1
RRÖNDfSSEMENT a
H B
Banket.
Sjf\^
Prijs ft centiemen het nummer
Vierde Jaarnan£ Nummer 43
Zondag 24 October 1000
Prachtig KUNSTFEEST
KIEZERSLIJSTEN.
De nieuwe krijgswet.
Klerikale inkwisitie
der XXe Eeuw.
Plans zonder Cijfers.
Hel ie Nationaal Kongres
1
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en den Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voorde stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen: J ^klamen 75 centiemen per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 23 OCTOBER 1999.
WILLEMSFONDS
ln 't begin der maand December
in de zaal CONCORDIA
PETER BENOIT-AVOND
door de dames van de
Peter Benoit-Kapel uit Antwerpen
o
Toegankelijk voor al de leden van het
Willemsfonds met hun huisgezin.
Werft leden aan voor het Willemsfonds.
Met zes frank hijilrageslcclits,
woont men met zijn heele familie Al de
Feesten, Kunstavonden, Letterkundige Zit
tingen en Voordrachten bij ontvangt men
een drietal boeken per jaar steunt men
de Volksbibliotheken hier en in de omlig
gende dorpen sticht men reizende boeke
rijen richt men het hooge r onderwijs en de
llederavonden in voor het volk.
Geen enkele maatschappij biedt zijn
feden zoo'n programma aan.
Nleuwerkerken Van heden af
is de boekerjj gevestigd in het lokaal der
Liberale Volksvereenigirig bij de W° VAN
SANDE-LIEVENS, op het Dorp.
De boekerij is open alle zondagen van
£.tot8uren 's morgends. Ook personen van
de .omliggende gemeenten mogen op het
bepaald uur om boeken komen.
Tc bekomen l>ij J. Van Opden-
boMvb, Kapel lest raat13, «len
Aluienacli Ilacliette-Lehègue.
De Kiezerslijsten voor het jaar,
1910-1911 van de steden en gemeenten
van het arrondissement Aalst, liggen
ter inzage van 't publiek ten tureele
der.Liberale Associatie, Groote Markt,
Aalst, waar de liberale vrienden zich
kunnen overtuigen, of zij op de Kie-
V rsijsten zijn ingeschreven, met het
getal stemmen waarop zij recht heb
ben, en ook inlichtingen kunnen geven
over personen die er met te veel stem
men zouden op voorkomen.
Hét Bureel der Liberale Associatie
gelast zich het noodige te doen om
aan liberale vrienden hun recht toe
to kennen.
HTet Bureel is open alle dagen der
week van 9 tot 12 ure voormiddag,
alsook den Zondag morgend van
10" tot 12 ure.
1
-Niets is in het Viaamsche land zoo
impopulair als de soldatendienst. De
oorzaak van dezen geestes-toestand is
te/wijten aan de onvaderlandsche op
voeding welke de jeugd geniet in de
scholen der geestelijkheid, die voor
haar deel de acht tienden der kinderen
örtder haar gebied heeft gekregen.
Men leert er immers maar èèn vader
land beminnen Rome, men leert er
een enkele soeverein erkennen den
paus. Wat raakt haar onze nationali
teit, onze onafhankelijkheid, onze vrij
heden, als de Kerk maar zegepraalt
ai' ware het op de puinen van het
vaderland
Ik herhaal het dus in het Viaam
sche land is niets zoo impopulair als
de soldatendienst. En wilt ge goed ge
zien zijn van het volk, weest anti
militarist en belooft links en rechts,
bij elke occasie de geheele afschaffing
van het léger. Dat is de taktiek van de
socialistische partij. De liberale
partij rechtzinnig in hare princiepen
en in hare propaganda antwoordt hier
op De afschaffing der legers is het
ideaal en al de pogingen van 'tMensch-
dom moeten strekken naar de wereld
Vrede, welke alleen de algemeene ont
wapening voor gevolg kan hebben.
ln afwachting daarvan, eischen de
wederlandsche toestanden, dat er een
eger besta.We willen dus in ons dade
lijk uitvoerbaar programma het grond
beginsel niet schrijven der afschaffing
van het leger.
Van haren kant wordt het militaire
vraagstuk door de klerikale partij op
een andere wijze uitgebuit. De kleri
kale partij betwist de noodzakelijk
heid niet van een leger, zij betwist het
des te min omdat volgens haar het
leger moet dienen om de rust te ver
zekeren in het land zelf, wat voor de
klerikalen wil zeggen hunne voor
rechten te vrijwaren liever dan ons
grondgebied tegen een vreemden in
dringer te verdedigen.
De klerikale partij buit de leger-
kwestie uit, nu eens door aan het volk
de afschaffing, te beloven van den
verplichten dienst door de toepassing
van het princiep Niemand gedwon
gen soldaat, dan weer door het belo
ven van de vermindering der verschil
lende elementen welke voor de inrich
ting van het leger noodig zijn ver
mindering van het contingent, ver
mindering van den diensttijd, vermin
dering der krijgsuitgaven.
Tot de utopisten die het princiep
uitroepen Niemand gedwongen sol
daat antwoorden wij Indien men een
leger wil vormen uitsluitelijk samen
gesteld uit vrijwilligers, moet men
zeker zijn dat het land over genoeg
zame geldmiddelen beschikt om de
vrijwilligers te betalen en dan nog
dat er zich vrijwilligers genoeg aan
bieden om een leger te vormen be
kwaam de rust te verzekeren in het
land en de onafhankelijkheid te verde
digen tegen den vreemde Welnu dat
zijn stoffelijke onmogelijkheden, er
zouden noch geldmiddelen, noch vrij
willigers genoeg zijn, en de liberale
partij wil slechts practische hervor-
vormingen.
En op 't stuk van partijgangers van
Niemand gedwongen soldaat, hoe ko
men ze er toe hunne stelling der ver
mindering van de krijgslasten overeen
te brengen met hun inzicht een geheel
vrijwilligersleger te betalen.
Wat het heele schof klerikalen be
treft, die tezelfder tijd beloven ver
mindering van 't jaarlijks contingent,
vermindering van diensttijd en ver
mindering van krijgsuitgaven, ze we
ten wel, dat ze nooit die beloften kun
nen houden, inderdaad het is niet
mogelijk de jaarlijksche lichtingen in
te krimpen zonder de legermacht te
verminderen, evenals het onmogelijk
is den diensttijd te verkorten, met
behoud der hedendaagsche lichting
zonder nogmaals de legermacht te ver
zwakken.
Kortom, de vraag is deze Wil men
ja of neen, de vermindering van het
leger in vredestijd tot 42,800 man
schappen en de vaststelling van de
legermacht op oorlogsvoet op 180.000
soldaten
Men merke aan dat het op de basis
is dezer legermachten dat de wet van
1902 werd opgesteld en gestemdmen
merke nog aan dat men op deze basis
de nieuwe versterkingen van Antwer
pen heeft gestemd, zoowel als deze
van Namen en Luik men merke ein
delijk nog aan dat sedert 1902 deze
cijfers altijd zonder eenig verzet aan
genomen zijn geweest door de mili
taireoverheden, door de klerikale re
geeringen welke elkander hebben op
gevolgd, door de wetgevende kamers
en bezonderlijk door al die klerikalen
die thans de wet van 1902 tot hun
oorlogspaard maken.
Steunende op die cijfers zeggen wij
Indien men de effectieven van vrede
en oorlog, welke de basis zijn der wet
van 1902 wil behouden, gelijk ze overi
gens bepaald zijn in het ontwerp van
nieuwe wet van 1909, is het niet moge
lijk vermindering van diensttijd te belo
ven, zonder vermeerdering van het
jaarlijksch contingent. Inderdaad elke
vermindering van diensttijd gaat ge
paard met eene vermindering van de
getalsterkte van het leger, welke tot
de bepaalde cijfers maar kan terug ge
bracht worden door eene vermeerde
ring van het contingent.
Het besluit van al het voorgaande is,
dat het belachelijk is vermindering
van diensttijd te beloven zonder verhoo
ging der jaarlijksche lichting, ten zij
men de getalsterkte van het leger wil
verminderen, welke noodig wordt ge
oordeeld voor de verdediging van het
land.
Dat de klerikalen ons eens rechtuit
zeggen of zij de legersterkte willen be
houden ofwel of zij die willen vermin
deren. Volgens hun antwoord zal het
gemakkelijk zijn te oordeelen of zij
rechtzinnig de verwezenlijking betrach
ten van een programma het princiep
behelzende der vermindering van den
diensttijd.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
ZONDAG, 31 OCTOBER
te Gent.
NA DE JAARLIJKSCHE
Algemeene Vergadering
van het WILLEMSFONDS.
Inschrijving 3,50 fr.
De inteekeninglijst ligt in het lokaal
Graaf EgmontGroote Markt, en wordt
gesloten op Dinsdag, 26 October.
De Leden van de Aalstersche Afdeeling
worden vriendelijk, maar dringend verzocht
zoo gauw mogelijk de lijst te teekenen.
We hopen dat het aantal deelnemers
dat verleden jaar zeer aanzienlijk was
ditmaal nog merkelijk zal toenemen.
De lafhartige moord waaraan Spanje zich
komt plichtig te maken heeft de heele be
schaafde wereld in beroering gebracht.
Wij, hier, kunnen ons moeilijk een juist
gedacht geven van wat er werkelijk is ge
schied, en de nieuwsbladen drukken d'eene
tegenstrijdigheid na d'andere. Liberale en
socialistische roepen luidkeels zjine on
schuld, daarentegen vinden we in ue kleri
kale pers (de goede, de waarheidslievtnde,
dus) dat de plichtige geoordeeld is geweest
volgens de wetten van 't land, en zijne wel
verdiende straf niet heeft kunnen ontgaan.
Maar Ferrer is geen onbekende. Voor een
waanzinnig bommenwerper had men zulks
nog kunnen begrijpen, en, alhoewel we de
doodstraf beschouwen als eene gruwelijke
misdaad, gepleegd ten aanschyn der nieu
were beschaving, dan nog laten zich soms
de strenge maatregelen verdedigen, zonder
daarom geenszins gewettigd te zijn.
Ferrer Francisco, die nauwelijks de vijftig
jaren had bereikt, werd geboren te Abella,
provincie Barcelona, uit eene begoede bur
gerlijke familie. Hij was vooreerst opzichter
van IJzerenwegen, maar wentelde zich
insgelijks in de politieke beweging van zijn
land.
In 1885, nog tamelijk jong dus, nam hy
deel aan de pogingen tot opstand in Catalo-
nië welke de uitroeping der Republiek voor
doel hadden en moesten bewerken.
Vervolgens ging hij zich te Parys vesti
gen, bekleedde aldaar verscheidene posten,
en nam stand ten voordeele der rationalisti
sche beweging, ('t Geloof door en in de
Rede). Het onderwijs vond in hem een warm
verdediger, hy breidde zijne eigene kennis
sen uit en werd professor. Eindelijk, na als
erfgenaam van een aanzienlijk fortuin te
zijn aangeduid, kwam hij terug naar zyne
verblijfplaats Barcelona en stichtte er de
Nieuwe School, naar 't model dezer
van andere groote Europeesche steden.
Om zich wel de belangrijkheid van zulke
febeurtenis uit te leggen, moet men de
roeve toestand kennen waarin het onge
lukkige Spanje zich bevindt, ten opzichte
van het openbaar onderwijs. Meer dan de
helft der bevolking is er totaal ongeletterd,
gansche streken hebben geene enkele school,
en, wat de onderwijzers betreft, ze leven
van zulk klein loon dat de meesten gedwon
gen zijn de ruwste stielen uit te oefenen, om
niet van honger te sterven. Het is onnoodig,
geloof ik, te zeggen wat aldaar een leerpro
gramma beduidt, en hoe de klerikale geeste-
ijkheid, die het bestuur en het volledig toe
zicht van al de onderwijsgestichten in han
den heeft, met de geest van het spaansche
volk omgaat.
In de groote steden is 't ietwat heter. Daar
ïebhen republikeinen en groote nijveraars
verscheidene vrye scholen ingericht, onge-
ukkiglijk te weinig in getal, waaraan eene
leperkte jeugd de leer der beschaafde landen
wordt ten nutte gemaakt. Ge begrijpt dus
allicht, wat een man als Ferrer beduiden
ion in 't fanatieke brein der Spaansche hui
chelaars. In den beginne reeds kwam er ge
heim verzet en de overheid maakte hem het
leven uiterst moeitijk. In 1906 na Morral's
aanslag op den koning en de koningin werd
Ferrer aangehouden en opgesloten. Hij werd
echter vrijgesproken van medeplichtigheid
aan Mateo Morral's aanslag, omdat er geene
voldoende bewyzen bestonden. Maar de gees
telijkheid had gedeeltelijk haar doel bereikt,
want de Nieuwe School werd gesloten.
Van toen af was over zijn lot beslist, en niet
lang zou de gelegenheid uitblijven hem op
nieuw te vatten.
We weten hoe de onlusten in Barcelona en
heel Spanje door uitbarstten. Ferrer die zich
alsdan in Londen bevond, werd bij 't sterf
bed van een familielid geroepen. Nauwelijks
was hij gezeten of de hand werd hem op de
kraag gelegd en het doodvonnis volgde.
Waarvan men hem beschuldigde werd aan
alleman verteld, maar of hij plichtig is weet
niemand. Niemand echter had noodig het te
weten 't was zoo, omdat het alaus zijn
moest, omdat de heele bende van Spaansche
geestverkrachters het aldus wilde.
Ferrer is als een martelaar der vrije ge
dachte, der gezonde rede door 't hoofd ge
schoten.
Was Ferrer plichtig We weten het
niet 1 Heeft Ferrer zich bemoeid aan ophit
sing tot politieke moord Wel mogelijk
Maar waarom kon het spaansch krijgsge
rucht, indien het zoo overtuigd was van
zijne plichtigheid, geen verhoor laten plaats
grypen zooals het betaamt wanneer 't leven
van een man op het spel staat. Doch neen,
de bevelen waren gegeven, en als deemoe
dige, laaghartige dienaren moest het einde
volgen. Ferrer is nu dood De koppige,
woelige tegenstrever van het Spaansch kle-
rikalism is uit den weg geruimd, en nu zal
misschien morgen, in dit diepvernederd land
een minister gevonden worden om in Kamer
en Senaat, het dossier van beschuldiging in
de hand, te bewijzen dat Ferrer plichtig was
aan opstand tegen het koningdom.
Oh verkochten
Uit welk vuil modder is dan uwe ziel ge
kneed Welk gedacht maakt ge u van uw
God, die ge aldus meent te verdedigen uw
God die men zegt goed en barmhartig te
zijn Om dien moord beraamd te hebben,
moet ge niet alleen bloeddorstige schurken
zyn, maar ook nog beroofd van alle gezond
verstand. Want die moord is zoo dom-waan-
zinnig dat hy de gansche beschaafde wereld
heeft in opschudding gebracht. Duizenden
foede harten stonden op, overal, om de ver-
rachters van 't menschelyk brein te schand
vlekken en te vervloeken. Het menschelyk
geweten is ten diepste getroffen geweest en
heeft zich wonderlijk van stemming gevoeld
in deze droeve omstandigheden.
De schande van den moord komt niet
alleen terecht op de officieele spaansche
geestverknoeiers, maar eerst en vooral op
de monikken en geestelijken, van alle slag,
omdat dezen in werkelijkheid Spanje bestu
ren en regeeren.
Ons land zal in dit schrikkelijk moordplan
eene doortastende les gevonden hebben.
Degenen die nog aarzelden en tijdelijk hun
vertrouwen stelden in de schijnheiligheid
der Roomsche bloedhonden, zullen zich voor
zeker in den schoot zien werpen der ware
en echte democratie.
Dirk Martens.
De heer schepen Moyersoen heeft in de
laatste gemeenteraadszitting van Aalst een
SI an voorgelegd tot goedkeuring, van een
eel van den nieuwen boulevard, namelijk,
indien ik my niet vergis, het deel dat aan den
Gentschesteenweg, neven de Steenebrug
begint, tot aan 't nieuw klooster van St. Job.
Dat plan, scheen heel goed gemaakt en ik
twijfel niet als wanneer heel dat werk zal
uitgevoerd zyn het een heel schoon laan zal
uitmaken 't zal zeker een verfraaiings-
werk zijn en nochtans vond ik daarin
geene genoegzame reden, om zonder verder
onderzoek en bespreking, alleenljik op een
vluchtig overzicht van ingewikkelde plan
nen, myne goedkeuring daaraan te geven.
Vooreerst ben ik het totaal eens met den
heer De Nayer wanneer hij verklaarde dat
het onmogelijk is voor de gemeenteraads
leden een plan grondig te bestu leeren en
er wijzigingen aan voor te stellen of opmer
kingen te maken, wanneer het u in de
gemeenteraadzitting slechts met een wip
voor den neus wordt geschoven 't ware
dus maar heel juist dat het Schepencollegie.
wanneer het de toestemming vraagt voor
't uitvoeren van dergelijke groote en ern
stige werken, aan de gemeenteraadsleden
de plans of teekeningen op behoorlijken tijd
zou mededeelen, dan ten minste zouden ze
eene stemming kunnen uitbrengen met ken
nis van zaken en na rijp onderzoek.
Een tweede en wel de bijzonderste reden die
ik heb opgegeven om mijne goedkeuring te
weigeren is wel degene dat de gemeente
raad het daarstellen van eene groote laan
moet stemmen zonder te weten welke uit
gaaf zulks van de stad zal eischen niet het
minste cijfer vergezelde de voorgelegde
plannen en op mijne vraag hoeveel daar
omtrent de uitvoering van dien boulevard
zou vragen wist M. Moyersoen, de schepen
van financiën zelf, mij niets te zeggen,
hij kon daarover geene inlichting geven.
Ik vind dat waarlijk overdreven en dat is,
dunkt me, de gemeenteraad een weinig
voor den gek houden.
Ziedaar een werk dat de onteigening zal
vergen van menige hectaren allerbesten
grond, dat kolossale uitgaven zal na zich
slepen voor 't leggen van kasseien, bijgan-
gen, stadsgoten enz. de gemeenteraad die
het moet toestaan weet niet eens hoeveel
dat alles omstreeks zal kosten en de heer
schepen vind het niet noodig die inlichtin
gen te geven, zelfs geen oppervlakkige
berekening neen, niets De gemeenteraad
volgens M. Moyersoen, hoeft maar goed te
keuren, dat alleen is zijne taak die han
delwijze is 't beste bewijs dat de klerikale
gemeenteraadsleden weinig in de pap te
jrokken hebben de groote meesters beslis
sen en doen hunne voorstellen en zij mogen
knikken. Dat was altijd zoo, zoo is het thans
en 't zal op eenige uitzonderingen weer,
zoo blijven.
De gemeenteraad heeft dus weeral eens
blindelings een werk goedgekeurd waarvan
de schepen van financiën zelf de geldelijke
uitkomst niet kent 1
Waar ons dat alles zal naar toe leiden,
dat zullen de lastenbetalers best ondervin
den
Alb. DE WINDT,
Gemeenteraadslid
der Belgische Brievenbestellers
te Brussel.
{Vervolg).
(Zie nr van 17 October).
De verslaggever over den kleedingdienst,
de heer Van den Berghe, na den toestand
hierover besproken te hebben, besluit met
1° Dat het noodzakelijk is dat, zooals in
andere landen, de staat gratis de uniform
zou bezorgen
2° Dat de brievenbestellers, in plaats van
door 1/5 der leden, ten minste door 3/4 der
leden in de commissie van het kleedingfonds
zouden vertegenwoordigd zijn
3° Dat ze een schadeloosstelling voor de
sleet der schoenen zouden genieten.
De heer Germain, handelende over de
pensioenen, drukt den wensch uit het maxi
mum van het vaststellingscijfer te zien be
rekenen op den ouderdom van 50 jaar,
met vrijheid de uiterste grens op 60 jaar te
brengen voor de agenten, die tusschen de
25 en 30 jaar in dienst getreden zyn en
Al de dienstjaren in aanmerking te nemen,
te beginnen van af de benoeming tot boven
talligen brievenbesteller. (Aangenomen).
Het Recht tot Yereeniging werd aan de
postboden toegekend door ae stemming der
Kamer op 26 Februari 1908. Daarom werd
door den heer A. Corbiaux voorgesteld en
aangenomen de standregels der Federatie
in overeenstemming te brengen met het
toegestane recht. Dezelfde heer Corbiaux
drukt ook den wensch uit in elke postom-
schry ving een Scheidsrechtersraad, waarin
de brievenbestellers niet ongeëvenredigd
zouden vertegenwoordigd zijn, te zien in
stellen. (Aangenomen).
Nogmaals dezelfde verslaggever handelt
over arbeidsduur. Een maximum van negen
uur per dag, gevolgd door een ononderbro
ken rust van ten minste 10 uur, werd aan
genomen.
Eindelijk worden dienstkoepons aange
vraagd voor de oud-bedienden.
Nadat de Hollandsche en Fransche af-
fevaardigden den wensch uitgedrukt had-
en de eischen hunner Belgische collega's
te zien inwilligen, bedankte de Voorzitter
l 5m&l ISLtTEflr
