r7
T AR ROND la
*~v
Prijs 5 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang Nummer 11
Zondae 13 Maart 1910
i1
WILL KM S FONDS.
Voor Taal <11 Vrijheid.
DE POEL
Het Arbeiders-
Syndikaatschap^
De Godsdienstkwestie
Hel ministerie der miserie.
Vreemde indringsters.
Betrekkingen.
Waartoe de k loosiers dienen
-31&
tecs.' i *1
Gewone 15 centiemen 1
Reklamen 75 centiemen Per ru
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den Duiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1. Aalst.
Prijs der Annoncen:
AALST, 12 Al A ART 1910.
De kostelooze boekerij van het Wil
lemsfonds, afdeeling Aalst, gevestigd
Graaf Egmont Groote Markt, is
alle zondagen open van 10 1/2 tot
111/2 ure voormiddag.
De hulpboekerij te Nieuwerkerken,
bij Madame We V.an Sande, is open
alle Zondagen van 7 tot 8 ure 's mor
gens.
Letter- en Tooneelkundig Gezelschap
O
149e VERTOONIXG
op Stadsschouwburg
den Zondag 20 Maart 19iO,
om 6 uren stipt 's avonds,
met de
medewerking van Mev. J. Blanhenstein
en de;
Symphoniekring Door Eendracht Groot.
Bekroond Drama in drie bedrijven.
door Piet Van Assche.
IIy is niet Jaloerse!»,
neen, 't 1» 't Katje,
Blijspel door F. Van Sande.
Bureel 5 1/2 uren. Gordijn 6 uren.
Beneden plaatsen 2 fr. Balcon 1 fr.
Gaanderij 50 centiemen.
Over 't algemeen heeft het Syndi
kaatschap der arbeiders voor doel de
groepeering der werklieden tot verde
diging hunner arbeids-belangen, 't is
te zeggen ter verdediging hunner be
langen, in hunne betrekkingen met de
bazen.
De wet erkent hedendaags het wet
tig bestaan dezer groepeeringen, onge
lukkiglijk ontneemt art. 310 van het
strafwetboek hen schier alle middelen
tot praktische werking. Niettegen
staande het behoud van dit ellendig
art, 310 ontwikkelt het syndikaatschap
zich voortdurend; behalve dat, wan
neer er spraak is van arbeiders-syndi
katen, er zeer weinige zich onderwer
pen aan de wettelijke erkenning der
vakvereenigingen waaraan we hiervo-
ren herinneren.
Wat ervan zij of er spraak is van
wettig erkende syndikaten of van op
•zich zelf bestaande vakvereenigingen
zonder eenig wettelijk karakter, we
willen onderzoeken welke voorwaarden
groepeeringen van dien aard moeten
vervullen om waarlijk nuttig te zijn en
het doel te kunnen bereiken waarvoor
ze werden gesticht.
Het rechtstreeksch doel der werklie
den syndikaten, we zegden het in den
aanvang van ons artikel, bij de bepa
ling van het arbeids-syndikaatschap
is de belangen der werklieden te ver
dedigen in hunne betrekkingen met de
bazen
Het voornaamste wapen, ik ging zeg
gen, het eenig wapen der arbeiders, om
de moedwillige onrechtvaardigheden
van onredelijke werkgevers te keer te
gaan en voldoening te bekomen voor
gegronde eischen is de werkstaking.
Eene eerste en onmisbare voor
waarde in elk ernstig en machtig syn
dikaat is de handhaving eener strenge
en onverbiddelijke tucht, waarvan het
'begrip moet levendig gemaakt worden
in den geest van al de leden en welke
voor gevolg moe.t hebben het verhinde
ren van elke noodeloo{e of ongerecht
vaardigde werkstaking, het vermijden
van elke moeilijkheid of betwisting in
welke het goede recht niet geheel en al
erkend zou wezen.
De tweede onmisbare voorwaarde is,
dat wanneer eene werkstaking noodig
en rechtvaardig wordt bevonden, om
dat het syndikaat alle onderhandelin
gen met de bazen heeft beproefd en
alle middelen tot minnelijke schikking
en overeenkomst heeft uitgeput om de
staking te vermijden dat dan, zeg
gen wij, het syndikaat machtig genoeg
zij om deiwerkstaking op te leggen niet
alleen aan de algemeenheid zijner
leden, maarook nog aan al de arbeiders
welke vreemd zijn aan het syndikaat.
Deze macht bezit het syndikaat niet
of zal ze nooit bezitten, tenzij het over
genoegzame geldmiddelen beschikt, om
de arbeiders gedurende geruimen tij.!
het noodige te kunnen verschaffen
voor hun eigen nooddruft en dien van
vrouw en kinderen.
Om de noodige hulpmiddelen te be
zitten en tevens op het onontbeerlijk
gezag aanspraak te kunnen maken bij
de bazen, met welke men verplicht is
in strijd te gaan, moet het syndikaat
gerugsteund zijn door de massa der
arbeiders, het moet rijk zijn door het
getal zijner aanhangers, rijk ook dooi
de gelden waarover het beschikken
kan, opdat de grevisten en hun gezin
niet dadelijk de prooi worden van ge
brek en ellende. -
Als men nu deze grondbeginselen
toepast op hetgene te Aalst bestaat
moet men bekennen, dat er voor het
zelfde vak drie of vier vereenigingen
bestaan, de eene zwakker dan de
andere, de eene erkend en de andere
niet, maar in algemeenen regel alle te
zwak en onbekwaam om eene werk
staking vol te houden en tot goed einde
te brengen.
Het is de verdeeling der werklieden
politieke syndikaten die betreu
renswaardig mag heeten, welke de oor
zaak is hunner zwakheid en ook oor
zaak der talrijke werkstakingen welke
de bevolking van Aalst teisteren.
Niemand immers zal loochenen dat
de onderhandelingen met die verschil
lende groepen,welke op politiek gebied
tegenover elkander staan, uiterst moei
lijk zijn en grootste hinderpaal daar-
stellen voor het vreedzaam oplossen
der geschillen welke tusschen nij veraars
en werklieden oprijzen.
Niemand zal ook loochenen, dat het
meestal de liefdadigheid der burgerij
is, in plaats van de kassen der vereeni
gingen, welke den min of meer langen
duur der werkstakingen mogelijk
maken.
Uit dat alles volgt dat het wensche-
lijk ware zoowel in het belang der
bazen, als in dat der arbeiders, in elk
nijverheidsbedrijf maar een enkel syn
dikaat te hebben, dat niet bestuurd zou
worden door burgers, welke daarin
geen enkel vakbelang hebben, maar
door bekwame, verstandige arbeiders,
beter op de hoogte dan burgers om de
belangen van hun vak te verdedigen
en die, beschikkende over aanzienlijke
middelen, beter dan voorheen de zware
verantwoordelijkheid zouden gevoelen
welke op hen weegt uit hoofde van het
mandaat, dat hun werd toevertrouwd
9 Maart 1910. JULES RENS
Volksvertegen woordigerJ
Nooit heeft de liberale party den katho
lieken godsdienst vervolgd. De liberale
partij is eene partij van vooruitgang en
vooral eene partij 'van verdraagzaamheid, j
en zij wil alle geloofsovertuigingen eerbie- I
digen. Alleenlijk, wy' verzetten ons tegen
de inmenging der priesters in 'politieke
zaken, en tegen hunne pogingen om alle
wetten te doordringen met hunne vrijheids- j
doodende strekkingen.
Dat wil zeggen, dat de liberale partij, als
)artij, niet éénen godsdienst vijandig is, en
jepaaldelyk de vijand niet is van den katho-
Heken godsdienst, wier vrijheid zij altijd
geëerbiedigd heeft en blijven eerbiedigen j
zal.
Niemand in de liberale partij, zou eene
wet willen stemmen, die zoude vijandig zijn
aan de vrijheid der godsdiensten, en bijzon
derlijk van den katholieken godsdienst. Dit
is zoodanig waar, dat ik eens gezegd heb.
n ik geef u het recht zulk gezegde te her
halen, dal, indien men wilde verbieden
mis te lezen, ik zelf zou naar de mis gaan
ten leeken van protestatie.
Gij moogt dus in volle gerustheid de laste
rende beschuldigingen logenstraffen, die
gy wel tot mijne kennis hebt willen brengen.
(get.) Paul JANSON,
Eri nu nogmaals stellen wij aan onze
tegenstrevers de vraag
Zullen zy eerlijkheid genoeg bezitten om
zulk schrijven van eenen hooggeroemden
hoofdman als Paul Janson, in hunne gazet
ten over te nemen, of zullen zy schaamteloos
genoeg zijn-om voort te gaan in -hunne leu
gen- en lasterende taak, en hunne volgelin
gen doen gelco ven dat. liet liberalism us de
vijand is van den katholieken godsdienst
Wy zijn gelukkig onze lezers heden eenen
brief van den heer Paul Janson mede te kun
nen deelen, en hun zijn antwoord te laten
kennen op de vraag
Is het liberal ismus den hat kolieken gods
dienst vijandig, en zoudet gijdes geval
lende, maatregelen goedkeuren die den
katholieken godsdienst zouden vervolgen
Ziet hier zyn antwoord
Beste Heer,
Uwe vraag verwondert my.
We spreken veeleer nog van de ze
delijke miserie dan van de stoffelijke,
hoewel de laatste er ook bij te pas
komt.
De ministeries zitten volpennelik-
kers en nagelbijters, kreaturen van al
de klerikale aanbidders van 't gouden
kalf, het heele land door nestelen
briefwisselaars van het arbeiders- of
fice, nietsdoende opzichters van dit
en dat allen in den kaas gestopt ter
wille van de stemmenjachtmillioe-
nen worden aan al die knagers nutte
loos weggegooid, voor de arbeiders als
ze oud en versleten zijn is het de mise
rie 9 centen daags
Kloosters, kerkfabrieken, konijnen
en geitenbonden allemaal instellingen,
die naar 't geld hunkeren of den kleri-
kalen politieken winkel doen draaien,
scharrelen uit de Staatskas millioenen
en millioenen subsidien voor de uit
buiting der jeugd en de verbetering
van het bokken- of zwijnenras. Als
ongelukkige landbouwers gelijk die
van 'tland van Waes den 12 en 23
Maart 1906, door eene ramp worden
getroffen en duizenden de vrucht van
hunnen arbeid door den springvloed
zien vernielen aan het goeverne-
ment eene subsidie vragen om hunnen
nood te lenigen dan is er geen geld,
de slachtoffers mogen bedelen, miserie!
Voor de directeurs, onderdirecteurs,
inspecteurs, oversten, onderoversten
van alle diensten, reeds goed ingevet,
zijn cr aanhoudende schadevergoedin
gen voor verblijf, reiskosten voor dit en
dat, fooikens bij elke gelegenheid en
zelfs zonder gelegenheid ten beste
voor de eenvoudige werklieden van
den ijzeren weg, voor de treinwach
ters, de postbedienden, de brievendra
gers en al de nuttige factoren der
staatsdiensten, overtollige uren werk
en slechte betaling miserie
In zedelijk opzicht is 't niet beter
gesteld. Hoe kan het anders het kle
rikaal goevernement vernietigt het
nationaal onderwijs, scholen waarin
onkundigen de plak zwaaien onder het
gezag van den pastoor, of van den
eenen of anderen verwaanden geeste
lijken bestuurder hebben de goede
scholen vervangen in die klerikale
scholen worden vooroordeel en bijge
loof gevoed, valsche begrippen inge
pompt, in een woord het karakter van
het volk wordt er bedorven door een
sectarisch onderwijs, miserie
Renegaten van alle slag hebben den
voorrang boven mannen van verdien
sten, van hoog tot laag in alle bestu
ren, in leger en gerechtsoven wor
den de muilentrekkers in de beste
plaatsen gefoefeld, of er worden sine-
kuren voor hen geopend in de hooge
school, zoowel als in de volksschool
worden kruipers en vleiers in de
plaats gesteld van karaktervolle man
nen, Miserie miserie
Overal ziet men kloosters oprijzen
als paleizen terwijl het onderwijs ver
valt en beneven die kloos/ers, andere
paleizen, voor bedelaars, dieven en
bandieten, gevangenissen zoo groot als
steden, bedelaars en landloopers-in-
richtingen die geheele streken beslaan,
gevangenhuizen waar geheele zwer
men boosdoeners op kosten van de 1
Staat gekoesterd worden volgens de
moderne gezondheidsleer, terwijl dui
zenden arbeiders in ongezonde kroch
ten hun leven slijten. Miserie
En 't ministerie zelve. Zie, de be-
sprekfng der fondatien van den koning
en van de schoolpolitiek 1 an het
goevernement. Heeft men ooit een
miserabelder ministerie gezien of eene
miserabeldere partij dan de klerikale
partij en het klerikale ministerie. Maar
ook hoe kan het anders Zijn niet een
groot deel van al die mannen rene
gaten en muilentrekkers Zagen we
nog niet heel lang geleden Renkin te
Aalst niet optreden met al de verdedi-
pers van Algemeen Stemrecht en voor
't volk Wat antwoorden die mannen
over de 30,000,000 van den Congo,
over de vernieling van het onderwijs.
Niets, Niets.
Hun doel., Geld en macht
Hunne middelen,.. Onwetendheid, verraad
Totaal miserie.
Verstandelijke en stoffelijke miserie
Voor het Belgische volk.
Onder de twee laatste klerikale ministers
van openbaar onderwijs hebben reeds 68
Frarische nonnen het Belgisch burgerrecht
bekomen, en weTden in ae aangenomen en
gemeentescholen als leermeesteressen aan
gesteld om de plaats in te nemen van onze
Belgische onderwijzeressen. Wie weet hoe
dit getal voor de kiezingen van 1910 nog zal
aangroeiën.
Voegt daarby de vroeger ingeburgerde
kloosterlingen en wy komen tot een klein
leger zwarte kinderopvoedsters en budget-
knaagsters. Dit zyn allen vreemdelingen,
welke zich in België hebben gevestigd, en
alhier rijke eigendommen aankochten en de
plaats innemen onzer burgersdochters, wier
ouders zich groote opofferingen getroostten
orn hunne kinderen een diploma van onder
wijzeres te verzekeren,
Het is geenszins te verwonderen dat de
klerikalen met het oog op verdere inbur
gering der vreemde nonnen, de Staatsnor
maalscholen ondermijnen. Het verwondert
ons ook niet dat onze tegenstrevers zich zoo
hardnekkig verzetten tegen het oprichten
van provinciale normaalgestichten.
Het is ook niet te verwonderen dat zy de
vrijzinnige gemeentebesturen willen dwin
gen vreemde onderwijzeressen te benoemen,
ofwel degene uit de kloosterscholen aan te
stellen om de ryke staatstoelagen binnen te
palmen.
Niets voor onze Belgische wereldlijke
dochters, dit is de leus onzer tegenstrevers
dat is het doel van al hunne handelingen.
Arm Belgie, hoe laag zyt gij gevallen op
school kundig terrein.
't Is meer dan tyd dat, dank aan de vrij
zinnige eendracht, de schoolverwoesters
van rt bewind gejaagd worden om een einde
te stellen aan ae vreemde budgetknagers in
't voordeel onzer eigene volkskinderen.
Men weet wat er gedaan wordt om aan
eene betrekking of zooals men zegt, eene
positie te geraken.
't Gaat er vreemd in de wereld 1
Eene betrekking die nogal gezocht wordt
is deze vao onderwijzer, omdat ze tamelijk
hoog in aanzien staat, en dat ten volle
waard is.
't Is niet om de groote jaarwedde dat ze
gezocht wordt men begint met 1000 fr.
of 1100 fr. om 2000 fr. te bereiken na een
25tal jaren dienst.
Maar zie nu eens hoe het in het onderwijs
gesteld is.
In een Brusselsch blad vinden wij' twe'1
vragen naar leeraars in eene kostschool of
pensionnaat..
De kandidaten moeten in beide gevallen
Fransch en Vlaamsch kennen, Engelsch
kunnen onderwijzen en reeds praktijk heb
ben, dus niet versch van school komen.
Het eene aanbod is 600 fr. jaarwedde
het andere 700 fr. in beide gevallen kost,
inwoon en wasch.
In hetzelfde nummer vinden wij eene
vraag naar eenen «chauffeur»voorzien van
goede getuigschriften men biedt hem 175
tot 200 frank ppr maand, dus 2100 tot 2400
frank per jaar Voegen wij erbij dat 00n
chauffeur gewoonlijk ook grootendeels zijne
kleederen krijgt zeer dikwijls den kosten in
de gelegenheid is een rond sommeken drink
geld te verdienen.
Dat alles ingezien, zouden we wel tot de
ouders moeten zeggen maakt van uwe
zonen chauffeurs in plaats van onderwij
zer, 't kost minder en 't brengt meer op
Vriend lezer, gij weet welken onverdroten
stryd wij voeren 0111 het verkwezeld volk te
ontvoogden, om het uit de on wetendheid te
redden, om het te verlossen van de vernede
rende slavernij waarin het sedert onheug
lijke tijden door de dorpstyrannen gehouden
wordt.
Die strijdt wordt hier in Belgie door tal
rijke dag- en wèekbladen met moed. met
zelfoffering en vooral met onbaatzuchtig
heid gevoerd.
Welnu, wilt gij weten hoe men in de
kloosters het werk der vrije mannen waar
deert, die met waardigheid hunnen plicht
doen en het propagandawerk door de pers
betrachten Leest dan het volgende
DRIE VRAGEN
Katholieken, hier hebt gy drie vragen
waarop ik een antwoord verzoek.
Zou 't 11 genoegen doen, bladzijden te
lezen, waarin uwe ouders, uw vader en
uwe moeder bespot en belccdigd worden
Neen, duizendmaal neen - Welnu, gy,
Christenen en kinderen Gods, gij leest met
genoegen schriften, waarin onze H. Gods
dienst bespot. God gelasterd, onze Heer
Jezus-G'hristus behandeld wordt zooals liy
het werd door de Joden in de dagen zyns
lydens I
Er zyn menschen, die uwe eer. uwe goede
ren, den goeden naam en de goederen, welke
gij uwen kinderen moet nalaten, willen
rooven Zult gy hen helpen Zult gij hun
de noodige middelen, het geld ter hand stel
len, dat zij noodig hebben, om uwe oneer,
uwen ondergang te voltrekken
Neen Welnu,gij verleent onderstand,
gij geeft uw geld aan menschen, die er
eenen stiel van maken, die het zich tot taak
stellen uden vrede der ziel, de vreugde des
gewetens en het eeuwig geluk te ontnemen,
u en uwe kinderen al die goederen te
ontrooven 1
Eindelijk hebt gij het recht u zeiven ge
brekkelijk te maken, u te dooden, uwen
naaste te wonden en te dooden
Neen I Welnu gy hebt niet meer recht,
't boek, het dagblaa te nemen, te lezen of te
doen lezen, dal besmeurtdat wondt, dat
doodt.
't Is waarlijk iets moois 1 Dezer dagen ver
scheen dat brokje gewijde litteratuur in een
papierke dat den naam draagt van paro
chieblad en opgesteld en gedrukt wordt in
de abdy van Averbode.
Men ziet dus dat de monniken, in plaats
van zich koes te houden achter de muren
hunner kloosters en ons zooveel mogelijk
hun daarzyn te doen vergeten, zonder
schaamte en met veel onbeschoftheid eer-
lyke lieden aanvallen, hunne woorden en
hunne schriften vervalschen, tegen hen den
haat van 't gekwezelte aanvuren en twist
en tweedracht onder de Belgische burgers
zaaien.
Vindt gij niet dat die heerendie voor het
meerendeel vreemdelingen zyn en ten koste
van anderen leven, hier roekeloos met vuur -
spelen f
Wy zyn betere christenen dan zij en wy
vergeven hun volgaarne hunne onbeschofte
aanvallen. Maar indien zy later, omdat zij
wind gezaaid hebben, storm oogsten, dan
kunnen zy zulks maar aan hun zeiven wij
ten. Dat spel zou wel, op zeker oogenblik
de Belgen hun geduld kunnen doen verlie-
zee, zooals de Franschen hun geduld verlo-
ren hebben. Men zou weldoen, te Averbode,
daar eens over na te denken en tevens de
lessen der geschiedenis te overwegen.
