I
EM EN
\/A^
I
Bericht.
t
w
Prijs 3 centiemen het nummer
Vierde Jaargang Nummer 46
Zondag 14 November 1909
De nieuwe abonnenten
voor 1910 zullen ons blad
Prachtig KUNSTFEEST
ontvangen.
Men schrijft in ten bu-
reele van het blad De
Graaf van EgmontGroote
Markt, Aalst.
Voor Taal en Vrijheid.
3^ AVON DMAA L
KUNSTAV O N D
|)E SMEDERSBAAS,
Pensioenbond.
Wat zal er uit worden.
Vlaamsch Leven.
Voor den ouden Dag.
Een verjaardag.
Cf n5
r>
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en der. Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
per drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 13 NOVEMBER 1909.
WILLEMSFONDS
Zondag, IO December 4 909,
in de zaal CONCORDIA
PETER BENOIT-AVOND
door de dames van de
Kosteloos tot Nieuw jaar 1 Peter Benoit-Kapel uit Antwerpen
STAD AALST.
(Bureel 5 1/2) (Gordijn 6 uren.)
Letter- en Tooneelkundig Gezelschap
147* Vertooning op Stadsschouwburg
denZondag 14 November 1 909,
om 6 uren 's avonds stipt.
o
Men zal opvoeren
N« een Zonnedroom, Tooneelspel
in drie bedrijven doorP. Van Assche.
Eene Uitvaart, Geprimeerd Klucht
spel in één bedrijf door D. Speelmans.
het
Toegankelijk voor al de leden van
Willemsfonds met hun huisgezin.
Werft leden aan voor het Willemsfonds.
Met ze* frank bijdrage sleclils,
woont men met zyn heele familie Al de
Feesten, Kunstavonden, Letterkundige Zit
tingen en Voordrachten bij ontvangt men
een drietal boeken per jaar steunt men
de Volksbibliotheken hier en in de omlig
gende dorpen sticht men reizende boeke
rijen richt men hethooger onderwijs en de
liederavonden in voor het volk.
Geen enkele maatschappij biedt zijn
leden soo'n programma aan.
lijke pogingen om zijne meerderheid
bijeen te krijgen die zich van den band
heeft losgerukt. Minister Schollaert
roept, fluit, dreigt en smeekt reeds
dagen lang op alle tonen en naar alle
winjdstreken, om zijne kudde in het
klerikale hok te verzamelen en,dag
aan dag, vindt hij uitvluchten om zijne
pogingen nog wat voort te kunnen
leiddraad dienen kon werd ter zijde gesteld,
we waren menschen om ons de wijze onder
vindingen der wetenschap ten nutte te ma
ken, en ons aldus in de mogelijkheid te stel
len, op alle gebied, den strijd om het bestaan
mêe te voeren. In ons land zagen we ver-
schillige onderwijsgestichten, met moed en
volharding optreden, want in den beginne
was bij 't onderwijzend personneel wat
naieve aarzeling te bespeuren. Dit laat zich
gemakkelijk begrijpen, immers niets is
BOND
der Oud-Leerlingen en Beschermers
der Staatsmiddelbare School.
o—
Maandag;. 22 November I909,
te 7 1/2 u. 's avonds in De VierWinden.
o—
Inschrijving voor het Avondmaal 2 fr,
De Bode van den Bond zal zich gelasten
in den loop van de week met een inteeke-
ning 1 ijst voor het. Avondmaal dat zal
opgeluisterd worden door muziek en
zang) bij de leden te gaan. Ten einde tijd
verlies, en moeilijkheden te vermijden wordt
iedereen vriendelijk verzocht den Bode geen
tweemaal te laten komen daarom mag
men een lid van zijn huisgezin laten teeke
nen bij afwezigheid. Het Bestuur
Symphoniekring Door Eendracht Groot
Opvoering van
Tooneelspel in 5 bedrijven naar 't Fransch.
Le Maitre «les Forge*,
van Georges Ohnet,
vertaald door H. Wannyn,
door het volle«llg gezelschap van
bet Nêderlainlscb Tooneel van
Gent onder het bestuur van den heer
Arthur HENDRICKX,
op Zaterdag 27 November 1909,
om 7 1/2 uur stipt's avonds,
ter zaal ConcordiaSchoolstraat.
p—
Belangrijk Bericht. Het Be
stuur maakt'bekend dat, ter gelegenheid
van bovengemeld feest, een boekje gaat uit-
De hieronderstaande omzendbrief
werd deze week aan de deelnemers
gestuurd van den Pensioenbond van
Aalst (afdeeling van den Onderlingen
Bijstand Eerbied en Recht voor
Allen)
Geacht Medelid,
Wij hebben bet genoegen U te laten
weten, dat de aanmoedigingspremiën toe
gekend aan onze Leden, voor de gelden
in 1908 in de Algemeene Lijfrentkas
gestort, de som van fr. 5466,10 bedragen.
Deze premiën worden dit jaar op de
rekening der deelnemers aangeschreven
en zullen op de rekening-uittreksels ver
meld staan, welke wij na ontvangst dezer,
aan uw toezicht zullen onderwerpen.
Wij doen nogmaals een oproep om
uwe vrienden en kennissen aan te sporen
zich te doen inschrijven in onze maat
schappij 0111 later ook de voordeelen dezer
instelling te kunnen genieten.
Het zou ons hoogst aangenaam zijn de
nieuwe Leden te mogen inschrijven ten
laatste Zondag I4den dezer.
De laatste stortingen voor 't jaar 1909
zullen volgender-wijze plaats hebben
le Den Zondag 14 November, in Con
cordia, bij den Heer Aug. Gowie
2" Den Zondag 5 December, in De
Vier Winden, bij den Heer Jan Bruyn-
donckx, telkens van 3 1/2 tot 5 uren
namiddag.
Aanvaard, geacht Medelid, de verzeke
ring onzer beste gevoelens.
De Eere-Voorzitter,
G. Leveau.
De Sokretaris, De Voorzitter,
J. Van Opdenbosch. J. De Brueker.
worden, bevattend het programma,
e korte innoud, de rolverdeeiing van het
stuk. en allerlei ANNONCEN.
Voor de voorwaarden van opname dezer,
zich te wenden tot de Heeren Corn, van
Branteghem, Alfred Kelders en Reimond
Steleman.
Handélaars-of andere personen die begee-
ren eene annonce te laten verschijnen, zyn
vriendelijk verzocht aan voornoemde Hee
ren, hunne aanvraag en den tekst te doen
geworden, ten laatste Maandag15 dezer.
i Te bekomen bij J. Van Opden-
bowch, Kapellestraat, 13, den
Alnienach llnchef te-Lehèg-ue.
Deze week stond een man wier
honden waren losgeraakt, na lang aan
den band te hebben gelegen, zich on
gelooflijke moeite geven om de dieren
weer bij zich te krijgen Hij riep,
hij floot, hij knipte, hij bood van verre
een stuk karreel alsof 't een brok lever
ware, hij sprak vriendelijke woorden,
maar wenschte in stilte de honden
naar alle duivels.
De honden echter waren van de
familie van den hond van Jantje van
Nijvel van wien men zegt
Le chien de Jean de Nivelles
Qui s'enfuit quand on l'appelle
wat in 't Vlaamsch wil zeggen
De hond die er van onder spuit]
Als zijn meester er op fluit.
Want hoe de man zich ook roerde de
beestjes lieten zich niet beet nemen,
ze dartelden rond, naderden wel eens
tot dicht bij hem, maar liepen dan nog
verder weg. 't W^s of ze wisten, dat
de aangeboden brok maar een steen
was, die wellicht dienen zou om hen
af te ranselen zoodra hij ze vast zou
krijgen.
Het klerikaal ministerie gelijkt aan
dien man, het beult zich af in belache-
ken
Dat hij er ten slotte met beloften
en marskramerijen in gelukken zal de
klerikale volksvertegenwoordigers de
slechtste voorstellen te doen stemmen
wat het leger betreft, daaraan twijfe
len wij geenzins het gansche land
is er aan gewend geraakt die aan-den-
band-loopers in zake van wetgeving
karreelsteenen voor leverworst te zien
nemen.
In 't klerikale huishouden ter Ka
mer worden de wetten bereid gelijk de
soep bij Moeder Kramiek, de oudste
wil ze zout en moeder voegt er nog
een peultje zout bij, de tweede heeft
ze liever wat flauw en moeder giet er
wat water bij, de derde is voor de
zoetigheid en er wordt wat suiker in
gedaan en zoo elck wat wils, zoodat de
soep weldra zoo slecht is als ratten
vergif.
Zoo komt het, dat de klerikale partij
aan het land geene enkele wet heeft
geschonken van een stuk. Elke wet
is een rommelzoo, een mengelmoes
van onduidelijke schikkingen, halve
maatregelen en slechte bepalingen.
De kieswetten het verminkt algemeen
stemrecht, de halve Evenredige Ver
tegenwoordiging, de loi-wet. de wet
op de arbeidsongevallen, de wetten
op het onderwijs, de bastaard-pen
sioenwet enz. enz. 't zijn allemaal
facadewetten, misbaksels waarvan voor
het volk niets ten goede komt.
En zoo iets de klerikale partij weer
aan 't gereed maken met de wet op de
legerherinrichting.
Om eene degelijke democratische
wet te bekomen beloofden de volks
vertegenwoordigers der linkerzijde
eenparig, dat zij de vrijstelling zouden
stemmen der geestelijken en ook van
paters en broeders (waarom dan ook
niet van de kosters, de kerkmeesters,
de kerkzangers enz.) maar 't schijnt
dat zulks voor de klerikalen niet ge
noeg is.
Men zal zien, dat uit al die kleri
kale kremerij niets zal spruiten dan
eene der meest onvaderlandsche en
der meest onsamenhangende wetten,
welke ons lang verdrukt Belgie te
betreuren heeft.
Maar wij hopen toch, dat niet een
enkele volksvertegenwoordiger der
linkerzijde zijne goedkeuring hechten
zal aan dat slecht werk het klerika-
lism heeft reeds kwaad genoeg ge
sticht, er moet een einde aan gemaakt
worden.
J. Van Opdenbosch.
zetten en zijn bestaan nog wat te rek- moeilijker om uit te roeien dan wat ons uit
overlevering is medegedeeld geworden. We
voelen ons eerst onhandig en dan nog kun
nen we slechts, na lange jaren van praktijk,
de ware uitslag onder oogen krygen. Nu
echter doen zich reeds, vooral in de groote
steden, de vruchtbare gevolgen van 't nieuw
onderwijsstelsel voelen. En om hierover
onze overtuiging te vestigen nemen we een
leerling van beide stelsels bij 't eene kind
vinden we een samenhangsel van begrip
pen die later in 't leven zullen in den weg
staan; het kind voelt zich in de maat
schappij ongemakkelijk, het bezit de ge-
wenschte helderheid van geest niet om vrij
te denken en laat zich meestal op sleeptouw
nemen dooreenige schijnheilige slimmerik
ken die er alsdan de speelbal van maken
hunner politieke en sociale verstompings-
methode. Zulk wezen loopt later meestal
verloren, en komt eindelijk ten rechte in die
groote massa van ongelukkigen, waarvan
't bestaan byna in niets verschilt met dit
van een dier, dat dagelijks eet en drinkt om
zen lichaam in 't leven te houden.
Wanneer we echter met. een jongeling te
doen hebben die wetenschappelijk is opge
leid geworden, dan springt seffens zen
sociale waarde, als mensch, vooruit. De
geest is heel wat anders 1 Hij heeft een
strakke blik gericht op de toekomst, en
schrikt er ook niet van af. Bij hem is niets
overlevering, al wat hij in zen brein heeft
opgenomen, is de stoere strekking van een
oprecht verlangen naar liefde en waarheid.
Goed en degelijk geharnast staat hij in
'tperk voor den strijd die komen moet,
waarvan hij in zich de zoele gewaarwordin
gen voelt als van de aankomst eener nieuwe
sociale herleving. Hy heeft een vertrouwen,
een zoet-kalm vertrouwen, als mensch en
denkend schepsel te kunnen leven in de
weidsche natuur, waarvan hem vele gehei
men zyn bekend gemaakt en welke hij heeft
leeren beminnen, juist omdat hem niets met
schrik en angst is in 't hoofd gejaagd ge
worden.
In maatschappelijk opzicht heeft hij ook
meer waarde
Nooit zal van hem een ellendeling ge
kweekt worden, nooit zal men hem 't hoofd
onderdrukken. Neen dat hoofd dat rijpelijk
onderzoekt, zal klaar zien in de politiek van
bedrog en lafheid waardoor enkele klerikale
huichelaars de massa in de stikkende mod
der van dierlyke onwetendheid begraven
willen dat hoofd zal vrij, met mensche-
lijke fierheid, het "licht der ware en, op
rechte leer in zich opnemen om ook zijn nut
aan te brengen in de zedelyke ontvoogding
van zyn ongeluk.kige evennaaste.
Er wordt een volk vermoord 1?
Er wordt een volk vermoord
in onze scholenMaxRooses.
Sedert het klerikalism zich vast heeft ge
voeld, zwaar gezeten op de onwetendhei 1
der vlaamsche bevolking, is zen bijzonder
ste streven geweest tot het bemachtigen van
den geest des volks. Immers hieruit moest
groot nut worden getrokken.
Op school wordt meestal het verstand van
een Kind gevormd, 'tis te zeggen daar zien
we het leven en het karakter opengaan. Wat
in de jonge jaren wordt aanschouwelijk ge
maakt, kan een geweldige invloed uitoefe
nen op de latere zienswijze. Door woord en
beeld vooral, moet in dit teere brein de ge-
wenschte gevoelsemotie worden teweegge
bracht, en wel met zoo'n kracht van zelf-
overtuiging dat de aandoening voor immer
zou te-binnen-blijven.
De oude opvoedingsleer is dan ook geheel
ten onderste-boven geworpen, we hebben
van methode veranderd. Wat vroeger als
Vlaanderen, oh, myn dierbaar volk 1
Waarom mag uw geest niet vrij denken
waarom mag uw hoofd, uw krachtig hoofd
niet los en heerlyk, de strelende begeeste
ring voelen van 't goede en edele pogen
waarom mag uw oog de heldere stralen van
t wetenschappelijk licht niet aanschouwen
als een ideaal van 't nieuwe leven
Er wordt een volk vermoord in onze
scholen 1?
Overal, met verwoed fanatism, rijzen als
uit den grond, allerlei gestichten van kleri
kalism op, waarmee de oprechte leer niets
gemeen heeft en waarvan 't eenige doel is
den geest en het hart van 't kind te verpros
sen en te mishandelen. Domme en karakter-
looze schepselen opk weeken in haat en
huichelary is hun eenige bekommering,
't Is al wat de dwepers verlangen, immers
vee kan gemakkelyk behandeld worden,
hiertoe behoeft men alleen de striemende
zweep van bygeloof en schijnheilige god-
dienery.
Hoelang zal 't nog duren, en wanneer
zullen eindelyk degenen die 't waarlijk goed
meenen met de toekomst van 't Vlaamsche
volk, het roer in de handen krijgen, om aan
die moorddadige vrijheid van verstomping
en zelfverloochening een einde te stellen
Dirk Martens.
zien, we bedoelen de kinderen en ook
voor degenen die zwak en krachteloos
zijn geworden de ouderlingen.
Zoo er over 't algemeen in stoffelijk
opzicht gewerkt en gezorgd wordt voor
de kinderen, en dezen gewoonlijk maar
ten laste komen der openbare liefda
digheid ten gevolge van ziekte en
overlijden, zoo dient er bijgevoegd te
worden, dat er min gedacht wordt aan
den ouden dag en dat de last van
ouderlingen voor de openbare liefda
digheid soms wel het gevolg is der on
voorzienigheid.
Een pensioen van 65 franken wordt
verleend aan de ouderlingen, doch die
schikking is maar toepasselijk tot in
1911. Wie tot dan zijn pensioen geno
ten heeft zal het blijven genieten zoo
lang hij leeftdaarna bekomt niemand
geen pensioen meer tenzij hij er voor
gespaard hebbe.
Wie jong begint kan zichmetgeringe
stortingen een aanzienlijk pensioen
verwerven. Uit zich zelve kunnen de
kinderen zich niet aansluiten bij de
Lijfrentkas, dat moeten al de ouders
doen die er toe in staat zijn. Kinderen
worden in de Lijfrentkas aanvaard van
af den ouderdom van 6 jaren.
De ouders die zulks doen bewijzen
hun kroost een onschatbaren dienst,
niet alleen geven zij het goede voor
beeld, maar ze leggen den grondsteen
van het pensioen en mogen zeggen
later zal mijn zoon, of mijne dochter
niet terecht komen in het oude-man-
nen of oude-vrouwenhuis, die veelal
aan gevangenissen gelijken.
Ouders, zoowel burgers als werklie
den, overweegt het goed en zoo gij er
eenigzins het middel er toe hebt, doet
uwen plicht.
Wat meer is, de ouders en de onge-
huwden van zekeren leeftijd moeten
ook voor zich zeiven zorgen, willen ze
in hunnen ouden dag een pensioen ge
nieten en al hebben ze reeds zekeren
ouderdom, toch kan dat pensioen met
de toelagen van den Staat nog belang
rijk worden.
(Men ziet in den omzendbrief welken
wij aan de leden van onzen bond heb
ben gericht, hoe belangrijk de toelagen
van den staat kunnen zijn).
Daarom sporen wij iedereen aan
zich bij de Lijfrentkas aan te sluiten,
elk door de Maatschappij zijner stad
of gemeente, bezonnerlijk de ouders
moeten het doen voor hunne kinderen,
die ze toch uitter-harte liefhebben,
Wij zijn immer bereid aan al wie
het vraagt persoonlijk de noodige in
lichtingen te geven. Sluit u dus aan
bij onze Maatschappij, er worden vol
strekt geene pleegvormen voor ver-
eischt, men heeft ons maar monde
lings den wensch tot deelneming uit
te drukken, we doen verder al het noo
dige.
Weldra zullen al de deelnemers van
ons arrondissement en wellicht der
twee arrondissementen Aalst-Oude-
naerde in een machtigen arrondisse-
mentsbond vereenigd zijn, ten einde
nog meer voordeelen uit de instelling
te trekken.
wie moeten
zij, die in de
werken die
Voor
kracht der jaren zijn,
kunnen en mogen, eerst en vooral
zorgen
Natuurlijk voor degenen die niet in
staat zijn in hun onderhoud te voor-
Gustaaf Leveau, J, De Brueker,
J. Van Opdenbosch.
Verleden Donderdag, 11 November, was
het 56 jaren geleden, dat dooreen konink
lijk besluit de Staatsnormaalscholen wer
den ingericht, voor de vorming van volks
onder wyzers.
Hoewel de grondslag dier inrichting
godsdienstig was, beviel ze de meerder
heid der priesters én vooral de hoogere
geestelijkheid niet. Wie zal er meester zijn
in de volksschool, de priester of de Staat,
ziedaar het vraagstuk, waarover reeds te
dien tijd de kerk zich bekommerde en tot
nu toe eene onopgeloste kwestie is geble
ven.
♦i.rv.. -
.4 fcS»
KWCT »aa«ea9MBSj«BS
0—
—O
o-
-
fli»
