1
ju&b
\l AH
BERAAL, DEMOCRATISCH
Ét
m
ingericht ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van den
Liberalen Werkmanskring VOORUITGANG DOOR 'T WERK.
Vorming van den Stoet om 2 1/2 uren namiddag, Statieplein.
De Betooging.
.Cf npRftNr.W
Zondag1 6 Juni 1009
Prijs «rntiemen het nummer
Vierde Jaargang Nummer 25
Groote Liberale Betooging
Het Jubelfeest van 6 Juni.
andere zeden.
Het Pensioen van frank.
I
-
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stqjj en den Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
sas-- f ''--i-^oasexssa,
Prijs der Annoncen: j en centiemen Per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 5 JUNI IOOÖ.
HEDEN ZONDAG JUNI.
Al de Liberale Maatschappijen
van Aalst zullen met muziek aan
't hoofd uit het lokaal Concordia
naar de statie trekken, waar de
vorming van den stoet plaats heeft.
De stoet zal zich ten 3 uren stipt
in beweging zetten om omstreeks
4 uren in het lokaal Concordia aan
te komen.
Ongeveer 100 maatschappijen en af
vaardigingen van politieke kringen
nemen deel aan de betooging op heden
6 Juni ingericht tot viering van de
25' verjaring der stichting van den
Liberalen Werkmanskring van Aalst.
De toetreding van zoovele liberale
maatschappijen, bewijst welke faam de
Liberale Werkmanskring van Aalst
heeft verworven in den lande. En niet
ten onrechte, nooit is Vooruitgang
door 't Werk, ten achter gebleven als
het er op aankwam de liberale grond
beginselen te huldigen, of in den strijd
tegen het klerikalismus mee te kam
pen.
De liberale Werkmanskring heelt
onverpoosd geijverd voor alle demo-
Kratische her^ ormingen en verbeterin
gen, voor den stoflelijken en zedelijken
elstanJ van het volk, voor zijne maat
schappelijke en verstandelijke ontwik
keling.
Al de liberalen van de stad Aalst
vieren het jubelfeest van den Werk
manskring mee en wenschen de be-
toogers van elders welkom in onze
stad. Wij ook heeten al de vreemde
lingen welkom, we zijn verzekerd, dat
zij overal met de meeste gulhartigheid
onthaald zullen worden.
De betooging zal grootsch zijn en
waardig even als het doel, dat wij ge
zamenlijk nastreven en dat we weldra
ondanks al de klerikale knoeierijen ten
goede zullen brengen.
De leden van den Liberalen Werk
manskring zijn mannen van orde en
vrede, wars van alle buitensporige
dogmas en geweldenarij, willen zij
toch hardnekkig hun doel bereiken,
door het bekomen van hunne rechten,
door het veroveren der gelijkheid voor
de wet.
De Lib. Werkmanskring wenscht
een goed onderwijs voor al de kinde
ren, welstand door arbeid voor de vol
wassenen en aangename rust voor den
ouderling, voor den afgesloofde werk
man. Daarin ligt de bron van allen
voorspoed en vooruitgang, daarom
moeten allen den Liberalen Werk
manskring vieren en hem terzijde staan
in zijne werking.
gekomen het volk te aanzien en te
behandelen als een onmondig kind.
Nu en dan en vooral tijdens de libe
rale regeeringen hield men zich onle-
vrienden" drtdezen'dagTde moed en dig met de belangen der arbeiders en
de kracht schenke om den strijd voort I werden hunne politieke rechten eenig-
Dat het feest weze, groot leest, en
^aan we met hoop de to< komst te ge-
moet Het daget in den Oosten
Zijt welkom Gij allen, liberale
te zetten
goed.
voor al wat waardig is en
Het Jubelfeest van heden brengt er
ons natuurlijk toe een oogslag te wer
pen op 't verleden, vermits het is inge
richt om de stichting te herdenken van
den Liberalen Werkmanskring Voor
uitgang door 't Werk
Het zal voldoende zijn te herinneren
aan den politieken toestand van 1884
om te begrijpen hoe vooruitziend de
stichters waren dezer machtige maat
schappijen welken onschatbaren dienst
zij bewezen hebben aan de liberale
partij, door het samen scharen en in
richten van het arbeidend element,
waarmee schier niemand zich op poli
tiek gebied tot dan toe had bekom
merd.
Het jaartal 1884 herinnert ons in
derdaad, den beklagenswaardigen val
van het liberaal ministerie en tevens
de betreurlijke ontreddering der libe
rale partij. Dan, dat we ons bevonden
in een tijdperk van overgang, dat de
nieuwe denkbeelden en begrippen op
borrelden van alle kanten, woonden
wij het droeve schouwspel bij van een
hardnekkig, schier onverwinnelijk,
verzet zoowel in den schoot van
een gedeelte der liberale partij, als bij
de klerikalen tegen de ingenottreding
der arbeidende klasse van hare poli
tieke rechten tegen het politiek op
treden der democratie.
Vele liberalen meenden oprecht, dat
meer onderwijs, de uitbreiding der po
litieke rechten moest voorafgaan, de
klerikalen, bestreden.de politieke rech
ten van het volk en doen dit heden
nog, omdat zulks strookt met den geest
der reactionnaire partij.
zins uitgebreid, maar men moet het
bekennen slechts met moeite kon men
van de gekozenen van den cijns eenige
wetten verkrijgen van politieke ont
voogding en maatschappelijk belang.
De onbezorgdheid over het lot der
arbeiders was zoo groot, dat in 1878
nog, de klerikale meerderheid van den
Senaat eene wet verwierp, op den ar
beid der vrouwen en kinderen in de
mijnen, en dat tijdens de bespreking
dezer wet in de Kamers de noodlottige
Woeste nog dierf uitroepen Er be
staat geen maatschappelijk vraagstuk
Na 1884 moestalles veranderen de
reactionnaire wetten van het cijnstijd
vak moesten verdwijnen, het arbei
dende volk zou zijne plaats nemen in
de kiesworstelingen en zijne rechten
verdedigen in al de inrichtingen der
openbare machten, het maatschappe
lijk vraagstuk zou in de Kamers eene
belangrijkheid erlangenwelke deWoes-
te'n en andere achteruitkruipers haar
vruchteloos zouden betwisten.
In een woord van 1884, dagteekent
de ontwaking van het volk.
't Is hetgeen de inrichters van den
Liberalen Werkmanskring Vooruit
gang door 't Werk met bewonde
renswaardig doorzicht hebben begre
pen, het is aan die ontwaking, dat zij
in de stad van Woeste krachtig hebben
bijgedragen.
En terwijt overal elders het libera
lism werkeloos bleef en ontmoedigd,
terwijl in bijna al de andere gemeen
ten van ons arrondissement, de libera
len er niet aan dachten politieke werk
lieden-maatschappijen te stichten, ten
zij na 1890 of zelfs na 1900, zagen
we in Aalst een groep liberale volks
vrienden het voorbeeld geven en een
Kring tot stand brengen, welke voor
de toekomst der liberale partij in de
stad en het arrondissement een over
wegenden invloed heeft gehad, een
kring die gansch zijn programma
steunde op de spreuk Het liberalism
Van 1884 mag men zeggen, dat het
anti-demokratisch cijnsstelsel onweder
roeppelijk veroordeeld is en verdwijnen demokratisch f ijn of niet zijn.
moet. Alle tegenstand aan de volks- - - -
gezinde ideeën, aan het demokratisch
streven zal voortaan ijdel zijn en voor
eiken vooruitzienden geest was het nu
hoofdzaak de strijdkrachten in te rich
ten en aan de liberale partij hare macht
van voorheen terug te schenken, door
op politiek gebied uit te komen voor
de grondbeginselen van edelmoedig
heid, gelijkheid en broederlijkheid
welke het kenmerk zijn der demokra-
tie.
Tot in 1884 hadden de aan 't bewind All(ler6 tijden^
zijnde partijen schier geen acht gege
ven op het nederige volk, ze waren om
zoo te zeggen gedompeld in een ge
vaarlijken sluimer, dank zij de onbe
wustheid en den zelfverloochening der
volkselementen en men was er toe
Eer en hulde aan de stichters van
Vooruitgang door 't Werk
Eer en hulde aan hen, die den kring
hebben groot gemaakt, aan hen die
hem thans nog aanvoeren, aan hen
die getrouw aan de liberale demokratie
rond de blauwe vlag strijden voor de
rechten en den voorspoed van 't volk.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger.
Er wordt op onze dagen wel eens beweerd
dat de geestelijken alle recht hebben, ia, dat
het hun plicht is, zich niet alleen de kerke
lijke, maar ook de politieke zaken aan te
trekken.
En plicht of geen plicht zeker is het.
dat vele discipelen Kristi in de politiek te
genwoordig eene zeer in 'toog loopende rol
spelen.
Er is een spreekwoord dat zegt
In 't verleden ligt het heden.
Edoch, dit is niet altijd waar.
Laten wij even in zake godsdienst en
politiek 70 jaar achteruit gaan.
In 1840 had in de Kamer eene belang
rijke beraadslaging plaats, over 't recht van
tusschenkomst der bisschoppen in den
politieken strijd. Bij die gelegenheid sprak
een groot priester, de abt De Foere van
Brugge, oud-lid van het Nationaal Congres,
woorden uit, die wy hier even willen her
halen
c< De macht der bisschoppen, zegde
priester De Foere, blijft bepaald tot de
geboden der Kerk en de kanonische
wetten. Buiten deze wetien oefenen zij
geen gezag, geene macht meer uit. 't Is
door die wetten dat de geestelijkheid en
de geloovigen hunne plichten en de bis
schoppen hunne macht kennen. Ware
het zoo niet, al de menschelyke handelin-
gen zouden aan de verschrikkelijkste wil
lekeur en verwarring overgeleverd zijn.
In de geestelijke zooals in de burgerlyke
orde worden rechten en plichten door
deze wetten vastgesteld. Nu, er bestaat
geene enkele kerkelyke wet, die den bis-
schoppen het recht toekent op gezagheb-
bende wjjze in de kiezingen tusschen te
komen, en ook geene enkele wet, die den
priesters en geloovigen beveelt, in dit op-
zicht de voorschriften der bisschoppon te
volgen.
Het rechtstreeksch gevolg is, dat de
priesters en geloovigen niet verplicht
zijn hunne bisschoppen te gehoorzamen,
indien zy hun gezag misbruiken, door te
bevelen zulken kandidaat boven een an-
deren te verkiezen.
ln eene andere gedachtenorde, zei de abt
De Haerne, eveneens lid van 't Nationaal
Congres en die verklaarde republiekein te
zijn, in zitting van 20 November 1830, dat
hij een bestuur verlangde waaronder
de katholieken geene bescherming en
geene voorrechten meer zullen te vreezen
hebben, zich door eigen krachten zullen
staande houden en hun eigen leven zullen
leiden een bestuur waaronder de religie
geheel en al van den Staat zal afgeschei-
den zyn.
Moest een priester in het jaar onzes Hee-
ren J. C. 1009 zulke taal voeren, ge zoudt
wat hooren I
Het is voorwaar soms zeer belangrijk
oude papieren eens even te doorsnuffelen
want voor het nieuw geslacht, dat men
gaandeweg aan geheel tegenovergestelde
theoriën heeft gewoon gemaakt komen
daardoor dingen aan het licht, gelykdeze,
die de bewijsvoeringen van de clericale
steunpilaren der maatschappij in duigen
slaan.
Waren die twee geestelijken De Haerne
en De Foere, thans nog in leven men zou
niet lang werk hebben, om hen als moder
nisten, als verderfelijke liberalen te doen
doorgaan
Heden zondag, 6 Juni, groote
liberale betooging te Aalst, ten
3 uren namiddag.
Ten 4 uren plechtige feestverga-
dering in het lokaal Concordia.
Ten 6 uren, groot concert op den
kiosk der groote markt, gegeven
door verscheidene deelnemende
maatschappijen.
Op eene vraag gesteld door den volks
vertegenwoordiger Caeluwaert, betreffende
het verleenen van het ouderdomspensioen
antwoordde de minister van Nijverheid en
Arbeid, als volgt
De voorwaarden welke de ouderlin
gen moeten vereenigen ten einde op 05 jari
gen ouderdom het pensioen van 65 franken
te genieten, zijn klaar aangeduid is artikel 9
der wet van 10 Mei 1900, op de ouderdoms
pensioenen.
De belanghebbenden moeten eene vraag
inzenden van 't Beschermkomiteit, door de
tusschenkomst van den burgemeester hun
ner gemeente, die hen desnoods inlicht over
de bij te voegen stukken.
De wet van 31 dec. 1908 verleent aan
de Ouderlingen geboren in 1843, 1844, 1845
uitstel voor de storting in drie jaren eener
minimasom van 18 franken, voorgeschre
ven, door bovengemeld artikel, alinéa 2.
Voor het overige moeten deze ouderlingen
zich gedragen aan dezelfde voorwaarden en
leeg vormen, als de belanghebbenden ge-
oren voor 1843.
Juist daarin ligt de deugnieterij van het
klerikaal goevernement
De belanghebbenden moeten hunne aan
vraag doen aan het beschermkomiteit door
tusschenkomst van den burgemeester hun
ner gemeente.
Welnu op den buiten zijn de meeste men-
schen, die zoo arm zijn, dat ze recht hebben
op het pensioen van 65 franken, ook onge
leerd, ze zijn 95 op 100 niet in staat eene
betamelijke vraag in te dienen.
De burgemeester, de pastor en de katho
lieke schoolmeester kennen degenen, welke
tot hunne vrienden behooren, die ze bij elke
kiezing mogen opleiden enz. en voor dezen
wordt de vraag opgemaakt en de noodige
stukken tot een dossier verzameld en aan
het Beschermkomiteit verzonden met een
gunstig advies.
Naar de arme ouderlingen, welke liberaal
zijn, of zelfs niet buigzaam genoeg,
wordt niet omgezien, en vermits, die onge-
lukkigen niet weten tot wie zich te wenden
blijven zij van alle pensioen verstoken. En
wordt dan gevraagd waarom deze of gene
ouderling al is hij uiterst behoeftig zijn pen
sioen niet bekomt, dan kan de voorzitter of
een lid van het beschermkomiteit zeggen
hij heeft het pensioen niet gevraagd.
Zoo kennen we te Aalst personen, die het
pensioen genoten en nog genieten en die
veel meer bezitten dan arme drommels die de
65 franken niet konden krijgen. Een enkele
b. v. heeft, dit jaar nog zijn pensioen ont
vangen, die te Aalst sedert jaren op de kie
zerslijst staat met 4 stemmen als rentenier.
Zjjn de personen goed aangeschreven by
de klerikalen, dan wordt hun dossier er naar
opgemaakt, zij die de noodige stukken leve
ren zijn niet verplicht alles te weten om
trent den stoffelijken toestand der aanvra-
fers. Doch als het een ongelukkige geldt,
ie niet in 't gareel loopt der kliek dan weet
men er alles van.
Op die wijze heeft M. Moyersoen zege
vierend kunnen antwoorden op de 'in
terpellatie Daens volksvertegenwoordiger
Daens was niet op de hoogte, zijne voor
beelden waren verkeerd gekozen.
Het te leveren bewijs is niet of wel al de
afgewezenen, stipt aan de voorwaarden be
antwoorden voorschreven door de wet,
maar wel of die wettelijke bepalingen niet
voor vele anderen over 't hoofd werden ge
zien. Welnu die bewijzen kunnen wij leve
ren met de vleet.
We willen geene namen noemen, nu, we
misjonnen aan geen ouderling de 65 f r. van
den Staat, zelfs al is hij een hardnekkige
•f.i
•V M-
V
s»
Heden Zondag
Betooging
0
