten, hunne geschiktheid voorde teelt,
ïunne hoedanigheden en kenteekens van
vruchtbaarheid enz. Ze maken statistieken
op van den kweek, richten stud-boeken
in enz.
De primaat van Belgie, wil het beter doen
'tis immers de plicht van een primaat, pri
mus te zijn onder al de in-zui verheid-levende
menschen, die den konijnen-en geitenkweek
in Belgie in hunne bevoegheid hebben, en
daarom laat hij de beestenteMt aan zyne
onderhoorigen, om zich onledig te houden
met menschenteelt. Monseigneur heeft de
statistieken nagezien en jammert over de
vermindering der geboorten.
En dan onderzoekt monseigneur Mercier
de oorzaak dier vermindering, op dit punt
zullen wij niet aandringen, de primaat van
Belgie. die met al zyne stielgenooten, den
last van een huisgezin heeft vermeden,
maakt het al te bont en werpt daarenboven
een zwaar vermoeden op geneesheeren,
apothekers en vroedvrouwen. We zullen
het daarbij laten. Het past ons niet de krie-
Delachtige proza van monseigneur Mercier
verder te ontleden.
Wat we echter moeten doen opmerken is,
dat onze geestelijkheid best zou doen zich op
dat terrein te onthouden en zich niet te be
moeien, met het huwelijksleven en het huis
gezin van hunnen evennaaste, waar hun
optreden maar al te dikwyls aanleiding geeft
tot oneenigheid en soms wel nog meer.
De primaat van Belgie, zou wellicht, de
menschenteelt willen geregeld zien onder
het toezicht van zijn leger onderpastoors,
gelyk de teelt van paarden en geiten is ge
regeld. Zoover zijn we nog niet.
Ten slotte nog eens een waarschuwing'
aan de ouders, als er klerikale blaadjes bij u
aan huis komen, ziet goed toe, want ze be
vatten al te dikwijls slechte lectuur voor de
jeugd.
De openbare schuld welke op 1 miljard
776 miljoen frank in 1884 beliep, beloopt
nu 3 miljard 850 miljoen en zij groeit nog
jaarlijüs aan met 100 miljoen, die meest in
de koffers van paters en nonnen te rechte
komen.
De kleine burgerij, de ophelp der kleri
kale party, lijdt het zwaarste onder die ver
hooging de belgische rent van 100 frank
is nog 95 frank waard of een verlies van
5 frank per stuk en daar er zoo wat 18 mil
joen titels in omloop zyn, maakt dit een
verlies van 90 miljoen, dank aan de kleri
kale finantiëele knoeierijen.
Dat is een
Het onderwijs in ons klerikaal land strekt
tot schande van ons volk. Terwijl Duitsch-
land O ongeletterden op 1000 militianen
telt, Frankrijk 49, telt België 180 volle
dige ongeletterden 1 meer dan 130,000 kin
deren volgen geen school.
De gevangenliuizen, bedelaarsgestichten
enz. zyn opgekropt van slecht volk na 25
jaar katholiek bestuur.
Dat ls twee.
De kloosters vermeerderen op eene schrik-
baarwekkende wyze. In 1846 lelde België
779 kloosters en 12000 kloosterlingen in
1900 vermeldt de officieele statistiek 2-500
kloosters met 38000 paters en begynen.
Dat is drie.
De werklieden genieten een pensioen van
9 eens daags. De klerikalen w illen niets
meer geven, terwijl de heer Waroqué, libe
raal volksvertegenwoordiger, de Regeering
de middelen reeds aanwees om 1 frank per
dag uit te keeren hij legde dit voorstel
neder, doch de klerikale regeer ing wil het
niet aannemen. In Engeland komen de libe
ralen het te verwezenlyken.
Dat is vier.
>'..T3as«a
a®,
4c 4c
