8
1
I»
HET ARRONDISSEMENT q
\1 A"
RATI SC
Prijs 3 centiemen het nummer
Vierde Jaargang Nummer 44
Zondac IJl October 1900
1884-1909
5e Feest der 25' Verjaring
Voor Taal en Vrijheid.
Prachtig KUNSTFEEST
he nieuwe krijgswet.
De zaak Ferrer.
DEMOCRATIE.
HET LIBERAAL
Ondersteuningsfonds
legen Werkeloosheid.
O,, den Troon.
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en den Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
Dikwijls te her
Gewone i5 centiemen
Reklamen 75 centiemen
ïalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
per drukregel
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST SO OCTOBER 1909-
van den
Liberalen Werkinanskring
VOORUITGANG DOOR 'T WERK
op Zondag 7 November 1909,
ten 0 uur 's avonds, ten lokale Concordia
ConcertFeestzitting
UITREIKING der diploma's
aan de Stichters en Verdienstelijke Leden
van den Kring. Daarna RAL.
STAD AALST.
o—
(Bureel 5 1/2) (Gordijn 6 uren
Letter- en Tooneelkundig Gezelschap
147e Vertooning op Stadsschouwburg
den Zondag l4Noveinberl#09,
om 6 uren 's avonds stipt.
o—
Men zal opvoeren
Na een Zonnedroom, Tooneelspel
iu drie bedrijven door P. Van Assche.
Eene Uitvaart, Geprimeerd Klucht
spel iu één bedrijf door D. Speelmans.
WILLEMSFONDS
o—
in 't begin der maand December
in de zaal CONCORDIA
PETER BENOIT-A VOND
door de dames van de
Peter Benoit-Kapel uit Antwerpen
o
Toegankelijk voor al de leden van het
Willemsfonds met hun huisgezin.
Werft leden aan voor het Willemsfonds.
Met zes frank hydrageslechts,
woont men met zijn heele familie él de
Feesten, Kunstavonden, Letterkundige Zit
tingen en Voordrachten bij ontvangt men
een drietal boeken per jaar steunt men
de Volksbibliotheken hier en in de omlig
gende dorpen sticht men reizende boeke
rijen richt men het hooger onderwijs en de
liederavonden in voor het volk.
Geen enkele maatschappij biedt zijn
leden zoo'n programma aan.
Tc bekomen by J. Van Opden-
boKcli, Ka pel Ie* trant, 13, den
Almenach llacliette-Lebègue.
ii
Het groot argument der klerikalen
tegen de afschaffing der plaatsvervan
ging in het leger is, dat met de plaats
vervanging een ruim bestaanmiddel
verdwijnen zou voor den armen drom
mel die zich wil verkoopen. De kleri
kalen brengen't zooverte durven bewe-
rendat de afschaffing der plaatsvervan
ging een anti-democratische maatre
gel is, nadeelig voor de belangen
van het volk, dat op die wijze een
middel min zou hebben om zijn brood
te winnen.
Van dat bekrompen en kleingeestig
standpunt beschouwd, zou men schier
gelijk moeten geven aan de partijgan
gers der plaatsvervanging, die de
kwestie van den soldatendienst gelijk
stellen met eene ellendige kwestie
van centen. Dat getuigt bij de klerika
len van volkomen gemis aan vader-
landsch gevoel. Doch zelfs wanneer
men hen op het vernederend terrein
volgt op hetwelk zij het gewichtig
vraabstuk van 's lands verdediging
hebben gebracht verzwindt hun groot
argument, het eenige dat ze weten in
te brengen, vseldra tot niets.
Inderdaad in de kwestie der plaats
vervangers zijn er niet alleenlijk rem-
pla9anten, er zijn ook lieden aan welke
de wet het voorrecht toekent zich te
laten vervangen. Wanneer men dan
tegenover.het belang der 3 a 4000 vrij
willigers welke in den soldatendienst
het middel vinden om zich geld te
verschaffen, 't belang in aanmerking
neemt van de 9 a 10000 ingelijfden,
welke de middelen niet hebben om een
man te koopen, valt heta rgument tot
behoud der plaatsvervanging geheel in
duigen. Heeft de werkman, de boer,
de ambachtsman, welke de voldoende
gelden niet bezit om zich te doen
vervangen en die omdat hij arm is,
verplicht is dienst te nemen in het
leger er niet alle belang bij in de ka
zerne zij aan zij te leven met de rijken,
wier aanwezigheid onder de wapens
gunstige invloed zou hebben op het
stoffelijke en moreele leven in de ka
zernen heeft hij er geen belang bij
niet te moeten vertoeven nevens plaats
vervangers, echte gunstelingen, die
betaald worden en aan welke men voor
later menig voordeel belooft, ten
nadeele der ongelukkigen die hun land
dienen zonder hoop op vergelding
noch gunsten.
Is het niet uitermate onrechtvaar
dig alle gunsten te zien verleenen aan
manschappen voor welken den dienst
van 't vaderland eene zaak is van
kluiten, dan aan gewone soldaten.
En toch is geheel het stelsel der plaats
vervanging gesteund op het vrijwilli-
gersschap met premien en geheel het
stelsel der wet van 1902 berust op de
gunsten en voordeelen met welke men
de vrijwilligers tracht aan te lokken
en te verleiden. Zou 't niet veel redelij
ker zijn gunsten en voordeelen bij
voorkeur te verleenen aan de gewone
manschappen in plaats van aan de
vrijwilligers met premie, die voor
hunnen dienst ruim betaald worden.
Neen, heeren klerikalen, als men
het vraagstuk der plaatsvervanging
beschouwt gelijk gij het doet, 't is te
zeggen alleen in het belang van den
plaatsvervanger, beschouwt gij het
van zijne geringste zijde en slachtof
fert gij de verzekering van ons natio
naal bestaan aan uwe partijzucht en
aan 't persoonlijk belang dergenen die
hun vaderland niet willen dienen en
aan degenen die het maar dienen voor
het geld.
De ware Belgen, de ware demokra-
ten, beschouwen de mililaire kwestie
van een verhevener, een meer vader
landslievend standpunt. Volgens hen
moet het vaderland verdedigd worden
door al zijne kinderen rijken en ar
men wat de armen het meest tegen
de borst stuit, is dat de rijken zich
voor geld kunnen doen ontslaan van
het volbrengen der heiligste plichten,
waarvan al den last op den armen valt.
En zeggen dat met het systeem der
nieuwe wet, door het klerikaal goe-
vernement van M. Schollaert voorge
steld, de plaatsvervanging nog aan-
stootelijker zal zijn, dan onder de in
voege zijnde wet van 1002
Onder de wet van 1902, hebben de
armen toch nog de kans een goed
nummer te trekken, met het stelsel
der nieuwe wet Schollaert geen kans
meer voor de armen, terwijl de rijken
zich gelijk voorheen zullen mogen
vrij koopen.
In werkelijkheid is de nieuwe leger-
wet de dienstplicht voor de arme
familien en alleen voor de arme fa-
milien.
Rechtuit gezegd, nooit heeft men
aan de vertenwoordigers der natie
eene zoo onrechtvaardige en anti-de-
mokratische wet voorgesteld.
We zullen zien of de klerikale meer
derheid ze zal durven stemmen
Jules RENS,
Volksvertegen woord iger
Denderbnde en Volksstem tieren en zyn
razend van woede omdat we in ons blad
tegen de rechterlijke moordery, gepleegd
op den Spaanscht n volksvriend en vrijden
ker Ferrer, krachtdadig verzet hebben
geteekend we liegen en draaien de waar
heid den nek om, huilen ze, wanneer we
zeggen dat hij onplichtig werd veroor
deeld, alleenlijk, omdat hn vrij wou denken
als we beweren dat hij aoor de spaansche
krijgsrechters, de ootmoedige dienaren in
heel dat spel van de almachtige jezuieten
en kloosters, onrechtvaardig, zonder be
wijzen en zonder zich op volledige wijze te
mogen verdedigen, ter dood werd veroor
deeld. Laat ze maar huilenen tieren, laat
ze maar schelden en verwijten laat ze
't lijk van den eerlijken Ferrer maar ver
trappen en bevuilen en als vuige wespen-
bladen die ze zijn de nagedachtenis van den
martelaar maar beschimpen 't is alleen de
waarheid die kwetst en omdat het schrijven
der Volks gazet waarheid is voelen ze zich
geraakt en weten ze dat het volk met zyn
gezond oordeel stilaan maar zeker meer en
meer afkeer en misprijzen voor de kleri
kale dweepers en de nietsdoende paters en
jezuieten zal gevoelen. Doch, Denderbode
en Volksstem hebben er belang bij en de
kloosters ook en ze kunnen dan ook
niet beter doen dan ons beschimpen en ver
wijten.
En ze weten overigens dat ze liegen want
zooals aan ons is het aan hen ook niet onbe
kend dat de katholieke staatsmi
nister M. Lejeune in eene vergade
ring van advokaten te Brussel een d agorde
heeft gestemd, waarin bestatigd worat dat
Ferrer zich niet heeft mo^en verdedigen en
hij dus onregelmatig wera gevonnisd en ver
oordeeld. Tegen dergelijke rechtspleging
hebben honderden advokaten, met Staats
minister Lejeune aan 't hoofd protest aan-
ge teekend.
Ten andere het klerikaal papenministerie
die de moorderij van Ferrer heeft bevolen
is reeds onder de algemeene verachting en
onderden vloek van alle eerlijke lieden ge
vallen en door een liberaal ministerie ver
vangen.
Wij houden dus staande en 't zal eeuwig
waarheid blijven dat Ferrer, omdat hij vrij
man was en 't volk wilde onderwijzen, op
bevel der kloosters die zijne propaganda
vreesden werd vermoord en ze hem op den
hoop toe hebben bestolen.
Dat stelen en grabbelen bestaat overigens
overal, zoowel in België dan in Spanje zij
die een suiker tante of nonkel hebben weten
best hoe ze moeten op 't koren passen.
o—
De kloosters verbrand t De
Volksstem van Zondag lest schrijft in een
zijner zeeverkolommen dat de geuzen hier
in België ook zouden willen dat het laat
ste klooster en xoeesgeüicht in assche
worde gelegdhoe knoopt ge dat aaneen
met het schrijven van zelve gazet, acht da
gen te voren, waarin de liberaal M. DeBlieck
werd gelukgewenscht omdat hij zich in
naam van de liberale gemeenteraadsleden
volkomen had aangesloten bij de hulde die
M. Moyersoen in den gemeenteraad aan de
nonnen van 't hospitaal gebracht heeft.
Wie durft er nog aan de politieke eerlijk
heid van het zeeverblad De Volksstem twij
felen
De moderne strekking is democra
tisch. Overal waar de beschaving niet
aan 't deinzen is, openbaart zich een
loffelijk streven naar meer gelijkheid
onder de menschen, naar meer wel
stand voor de minderen.
Men moet evenwel democratie niet
verwarren met demagogie. Proudhon
zei reeds in zijn tijd la démagogie
est l 'hypocrisie du progrès (de dema
gogie is de schijnheiligheid bij den
vooruitgang,) de demagogie is de te
genstelling van de democratie.
De demagoog heeft niet voor doel
het volk te verheffen, integendeel, hij
vleit enkel zijne driften en moedigt
niet zelden de volksondeugden aan.
De demagoog betracht geene volks
opbeuring, maar wel zelfverheffing.
De liberale partij, zegde een vrij
zinnig redenaar, zal democratisch
zijn of ze zal niet zijn. Zoo meenen
wij het ook al onze pogingen moeten
gericht zijn naar de opbeuring van het
volk op intellectueel, maatschappelijk
en politiek gebied.
En als wij spreken van het volk
maken wij geen onderscheid tusschen
al degenen, die door handenarbeid of
geesteswerk, door het leenen hunner
lichaamskracht of verstandvermogens
tot den algemeenen vooruitgang het
hunne bijdragen landbouwers, mijn
werkers, handelaars, neringdoeners,
bedienden, ingenieurs, reizigers, allen
behooren tot het geheele volk dat wij
in onze democratie begrijpen moeten.
De liberale democratische werking
mag niet eenzijdig zijn. Slechts bede
laars van beroep, misdadigers en niets
doeners beschouwen we als nutteloos
ballast in de samenleving, al moet ook
de Staat rekening houden van dat bal
last.
Democratie bestaat meer in daden
dan in woorden, menigeen wordt als
doctrinair met minachting bejegend,
die op bescheiden wijze tienmaal meer
voor het volk deed, dan sommige woor
denkramers ooit verrichten zullen.
We mogen voor geen enkel maat
schappelijk vraagstuk terugdeinzen en
al kunnen wij liberalen, geen het min
ste maatschappelijk dogma aankleven,
toch willen wij op practische wijze tot
al de hervormingen en verbeteringen
geraken welke ons tot het groote doel
moeten leiden volksverheffing.
Daarom vragen we leerplicht het
onderwijs is de machtigste hefboom
voor de beschaving en op dat gebied
hebben we nog veel te verrichten en
zal er veel te doen vallen, wanneer het
bewind den klerikalen zal ontsnappen.
Daarom ondersteunen wij het Wil
lemsfonds dat zoo krachtig bijdraagt
tot de verstandelijke en zedelijke ont
wikkeling van het Vlaamsche volk.
Daarom stichten wij Onderlinge
Bijstanden, Pensioenbonden, Werke-
loozenfondsen, opdat het stoffelijk wel
zijn van allen er door vermeerderen
zou, opdat de arbeiders als 't past hun
ne grieven zouden kunnen inbrengen
en, door allen gesteund, 't onrecht het
hoofd zouden mogen bieden.
Daarom wijden wij na onze dagtaak
onze ledige uren aan alles wat voor de
echte democratie nuttig en voordeelig
kan zijn, daarom zal men ons altijd
aantreffen waar er iet» degelijks voor
het volk zal te verrichten zijn.
Daarin bestaat volgens ons de ware
democratie. Woorden zijn soms over
bodig, werken immer noodig, al wor
den ze niet aan het klokzeel gehangen.
J. Van Opdenbosch.
Moest men geloof hechten aan hetgeen
sommige bladen uitkramen, of aan de val-
sche geruchten die sedert eenigen tyd in
onze stad worden verspreid, dan zou het
Ondersteuningsfonds tegen Werkeloosheid
afdeeling van den Liberalen Werkmans
kling, niets doen voorde werklieden.
Iets beweren zonder bewyzen is heel ge
makkelijk, maar tot hiertoe wachten die bla
den of de verspreiders dier geruchten zich
wel, uitleg te geven aan hunne leden, wat
de liberalen betalen aan hunne werkeloozen
of stakers, tegenover de andere vakvereeni-
gingen onzer stad,
Onze afdeeling ontstaan in 1904, heeft
voor doel, ondersteuning te verleenen aan
hare leden, in geval van werkeloosheid
door gebrek aan werk, braak aan machienen,
stilvallen eener fabriek of andere bezondere
fevallen. De werkelooze ontvangt geduren-
e zes weken negen franden per week een
maal 's jaars.
Wanneer er in de fabriek of het werkhuis
grieven ontstaan moeten de leden het Be
stuur daarover inlichten, dat de klachten
onderzoekt en indien ze gegrond zyn en er
spraak is van werkstaking, wordt deze toe-
felaten en den trok aan de stakers of ge-
wongene werkeloozen betaald. In vele ge
vallen hebben de leden voldoening verkre
gen, wanneer ze zich eerst tot het Bestuur
hadden gewenden we mogen openlyk verkla
ren dat volgens de bydrage die wordt gestort
onze leden de meeste ondersteuning genieten
van al de bestaande vakvereenigingen der
stad.
Wanneer de werkstaking uitbrak in de
Filatui e et Filteries Reünies, betaalden
onze leden 10 centiemen per week bijdrage
en hadden recht op een frank per dag
schadeloosstelling.
Onder de leden in bovengemelde staking
betrokken waren slakers en gedwongene
werkeloozen. Welnu het stedelijk hulpfonds
tegen werkeloosheid gaf geen onderstand
aan de gedwongene werkeloozen en het Be
stuur onzer Afdeeling besloot eenparig aan
de rechthebbende leden stakers of gedwon
gene stakers in plaats van 6 franken per
week er 9 te betalen.
De leden niet lang genoeg vereenigd trok
ken 1 frank daags. Het Bestuur begreep dat
met 1 frank per dag de leden niet konden
leven en heeft het Fonds hun gedurende 15
weken 9 franken betaald. Later was er nog
dikwyls werkgebrek in bovengemeld fabriek
en als men in andere vakvereenigingen
geen onderstand meer gaf dan nog betaalde
het Ondersteuningsfonds tegen Werkeloos
heid aan zijne leden een frank voor eiken
dag verlet. Zoo betaalde onze Afdeeling uit
de kas en van de ingezamelde gelden onzer
liberale Burgers, die mild ondersteunden,on
geveer 6000 franken aan de werkstaking.
Nog andere werkstakingen zijn uitgebro
ken waarin onze leden waren betrokken,
en altijd hebben ze den trok genoten, als
het Bestuur gekend was geweest.
Bij ons genieten de leden in geval van
werkeloosheid, eene ondersteuning van
1,50 per dag of 9 fraken wekelijks en beta
len daarvoor eene wekelijksche bijdrage van
15 centiemen: Het stedelijk Hulpfonds te
gen Werkeloosheid, verleent aan de werke
looze leden bij bet Fonds aangesloten, een
byleg die soms 50 tot 70 centiemen per frank
beloopt, zoo dat onze leden tot dertien fran
ken en meer ontvangen.
Ons Bestuur heeft begrepen en het billijk
gevonden, dat de stedelijke bijleg van het
Fonds, te recht toekomt aan het werkelooze
lid en onze Afdeeling betaalt dus wekelijks
den bijleg.
We twijfelen erg of dit in andere vak
vereenigingen gebeurt en of dien bij
leg ook aan de leden betaald wordt of in de
kas wordt gehouden. Dit is onrechtvaardig.
De byleg wordt gegeven voor de werkelooze
leden en het is maar billyk dat hy aan hen
uitbetaald wordt.
Wat nubetreftde werkstaking der Viscose
daarover werd ons bestuur door geen enkel
lid ingelicht en het is maar na de staking
was uitgebroken dat ze het ons zyn komen
zeggen
Het Bestuur heeft de leden op hunne plich
ten gewezen en hunne aandacht ingeroepen
op de standregelen der Afdeeling die ze niet
gevolgd hadden. Nogthans werden de sta
kers in trek gesteld en genieten heden nog
wekelyks hunne volle ondersteuning.
Wat we vooral betrachten is dat daar
waar grieven bestaan, de leden hunne be
sturen nauwkeurig zouden inlichten, dan
zou er kunnen hand in hand gewerkt wor
den door de verschillende besturen, de grie
ven zouden nauwkeurig en met wys beleid
onderzocht worden, en men zou gemakke
lijker tot eene goede oplossing tusschen
werkgever en arbeider Kunnen geraken.
In zulke gevallen mag er mot geen politiek
doel worden gehandeld.
Moge die noodlottige werkstaking waar
door zoovele familiën ontberingen en ar
moede lijden, welhaast eindigen, moge tus
schen werkgever en arbeider in der minne
verzoening komen, dat betrachten wij in
't belang van al de arbeiders en de Aalster-
sche Neringdoeners in 't algemeen.
HET BESTUUR.
In de Noord-oostelijke en zuid-westelijke
uithoeken van Europa zit het fanatisme op
den troon het is geen tsar die er den scepter
houdt, geen koning die er heerscht, 't zijn
in 't Noorden de Russische popen, in 't zui
den de Jesuieten welke er de oppermacht
uitoefenen, 't is het faDatism, dat in Rus
land en Spanje beschikt over de vrijheid en
het leven aer inwoners.
In beide landen is het volk nog algemeen
in onwetendheid en ellende gedompeld (die
beide kwalen gaan altyd samen;)in Rusland
hebben de popen onder de massa der meening
doen wortel schieten, dat alle ellende voort
spruit uit te veel geleerdheid en in vroeger
eeuwen toen er noch scholen, noch nieuws
bladen bestonden de moujik welstellender
was dan heden.
In Spanje heerscht het fanatism in 't ko-
ninklyK paleis en in de ellendigste hut.
Spanje is het land der bandieten en roovers,
welke men aantreft op de trappen van den
troon, aan den drempel der kerken, achter
I
Maaaoe ..-ac—in»a«»i .v «ivt»riw
O—
