ml P
ml m
HET ARRONDfSSEMEN
\J AH
Ij h S^l O C'fóAT i S C
Bericht.
»4 p*
Prijs r> centiemen hel nummer
Vierde^Jaargang Nummer 48
Zondag 28 November 1909
De nieuwe abon neuten
voor 1910 zullen ons blad
Kosteloos tot Nieuwjaar
ontvangen.
Men schrijft in len hu-
reele van het blad De
Graaf van Egmont Groote
Markt, Aalst.
OUDE GARDE.
Prachtig KUNSTFEEST
Het Geval van
M. De Sadeleer.
Leerplicht.
Onze Postklerken.
Re Loonsverhooging
^szrjss^
X".
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en den Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen:
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen Per
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST 27 NOVEMBER i»09.
De Oude Garde zal haar jaarlyksch
Ceciliafeest vieren den Zondag 5 en Maandag
6 December.
WILLE M S F ON 1> S
o—
Zondag, til December 4 909,
in de zaal CONCORDIA
PETER DEXOIT-AVÜM)
door de dames van de
Peter Benoit-Kapel uit Antwerpen
o
Toegankelijk voor al de leden van het
Willemsfonds met hun huisgezin.
Werft leden aan voor het Willemsfonds.
De kostelooze boekerij van het Willems
fonds gevestigd in Graaf van Egmont,
Groote Markt, te Aalst, ingang langs de
Loopoldstraat, is open alle zondagen van
101/2 uur tot 11 1/2 uur voormiddag.
Penaloenbond-Aalsi Laatste
storting voor het jaar 1909, den Zondag 5
Dacember, In de Vier Winden, bij Bruyn-
donck Jan, van 3 1/2tot 5 uren namiddag,"
In December moet de storting vroeger
worden gedaan, omdat de gestorte gelden,
om voor het loopend jaar de subsidien te
genieten voor 15 December, in de lyfrentkas
moeten gebracht worden.
Dat eenieder dus oppasse.
Mijnheer De Sadeleer, katholieke
Volksvertegenwoordiger van het ar
rondissement Aalst heeft gestemd
voor den persoonlijken dienstplicht,
dus voor de afschaffing der plaatsver
vanging.
Mijnheer De Sadeleer heeft den
moed gehad zijne stemming te ver
rechtvaardigen in klare en krachtige
bewoordingen en met argumenten,
welke de tegenstrevers van den per
soonlijken dienstplicht vruchteloos
zullen trachten te kleineeren.
En dadelijk is de heele poel der kle
rikale kikvorschen aan het kwaken ge
gaan de heele fanatieke jongeling
schap is opgestaan tegen het misdrijf
van M. De Sadeleer. Te Aalst
werd de jonge klerikale wacht, waar
van M. Woeste eerevoorzitter is, met
buitengewone oproepbrieven, bij drin
gendheid vereenigd om aan M. De
Sadeleer rekenschap te vragen over
zijne stemming en over zijne redevoe
ring. Te Geeraardsbergen daagt
het klerikaal bladje Be Vaandrig,
M. De Sadeleer uit, zijne houdingen
handelwijze in zijne kolommen te ver
klaren en te verdedigen. Van alle kan
ten wordt M. De Sadeleer bedreigd,
zijne verdwijning alleen 'zal in staat
zijn de jonge klerikalen tot bedaren te
brengen en hunnen wrok te voldoen.
Maar nu, welke afgrijselijke misdaad
heeft M. De Sadeleer toch bedreven
Hij heeft gestemd volgens zijn ge-
wéten, als ware, goede belg.
Doch het is dat alles niet, wat men
den achtbaren volksvertegenwoordiger
wil verwijten men wrijft hem als
grief aan zijn mandaat te hebben ver
kracht, zich niet onderworpen te heb
ben aan de dreigbevelen der 52 kleri
kale kopstukken, die over de leger-
kvvestie hebben beraadslaagd, na er
door M. Woeste toe aanzocht te zijn
geweest.
Hoewel dat krakeel ons niet aanbe
langt en de klerikalen hun vuil lijn
waad eens in familie mogen wasschen
en uitwringen, toch hebben de gebeur
tenissen een zoo groote opspraak ver
wekt dat wij er niet onverschillig kun
nen voor blijven. Wat meer is, het ge-
heele kiezerskorps heeft er belang bij,
vermits al de kiezers zonder onder
scheid bij elke kiczing door de katho
lieke associatie uitgenoodigd worden
voor de kandidaten der katholieke lijst
te stemmen.
Welnu zonder de verdediging te
willen nemen van M. De Sadeleer, die
overigens genoeg gebekt en gespoord is
om de aanvallen der klerikale keffertjes
en zetel-lustigen behoorlijk af te weren,
wil ik mij veroorlooven eenige bemer
kingen in het midden te brengen, wel
ke ik aan het gezond oordeel onder
werp der kiezers vin het arrondisse
ment Aalst.
En vooreerst hebben de kandidaten
der klerikale lijst, zich ooit in ons ar
rondissement aan het kiezerskorps
voorgesteld met een programma van
te verwezenlijken hervormingen of van
te bestrijden nieuwigheden Ik herin
ner mij de talrijke kies-strooibriefjes
waarin de daden van het klerikaal
goevernement wolkenhoog werden
geprezen, maar ik herinner me niet
van die bonimenten te hebben gezien,
aankondigende dat de katholieke kan
didaten van het arrondissement Aalst
jegens het kiezerskorps, de verbintenis
namen tegen den persoonlijken dienst
plicht te stemmen ik herinner me niet
dat zij zelfs maar een enkele maal de
plechtige belofte zouden gedaan heb
ben zich tegen de afschaffing der
plaatsvervanging te verzetten, noch
tegen de invoering der evenredige ver
tegenwoordiging in gemeente- en pro
vinciale kiezingen, noch zelfs tegen de
afschaffing van het meervoudig stem
recht. Eindelijk in geen enkele stem-
men-bedelbrief wordt verklaard, dat
zij openlijk tegen het verplicht onder
wijs zijn.
Wat kan men dan in die voorwaar
den aan M. De Sadeleer verwijten
Indien de katholieke kiezers meenen,
dat ze in hunne verwachtingen bedro
gen werden door de houding en de
stemming van M. De Sadeleer, dat
hebben ze aan hun eigen te wijten.
Dat ze in 't vervolg hunne kandidaten
aan het kiezerskorps voorstellen met
een klaar en voor de kandidaten ver
plichtend programma, dan zullen de
kiezers wier stemmen zij afbedelen
weten waaraan zich te houden dat ze
ons bestrijden met open vizier en aan
alle hoeken van het arrondissement
aanplakken dat de klerikale kandidaten
zullen stemmen tegen den persoonlij
ken dienstplicht, tegen de evenredige
vertegenwoordiging, tegen het meer
voudig stemrecht, tegen het verplicht
onderwijs.
Ongelukkiglijk voor ons zullen de
klerikalen dat nooit doen, want hunne
kracht bestaat in dubbelzinnigheid en
valschheid. Een voorbeeld van het-
gene ik zeg betreft namelijk de kwes
tie van het gebruik der Vlaamsche
taal in de middelbare onderwijsge
stichten. Bij 't lezen der klerikale
gazetten van ons arrondissement zou
men zeggen, dat geheel de klerikale
partij het hier eens is over die kwes
tie, men zou zich inbeelden, dat over
die kwestie ook de klerikale volksver
tegenwoordigers een verplichtend man
daat ontvangen hebben. En toch heeft
M. Woeste met de meeste hardnekkig
heid het wetsvoorstel Coremans be-
kampt, een wetsvoorstel dat door de an
deren gesteund en gestemd werd.
En dan hebben die jonge klerikale
helden, welke nu zoo te velde trekken
tegen M, De Sadeleer, geen voet ver
zet, geen woordje gerept om M. Woeste
af te keuren, die nochtans stemde te
gen zijn eigen katholiek volk er was
zelfs geen enkele klerikale Vlaamsch-
gezinde, die kikte of mikte om M.
Woeste eens op zijne plaats te zetten.
Dat alles bewijst dat onze tegen
strevers ten .strijde gaan zonder pro
gramma en dat de klerikale fanatieken
zeer streng zijn voor M. De Sadeleer
maar niet voor M. Woeste. Voor de
genen die helder zien in den toestand
bewijst dat alles zoo klaar als de dag,
dat onze toekomende klerikale volks
vertegenwoordigers wel zeer gretig
en haastig zijn om de plaats van M.
De Sadeleer in te nemen.
Maarrr... het is heel waarschijnlijk,
dat de druiven nog te groen zullen zijn.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
De Maatscliappl] der OudWa-
penbroeder* onzer stad deelt ons den
volgenden brief mede die ze aan den heer
Volksvertenwoordiger Rens gestuurd heeft.
Aalst, den 20 November 1909.
Den Heer Jui.es RENS,
Volksvertegenwoordiger.
Geachte Heer Volksvertegenwoordiger
De Maatschappij Oud Wapenbroeders
te Aalst, in algemeene vergadering bijeen
geroepen op Zondag 21 November, heeft
met algemeene stemmen een dagorde van
gelukwenschen aangenomen, te sturen aan
de Volksvertegenwoordigers van ons Ar
rondissement welke te voordeele van de
afschaffing der plaatsvervanging gestemd
hebben.
We hebben het genoegen U heden die
gelukwenschen en onzen oprechten dank
te zenden en zijn verzekerd dat U aanhou
dend zult strjjden tot het bekomen van een
echt nationaal demokratisch leger.
Met hoogachting.
Namens de Maatschappij
Oud Wapenbroeders te Aalst.
HET BESTUUR
De Schrijver. De Schatbewaarder,
J. Bruyndonckx. H. Van Branteghem
De Ondervoorziter, De Voorzitter,
H. Van den Bulche. J, Van Belle.
De heer Hellinckx. katholieke volksverte
genwoordiger van het arrondissement Brus
sel, burgemeester van Koekelberg heeft een
wetsontwerp neergelegd op het verplicht
onderwijs, dat hy volgender wijze heeft toe
gelicht
Leerplicht is in Belgie eene noodzake
lijkheid voor het lager onderwijs wanneer
men ziet hoeveel ongeletterden er zyn.
De kinderen, die de school verlaten na
een degelijk lager onderwijs te hebben geno
ten, zullen gemakkelijker een behoorlijken
stand in de maatschappij kunnen innemen.
Gelyke behandeling, voor het nationaal
onderwijs, ten aanzien van de toelagen ge
schonken door den Staat, de provincie en de
gemeente, is hoogst billijk.
Het bestaande stelsel is onrechtvaardig,
in dezen zin, dat het de vrije of confeisio-
neel scholen berooft van toelagen komende
van de Belgen in 't algemeen, zonderonder
scheid van politieke of wysgeerige denkwijze.
Den familievader, voor de opvoeding en
het ondericht zyner kinderen, de keuze van
de school laten dat is een heilig recht 't welk
men hem niet mag onttrekken zonder in
breuk te maken op de vrijheid van on
derwijs.
Elk voorstel tot invoering van den leer
plicht verdient onze aandacht, elke poging
om tot eene uitbreiding van het volkson
derwijs te komen moet ons welkom zyn. M.
Hellinckx, die by de klerikalen reeds op het
zwarte blaadje staat wegens zjjne te groote
onafhankelijkheid, zal door zyn voorstel
voor 't verplicht onderwijs in de beet gera
ken der fanatieken van Brussel, gelyk M.
De Sadeleer in ons arrondissement in 't on
derste schof is gezakt bij de Woestisten.
Doch wat de klerikalen ook wroeten, de
leerplicht zal er komen, gelijk de persoon
lijke dienstplicht er is gekomen en gelijk al
de hervormingen er komen zullen, die de
liberalen betrachten en die alleszins prac-
tisch en democratisch zijn.
Blyft te zien wat M. Hellinckx door natio
naal onderwijs verstaat. De familievader
moet voorwaar vrij zijn in de keuze der
school, en onze Volksvertegenwoordiger M.
Rens. neeft in verscheidene belangrijke arti
kels in de Volksgazet geheel de kwestie
duidelijk uiteengezet: Er is geene vergelij
king mogelijk tusschen de klerikale partij-
scholen en de officieele scholen welke toe
gankelijk zyn voor de kinderen van al de
Belgen zonder onderscheid van denkwijze of
belydenis.
Eene wet op den leerplicht zou natuurlijk
den toestand der scholen grondig wijzigen
er zijn voorwaar in Belgie geene scholen te
veel en het bewijs dat de officieele scholen
in geenen deele de gewetens krenken vindt
men hierin, dat elke katholieke onderwijzer,
zoodra hij er de gelegenheid toe heeft zich
haast, naar het officieel onderwijs over te
gaan
De toestand der aangenomen onderwij
zers, die van den willekeur van een of
eenige personen afhangen is niet benydens-
waardig. Een aangenomen onderwijzer, die
destijds deel uitmaakte van den bond waar
van ik de eer had schrijver te zijn, en waar
van al de aangenomen onderwijzers op bevel
van een hunner overheden hun ontslag na
men, deed me dezer zijn beklag: We zyn
slaven, zeide hij, echte slaven, een collega
van G. verhaalde mij, dat op hunne laatste
vergadering, op eene bemerking in 't mid
den gebracht door een der aanwezige onder
wijzers, er door een hooggeplaatst geeste
lijke gesnauwd werd Zwijgen, daar 1 ge
weet uat wy u van heên tot morgen kunnen
breken als glas.
Eene wet op het verplicht onderwijs,
welke deze ook weze, zou eene verbetering
zyn voor alle ernstige onderwijzers, die
thans noch vrijheid noch toekomst te gemoet
zien en aanhoudend bedreigd worden in
hunne broodwinning door de nieuwe onbe
kwame meesters, welke met de vleet uit de
klerikale Normaalscholen treden, en door
de paters en broeders van vreemd ras, die
overal zich van het onderwijs meester
maken.
De katholieke onderwijzers zyn slaven
Hoe kunnen die menschen, wier waardig-
heidsgevoel en eigenliefde voortdurend
wordt gekrenkt en geknakt, de kinderen
van 't volk tot waardige en zelfstandige
menschen opleiden.
Met den leerplicht zal het volksonderwijs
wezenlijk nationaal worden (nu is hetgroo-
tendeels sectarisch en partijdig) 't zal natio
naal worden tot voordeel der natie in 't al
gemeen en der onderwijzers in'tbezonder
J. Van Opdenbosch.
De Nationale Federatie der postklerken
maakt ons in een kalm, beredeneerd verslag,
bekend met den toestand van haar leden en
dezer eischen omtrent hunnen vooruitgang.
Dit verslag, ingedeeld in acht belangrijke
hoofdstukken, geeft ons onder kapittel A
een kort maar zeer leerryk overzicht van
het werk en de ontvangsten in de posterijen.
Zoo vernemen we dat, verleden jaar. de
Belgische post vervoerd heeft: 182,544,179
brieven, 105,056,568 postkaarten, 35,194,749
dienstbriefwisselingen. 155,721,476 nieuws
bladen, 207,562,321 drukwerken, 9,613,039
stalen en 3,562,205 zaak papieren totaal
689,256,537 verzendingen.
Voor rekening van derden werd er ver
handeld 3,408,201 postmandaten, 1,804,293
postbons, 3,569,011 handelseff., 11.577,873
kwijtbrieven, 2,633,653 expressbrieven en
2,200,541 spaarboekjes.
De totale ontvangst beliep totéen milliard
zeven honderd éen en zestig millioen frank.
Men stelt dus vast dat het Postwezen een
der grootste inrichtingen van den Staat uit
maakt, en benevens het spoorwegbeheer
de openbare dienst is, die het meest recht
streeks en het krachtdadigst bijdraagt
tot de grootheid en den vooruitgang van
het land.
Onder hoofdstuk B wordt ons duidelijk ge
maakt wat de postklerk zoo al te verrichten
heefthij is niet enkel de bediende, die post
zegels verkoopt, de verzendingen takseert,
de gedrukte formulieren en bordereelen in
vult, brieven afschrijft, stukken en dossiers
rangschiktmaar, hy is tevens de redak-
teur, die, onder onmiddellijk toezicht van de
hoogere overheid, de eerste al de kwestiën
onderzoekt, in betrekking staande tot de
verschillende takken van het Postwezen, het
inrichten van nieuwe kantoren en bestel
lingcentrums, de directie der briefwisseling,
het bestellen, den dienst van het inkassee-
ren, van de abonnementen, enz. enz. In den
uitvoeringsdienst verleent hij een onmisbare
en te recht gewaardeerde hulp aan de post-
ontvangers. Hij is het, die zorgt voor de ge
regelde ontvangst en het beheer der Staats-
penningen.
Als een bizondere, een handelaar, een
nijveraar, een openbare dienst of een lid der
Wetgevende Kamers een aanvraag, een
klacht of een voorstel indient aan het Post
wezen, is het alweer de klerk, die de kwestie
onderzoekt en het antwoord of het ontwerp
van overeenkomst opstelt.
Kortom zegt het verslag men mag
beweren dat de klerk het voornaamste ele
ment is in het Postwezen, en de hoeksteen
uitmaakt van het heele gebouw.
(Zal voortgezet worden). Achille BRIJS.
in de Filature et Filteries reünies
van AAL SF.
Iedereen weet welke groote loons-
verhooging er toegestaan werd, verle
den week, aan de werklieden der Fila
ture et Filteries réunies, en iedereen
zal ook wel het belachelijk strooi
briefje der klerikalen gelezen hebben,
die overal gaan rondventen dat die ver
hooging aan hen te danken is. Geen
enkel bewijs kunnen ze er van geven
en slim van hunnentwege was het niet,'
want ze moesten wel weten dat ieder
een zoo'n handelwijze gemeen zou ge
vonden hebben, en dat de heeren be
heerders van de fabriek geen oogen-
blik zouden geaarzeld hebben te pro
testeeren tegen die oneerlijke handel
wijze van personen, zonder verdien
sten en zonder oprechtheid, en die er
enkel op uit zijn om het edel werk van
anderen voor eigen werk te doen door
gaan.
Toen we dit jaar het vijf-en-twintig
jarig bestaan vierden van den Libera
len Werkmanskring, had ik een zeer
belangrijk gesprek met den heer Felix
Cumont het liep over de werkmans
woningen en andere instëllingen
voor de arbeidende klasse gehecht
aan de fabrieken.
Zoo brachten we het op loonsver-
hooging en het mogelijk aandeel van
de werklieden in de winsten van dc
patroons.
En op een rechtstreeksche vraag, die
ik aan den heer Cumont stelde, of de
beheerders van de Filature et Filteries
réunies, ponder aanvraag van de
werkliedenponder werking van de
syndikaten of ponder werkstaking,
verhooging van loon zouden toestaan
bij het stijgen van de duurte der le
vensbehoeften, of bij de meerdere
waarde van het geleverde werk of bij
grootere voortbrengst van arbeid, of
door zekere omstandigheden
verhooging der zuivere winsten van
de patroons, antwoordde de heer
Cumont me onmiddellijk dat ze, in
zoo'n gevallen, niet zouden wachten
om loonsverhooging toe te staan, en
dat {e, ten andere, van plan waren
die kwestie te bestudeer en, om pe ten
goede van het werkvolk op telossen.
Dit was gedurende de maand Mei.
Oorgetuigen van dit gesprek wa
ren de heeren volksvertegenwoordi
gers Monville en Buyl, de heeren
Be Blieck Jo^ef, Be Windt Albert
Breckpot Edmond en Camu Leon.
Wat die heeren beheerders dus uit
eigen beweging gedaan hebben, en
waarvoor we hen moeten prijzen,
schrijven de klerikalen op hun bluf-
registers. Welke onbeschaamdheid l
Maar iedereen weet ook welk doel de
katholieken najagen, in dit kritisch
oogenblik, waarop hun kraam voor
goed aan 't waggelen gaat.
Arme jongens welke middeltjes
zult ge nog gebruiken om de laatste
schraag onder uw kraam te houden
Achille BRIJS.
mmtmm
"•Pï
iwjjjj,
