ft
1
viaH hBT ARRGNOfSSEMENT
LIBERAAL.DEMOCRATISCH WEEK
centiemen hel nummer
Vijïde Jaargang IVuminer o
Zondag 30 Januari 1910
I
w
WILLEMSFONDS.
Urm KINDERFEEST
Eenc milde gift.
Hartelijk dank.
MONSTER - TOMBOLA
Miilioenendans
mei onze cenlen.
Aan onze Werklieden.
Een Kardinaal
en de Verkiezingen.
Knoeiwerk.
Zonderling.
Priesler worden.
Abonnementsprijs: 3 fr. voor de stad en den t-uiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
per drukregel
Prijs der Annoncen: karnen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
15 centiemen
75 centiemen
AALST, 2» JANUA1U iÖlO.
AFDEELING AALST.
ZONDAG 6 FEBRUARI,
ijl mm! (eerste carnavaldag)
Af gevolgd van Klinlerlml,
en, uitvoering der
Van Ryswyck Cantate
ingericht door 't. Willemsfonds
ten Lokale GRAAF VAN EGMONT.
0
Kostelooze Liederavonden voor hpt
Vrouwvolk.
Dl)n«dng 1 Februari, ten 8 ure
's avonds, stipt.
Bovenzaal van Graaf Egmont
Ingang vrij voor alle meisjes.
Het liberale Willemsfonds, met zijne
echt democratische instellingen Kos
telooze Boekerij, Liederenavonden,
Volksvoordrachten enz. wordt al de
vrienden der uitbreiding van het volks
onderwijs aanbevolen.
De kostelooze boekerij van het Wil
lemsfonds, afdeeling Aalst, gevestigd
Graaf Egmont Groote Markt, is
alle zondagen open van 101/2 tot
11 1/2 ure voormiddag.
De hulpboekerij te Nieuwerkerken,
bij Madame We Van Sande, is open
alle Zondagen van 7 tot 8 ure 's mor
gens.
o—
LokaalGraaf Egmont, Groote Markt.
Kosteloos Hoofer Onderwijs
voor liet Volk.
Toegang Vrij voor Iedereen.
3* Les Over Staats-Flnanclën,
MAANDAG. 31 JANUARI, te 8 u. 's avonds.
in de Bovenzaal Graaf Egmont.
(Bizondere ingang langs de Leopoldstraat.)
Een Vlaamsche liberale vriend, die
volstrekt onbekend blijven wil, heeft
deze week eene som van vijf honderd
frank aan het algemeen bestuur van
het Willemsfonds geschonken voor de
rondreizende volksbibliotheken op den
buiten.
Het is een schoon voorbeeld, dat bij
de rijke volksvrienden navolging zou
moeten vinden want er is wellicht
geene betere werkzaamheid tot volks
verlichting en geestelijke ontvoogding
dan die kleine volksboekerijen van het
Willemsfonds, die kosteloos en in stilte
de ronde doen in de dorpen van ons
arm verkwezeld Vlaanderen.
Onze oproep tot de leden van de:
Pensioenbond om zooveel mogelijk in
't begin van het jaar te storten werd
goed beantwoord
Er werd ongeveer 1100 Iranken ge
stort, deze som werd op de post gezet
en zal in December meer dan 20 Ir.
intrest hebben opgebracht ten voor-
deele van onzen Onderlingen Bijstand.
Wij zeggen aan allen hartelijk
dank Niet alleen hebben onze leden
aldus gezorgd voor hun eigen pensioen
of lijlrent, maar zij hebben tevens hun
deel gegeven van de 20 Ir. welke de
Onderlinge Bijstand zal ontvangen en
dus hunnen penning gejond voor eene
democratische inrichting.
Wij hopen, dat onze Medeleden,
welke verleden Zondag de gelegenheid
niet hebben gehad hunne storting te
doen, niet nalaten zullen in Februari
hunne bijdrage in te brengen der-
wijze zullen wij op 't einde van tjaar
meer dan 100 Iranken kunnen storten
in de kas van het Ziekenfonds, en
zoo'n brokje is niet te versmaden.
Nogmaals, hartelijk dank
De Eerevoorzitter
Gustaaf LEVEAU.
De Secretaris De Voorzitter
J. VAN OPDENBOSCH. J. DEBRUEKER.
STAD AALST.
0—
Erkende Onderl. Bijst. Maatschappij de
Gewezen Weesjongen»
met de goedkeuring der Bestendige Depu
tatie van den Provincialen Raad en der
Gemeente overheid, ten voordeele harer
Onderlinge Bijstandkas, het stichten van een
Invaliedenfonds, en van eene Liefdadig-
heidskas,
Groote Pi'U» iOOO franken
en andere geldprijzen.
Bovendien een groot getal nuttige en
kostbare voorwerpen, zooals Schouwgar-
nituren, Lusters, Regulateurs, Spiegels,
Kunstvoorwerpen, enz.
Prijs per lot10 centiemen.
De Eerevoorzitters:
Dr Is. BAUWENS'. Od. V. D. SCHUEREN.
De Algemeene Voorzitter
L'. PEREBOOM.
De SecretarisDe Voorzitter
Is. BALLAERT. A V. HERREWEGHEN.
De Schatbew. De Ondervoorzitter,
J. B. MUYLAERT. Pet. CALLEBAUT.
LEDEN A. Van der Niepen, Albr. Van
Roy en, Alf. Van Roy en, J. Smet, J. De
Nooze en Jos. Hallaert.
Wij durven hopen dat het edel doel onzer
werking en ons broederlijk streven naar
stoffelijke hulp in nood, grooten steun zal
bekomen.
Daarom doen wij eenen warmen oproep aan
aller goedhartigheid, opdat iedereen ons
werk zoude gelieven te steunen door het
zenden eener gift voor den Tombola. Hoe
gering ook, zal zij immer in de meeste
dankbaarheid aanvaaad worden.
Elke gift kan aan de hieronder gaande
adressen worden besteld en als 't moet,
door dezelfde personen aan huis afgehaald
worden
L. Pereboom, Korte Zoutstaaat, 51.
Alb. Van Herreweghe, Kerkstraat, 10.
J. B. Muylaert-Samuel, Leopoldstraat, 23.
Is. Hallaert, Korte Zoutstrrat, 49,
ook in het lokaal by Aug. Agneesens,
Oude Vischmarkt. Aan deze adressen kan
men loten bekomen aan 10 centiemen 't lot,
alsook by al de leden der Maatschappy,
't ls schandalig, 'tis schrikkelyk hoe het
klerikaal gouvernement met ons duurge-
wonnen geld omspringt.
Ziehier hoe de katholieken ons geld weg
werpen te Brussel alleen, en dat voor slechts
drie gevaarlijke werken, waartegen de
Brusselaars zei ven hevig protesteeren
1. Verbinding van de Noord- en Zuid
statie. Volgens minister Delbeke zal dat
onnoodig werk 56 millioen frank kosten.
En met de staartjes, zegt Woeste, mag men
rekenen op ÏOO millioen,
2° De Kunstberg. Voor dien kemelberg
heeft het Dompersministerie reeds 12 mil
lioen verspild als vergoeding aan de eige
naars en 2 millioen (wn spreken van de
duizenden franken niet) als vergoeding aan
de huurders. Er blijven nog acht huizen te
onteigenen, zoodat het kostelyk boelken
gerust op 15 millioen frank mag
geschat worden.
3. De Middenstatie. De onteigening
van het Puttery-kwartier heeft voor 252
huizen 14 millioen frank verslonden. Er
blyven nog 145 huizen te onteigenen, iets
dat nog 10 millioentjes zal inzwelgen.
Te zamen dus 24 millioen.
Die drie onnoodige werken zullen dus
kosten 100
15
24
139 millioen frank.
Dorscht maar, Vlaamsche boerkens j
zweet en zwoegt maar, burgers van Aalst, j
Al uwe centen worden naar de groote ste- i
den gesleept en het arme Vlaanderen wordt
doodgedeefd.
't Is hoogst tijd dat al de liberale en socia
listische representanten van buiten de groo
te steden als een man togen den klerikaler.
miilioenendans stemmen.
De ellende heeft vele oorzaken,
doch er zijn er eenige welke meer
rechtstreeks zijn ie de onwetendheid,
2e de ziekten, 3e de werkeloosheid.
Wil men de ellende vermijden dan
moet men natuurlijk de oorzaken er
van voorkomen, of toch zooveel mo
gelijk zich tegen de gevolgen wapenen.
De onwetende leeft ellendig, zelfs
al heeft hij fortuin de onwetende is
als een mensch die buiten de samen
leving staat, buiten de beschaafde
wereld overigens slechts door kennis
en geleerdheid is er nog middel vooruit
te komen.
Het is daarom de plicht van alle
werklieden hunne kinderen degelijk
te laten onderwijzen, het is ook hun
plicht zeiven naar meer geleerdheid
te streven waarvoor wij hen wijzen
kunnen op de kostelooze boekerij en
de andere instellingen van het liberale
Willemsfonds.
ZIEKTE. De werkman moet na
tuurlijk zijn best doen om zijne ge
zondheid te bewaren, door het nemen
van voorzorgen in tijd van besmette
lijke ziekten-, door het vermijden van
ongevallen bij het werk, het onder
houden der reinigheid, het schuwen
van overdaad enz.
Maar ondanks alle voorzorgen is
de mensch toch niet ongenaakbaar
voor ziekte met haren nasleep van
lijden, gebrek en ellende. Om zich
tegen die gevolgen te behoeden, moet
de werkman en ook de burger zich
aansluiten bij een ziekenfonds dat voor
geneeskundigen oppas, voor medecij-
nen en eene vergoeding zorg draagt.
De best ingerichte Ziekenfondsen
zijn te Aalst de erkende Liberale
Maatschappijen van Ondelingen Bij
stand Eerbied en Recht voor Allen
en de Liberale Vroujvenvoor{ienig-
heid, de eenige die op wetenschappe
lijke basis zijn gevestigd en dan ook
de meeste waarborg en de grootste
voordeelen aanbieden.
WERKELOOSHEID. Ten gevolge
van verschillende omstandigheden kan
het werk ontbreken, dan ontbreekt
natuurlijk ook het loon en moet wel
dra honger en armoede de baas zijn
in het huisgezin.
Daartegen moet de werkman zijne
voorzorgen nemen door lid te worden
van een Werkeloozenfonds, waardoor
men verzekerd is ten minste, geduren
de verscheidene weken, hulp genoeg
te vinden om niet tot vernederend
bedelen gedwongen te zijn.
De meeste hulp, voor de minste bij
dragen, zal de werkman te Aalst vin
den bij het Liberaal Werkeloozenfonds
dat aangesloten is bij het stedelijk
hulpfonds tegen de werkeloosheid,
In het ^Liberaal Werkeloozenfonds
zullen de arbeiders alras ondervinden,
dat hunne belangen neerstig behartigd
worden, dat hunne rechten er met
kalmte en vastberadenheid worden
verdedigd dat de bestuurkosten het
minimum bedragen en hunne gelden
spaarzaam worden beheerd.
OUDERDOM. De ouderdom ver
plicht ook den sterksten man toch
eindelijk met arbeiden op te houden
het is de onvermijdelijke miserie en
welde treurigste.
Na 1911, zoo besliste het kelrikaal
goevernement, zal geen ouderling nog
pensioen ontvangen, dan voor zooveel
hij ervoor gestort zal hebben in de
lijfrentkas.
De liberalen hebben daarom een
erkende Pensioenbond gesticht, waar-
van de leden door maandelijks of een
of meermaals in 't jaar eene bijdrage
te storten, zich voor den ouden dag
een pensioen verschaffen.
Werklieden, die het kunt doen, sluit
u aan hij den Pensioenbond en sluit
ook uwe kinderen er bij aan. Onze
Pensioenbond telt thans ongeveer 900
leden dit, jaar moeten we het duizend
tal bereiken.
o-
De werkman houdt ook aan zijne
politieke rechten deze te bezitten is
zijn trots en zijne eer. Hij wil zich
zelve verheffen door politieke gelijk
heid, daarom zal hij zich aansluiten
bij liberale Kringen, waar strijd wordt
gevoerd voor zijne rechten, waar hem
gewezen wordt op zijne plichten, waar
hij steun, vermaak en oprechte gene
heid zal vinden.
De werklieden van Aalst, die zulks
betrachten, zullen leden worden van
den Liberalen Werkmanskringen van
de Liberale Wijkclubs.
Wij lezen in het klerikaal Brusselsch
dagblad Le Patriote
Kardinaal Andrieu, aartsbisschop van
Bordeaux, is wel de Fransche prelaat waar
naar Zyne Heiligheid de Paus het meest
luistert. Ook moetal wat hij zegt en schrijft
onze aandacht wekken.
Welnu, hij komt deze vraag te stellen
en er op te antwoorden Is het goed dal
de geestelyken zich met de verkiezingen
moeien PIkgeloof het niet. Hunne inmen
ging op dat gebied schaadt den godsdiensl,
in plaats van hem te bevoordeeligen, en de
priesters lyden in hunne vaderlandsliefde
en in hun geloof als ze de nederlaagkrygen
in plaats van victorie te behalen.
En Le Patriote zegt nog
De inmenging van de geestelijkheid in
de aanstaande Fransche Meiverkiezingen
zal voor de priesters en den godsdienst
dood el ijk zyn. Al de kiezers zouden
toch naar hun goeddunken stemmen en
alsof de priesters niet bestonden.
Wanneer zullen onze bisschoppen, dekens
en pastoors eens verstaan welke bittere toe
komst zij zich bereiden, als zij voortgaan
niet hunne schapen, zelfs op straffe van
doodzonde, te verplichten voor dikwijls
baatzuchtige, ja soms oneerlijke of, nog
erger, smerige dompers te steramen Wan
neer zullen ze begrijpen welke hit
tere toekomst hen te wachten staat als ze
eerlijke, goede liberalen broodrooven, be
zwadderen en vermaledijden
Wij hopen wel, dat geen enkel anti
klerikaal zich zal laten verleiden door
de reden welke voor zulke beperking
zouden kunnen aange\oerd worden.
Waarom is de Ev. Vert. noodig
Opdat alle partijen in de besturen
rechtmatig vertegenwoordigd zouden
zijn en opdat eenzijdige besturen door
gemis aan kontrool niet zouden over
slaan tot 't begaan van allerlei macht-
misbruik en bedrog.
In de kleine gemeenten, we zeg
den het vroeger nog, is kontrool
meer noodig dan in de groote stedea
waar de bestuurders meer onafhanke
lijk zijn van elkander. Misbruiken in
groote steden komen gewoonlijk spoe
dig aan het lieht, terwijl in kleine dor
pen waar niet het minste nazicht
hcerscht er nu nog aardig omgespron
gen wordt met het geld van den arme,
enz. en wezenlijke schuimerijen onge
straft blijven.
In de kleine klerikale gemeenten
vooral zijn de misbruiken zóó inge
worteld, dat hooge ambtenaren hunne
onmacht erkennen om zo te beteugelen
en eenvoudig zeggen maar dat is
altijd zoo geweest, alsof het misbruik
daardoor gewettigd ware.
Wij hebben in den tijd meer dan
eens mooie voorbeelden aangehaald
van onregelmatigheden, die bijna in
alle klerikale gemeenten worden ge
pleegd, en als we zeggen onregelma
tigheden is het wel de zachtste uitdruk
king die we gebruiken kuunen, want
niet zelden zou het moeten heeten
dieverij, verduisteringen aftroggelarij.
Daarom moet de E. V. volledig
zijn en algemeen, en moeten all$ anti
klerikalen de hervorming in dien zin
opvatten,
Nu en dan wordt er een woordje
gerept over de aanstaande kieshervor-
ming, de organen van dezen of genen
minister vertellen een of ander om de
openbare meening te toetsen.
De eenmaking der kieswetten wordt
onvermijdelijk, doch wat eigenlijk het
voorstel van het goevernement zal zijn
is nog een geheim, misschien voor het
goevernement zelve, want men heeft
gezien bij de bespreking der leger wet,
hoe het goevernement besluiteloos
blijft tot het einde toe en vandaag niet
weet welke houding het morgen aan
nemen zal, zelfs niet bij ontwerpen
welke men aan 't bespreken is.
Zal het weeral knoeiwerk zijn
Zal het klerikaal ministerie weer
uitpakken met kameleons-voorstellen
waarvan het de kleur en de strekking
laat wijzigen volgens de noodwendig
heden van den dag, alleenlijk trachtend
iedereen te bevredigen om zijn bestaan
te rekken
Weer is er b. v. geschreven, dat de
toepassing der Evenredige Vertegen
woordiging beperkt zou worden tot de
gemeenten en steden van 5000 inwo
ners en meer.
De civiele lijst van den koning der
Belgen bedraagt 3,300,000 franken.
Toen daarover moest gestemd wor
den, stelde de socialist M. Denis voor
die som met 1,200,000 franken te ver
minderen.
In de veronderstelling, dat het goe
vernement dit voorstel hadde aan
vaard, hadden de socialisten het na
tuurlijk moeten stemmen, vermits
het hun eigen voorstel was, anders
handelen ware al te belachelijk ge
weest.
Ingrondbegin zouden die republie-
keinen dus voor het koningdom heb
ben gestemd van 2,100,000 fr. in plaats
van een van 3.300,000 franken 's jaars.
't Is niet te verwonderen, dat koning
Albert hen een goed hart toedraagt.
Er gebeuren soms zonderlinge din
gen in de wereld
Iedereen weet dat de Fransche regeering
geene vette jaarwedden meer heeft willen
verzekeren aan de pastoors, bisschoppen,
enz., welke, in de plaats van zich met den
godsdienst bezig te houden, slechts kiesdra
vers waren en met het geld door den Staat
gegeven, den Staat bevochten.
Het eerste en bijzonderste gevolg dezer
afschaffing van jaarweddon is, dat weinig
nieuwe priesters of seminaristen zich nog
aanbieden in de Fransche bisdommen. Dit is
wel het beste bewijs dal er veel jongelingen
priester worden, niet uitzending, uit. -
genegenheid, maar om eene plaats te heb
ben, welke hun rykdom en macht verze
kert. Andere jongelingen worden ingenieur,
advokaat, bouwmeester, enz. zij worden
priester, uit berekening. Is dit wel hetgeen
Kristus verwacht van zyne apostels
Wij zegden dus dat, sedert in Frankryk
de jaarwedden der priesters afgeschaft wer-.
den, het getal der seminaristen op zichtbare
wyze is verminderd.
Een fransch dagblad, een der verkleefd
ste aan de fransche geestelijken, I'Eclair;
geeft eene studie uit, aangaande dezen staat
van zaken. Zoo geeft het eene lange lijst van
het getal der seminaristen in 1898, datum
