r7
\l AH
Willemsfonds
Pensioen bond.
Duivenlieïhebbers.
De Legerkweslie.
De Komeet.
Twee stuivers daags.
Werkstakingen.
HVpf t?
L W
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en dent/uiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
per drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 21 AUGUSTI 1909.
De ltostelooze boekerij van het Willems
fonds gevestigd in Graaf van Egmont,
Groote Markt," te Aalst, ingang langs de
Leopoldstraat, is open alle zondagen van
101/2 uur tot 11 1/2 uur voormiddag.
Nleuwerkerken De kostelooze
boekerij (onderafdeeling van het Wil
lemsfonds), gevestigd bij den vriend Adam,
Kwalestraat, is alle zondagen open van 7
tot 8 uren 's morgends.
ZONDAG 22 OOGST van 10 1/2 tot 12 uren
voormiddag maandelijksche storting bij M.
Leop. Boin, Café de l'Alliance, Kerkstraat,
(Groote Markt).
Denzelfden dag ten 3 1/2 uren 's namid
dags, nazicht der officieele renteboekjes,
inschrijving der rente, verslag over de
werkzaamheden van het jaar 1908 en trek
king der premien, ln de Vier Winden,
Keizerlijke Plaats, bij M. Jan Bruyridonckx.
Vergadering in Concordia, Schoolstraat,
Zondag 22 Augustus 1999,
ten 3 uren namiddag, van de Duivenlief-
hebbersdeel uitmakende van den Liberalen
WerhrnonskringOok de leden van de
Oude Garde en van den Symfonie Door
Eendracht Groot worden verzocht de
vergadering bij te wonenen deel te nemen
aan den prjjsvlucht.
Orde van den dag
1. Prijsvlucht, gratis aangeboden door
den Voorzitter van den Kring M.Gustaaf
Leveau.
2. Bespreking der voorwaarden en vast
stelling van den dag der vlucht.
Het voorloopig Bestuur
De Voorzitter,
Pierre DE SCHEPPER.
De Leden Jan De Coninck, Edgard Rog
geman, Jozef Dierickx, Désiré Van der
Stokt en Jozef Gits.
Het klerikaal goevernement gaat
den parlementairen rusttijd benutti
gen, om te pogen
Er blijft immers het ministerie om
zich te redden nog slechts de kans
over de geheele klerikale rechterzijde
voor zijn gedrochtelijk ontwerp te
winnen,'t zij in zijnen huidigen vorm,
't zij aanzienlijk gewijzigd en dat
zal voorwaar niet gemakkelijk zijn.
Slechts vier leden der rechterzijde
moeten tegen het ontwerp der regee
ring stemmen opdat deze zonder meer
derheid zou wezen en er zijn 14 of 15
katholieke volksvertegenwoordigers,
die volstrekt de afschaffing eischen
van de plaatsvervanging en tevens
bestatigt men dat geheel de bank van
Antwerpen het stelsel een man per
huisgezin, verfoeit en verwerpt, dus
nogmaals 6 volksvertegenwoordigers
welke het klerikaal goevernement
overhalen moet.
Eindelijk de klerikale volksvertegen
woordigers welke van meening zijn
dat het princiep der wet 1902 moet
behouden worden, maken een aanzien
lijken groep uit. Dezen oordeelen dat
met het behoud der plaatsvervanging
het vrijwilligersstelsel moet uitgebreid
worden en verbeterd door het aanvoe
gen van amendementen.
Het klerikaal goevernement bevindt
zich dus in een hachelijken toestand
waar het zich keert of wendt het ont
moet slechts tegenstrevers van links
heeft het niets te hopen, te meer,
daar Schollaert verklaard heeft om de
klerikale kamerleden aangenaam te
zijn, dat het ministerie de militaire
kwestie oplossen zou, zonder den steun
van liberalen noch socialistenen rechts
ontmoet het diep gezonken ministerie
langs alle zijden hardnekkige tegen
strevers en hoe het zijn monster op-
schikke en siere en waarheen het
zich keere of draaie, steeds ziet het een
groep der meerderheid zich met walg
afwenden en bereid zijn, het monster
onder te delven.
M.Woeste en zijne aanhangers hou
den tnordicus aan de wet van 1902
behoud der plaatsvervanging en vrij-
willigers-leger, maar dan staan 14315
andere klerikalen gereed om het wets
ontwerp te bestrijden indien de plaats
vervanging niet wordt afgeschaft.
Zal de parlementaire rusttijd vol
doende zijn om de klerikale regeering
Nochtans eklipsen of het zichtbaai worden
van kometen zijn zulke eenvoudige natuur
verschijnselen als de opeenvolging van dag
en nacht, als regen en wind, als donder en
bliksem, als worden en vergaan, als leven
en sterven, en slechts de lieden wier geest
nog niet geheel los is van voorvaderlijke
wanbegrippen en vooroordeelen zijn er
voor bevreesd.
De wilden huilen en tieren, werpen zich
ter aarde en verwringen zich om den in
vloed der eklips te bezweren de beschaaf
den smeeken en bidden om regen te beko
men, om den vorst te doen ophouden enz.
Welnu regen, vorst, noorderlicht, eklips of
staartster luisteren zoo min naar mensche-
lijk getier of geroep, dan de beweging van
zon, maan en aarde.
Moesten al de bewoners van den aardbol,
elk in zijne taal en volgens zyn godsdienst
aan 't bidden gaan dagen lang, weken lang
dan zal de zon schijnen gelijk voorheen, de
maan verduisteren op den stipten tyd, de
aarde draaien alsof er niets gebeurde en het
zal weerlichten, donderen, hagelen, vriezen
of regenen, precies gelijk het volgens de wet
der heelal- en natuurkrachten moet geschie
den.
hare verbrokkelde
meerderheid te herzamelen op het
vraagstuk van den militairen dienst.
De regeering moet geenszins hopen 1 tjjj Te gunnen zijn monster zóó op
zijn stelsel op te dringen -- i.-i-.ü.—
per huisgezin, 't zij door de
het land
een man
toetreding van een deel der minder
heid, noch zelfs door de toetreding
van een enkel lid der linker zijde,
want er wordt niet de minste voldoe
ning gegeven aan de liberalen, die
te smukken, dat het als iets liefelijks
door eene meederheid zal getroeteld
en op zijn pooten gezet worden. We
gelooven het niet, we zijn overtuigd,
dat bij de eerste voorstelling het wan
gedrocht ondergestopt zal worden en
het ministerie Schollaert erbij Over
allen eensgezind zijn over de noodza- j twee maanden zullen we ongetwijfeld
weten waaraan ons te houden.
Jules RENS,
Volksvertegenwoo'i diger.
kelijke toepassing der princiepen van
rechtvaardigheid en gelijkheid in zake
van soldatendienst.
Van den eenen kant wordt het schan
dalig en oneerlijk stelsel der plaats
vervanging in het ontwerp der regee
ring behouden of ten minste het
wordt niet uitdrukkelijk afgeschaft en
van den anderen kant wordt niet de
geringste vermindering van dienst
tijd gewaarborgd, hoewel iedereen
zelfs de minister van oorlog het eens
was om te verkondigen, dat het niet
Al wat vreemd is, al wat ongewoon is, al
wat onverklaarbaar schijnt boezemt de
meeste menschen vrees in.
De kindeten zijn benauwd in de duister
nis, sommige bewoners van Afrika gaan
aan 't huilen als het regent (ze zien dat
bijna nooit), ook groote menschen zijn beang-
noodig is de manschappen twee jaar j stig-d als het weerlicht en dondert,.velen zijn
verwijderd te houden van hun huis en bevreesd voor maan- of zonverduisteringen,
familie om hen tot goede soldaten op en nog meer verwachten schrikkelijke ram-
te leiden en ten slotte wordt de al- J» staartSt<ir
schuwehjke loting v ervangen 001 Bezonderlyk voor dit laatste natuurver-
het afschuwelijker princiep van den gchijnsel
waren in vroeger eeuwen de men-
krijgsdienst geheel ten lasten van den J scjien beducht, en pauzen en bisschoppen
oudsten zoon des huisgezin, waardoor
de ongelijkheid opgedrongen wordt in
den schoot der huisgezinnen zelve.
Het klerikaal goevernement be
hoeft dus niet te rekenen op eene
enkele stem van de liberale minder
heid, noch van de socialisten het
klerikaal ministerie mag van nu af de
rouwvlag planten op zijn mossel-,
noch- vischontwerp, 't is een monster
dat dood was voor het gebaard werd.
bevolen openbare
gebeden om de gram-
keeren van het zondige
op
schap Gods af te
menschom,
Schier alle volkeren hebben de kometen
of sterren-met-den-steert, gelijk ons volk
gewoonlijk zegt, aanzien als de voorboden
van pest, hongersnood, oorlogen, aardbe
vingen enz. enz. voorboden, die de kinderen
der menschen kwamen verwittigen dat het
tijd was boetveerdigheid te doen en zich
weer met den Heer te verzoenen door het
doen van beèwegen en het schenken van
milde giften aan kerken en kloosters.
In November eerstkomende zal dus aan
het firmament eene komeet of ster met-den-
steert verschijnen, volgens het door sterren
kundigen wordt aangekondigd. Wie er be
nauwd voor is heeft dus tijd om zich eene
schuilplaats te bereiden ten einde er zich
te verbergen gedurende de zichtbaarheid
der komeet, welke ons verscheidene dagen
zal gezelschap houden.
Aan het uitspansel kan men drie soorten
sterren bemerken vaste sterren, planeten
en kometen. De zon is eene vaste ster, ze
geeft licht van zich zei ven de aarde is eene
planeet,'t is een vast lichaam dat zich rond
de zon beweegt en haar licht van de zon
ontvangt de kometen zijn geene vaste
lichamen ze bewegen zich voort in de ruim
te en de stof waaruit ze bestaan is zoo
fijn, zoo vluchtig, dat er achter het dichtste
gedeelte een sleep volgt waar men soms de
sterren doorheen ziet, net als de streep
damp achter een voortsnellend stoomtuig.
De stof waaruit de kometen bestaan is zoo
fijn, dat men niet zelden ze zich heeft zien
verdeelen in twee, soms in een oneindig
aantal deeltjes de baan die sommigen vol
gen is fantastisch de komeet van Biéla is
eenige malen op hare baan terug gekomen
in 1845 bemerkte men ze in twee gesplitst
en nadien heeft men er nooit iets van terug
gezien, zy is voorgoed verdwenen.
Halley Edir. (geboren te Haggertown in
Engeland in 1656) was de eerste die bewees,
dat sommige kometen regelmatig weer ver
schenen, hij bestudeerde den loop eener
komeet die in 1682 was waargenomen door
Kepler en kondigde aan dat die komeet
weer zou zichtbaar worden in 1759, en zoo
geschiedde het. Sedert dien werden honder
den kometen waargenomen en Laplace,
Lexel, Encke, Bièla, Schiaparelli en vele
andere sterrenkundigen hebben er merk
waardige studiën over geschreven.
De omloopbaan der regelmatig terug kee-
rende kometen verschilt zeer veel, die van
Encke besteedt 3 a 4 jaar om haren weg af
te leggen, de komeet van Halley welke wij
in 't Kort gaan terug zien heeft 76 jaren en
1 maand noodig om haren weg rond de zon
af te leggen.
De banen der kometen zijn zeer elliptisch
en vele strekken zich uit verre buiten het
banen veld der planeten. De loopbaan der
komeet van Encke vermindert voortdurend,
zoodat in eene betrekkelijk korte toekomst
die komeet als 't ware door de zon verslon
den zal worden.
De pluim of staart der kometen is verba-
I zend lang. De staart der komeet van 1811
had eene lengte van 40 millioen mylen en
die van 1843 80 millioen mijlen.
Vele kometen zijn nooit zichtbaar met het
bloote oog, maar ze zijn zeer talrijk, zoodat
het niet te verwonderen is hoevele rampem
en ongelukken er op het aardsche tranendal
gebeuren indien het waar is, dat de kometen
boden zijn van ziekten, plagen enz. enz.
De laatste komeet welke goed en verschei
dene dagen lang zichtbaar bleef was die
van 1881. Hoe de kometen ontstaan is een
nog onopgelost vraagstuk. De stof waaruit
ze bestaan is te oordeelen naar de waarne
mingen zoo fijn, dat ze in vluchtigheid en
dunheid verre het vluchtigste gas overtref
fen dat ons bekend is (het helium).
Zijn het werelden in wording of werelden
in ontbinding, dat zal, hopen we, de weten
schap wel oplossen maar zeker getuigen
de kometen de evolutie der werelden, gelijk
de ons omringende natuur door hare onein
dige vervormingen de evolutie getuigt van
al wat bestaat.
We zullen dus de komeet gerust laten af
komen en haar met belangstelling gadeslaan
zoolang zij in het veld onzer waarneming
bljjft. Ons zal ze bewijzen, dat de verschei
denheid der stof. welke wij aanschouwen
zoo oneindig is als het heelal zelve.
De onwetenden zal ze schrik aanjagen,
voor de klerikalen zal ze de voorbode zijn
eener aardbeving waarbij het klerikale
kraam in 1910 in duigen zaj vallen. Amen.
In den tijd van Maria Theresia was
het leven volgens de overleveringen
zoo gemakkelijk en goedkoop, de over
vloed zoo groot, dat men zich met een
stuiver alles kon afschaffen wat men
noodig had om twee, drie maal goed
te smullen.
Jammer is 't dat we thans niet onder
Maria-Theresia's bestuur leven, maar
geplaagd zijn met een klerikaal goe
vernement en er nog slechts overvloed
is voor de kloosters, anders zouden de
oude arbeiders nu in weelde zwem
men, want ze krijgen tot in 1911 een
pensioen van 2 stuivers daags.
In den tijd van Maria-Theresia was
dat een rijkdom, heden is 't nog niet
genoeg om er een hond den kost voor
te geven.
Als de liberalen deden o,pmerken
hoe gering dit pensioen is, wanneer
de liberale volksvertegenwoordiger
Waroqué en zijne vrienden een wets
ontwerp neerlegden, om aan al de oude
werklieden 1 frank daags pensioen te
verschaffen (gelijk het liberaal goever
nement van Engeland heeft doen
stemmen) werd er door de klerikalen
niet naar omgezien.
De klerikale bladen hadden slechts
spot over voor degenen, die gelijk wij,
in de bres sprongen voor den ongeluk-
kigen en slechts weinige dagen gele
den nog werden we door de dompers
gazetten van ons arrondissement be
schimpt.
Vanwaar zal het geld komen Waar
zullen ze de millioenen halen, zij zul
len ze misschien geven uit hunne kas
enz. enz. nog vele andere domheden
werden ons naar het hoofd geslingerd,
alsof hetgene de liberalen voorstelden
en verwezentlijkten in andere lan
den ook niet verwezentlijkt kan wor
den in Belgie.
Maar den tijd van spotten is uit.
In 1910 is 't kiezing en het klerikaal
goevernement is niet gerust, het beeft
wanneer het denkt aan de tuimeling.
De militaire kwestie hangt reeds erg
aan de dompersrtbben.... en dan den
afkeer van het volk.... de slechte wet
ten.... de 2 stuivers daags.
Er moet iets uitgevonden worden
om voor de kiezing van 1910 de een
voudige menschen aan 't lijntje te
krijgen. Wel zal men weer schermen
met godsdienst en geloof, met kruis en
kerk waaraan meest al die klerikale
jannen hun hielen vagen, maar het
schijnt dat zulks niet meer genoeg is
om de kiezers te bedriegen.
Ministers voor welke het goeverne
ment 217 duizend franken verbrast
om meubelen, marmieten, borstels en
keukengerief te koopen, en maar 2
stuivers daags voor den afgesloofden
werkman, zullen wel weten waar geld
te vinden. De klerikale regeering voor
al hare verkwistingen en ongerechtig
heden verdient de verachting van het
volk.
De vrees voor de kiezing is 't begin
der wijsheid van de dompers.
Dezelfde bladen, die ons zoo goed
wisten te bespotten, als we beweerden
dat het voorstel der liberalen Waroc-
qué en anderen (1 fr. pensioen daags)
wel kon verwezentlijkt worden, kondi
gen nu aan, dat de minister van nij
verheid en arbeid, Hubert, een ont
werp ter studie heeft gelegd, wijzigin
gen brengend aan de wet op de ouder
domspensioenen en dat in de
het voorstel Worocqué.
Maar 't is de nadering der kiezing
die Sint-Hubert uit zijne schelp doet
komen. Men zal de eenvoudige lieden
wijs maken, dat er van de klerikalen
alles te verkrijgen is, doch eenmaal de
kiezing voorbij zal er niets van komen
wellicht eene chineezerij te meer.
Vergeet het niet, landbouwers en
werklieden, van ministers die honder
den duizenden franken uit de alge-
meene kas verbrassen om hun eigen
hoogmoed en genotzucht te voldoen
en maar 2 stuivers daags voor den
armen, afgesloofden werkman is er
niets te verwachten dat deugt.
Weg ermee
De algemeene werkstaking in Denemar
ken is aan 't uitdooven. Van dag tot dag
vermindert het getal werkstakers, de zaken
hernemen hunnen gewonen loop en weldra
zal er niets meer van overblijven, dan ont
zaglijk verlies, eerst voor de werklieden en
ook voor den handel en de nijverheid van
het land.
Meer dan 300,000 arbeiders namen deel
aan de staking, ln Denemarken zyn de
werklieden goed ingericht, beschikken
over aanzienlijke hulpmiddelen en ze re
kenden daarenboven op krachtigen onder
stand van den vreemde. Behalve eenige af
zonderlijke feiten, moeten wij tot lof van de
Deensche werkstakers zeggen, dat er
geene buitensporigheden werden gepleegd,
geene uitdagende manifestaties werden
ingericht, noch oproer verwekt.
Toch ziet men reeds vooruit, dat de werk
staking eindigen zal zonder dat de arbei
ders er het minste voordeel zullen bij heb
ben, integendeel niets dan verlies.
Van tien werkstakingen, zelfs daar waar
de werklieden het sterkst zijn ingericht,
eindigen er 9 ten nadeele der werklieden
of veroorzaken den ondergang of de ver
plaatsing eener nyverheid.
We roepen de aandacht hierop van al da
werklieden. Het werk staken is hun recht,
maar in hun eigen belang mogen ze zulks
niet doen vooraleer alle middelen tot over
eenkomst te hebben onderzocht en overwo
gen, tot ze de kans van den strijd als hij
noodig is kunnen wagen met hoop op over
winning. Het werk staken is hun recht
maar dan mag dat staken niet zoo plotse
ling zyn, dat er onherstelbare schade uit
voortspruit voor den werkgever, schade
waarbij niemand voordeel heeft, schade
welke de geesten verbittert en de sympatia
der bevolking van de werklieden afweert.
ien zin van
Sedert eenigen tyd veropenbaart zich in.
onze stad weer een neiging tot werkstaking,
men voelt, dat de geesten opgewonden wor
den, dat er in het donker gestookt wordt
niet door kalme ernstigdenkende arbeiders,
maar door lieden welke gewoonlyk bjj
eene staking niets te verliezen hebben,
door kerels die al de gedaanten van par
tijverwisselingen hebben doorloopen en in
de ontbering van anderen de stof vinden
om hunnen haring te doen braden.
Zy die er hunnen stiel van maken, het
werkvolk te vleien, door onophoudende
overdreven oproepen in spanning te hou
den en tot verbittering te nopen, 0 zij zyn
nooit in werkstaking, en tegen de ergste
en langdurigste werkstaking zyn ze be
stand en verhard.
De werklieden moeten het als een plicht
beschouwen hunnen stand stoffelijk en ze
delijk te verbeteren, maar ze moeten zulks
betrachten met kalmte en vooruitzicht, ze
mogen zich niet laten misleiden door verloo-
pen kwakzalvers, ze mogen de ontbering
voor hen zeiven en hun gezin niet te gemoet
loopen, noch zich radeloos door heethoofden
in ae ellende laten stooten.
Daarom zeggen we tot de arbeiders begint
eene werkstaking lichtzining of onbezonnen
aat U door geene winkel agenten over het
ys jagen, dat onder uwe voeten breken zal
terwyl zy voetvast op den oever staan en om
hulp schreeuwen die ze u zelve niet brengen
kunnen.
Vele werkstakingen hebben we zien plaats
hebben, welke gelijk die van Wette ren aan
de werklieden niets hebben nagelaten dan
armoede en gebrek, zonder eenige-vergoe
ding, terwyl, degenen, die ze hadden uitge
lokt en aangeraden de ongelukkigen in den
steek lieten, zonder zei ven in iets te heboen
medegeleden.
Daarop roepen we de aandacht onzer wer
klieden en waarschuwen hen nogmaals tegen
een overhaastig of driftig besluit of daad,
waarvan zij de ergste gevolgen zouden te
verduren hebben.
et arrondissementaals
l-gSÉRw.*^
i AUÏ L.
