E HET arrondissement "EEN WALSDROOM,, 3ERAAL.DEMOCRATISCH WEEKF Prijs 3 centiemen hel nummer Vijfde Jaargang Nummer 7 Zondag 13 Februari 1010 Allen naar 't Nederlandsch Tooneel van Gent op Zondag '20 Februari 1910. Uitvoering van 't overgroot succes Zangspel in 3 bedrijven, muziek van Strauss. Al de vrienden deelmakende eener Liberale Maat schappij worden uitgenoodigd den uitstap mee te maken. Reis en ingangskaarl 2.25 Ir. betaalbaar bij inschrijving De inschrijvingslijsl zal in 'l lokaal De Graai van Egmonl Groote Markt berusten van heden tot WOENSDAG avond 16 Februari. N. B. Mits opleg van 1 frank zal men een voorzetel (fauteuil d'orchestre) kunnen bekomen. Oude Garde. Turnclub. Wat de klerikalen willen op Schoolgebied. Toestand der kleine Staatsbedienden. De Staartster. Geen cent meer Dauk aan hen venvorpen. Abonnementsprijs 3 tr. voor de stad en den tuiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. mi. J per drukreg.1 Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst. Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank AALST, 12 FEBRUARI I9IO. lieden Zondag 13 Fel». Groot wm Gemaskerd en Verkleed HAL tf in CONCORDIA voorde leden der Oude Garde en hunne Dame te 9 ure 's avonds. Te 12 uren uitdeeling van prijzen. Evenals de vorige jaren, zal het Ilair-Vastenhal in w Concordia gegeven worden door den Turn- en Tooneelkring Help U Zelve». Op Zondag 6 Maart in bovenge meld lokaal Alleman Soldaat. Dat de klerikale partij ten strijde trekt, zonder fier en openhartig hare vlag te ontrollen, zonder openlijk hare inzichten te verkonden, maar integen deel haar programma onder den dom per houdt, dat weten allen, die het schijnheilig verleden kennen dezer groote partij. Het is vooral in zake van scholen, dat onze tegenstrevers leven van schijn heiligheid en kloefkapperij, want nooit of nooit hebben ze bekend, nooit heb ben ze rechtzinnig verklaard welk het einddoel is van hnnne eischen, van hunne knoeierijen. In 1884, vóór zij aan 't bewind kwa men dreven zij de huichelarij zoo ver te beweren en de onderwijzers te ver zekeren, dat niets in hunnen toestand gewijzigd zoo worden, maar nau welijks zijn ze aan 't roer of ze maken honderden slachtoffers dezen berooven- de van hun bestaan, van hunne plaats. In 1895, onder voorwendsel het vrij onderwijs te ondersteunen en ter hulp t« komen, stemmen de klerikalen eene wet welke den Staat verplicht, toela gen te verleenen aan de vrije scholen in eene bepaalde evenredigheid, met het wezenlijke doel natuurlijk, de uit gaven, welke zij vrijelijk voor hunne partijscholen op zich hadden genomen, om de officieele scholen te bekampen, nu op nek te schuiven van het land en hunnen strijd tegen de nationale school voort te zetten met het geld der natie zelve. Heden willen de klerikalen, onder voorwendsel van gelijkheid, hunne partijscholen, wat betreft de toelagen van den Staat op gelijken voet stellen met de openbare scholen. Wat meer, is de werkelijkheid is niet verre meer verwijderd van hun verlangen inderdaad men mag zeg gen, dat in alle gemeenten waar de klerikale meerderheid heerscht er geen openbaar onderwijs meer is of liever dat er geene openbare scholen meer zijn. Immers in de openbare scho len dier gemeenten worden de onder wijzers gekozen onder de producten der klerikale normaalscholen en het onderwijs dat zij geven is in geenen deele onpartijdig, integendeel het is geheel en al confessioneel. Nu komt het er bij de klerikalen op aan de liberale gemeenten, 't is te zeggen de groote liberale steden in de onmogelijkheid te brengen hun open baar onderwijs te ontwikkelen, door ze te verplichten met hunne geldmid delen de klerikale scholen te onder houden. Maar indien men het doel der kleri kalen in zake van onderwijs wil beoor- deelen, moet men onderzoeken wat er in het land bestaat, waar ze de mees ters zijn, of liever waar ze tot heden de volstrekte meesters zija geweest. In dat opzicht kan men niet beter doen, dan na te gaan wat er in Spanje gebeurt. Een klerikaal blad Le XX* Siècle heeft de taak op zich genomen in een harer laatste nummers ons daar een overzicht van te geven. Luistert naar hetgeen dit zeer-kle- rikaal nieuwsblad vertelt over de scho len in Spanje In Spanje staat de onderwijzer onder toezicht van den pastoor. Hij moet de kinderen de heilige ge- schiedenis en den catechismus lee- ren. Hij bewaakt ze in de kerk en doet ze bidden. De openbare scholen zijn effenaf confessioneel. De bis- schoppen hebben alle macht over hen. Zij vragen dus aan het goever- nement niet er de onzijdigheid te doen in acht nemen (gelijk in Frank- rijk) maar eischen te verhinderen dat de scholen onzijdig worden, en vergen dat degene gesloten worden, welke wenschen het te zijn. Ziedaar wat de klerikalen met onze openbare scholen willen doen. Wilt ge nu weten welke vruchten dergelijk onderwijs volgens hetzelfde blad in Spanje afwerpt Ziet hier wat Le XXe Siècle er over schrijft In sommige streken van Spanje is de toestand van dat onderwijs ellendig. De meesters zijn slecht opgeleid, slecht betaald en te gering in getal. Ik heb er vroeger gekend die sedert twee Jaren naar hun mager loon van 500 fr. wachtten. De provincie van het zuiden zijn het slechtst bedeeld. In het distrikt Ma- laga kunnen slechts 14 personen op 100 lezen en schrijven, in dat van van Cadix22, in een ander 20. Aan de Belgen te zeggen of zij in zake van onderwijs gelijk willen ge steld worden met Spanje. Zoo dat hunnen wil is, dat ze nog eenige jaren de klerikalen aan 't roer houden van het land en ze zullen niets meer te benijden hebben aan Spanje, het onge lukkige Spanje, dat luilekkerland van kloosters, onwetenheid, ellende en misdadigheid. 8 Februari 1910. Jules RENS, Volksvertegenwoord iger Ziehier een eenvoudig budget van een Staatsbeambte met vrouw en twe« kinderen, eene familie die dus geenszins overlast is Huishuur.... 200 fr. per jaar. Licht per week 1,40 fr. Kolen per week 50 kilogr. aan 1,50 fr. ('t Zal geen harde winter mogen zyn Brood 18 kilogr. per week aan fr. 0,26 den kilo 2 fr. Yet 1 pond per week 1 fr. Koffie, chicorei, per week 1,50 fr. Kaas (dat is te duur). Eieren (id.) Melk 1 liter per dag 0,16 fr. Aardappelen 600 kilogr. per jaar aan 5 fr. de 100 kilogr. 30 fr. Ryst, groenten, 2 fr. per weèk. Zout, mostaard, peper, enz., 10,60 fr. per jaar. Vleesch 3 kilogr. per week aan 2 fr. den kilogr. 6 fr. Suiker 1 pond per week aan 0,40 fr. Bier 1 liter per dag aan 0,20 fr. Schoenen, kleederen, onderhoud aan 6 fr. per week. Tabak 1 pakje per week aan 0,30 fr. Verscheidene 0,50 fr. per week. Dit alles bijeengenomen en per jaar gere kend, komt men tot eene ronde som van fr. 1637,00. Men vraagt zich af hoe het mogelyk is dat beambten die slechts 1200fr. jaarwedde genieten, waarvan nog dient af getrokken de afhouding voor pensioenhoe zulke personen met zulk eene kale prêe hun huishouden kunnen beredderen. Het is een leven van gedurige ontbering en 't zou waarlyk dienen dat elke Staatsbeambte, ge huwd zijnde en nakomelingen hebbende, eene minimum-jaarwedde mochte genieten van leventien honderd franks. Het is meer dan tijd dat die bestendige hongerkuur, zooals men dit wel noemen mag, een einde neme, om plaats te maken voor een meer menschwaardig bestaan, waardig eener regeering die het lot harer ambtenaren ter harte neemt en beseft. Het bericht dat er een staartster op ons afkomt, en dat wel met de respektabele snelheid van zoo wat 2400 kilometer in de minuut, is door de Menschheid vrij koeltjes opgenomen geworden. Zoo ver heeft de wetenschap ons dan toch al vooruitgebracht. Honderd jaar geleden misschien nog niet eens zoo lang zou dergelijke mededeeling heel de wereld in rep en roer gezet hebben want bij onze geachte voorvaderen was het een geloofs punt, dat de verschijning eener komeet min stens 6én der zeven plagen van Egypte, zooniet allemaal tegelyk, voorspelde ziekte, hongersnood, oorlog of eenig ande ren geesel Gods, Nu mogen sommige geleerden dreigen met gevaren van nog heel wat ernstigen aard, die de komeet niet voorspellen, maar zelf veroorzaken kan een botsing bijvoor beeld met ons aardbolleken ofdeverbran ding van gansch onzen dampkring door de gloeiende gassen van haren pluimstaart f^een sterveling, die er het slapen voor zal aten. Ons is het vergaan van de wereld al zoo dikwijls en op zooveel verschillende manieren voorzegd geworden, dat we maar liever zullen wachten tot wo 't gezien heb ben em het te gelooree Aan de mogelijkheid van zoo'n... intieme kennismaking met de ster of haren staart, geven trouwens de sterrekundigen weinig of geen krediet. Als zy het dichtst zal gena derd zyn, dat zal gebeuren op 18 Mei a. s. dan zal de kerr. aer komeet toch nog op de kleinigheid van 26 miljoen kilometers afstand ons voorbijvliegen, en zoo ijl als het gas is van haren staart, bestaat er alle kans voor, dat de aarde met haar damp kring er zou doorvliegen als een kogel in kaoetsjoek gewikkeld, door een laag water. De bestuurder van de sterrewacht te Meu- don, by Parijs, beweert zelfs dat het geval zich reeds voorgedaan heeft, en meer dan eens. In de 18' eeuw hebben verschillende kometen met hun pluimborstel langs onzen dampkring gestreden, zonder dat deze pla neet daardoor het minste letsel heeft ont vangen. Voor den grooten hoop onzer tydgenooten zal het schouwspel van een staartster wol een nieuwigheid zyn. Den laatsten keer dat er eene aan 't firmament verscheen, die met het bloote oog als een komeet herkend kon worden, was in 1861. Wie zich dat nog herinnert, moet dus minstens 65 jaar zyn. En wie nog wil meespreken van dezelfde komeet, die ons thans wordt aangemeld, mag het voor zyn minst tot over de negen tig gebracht hebben want het is 76 jaar ge leaen, dat zy het laatst werd waargenomen. De laatste mensch die haar nog heeft gezien was lie sterrekundige John Herschel, die haar in Zuid-Afrika, den 5 Mei 1835 nog even waarnemen kon. Den volgenden nacht voDd hy haar niet meer. Deze komeet wordt de komeet van Halley genoemd, niet omdat deze Engelsche astro noom (1651-1732) haar ontdekt heeftmaar omdat hij het geweest is, die het eerst haar identiteit vaststelde en haarkringloop bere kende. Hy vond het uit, dat de kometen, die in 1531, in 1607 en in 1682 waren verschenen, alle een en dezelfde waren, die terugkwam in ons zonnestelsel om de 75-76 jaar, en voorspelde dat zy in 1738 weer zou ver schijnen. Die voorspelling werd, het mag wel gezegd, schitterend verwezenlijkt maar dat mocht Halley zelf niet meer beleven. Nu we eenmaal weten, dat de komeet, die thans weer in 't zicht komt, om de vyf, zes en zeventig jaar verschijnt, kunnen we haar in de kronyken der Oudheid tot het jaar 12 voor de geboorte van Kristus ver meld vinden. Dat de staartsterren zoolang wegblijven en dan slechts enkele maanden in ons zicht zyn, ligt aan het feit dat zy geen cirkel be schrijven in haar vaart, maar wel een ellips, een figuur als een wijd uitgerokk'en kousenband, aat met zyn smalsten kant naar ons is toegekeerd. Als de komeet van Halley op het andere toppunt van de elips was, dus net verst van de aarde af, dat was in 1874, dan bevond zy zich op een afstand van 5282 miljoen kilome ters van de zon. In den korten draai was haar snelheid slechts 65 kilometers per minuut, maar sedert zy den terugtocht aan vaard heeft, is die snelheid in ontzaglijke mate toegenomen. Terugkeerende kruist'zy de banen die de groote planeten beschrijven om de zon. In Oktober 1906 had zy een vaart van 300 kilometers in de minuutin April 1909 bereikte zy de baan van Jupiter met een snelheid van 837 kilometrs in de minuut, om dat rekord tot 2491 kilometers te bren gen, op het oogenblik, dat wy haar het dichtst in onze buurt hebben, Wat nu nog gebeuren kan is, dat zy door èén dezer planeten wordt aangetrokken en iets of wat van haar baan afwy'kt, met ge vaar, ons op 't lijf te loopen maar, zooals we reeds aan het beg:n van ditopstel zeiden, wordt deze gebeurlijkheid door cle sterrekun digen niet gevreesd. Dat deze geleerden met de staarster erg ingenomen zyn, laat zich gemakkelijk be grijpen. Sedert 1834 zyn hun hulpmiddelen tot waarneming van de hemelverschijnselen, oneindig vermeerderd en verbeterd en ze hopen thans een massa dingen te zien en te leeren die by de laatste verschijning dezer staartster nog geheel buiten het bereik der Wetenschap waren. Zy zullen nagaan of de nabyheid van dit hemellichaam geen storende werking oefent op de elektrische en magnetische verschijn selen en hopen op een kolossalen regen van vallende sterren vergast te worden. En dan hebben ze thans ook nog de foto grafie aan hun beschikking, welker won- derblik de komeet reeds in September ont dekt heeft, en die hun nu nog wel geheime nissen onthullen zal, die het menschelyk oog, hoe sterk gewapend ook, nimmer zou waarnemen. Na 25 jaar klerikale regeering en om zon der veel woorden heel kort te zyn.deelen wy enkel met cyfers de miljoenen mede, die bewyzen dat ons land sedert 1884 rijker is geworden. We zullen maar dit herinne ren In 1884 streden de klerikalen tegen de liberalen onder den kreet A bas les Graux-impöts. Weg met de Graux- belastingen. In 1884 viel het liberaal mi nisterie, en de klerikalen namen het bewind over. Ziehier nu hoe zy hunne belofte ver vulden Grondlasten In 1885 23,429,400 fr. In 1908 28,300,000 fr. vermeerdering 2,870,600 fr. Personeele belastingen In 1885 18,723,000 fr. In 1908 24,440,000 fr. vermeerdering5,717,000 fr. Patentrecht In 1885 7,058,000 fr. In 1908 13,000,000 fr. vermeerdering 5,942,000 fr. Belasting op de mijnen In 1885 329,000 fr. In 1908 1,770,000 fr. vermeerdering: 1,441,008 fr. Invoerrechten In 1885 30,660,000 fr. In 1908 56,000,000 fr. vermeerdering26,310,000 fr. Accijnzen I. Buitenlandsche wijnen In 1883 4,506,000 fr. In 1908 8,516,009 fr. vermeerdering 4,010,000 fr. II. Inlandsche sterke dranken In 1885 9,570,000 fr. In 1908 39,743,000 fr. vermeerdering 30,173.000 fr. III. Bieren Irt 1885 14,038.000 fr. In 1908 21,000,000 fr. vermeerdering 6.962,000 fr. IV. Azynen In 1884 12.000 fr. In 1908 60,000 fr. vermeerdering 48,000 fr, V. Azynzuren In 1885 niets In 1908 95,000 fr. vermeerdering 95.000 fr. VI. Suikers en siropen In 1885 3,103,000 fn. In 1908 17,600,008 fr. vermeerdering 14.503,000 fr. VII. Margarine In 1885 niets. In 1908 550,000 fr. vermeerdering 550,000 fr. VIII. Tabak In 1885 1.200.000 fr, In 1908 9,400,000 fr. vermeerdering 1.200,000 fr. IX. Vergunningsrecht In 1885 niets. In 1908 5.000,000 fr. vermeerdering 5,000,000 fr, X. Vischrerloven In 1885 niets. In 1908 200,000 fr. vermeerdering 200,000 fr. Er zyn nog honderd andere posten in evenredigheid even sterk aangegroeid. De hier medegedeelde zyn vermeerderd met eene som van 107 millioenol duizt-nd frank 'sjaars, en ze zullen nog elk jaar stijgen. Weet ge nu wie het overgroote deel in deze 107 millioen betaalt De neriugdoe- ners en het arbeidende volk alleen. En weet ge wie aan dit stelsel verande ring kan toebrengen Nog eens, het arltei- dende volk en de neringdoeners alleen. In ons nummer van 2 Januari 1.1. wezen wij er op, hoe weinig de geko zenen der katholieke werklieden, in den Raad van Aalst, de belangen der werkende klasse verdedigen en behar tigen- Telkemale als er een demokratisch voorstel in 't belang der werklieden in

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1910 | | pagina 1