DE BOSCHGEUS
Een congres te Aalst
Leest dit
De Gas.
De Boerenbouden.
Nog iets over de
Paasehmarkt
Uit Sottegem.
voor geen armoe meer te vreezen
zijn.... in de kloosters.
De beste brokken land koopen ze,
de kleine nijverheden kanten-hand-
schoenen-corsetmakerij enz. palmen
zij in en de loonen worden geheel be
dorven. Leve de kloosters die eene
doodende concurrentie aan alle soor
ten van stielenen neringen doen
(7) Wat het gezeever over Frankrijk
hier doet, begrijpen we niet. Als de
arme boerkens van ons arrondissement
een goudstuk in hun huis zien, is het
toch nog een dat ze in Frankrijk heb
ben gewonnen, waar slechts de kloos
tersorden worden geduld, die zich naar
de wetten des lands gedragen.
Het Fransch Staatsbestuur, deed den
oneerlijken kerel, die 5 millioenverduis
terde aanhouden en hij zal voor zijn
vergrijp voor de Justice verschijnen.
Maar van Belgie's eigendom verdwe
nen 30,000,000, zegge 30 millioen door
de schuld der klerikale ministers,
daar spreekt M. de baron niet af
Waar zijn die 30 millioen? En de ver
antwoordelijke ministers verschijnen
niet voor de Justicie, zij worden niet
schandelijk van 't bestuur gejaagd, ze
worden naar den Congo niet gezonden!"
Neen, M. de baron bewondert zulke
behendige financiers en hoopt wel op
de eene of andere manier in een schip
te geraken, waar men het nog beter
zal schikken.
De Belgische kiezers zullen zich in
Mei die 30 millioen, welke zoo....
okus, pokus, pas verdwenen wel her
inneren, met de spreuk van den heer
baron Als de vos de passie preekt
boeren wacht uw ganzen
Op verleden maandag was er te
Aalst een congres belegd. De hulpon
derwijzers van den Christen onderwij
zersbond van West-Vlaanderen kwa
men naar onze stad om er te verbroe
deren met hunne collega's van Oost-
Vlaanderen, zoo christen en zoo vrij
als zij zei ven.
Niet alleen verbroedering was het
doel, ook onderzoek en bespreking
hunner belangen, in verband met den
huidigen toestand der wetgeving, stond
aan 't orde van den dag.
Daarin is niets vreemds, het is maar
natuurlijk, dat aangenomen en vrije
onderwijzers, welke door 't verbod
hunner overheid geen deel mogen uit
maken van den Algemeenen Belgischen
onderwijzersbond, ook al eens vergade
ren, om over onderwijs en over leer
plicht, over hunne rechten en belangen
te spreken al ware 't maar om te be
proeven hoe vrij, de vrije katholieke
onderwijzers zijn, onder eene vrije ka
tholieke regeering.
De vrije onderwijzers van West-
Vlaanderen togen dus naar Aalst. De
vergadering had plaats bij M. De Paepe
aan de statie.
Welnu de vrije katholieke onderwij
zers van West- Vlaanderen werden er
begroet door twee officieele onderwij
zers der stad Aalst, de heeren Cour-
teaux en Venneman Er was geen en
kele. katholieke onderwijzer van Aalst
aanwezig-
Wat was er gebeurd
We zagen eenige katholieke onder
wijzers van 't omliggende van den
trein stappen, enkelen gingen naar de
vergaderzaal, anderen draaiden den
hoek om van deze en gene straat en
maakten zich uit de voeten.
Op het laatste oogenblik hadden de
vrije, katholieke onderwijzers van Aalst
verbod gekregen de vergadering bij
te wonen
Die slaven der klerikale partij
beklagens waardige slaven voorwaar,
weten wat zulk verbod beteekent
als het zwaard van Damocles hangt
hunne afdanking bestendig boven hun
hoofd, ook heeft geen enkele het ge
waagd het verbod te overtreden, ze
dier ven zich in den omtrek der statie
zelfs niet laten zien.
Ziedaar de klerikale vrijheid Al
wie onder het klerikaal bedwang staat,
moet buigen of barsten, moet slaaf
zijn erger als de moejik in Rusland
onder den knoet van vadertje den
tsar.
Niet alleen mogen de vrije, katho
lieke onderwijzers geen deel uitmaken
van onafhankelijke bonden, omdat ze
de verkeering met ketters neerstiglijk
moeten schuwen, maar het wordt hun
als een schelmstuk aangewreven, on
der elkander te vergaderen zonder de
aanwezigheid van een klerikalen tsar,
den knoet zwaaiende der klerikale
vrijheid.
En geen wonder die vergaderingen
zouden immers aanleiding kunnen
geven tot bespreking, beschouwingen
en gedachtenwisselingen, welke wei
nig vleiend zouden zijn voor het kleri-
kalism en voor de klerikale slavendrij
vers, naar het hart van Woeste.
Waar moet dat heen
Wat zal er van het volksonderwijs
geworden
Wat moet er groeien uit het kroost
waarvan de opvoeding aan zulke sla
ven wordt toevertrouwd, wat men-
schen moeten die kinderen worden wier
meesters tot slavernij zijn gedoemd,
meesters wie de kracht en het karakter
ontbreken om de handen in elliaar te
slaan en gezamentlijk den knoet te
trotseeren.
Maar ze zijn den knoet gewend en
ée bond der katholieke hulponderwij
zers zal verdwijnen, gelijk al de kle
rikale bonden, die zich ontrekken wil
len aan de opperheerschappij der tsars
ofte knoetdragers.
Leve de klerikale vrijheid
Ellendige slaven
Jammerlijk nageslacht
or<lc Belgisclie Vaderlander*
TEN JARE 1586,
door J. J. M O KE
Vrij in de Volkstaal overgebracht
Neen, neen, zekerlijk neen, riepen ztf
uitliev.er zelve sterven dan de overolyfse-
len onzer ouders en vrienden te zien ontee
ren door die onmenschelijkc soldaten, dan
te zien hangen, of door de gieren te zien ver
slinden. Neen, neen, wy zuilen ze ter aarde
bestellen of met hen in dit plein den slaap
der dooden vinden
Welnu, hernam de wilde krygsman
fier, wy zullen scheiden als die Jeremias
dien uwe minister zoo veracht, u in veilig
heid zal gebracht hebben maar er valt gee-
nen tyd te verliezen verhaast u uwe doo
den en gekwetsten op uwe wagens te laden,
voor het overige betrouwt u op my.
Het gezicht der Spanjaards en het her
haald geluid der alarmklok, zetteden de
aanspraak van het hoofd der geuzen een
doch allen beminnen wij de vrijheid wij
willen niet weten van een nieuw Spanje,
samen zullen wy strijden tegen zedelyken
dwang. (Links, en aan de, uiterste linker
zijde Zeer welAldus zal wellicht binnen
kort de regeering worden weggevaagd
Zeer ivelDubbel salvo van toejuiching
links en aan de uiterste linkezijde). De
redenaar wordt door zijne vrienden oeluk-
gewenscht bij het verlaten van het spreek
gestoelte).
De indruk welke de woorden van
den heer Van der Velde hebben ge
maakt zal onuitwischbaar wezen,
't Is de bevestiging der stelling welke
wij immer in De Volksgazet hebben
verdedigd 1) de vijandschap tusschen
bazen en werklieden kan de lotsverbe
tering der arbeiders niet bevorderen
2) het klerikalism is en blijft de groote
vijand van verstandelijken en maat-
schappelijken vooruitgang.
Wij deelen hieronder een uittreksel
mede uit het Beknopt verslag der zit
ting der Kamer van Volksvertegen
woordigers van 5 April laatstleden.
Eenieder zal het belang begrijpen der
verklaringen van den heer Van der
Velde, den leider der socialistische
partij
De heer Vander velde. Nadat gy groote
toelagen aan de broerkens en nonnen zult
gegeven hebben, zult gij de erkenning wei
geren aan de prachtige normaalscholen van
üenegouw. Voor de liberalen en socialisten
is er geene wet meer en de heer Woeste
weigert hun alle recht. Zooiets gelukt wel
licht in Spanje, is België echter rijp om een
tweede Spanje te worden (Uitroepingen,
rechts, aan de linker- en de uiterste lin
kerzijde Zeer wel).
Den dag dat alle niet klerikale burgers,
zich die vraag zullen stellen zal uw ryk uit
zyn
Gy teert op bedrog, op het meervoudig
stemrecht en op de goedkeuring van zekere
behoudsgezinden die u beschouwen als goed#
gendarmen om hun goud voorde socialisten
te bewaren.
Wij, socialisten, wij denken ook na en ik
ben geneigd mijn geweten te onderzoeken
en mijn mea culpaXe maken. Ik vraag my af
of wij ons niet hebben laten meeslepen in
het nastreven van ons ideaal de strijd tegen
de patroons, en of wy het klerikale vraag
stuk niette veel uit het oog verlor ?n heb
ben. Toejuichingen links.)
De heer Buyl. Zeer wel A bas la
calotte. (Gerucht.)
De heer Vander velde, (bestygt het spreek
gestoelte). Gij lacht en gy onderbeekt mij
ma ar den kt dat in de geschiedenis van ons land
een oogenblik was waarop mannen die ver
schillende godsdienstige en politieke gevoe
lens deelden, inzagen dat het klerikale ge
vaar hen tot eendracht veroordeelde. Men
zag dan de Geuzen der XVI* eeuw deze leus
aannemen Liever Turksch dan Paapsch
Uitroepingenrechts. Aan de linker en
de uiterste linkerzijde Zeer wel 1 Zeer
■wel
En den dag waarop die kreet werd geuit
ontstond de revolutie tegen de Spaansche
overheersching. Heden wil men eene nieuwe
Spaansche overheersching invoeren.
Ik doe een beroep op al wie het juk der
kerk vreest, op al wie de gewetensvrijheid
bemint.
En ik zeg wij zyn werklieden, gij zijt
o bourgeois wij zyn socialisten, gy zijt li
beralen dikwijls nog zullen erge geschillen
tusschen ons oprijzen over werking en leer,
onweerstaanbaar gezag bij. Men gehoor
zaamde. Baudouin zelf, aan den algemeenen
wil toegevende en misschien ook wel aan
den invloed des oogenbliks, gaf het voor
beeld en hield zich de eerste bezig met de
lyken der gesneuvelden op de wagens te
dragen. De ouderlingen en de vrouwen
heelden de wonden der gekwetsten eeni-
fen trachtten de beschadigde wagens in goe-
en staat te stellen, anderen spanden er de
paarden aan.
In zijne smartelijke overdenkingen ge
dompeld. bleef Frederik nevens zyn paard
zitten, dat den laatsten adem kwam uit te
blazen, en hy had geen acht gegeven op
hetgeen rondom hem gebeurde eensklaps
drukte hem eene hand, eene breede en bloe
dende hand op den .schouder. Hjj hief het
hoofd op en erkende den hoofdman der
bende die zoo van pas verschenen was, om
hem het leven te redden. Wat wilt gy van
mij. vroeg hij, met moeite eene beweging
van verrassing en afgryzen bedwingende
Wij vertrekken zegde Jeremias wilt gy
ons vergezellen P
Neen, hernam de jongeling koel
bloedig.
Waar zult gy henen varen, vervolgde
de boschgeus Die ellendige Van Bakker-
zeele heeft den kapucyn, uwen gezel mede-
nomen van dry kanten verzamelt men de
militie der parochieën tegen ons, en de
De Aalstersche actionairs van de nieuwe
gasmaatschappy mogen zich verheugen.
Ziehier een uittreksel, letterlijk vertaald,
uit het rapport dat de bestuurraad van de
«Credit général Liëgeois op hare alge-
meene vergadering van 12 April aanstaande
aan hare leden gaat voordragen: DeSociète
Centrale, die te Aalst de concessie heeftte be
ginnen van Mei 1912, dank aan een voor
deelt'g akkoord met den ouden concessiona
ris, heeft sedert de maand Augustus verle
den in werking kunnen stellen hare belang
rijke fabriek die verschillende plaatsen van
Oost-Vlaanderen moet bedienen. Zij zal al
dus over groote kosten kunnen sparen. De
winsten'van het dienstjaar dat sloot op 30
Junie 11. beliepen tot 323 duizend franken
de winsten gedaan op 31December van het
huidig dienstjaar, overtreffen reeds niet
meer dan 160 duizend franken de winsten
die op zelfden datum van 1908 gedaan wer
den.
De Credit général Liégeois, die voor meer
dan een millioen en half in de Société Cen
trale geïnterisseerd is, oordeelt dat de voor
waarden der overname der rechten van den
ouden concession naris zeervoonleellg
zyn voor de Société Centrale ons Stadsbe
stuur oordeelde er anders over, en vond
dat die voorwaarden zoo bezwarend waren
voor de Société Centrale, dat zy op de enkele
verklaring van de Société Centrale en zon
der verder onderzoek aan deze laatste een
geschenk deed van meer dan vijftig dui
zend franken, en dit uit den zak der brave
inwoners van ons wonderbaar Aalst. Wie
zal dat aaneen knoopen
Het byzonderste is dat de actionnairs te
vreden wezen. En dat zyn ze, met de be
langen der eenvoudige inwoners bekomme
ren onze Stadsbestuurders zich zoo weinig 1
Ziehier nog wat anders De Baron Lo
dewijk de Bethune, de vernufteen eigen
aardige politieker die zich veel ophoudt met
zoogezegde diensten te bewijzen om reklaam
te maken, maakt deel van den kommissa-
rissenraad van de Société Centrale (zie Mo-
niteur Beige, 1909, 1 - 80).
Dit is zijn volle recht. Maar op 24 Mei
1909 hielp hy in den Gemeenteraad het ge
schenk stemmen aan de Société Centrale.
En hier zou hy wel zyn recht kunnen te
buiten gegaan zijn- Zou hy daaromtent het
advies niet willen vragen van den be
voegden ministerwij zouden heel graag
het antwoord van den minister inlasschen.
onder gekoterd en hjj geniet van de zooge
zegde profyten niet meer.
Doch niet alleenlijk worden de boeren bil
middel van den boerenbond onderden hiel
gehouden, maar ze worden op den hoop toe
nog deerlyk gepluimd. In plaats dat al de
profijten die, het in 't «omeen koopen van
de waren verschaft, in ae zak van den land
bouwer zouden terecht komen, krijgt hij
daarvan maar de kruimelkens en de groote
brokken vliegen naar den geldkoffer van
'eenige dikkekoppen van den katholieken
boêl't zijn die groote jannen, die veelbe-
lovérs, die aan 't hoofd van de boerenbon
den staan en die met de groote winsten weg
zijn voor lOO fr. die ze sterten trekken
ze 1015,50 fr. INTREST, 't is onge
looflijk, zult ge zeggen en toch is 't waar
En ziehier de namen van 19 dikkekoppen
der klerikale party, 19 actionnairs van boe
renbonden, die de profijten opstrijken
1. Baron de Bethune te Leuven vooreen
gestort kapitaal van 500 fr. heeft in
een jaar tijd 5077,50 fr. intrest
getrokken.
2. Baron de BroqijAville katholiek volks
vertegenwoordiger van Turnhout
Gestort Intrest
250,00 2588,70
3. AI. De Bruyn Victor
kath.-provincieraads
lid te Haecht 500,00 5077,50
4. M. L. De Bruyn ge w.
minister 500,00 5077,50
5. Al. de Ilenricourt de
Grünne kath. senator 500,00 5077,50
6. AI. Cam. Desmaisièr
kath. volks vertegen w. 250,00 2588,75
7. Ridder de Wouters de
Bouchout, katholiek
Burgemeester 250,00 2588,75
8. Ridder de Wouters
d'Oplinterkatholiek
provincieraadslid 500,00 5077,50
9. Al. Halflans, katholiek
burgemeester 300,00 3015,50
10. AI. Hulleputtekath.
minister 1050,00 10662,75
11. Al. Alfons Hermans te
Leuven 100,00 1015,50
12. AI. Frans Hermans te
Héverlé 250,00
13. AI. Ed. Leplae, Leuven 250
14. AI. Alb. Palmers, kath.
volksvertegenwoordiger
15. AI. Frans Schollaert,
kath. volksvertegenw.
chef van 't ministerie 1850,00 18786,75
16. AI.Smeyers, te
Kessel-Loo 250,00 2588,75
17. AI. Aug. Theunis, kath.
provincielid 250,00 2588,75
18. AI. Osc. Van den Eynde
kath. provincielid 500,00 5077,50
19. M Em. Vliebergh
kath. advokaat 100,00 1015,50
Ewel, boerkens, is dat niet vet
t Woord is nu aan M. baron Louis de
Bethune, om te bewijzen dat de liberalen die
sinds 25 jaren van de regeering weg zijn,
nooit voor den nationalen landbouw iets ge
daan hebben, terwijl de katholieken met
't algemeen welzijn van de landbouwers
den zot dreven en alleenlijk voor't profijt
van eenige groote dikkekoppen zorgden.
Allo, M. den Baron, uwe pen gescherpt en
zet uwe spreekkraan open 1
2588,50
2588,75
250 2588,75
of de
Groote Geldklopperij onzer eeuw.
Een boerenbond is eene vereeniging van
landbouwers, die byeenkomen om hunne
belangen te bespreken, om uitwegen te zoe
ken voorden verkoop hunner voortbrengse
len, om er 't grootste nut en profyt uit te
trekken, en ook om zich beesten voeder,
vetten en andere waren ten voordeeligste
mogelijk aan te schaffen.
De liberale staatsminister Rogier wilde
aldus bonden inrichten men moest het be
kennen dergelyke vereenigingen gesticht
door landbouwers alleen, moest hen mach
tig en onafhankelijk maken en hun tevens
veel profyt verschaffen.
De katholieken en hunne voorloopers in
de gemeenten, de pastoors en onderpastoors
hebben weldra gezien dat dergelyken bond
een machtig wapen in hunne handen zou
zijn ze hebben er zich overal meester van
gemaakt en zoo komt het dat er in vele
gemeenten een gezalfde des Heeren gevon
den wordt die aan 't hoofd staat der hoeren
gilde en die meteen keurder is van hengsten,
stieren, geiten, bokken, verkens, konijnen
en nog ander beestjes op die wijze hebben
ze de boerkens in hun handen en hij die niet
gedwee in 't harnas loopt wordt er van
eenige baan die veilig blyft gaan wij op
trekken.
Ik zal hier vertoeven, zegde Frederik.
Jongeling, hernam Jeremias, op eenen
niet hoogmoedigen maar zekeren toon, gy
hebt ongelijk. Met hier te blijven loopt gy
wezenlijk gevaar en berooft ons kleine
krygstroep van twee armen die niet te ver
achten zijn wij zyn weinigen in getal die
in staat zyn te stryden. weinigen kunnen
wapens handelen ik alleen misschien kan
die menigte geleiden. Komt met ons gy
zult u zei ven redden en het kan gebeuren
dat gy he,t tuig zyt dat die arme boeren, die
eens uwe leenmannen moeten worden, van
eene gewisse dood zult bevrijden.
Gy kent my dus, hernam Frederik ten
hoogste verwonderd P
Ja, Mijnheer d'Agua, ik ken u en beter
dan gy wel denkt, ik weet dat gy een men-
schelyk hart hebt. Komt dus de leeuw
uwer voorouderen is een leeuw die nog recht
Maar die edele leeuw heeft nimmer
midden der brandstichters geschitterd.
-- Een vonkelende blik verried Jeremias
aandoening. Hij beet op zyne lippen en zijne
handen drukten met een stuipachtige bewe
ging de steel zyner bylmaar weldra zyne
zelfsbeheersching hernemende laat aan
God die alles weet de zorg over mij te oor-
deelen, hernam hy en denkt aan dit onge-
Sedert eenige jaren bestrijden wy de in
richting van den Veepryskamp alhier rond
Paschen gehouden.
Reeds drie, vier malen werd er over die
geldverspilling in onzen gemeenteraad ge
handeld, doch, alhoewel er sommige leden
en zelfs leden van het Schepencollegie, vóór
de afschaffing zyn, kan men er niet toe
rakende rede, dat de Kommissie
markt te veel invloed bezit op ons stads
bestuur.
In de laatste bespreking van het budjet
kwam de zaak terug te berde.
Namens dè liberale minderheid, deed M
De Windt uitschynen, dat die markt geen
reden van bestaan meer had. De Vleesch
houwers der stad buiten 2 of 3 willen er se
dert 7 jaren niet meer naartoe komen, dit
brengt hun geen voordeel bij. De boeren van
den omtrek willen er niet van, de vreemden
loopen toch met de pryzen weg.
Alleen zyn er twee of dry leden van het
komiteit zelve, die daar hunne beesten, het-
zy verkocht of onverkocht, naar toe bren
gen om toch iets van den koek te krygen die
jaarlyksch uit onze stadskas, naar den
vreemde verhuist. Die koek beloopt sedert
1903 tot ruim 7000 franken. Niemand der
meerderheid bekampte de woorden van M'
De Windt, uitgenomen M. de Bethune, lid
van het komiteit der Markt.
M. de Bethune verzette zich tegen de af
schaffing der markt daar ze volgens hem in
gericht is ten voordeele der Landbouwers.
Ziehier een uittreksel van een hoofdartikel
verschenen in Het Nieuws van den Dag.
van 23 Maart 1910, handelende over het ver
slag van het Budjet van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw, opgemaakt namens de
Middenafdeeling dér Kamer, door AI. Alaen-
houtkatholiek volksvertegenwoordiger
(verdediger der Landbou wers).
cM. Maenhaut doet nochtans opmerken
dat de veepryskampen zooals zij thans inge
richt zyn, veel geld kosten, doch geene vol
doende uitslagen opleveren voor wat de ver
betering van ons inlandsch vee betreft. Men
zou er zich meer moeten op toeleggen om
het vee in het algemeen te verbeteren en het
dus winstgevender te maken voor de eige
naars, dan zich enkel te bekommeren met
de prachtige dieren, door eenige liefhebbers
tentoongesteld en waaraan niet veel meer
hoeft verbeterd te worden.
Thans, dank aan den goeden naam,
dien zij door de prijskampen verwerven,
gelukken zekere liefhebbers er in, hun
rundvee zeer duur te verkoopen, te duur
zelfs, want de koopers hunnen er den be
taalden prijs niet meer uitkrijgen. De oor
zaak daarvan is dat er premies verleend
worden voor het uitzicht, dat nochtans geen
zeker kenmerk is van de ware hoedanighe
den, welke alleen de veefokkerij winstge-
vend maken.
Men zou veeleer een soort van stalprys-
kampen moeten inrichten bevoegde ken
ners zouden het vee gaan bezichtigen in den
stal der landboüwers zelve, zy zouden reke
ning houden van den gezondheidstoestand,
van de verbetering en vooral van de hoeda
nigheid der gestalde dieren, van de melkop-
brengst, enz. Zij zouden de landbouwers
goeden raad geven om de dieren van mindere
loedanigheia, die geen voordeel kunnen op
leveren, te verwijderen. De geldpremies
zouden dan geschonken worden aan dege
nen, die behoorlijke stallen en goede winst
gevende dieren bezitten. De algemeenheid
der landbouwers, zoowel de kleinen als de
grooten, zouden aldus meer geld kunnen
winnen, ofwel er minder verliezen door de
veefokkerij.
M. Maenhaut stelt voor eenige program
mes voor zulke pryskampen te doen opma
ken door eene vergadering van veefokkers
en staatslandbouwkundigen en door de hof-
bouwscholen
M. Maenhaut en de leden der Middenaf
deeling hebben ten volle gelijk.
De sommen voor al die prijskampen wor
den waariyk te grabbelen geworpen, altijd
ten voordeele der landbouwers, doch die
missen meest al hun doel, want gewoonlyk
komen zy terecht in de groote veefokkers
hunnen zak.
M. X.... kent M. D... van Hofstade een
eerste prys toe voor zyn stier of koei, omdat
M. D.... 14 dagen nadien naar Welle komt
keuren waarhy aan M. X.... hetzelfde ple
zier kan doen.
En terwijl staan de sukkelaars van boe
ren te gapen.
Met de paarden is het nog veel erger ge
steld, want een goede naam brengt daar
duizenden op.
Onderzoek eens goed in Uw geheugen Boer#
kens en meestal zult gy hetzelfde zien ge
beuren gelijk bij Stier- of Koeienkeuringen,
Zoo gaat het ook met de Kon koersen, van
vet vee, den eenen keurder keurt den ande-^,
ren en om den vriend van den keizer'té 2yii 1
wordt er al veel gedaan.
Drukken wy de hoop uit dat dit spelletje
hier zal geleefd hebben en de 1000 franken
jaarlijks beter zullen besteed worden.
BREYDEL.
lukkig volk welke de woede der spaansche
dwingelanden bedreigt.
Welnu, ik volg u, zegde de jongeling.
Hij stond recht zonder er een een enkel
woord bij te voegen, draaide om den heuvel
en kwam met den geus ter plaats waar de
boeren hunne wagens verzamelden om te
vertrekken.
ZESDE HOOFDSTUK.
Eene rampspoed ondersteunde de
andere, de eene moeilijkheid volgde
op de andere.
Amad. Jamyn, overz. van b. xiv der Iliade.
De optocht diens talryken troeps begon in
goede Orde. Baudouin en de ouderlingen
gingen al spalmen zingende, volgens hunne
gebruiken den troep voorafachter hen
kwamen de vrouwen en de kinderen, ver
volgens de wagens, en eindelyk de gewa
pende mannen. Een klein getal verkenners
waren de eenige welke hunne paarden be
houden haddenwant men had er verscheide
nd, doodëlijk gewond, op de wagens moeten
laden.
Zoo lang zy op 't plein waren, richtten
zij zich naar 't noorden maar aan eene min
kale plaats gekomen draaiden zij links om.
De zangen hielden toen op en men stapte in
eene diepe stilte voort: want men moest cm
een honderdtal stappen afstandt de vijand
De Schoolstrijd.
Op aarde vrede zongen de Engelen, toen
zij de geboorte van den Messias uitfloten bij de
herders. Zoo mogen echter de Belgen nog altijd
niet zingen, wanneer ze zullen uitbazuimen,
dat de Schoolstrijd door de klerikalen gevoerd,
reeds een ruim vijf en twintigjarige oorlog is
geworden, waaraan nog geen einde schijnt te^
komen.
Van vóór 1884, jaar dat de katholieken na
een hardnekkigen strijd vol leugen, laster, ver
volgingen en beloften weer aan 't bewind kwa
men, bekampten de klerikalen de openbare
volksscholen door ze voor te stellen als slechte
scholen, scholen zonder God met meesters zonder
geloof, hoewel de wet van 1879, uitgevaardigd
door 's Belgisch eersten Minister van Onder
wijs, do heer Van Humbeek, depriesters noch
tans uitnoodigde de godsdienstlossen te geven
in de openbare scholen, waarin de noodige lo
kalen ter beschikking der geestelijkheid gesteld
waren om er die lessen te geven in volle onaf
hankelijkheid en vrijheid.
Inderdaad, artikel 4 van de wet van 1879
luidt als volgt
Het godsdienstig onderwijs wordt overge-
laten aan do zorgen van de familiën en van de
priesters der verschillende eerediensten. Een
lijke afdeeling voorbijtrekken en haren aan
val vermijden.
Ten einde geene sporen van hunnen
doorgang achter te laten, sleepten eenige
geuzen, die de achterwacht uitmaakten,
groote twygen na zich in het zand. Men
wierp nog met voorzorg in de grachten al
wat het hoofd van den troep achter zich ge
laten had, en een peloton vastberaden man
nen hielden soms in eenen voordeeligen post
stil om te waken dat den aftocht niet ver
ontrust werd. Maar niet een enkele vyand
bood zich aan. De heer Van Bakkerzeele
deed zyne lieden uitrusten, overtuigd dat hy
al den tyd zou hebben om de vluchtelin
gen te vervoegen en hen te overvallen,
wanneer zij uitgeput van vermoeidheid zou
den z(jn.
De tocht der boeren naar het westen
zette zich stillekens voortdwars eene
dorre en zandachtige streek, tot aan den
kanaal van Gent naar Brugge. Hun plan
was die breede vaart aan de brug van
Moerbrugge over te steken, en zich in de
bosschen te werpen die zich op den linker
oever uitstrekten en des tyds meer opper
vlakte hadden dan hedendaags. Van daar
konden zij het woud van Wijnendale of de
Polders bereiken, land- streek waar de
ruiterij het niet zou wagen ze te volgen.
Wordt voortgezet
