HDI55 EMENTAflis HET Ah IBERAAL,DEMOCRATISCH WEEKEI V Prijs 3 centiemen hol nummer Vijfde Jaargang Nummer" 10 Zondag Maarl 1910 W Liberale Wijkclubben. Vrouw en - Voorzi en igheid WILLEMSFONDS. Groot Soldatenbal Nog liet Schooldebat. De klerikale pers. Een goede priester. Een schandaal. Wal is er onrechtvaardig Er Geld is geen A bonnementsprijs 3 fr. voor de stad en deri omten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. per drukregel Gewone 15 centiemen Prijs der Annoncen. j Reklamen 75 centiemen Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst. Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank AALST, 5 MAART 19iO. Op Zondag 6 Maart bezoek aan de Wijkclub De Moedige Strijders. Vergadering voor de verschillende wijkclubben in hun lokaal te 2 uur stipt. Vertrek van de Groote Markt, ten 2 1/2 u. namiddag. Allen op post Liberale Op Zondag 6 Maart, te 4 1/2 unr namiddag, ten lokale Concordia Schoolstraat, Algemeene Verplichte Vergadering op boet van 25 centiemen. Orde van den dag Verslag over de rekening van het dienstjaar 1909. Mededeelingen Balloteering van nieu we leden. De kostelooze boekerij van het Wil lemsfonds, afdeeling Aalst, gevestigd Graaf Egmont Groote Markt, is alle zondagen open van 10 1/2 tot 11 1/2 ure voormiddag. De hulpboekerij te Nieuwerkerken, bij Madame W' Van Sande, is open alle Zondagen van 7 tot 8 ure 's mor- gens. mMh op Halfvasten Alleman Soldaat* IM in Concordia op Zondag O Maart, te Q uur 's avonds, in voormeld lokaal SOLDATENBAL, te geven door de Turn-en Tóoneelkring Help U Zelve. Na Middernacht Kostelooze Tombola. Uitloting eener Eene zaak hindert verschrikkelijk de klerikale rechterzijde, der Kamer, het is de openhartige, rechtzinnige houding door de volksvertegenwoordi gers der linkerzijde, zoowel door de socialistische als de liberale linkerzijde aangenomen in de kwestie der toela gen te verleenen aan de vrije scholen Onze klerikale revolutiemakers re kenden van wege de oppositie op eene stellige eri volstrekte weigering van alle ondersteuning aan het vrij on- dat alleen was hun dunkens derwijs van aard den schooloorlog te wettigen waarmede zij de kiezers van den bui ten bedreigden en den schrik op het lijf poogde te jagen. In plaats van die stellige en volstrekte •weigering hebben zij van wege MM Masson en Coq namens de liberale partij en van wege M. Van der Velde namens de socialistische partij de vol gende dubbele verklaring ontvangen 1. Het programma der oppositie behelst en bevestigt eerst en vooral de vrijheid van onderwijs gewaarborgd door artikel 87 der grondwet. 2. Het programma der oppositie stelt geen beletsel aan het toekennen van subsidien aan het vrij onderwijs. Het verleenen van toelagen kan nimmer aanzien worden als een recht ten voordeele van wie, of van welke scholen het ook zij, noch eene ver plichting daarstellen voor de open bare besturen. Het verleenen van toe lagen is een feit, waarvan de verwe zenlijking afhangt van de omstandig heden van tijd en plaats, van de ge vallen van nut en de noodwendighe den welke zich kunnen voordoen. Zoo kan de invoering van den leer plicht, een der voornaamste punten van het liberaal programma, aanlei ding geven tot dezen feitelijk dubbelen toestand vooreerst dat de openbare scholen onvoldoend zullen zijn om er al de kinderen in op te nemen, aan welke het onderricht zal moeten gege ven worden en dan ook, dat de arme ouders de vrije keuze moeten hebben der school waarheen zij hunne kinde ren willen zenden. Deze dubbele daadzakelijke toestand is voldoende om het verleenen van toelagen aan het vrij onderwijs te wet tigen en te verrechtvaardigen. Aan het bekomen dezer toelagen zal slechts deze ééne voorwaarde worden gesteld dat het verstrekte onderwijs ernstig en vruchtdragend zal wezen, 't is te zeggen dat men van wege de onderwijzers en de onderwijzeressen waarborgen zal eischen van genoeg zame opleiding, bekwaamheid en zede lijkheid en dat er daarenboven een minimum van leerprogramma worde toegepast. Ziedaar de uitdrukkelijke, rechtzin nige verklaringen der linkerzijde en waarbij geheel de oppositie zich heeft aangesloten en ziedaar wat de klerikale partij hindert, wat haar een pijnlijken doorn is in den voet. Inderdaad, hoe zullen de klerikale revolutiemakers het nu aan boord leggen om den schooloorlog uit te lokken en aan het woeden te krijgen, nooitzal men aan hunne .scholen raken zelfs zullen zij in de verleende toe lagen voor hun onderwijs den gelde lijken steun vinden waar ze immer zoo gretig naar hunkeren I Ach ja, dat is wel jammer voor de klerikale partij, en hare woord voerders hebben tijdens het school debat immer getracht de bespreking van de hoofdzaak af te brengen, inci denten te verwekken, nevenzaken op het tapijt te brengen. De minister der openbare ontredde ring van het onderwijs, heeft op de kwestie zelve niets geantwoord, on danks het aandringen der redenaars van de oppositie de houding van mi nister Descamps-David is vernederend geweest voor hem, erbarmelijk voor de klerikale partij. De kalme en wijze houding der linkerzijde in gansch dit debat en de beschouwingen der liberale redenaars overvolkonderwijs en opvoeding strek ken de liberale partij tot eer. Alles laat ons voor Mei de bekroning van ons gezamentlijk pogen voorzien een schitterenden trioml Maart 1910. Jules RENS, Het besluit van M. Legendre is waard te worden onthouden Vermits Rome wel het Concordaat heeft aanvaard ten tijde van Napoleon I, waarom nu de mutualiteiten en de cc Associations cultuelles niet aanvaarden. De diplomatie van Merry del Val zal voor gevolg hebben den val vein de christelijkheid in Frankrijk, zooals de Romeinsche koppigheid ze reeds verloren heeftin Rusland, 111 Duitschland, in Engeland en door uitbreiding in de Ver- eenigde Staten. Komende van een katholiek dagblad- chrijver, zijn deze woorden eene zeer belangrijke bekentenis. Hoe dikwijls reeds zijn de vrijzinnige dagbladen uit gescholden geweest om dezelfde ge dachten te hebben uitgedrukt. Vooral De Volksslem heeft aan dit schelden meegedaan. ouden Volksvertegenwoordiger M. Ernest Legendre, een oude strijder der Fransche klerikale pers, die hoofdopsteller is geweest van Le Répu- blicain Catholique, schrijft o Eene vrjje, onafhankelijke stem kan zich niet meer doen hooren in de klerikale pers, verschrikt door de bedreiging van hel en escommunicatie. Verder neemt hij de verdediging van de Fransche geestelijkheid als volgt O Terwijl men de schandaligste overvloed en weelde in liet Vatikaan bestatigt, eene ware weelde van Bouddha, is de Fransche geestelijkheid in de armoede gedompeld. De Paus die de armoede preekt aan... de ande- ren, en ontelbare rijkdommen opeenstapelt, laat aan Frankrijk, de oudste dochter der Kerk, den St-Pieterspenning over, maar hy vergeet er bij te voegen da.t deze sedert lang niets meer opbrengt in Frankrijk. En, in de plaats der 500 millioen die hy hun aftrekt door het verbieden van te gehoorzamen aan de nieuwe Fransche wet, geeft Pius X eene koninklijke gift van.... 3000 frank inkomen te verdeelen onder de 58,000 parochiën van Frankrijk. De Flandre libérale spreekt heden over eenen katholieken priester, die verge ten is, de abtGilson, overste van het semi narie van Floreffe en pastoor-deken van Bouillon. Men verzekert zelfs dat deze priester gelast was met het godsdienstig onderwijs te geven aan de kinderen van den Graaf van Vlaanderen gedurende hun verblijf op het kasteel der Améroïs. Deze abt was doordrongen van vryzinige gedachten. Eens werd hy uitgenoodigd, in Mei 1873, de kerkwijding bij te wonen in zijne oude parochie, 'en bij het middagmaal stelde hij eenen heildronk voor, waarin hij den wensch uitdrukte dat er tusschen de eerlyke lieden eene eendrach' mocht heerschen gesteund op de groote beginselen van natuurlyk recht, zonder onderscheid van politiek of gods dienstige zienswijze. Nauwelyks had hij deze woorden uitgesproken of de bisschop, die by het vriendenmaal tegenwoordig was, sprak hem toe Mynheer, gij hadt beter gedaan van te zwijgen. M. Gilson heeft deze gebeurtenis zelf ver haald in zijne gedenkschriften, erbyvoegen de lk wist dat men my zou laken, maar ik meen eene goede daad te begaanen na ze bedreven te hebben, onderwierp ik my, gelyk een soldaat voor de militaire tucht moet buigen, en ik zweeg. Nochtans berouwt het my niet, zulks gedaan te hebben, God ziet in myn hart Verder schryft hy in dezelfde gedenk schriften Men zou eene menigte brochuren moeten drukken en verspreiden, welke geschreven zijn met het lofwaardig inzicht dat de pries ters goddeloos noemen. Men zou vooral de jongelieden mogen gewennen aan de over weging, het vrij onderzoek moeten aanbeve len. Want, zoodra de menschen gebruik zul len willen maken van hun verstand, zullen de positieve godsdiensten weldraverdwynen, Hy stelde dus het onzijdig onderwys voor. En om den weerstand der geestelijkheid te overwinnen, die toch nooit zal plooien om vryelyk te onderzoeken, wat zy leert en voorhoudt, wenschte abt Gilson, van toen af, de afschaffing van de openbare begrooting der eerediensten, de ondersteuning der pries ters door de geloovigen en het maken eener maatschappij die stoffelyk en zedelijk de priesters zou ondersteunen die de kerk vaarwel zeggen. De gedachten van dezen goeden priester zyn slechts na zynen dood openbaar ge maakt, wat uitlegt dat hij het lot niet onder gaan heeft van den armen priester Daens. De abt Gilson was afkomstig uit het land van Cincy. terwijl de anderen aan tarief mogen verkoopen. Iedereen is gelijk voor de wet En omdat deze herbergier moet ver huizen of om gewichtige reden eene andere gemeente gaat bewonen, moet hij 6o tot 200 fr. betalen, terwijl de blijvende niets moet betalen. Iedereen is gelijk voor de wet En de brouwers-eigenaars zijn borg voor de personeele belasting, die door de bewoners-herbergiers niet betaald wordt. Iedereen is gelijk voor de wet En de oude herbergiers, omdat zij eeni- ge jaren vroeger geboren zijn, mogen mits een bier- of oud geneverpatent, allerlei sterke dranken verkoopen, en de jongere die evenveél patent, betalen, mogen geen druppeltje verkoopen zon der vergunningsrecht, of stellen zich bloot hunne herberg te zien sluiten en eene groote boete te vervallen. Waarom geene éénheid, geene ge lijkheid voor iedereen Waarom wetten die de eenen be gunstigen en de anderen benadeelen Zulke wetten zijn onrechtaaardig en zijn slechts waardig van een Gouver nement, dat door onrecht is gekomen en zich door onrecht aan het Bestuur vastklampt. Het Vergunningsrecht Recht waarbij aan eenige personen eene gunst ten nadeele van anderen toegeataan wordt. Art. 6 der grondwet zegt nochtans Alle Belgem \ijn getijk voor de wet Maar dit is eene onwaarheid, eene leugen, eene hersenschim geworden De Grondwet is door het katholiek ministerie zoodanig verkracht, dat er slechts de schaduw van overblijft. Iedereen is gelijk voor de wet En de eene herbergier betaalt een ver genningsrecht van 50 tot 200 fr. en de andere niets. Iedereen is gelijk voor de wet 1 En de kinders wier ouders komen te sterven, m®eten 6o tot 3öo fr. betalen Een Antwerpsch blad maakt het vol gende feit bekend Een dokwerker, Gosselet genaamd, oud 25 jaar, wonende in de Prekerstraat, 77, te Antwerpen, verloor enkelen tyd geleden zijn werkboekje, dat in handen kwam van een anderen werkman, 22 jaren oud, en zich noemende X. Deze trok met het boekje naar Charleroi, waar hy onder den naam van Gosselet in de kolenmynen ging werken en hy zekeren dag onaangenaamheden had met de politie, waarvoor proces-verbaal tegen hem werd opgemaakt en hy goedvond de plaat te poetsen. Tot zyne niet geringe verbazing kreeg Gosselet, de echte, rond December laatst leden een bevel om voor den rechter te ver- ichynen te Charleroi. De man toog naar t commissariaat zyner wyk, waar men hem niet kon inlichten en waar men hem aanried in elk geval naar Charleroi te rei zen. De man verkocht al wat hij van zyn schamel plunje missen kon om een spoor kaartje te koopen. De zaak werd uitgesteld zonder dat Gosselet wist waarom, want hij had geen woord verstaan van wat er in de gerechtszaal was uiteengezet. Als vergoe ding ontving Gosselet eenige franken. Op 26 Januari moest Gosselet opnieuw voor de rechters verschynen en weer ver kocht de man wat te verkoopen bleef en weer kocht hy een kaartje en weer reisde hy af. Zoo min als de eerste maal verstond hij wat er allemaal verteld werd. maar duide lyk was 't dat men hem geen goed wou. Een heer sprak tegen hem, dreigend hem met den vinger aanwyzend. Getuigen verklaar den van alles met heftige gebaren. Een ver dediger had hy niet en de taalman vertaalde dat Gosselet verklaarde niets van het straf baar feit te weten. De debatten waren afgeloopende voor zitter las iets af.... de taalman vertaalde dat hy acht maanden gevangenisstraf kreeg en honderd frank boet. Twee gendarmen na men hem dadelyk in hechtenis en brachten hem niettegenstaande zyne Vlaamsche pro testen achter 't slot. Daar zat nu Gosselet, de echte, terwyl thuis zyne jonge vrouw met hare drie arme kleiutjes gebrek en onrust leden. Daar de man die zich vroeger te Charleroi voor Gosselet had uitgegeven zyn mond niet houden kon, kwam de rechterlijke dwaling aan het licht. De valsche Gosselet werd ge klist en Gosselet de echte werd op vryen voet gesteld. De man kreeg die nieuwstijding te Saint-Gilles, waar hij drie dagen verbleef, na vierdagen te Charleroi gezeten te hebben De man was zonder miadelen en hy had niets meer te verkoopen om zich een reis- kaartje aan te schaffen. Hy ging dus weer naar het commissariaat om raad, waar men hem heel lieftallig een onderkomen aanbood in den amigo, 's Anderendaags zou men dan zien wat er te doen was. Gosselet meende terecht dat hy van de Staatsgebouwen geen misbruik mocht maken en hy hunkerde er naar vrouw en kinderen weer te zien. Ge lukkig wist hy eene barmhartige ziel op te delven, die hem den prys der reis betaalde tn zoo geraakte Gosselet weer in Antwerpen. M. Augusteynsvan Antwrepen stel de daarover in de Kamer eene vraag aan de minister van Justicie, en druk te de hoop uit dat het slachtoffer dezer rechterlijke dwaling eene vergoeding zal bekomeA. De minister belooft, dat hij zal on derzoeken of er bezondere maatregelen dienen genomen te worden voor Gos selet, zoodra er een bepaald rechterlijk besluit zal genomen zijn. Voegen wij erbij dat het beroepshof van Brussel de zaak gerechterlijk heeft vereffend, maar dat belet niet, dat Gosselet alles kwijt is en zulks, omdat men hem te Charleroi niet verstond hij kende te weinig fransch, de rechters kenden geen Vlaamsch. Moest ooit te Gent een Waal worden veroordeeld omdat hij geen Vlaamsch genoeg kent en de rechters geen Fransch, Belgie ware te klein om overhoop te worden gezet. Nu worden er eenige woorden over gerept in de nieuwsbladen en daarmee is 't spel uit. In Charleroi, in Luik, in alle groote Waalsche steden verblijven duizenden Vlamingen, waarom zijn er daar geene rechters die Vlaamsch kennen. Door de uitbreiding van het onder wijs zal men er toe komen al wie een openbaar ambt of bediening vervult zou Vlaamsch en Fransch moeten ken nen, opdat men buitenlands niet zou kunnen zeggen, dat in Belgie een Belg veroordeeld werd omdat zijne rechters hem niet verstaan konden. Wetgevers en uitvoerders van wet ten moeten de twee talen machtig zijn, ziedaar tot hoeverre men moet komen en kan komen, gelijk M. Mas son van Bergen het op het Congres te Mechelen zeiiie. Waneer M. Rens en onze liberale vrien den een nuttigen noodzakelijk werk vragen aan 't Ministerie, dan krygen zy voor ant woord Er is geen geld Vragen zij eene nuttige en noodzakelijke hervorming, by voorbeeld een pensioen van 360frank'sjaars voor al de oude werklieden, dan luidt het antwoordt weeral Er is geen geld Zooals wy het dikwijls reeds gezegd heb ben, 'tis al spaarzaamheid dat men hoort.,, wel te verstaan, wanneer er geen spraak is van kloosters en kloosterscholen, van vette postjes aan klerikalen, van duizenden en duizenden franken voorde klerikale kies- draversen hulpgelden aan vreemde paters en nonnen. Maar, er is geen geld meer 0111 de werk lieden en bedienden van den Staat behoorlijk te betalen 't is daarom, onder andere, dat er zooveel boventallige bedienden en werk lieden zyn, die, niettegenstaande hunne lange en goede diensten, toch niet bepaald benoemd geraken. Er zullen welhaast meer boventalligen zyn dan benoemde werklieden en bedienden. 'tlsook't gebrek aan geld, dat de oor zaak is der overdrevene spaarzaamheid, tengevolge van dewelke er in den spoorweg mannen zyn die 14 uren daags dienstdoen, zonder zelfs den tyd te hebben om te eten anders dan uit de vuist en gedurende het uitvoeren van hun werk 't Is altijd hetzelfde liedje Eu is geen geld Maar er is toch geld voor zotte, nut- telooze, uitzinnige verkwistingen. Wy herhalen het, toen de heer Delbeke minister werd, kocht hy op onze kosten voor meer dan 200,000 frank menagiegoed, 30.000 fr. lynwaad, 25,000 fr. zilverwerk. 8000 fr. potten en pannen, enz. enz. Destijds heeft de Volksgazet dat lyslje in al zijnA détails afgekondigd. Maar, wanneer de landbouw geteisterd wordt door hagel, overstrooming of on weder, is er geen gelu om die brave lieden ter hulp te komen 1 Maar het Ministerie verkwistte reeds 14 millioen om eene milietaireschool te bouwen, en alles daarvoor is nog niet be taald een tunnel of onderaardsche gang werd gemaakt te Laken, die O inlllloen kostte, en er wordt zelfs geen gebruik van gemaakt De herstelling van 't koninklijk Paleis te Brussel kostte reeds 13 mil lioen* en 't laatste woord is nog niet gezegd

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1910 | | pagina 1